اخبار کوتاه

گزارش «تجارت» از گمانه‌زنی‌ها درباره کابینه احتمالی دولت چهاردهم:

ماموریت دشوار پزشکیان در ایجاد دولت اجماع ملی

گروه سیاسی: مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور منتخب مردم مسیری دشوار برای ایجاد کابینه اجماع ملی دارد. او در جریان مناظره‌ها و سخنرانی‌های قبل از رسیدن به منصب ریاست پاستور، بارها بر ضرورت اجماع و پرهیز از دعوا تاکید کرد. پزشکیان بارها بر این مساله انگشت گذاشت که هیچ راهی جز حل اختلافات و رسیدن به یک اجماع ملی نداریم. مسعود پزشکیان همچنین در آخرین مناظره‌های انتخاباتی خود چندین بار تکرار کرد که حتی افرادی از دولت سید ابراهیم رئیسی هم در ستاد پزشکیان با او همکاری دارند. پزشکیان البته جزئیات چندانی در این خصوص ارائه نکرد، اما اگر قرار باشد او به آن شعار‌ها عمل کند، ممکن است دست‌کم یک فرد را از این کابینه در دولت هم داشته باشد.
به گزارش «تجارت»، رویکرد مثبت پزشکیان نسبت به عدم جناح‌بازی این انتظار را در میان عموم جامعه ایجاد کرده که دولت جدید متعلق به یک طیف یا جریان سیاسی، فکری خاص نخواهد بود بلکه جریان‌های سیاسی مختلف می‌توانند در کابینه حضور داشته باشند. اما باید توجه داشت که جریان اصلاح‌طلبان و میانه‌روهای حامی پزشکیان نیز نسبت به ورود افرادی از جناح اصول‌گرا به کابینه مواضع مشخص خود را دارند. همین موضوع تشکیل کابینه متشکل از نمایندگان تمامی جناح‌ها را با دشواری جدی مواجه کرده است.

گمانه‌زنی‌های درباره کابینه احتمالی پزشکیان
اگرچه از صبح روز شنبه برخی افراد حاضر در ستاد پزشکیان به دنبال تیم‌سازی و برگزاری جلسات با همفکرانشان هستند و بعضا لیست‌هایی از اعضای کابینه را در اختیار رسانه‌ها قرار داده اند که اسامی برخی از این افراد در چندین سمت احتمالی نیز گنجانیده شده است، اما شنیده‌ها از ستاد پزشکیان حاکی است که اقدامات اینچنینی بدون هماهنگی پزشکیان صورت گرفته است. با این وجود، خبرگزاری خبرآنلاین مدعی شده که علی طیب‌نیا، وزیر اقتصاد دولت یازدهم به یکی از جدی‌ترین گزینه‌ها برای معاون اولی دولت چهاردهم بدل شده است. طبق دولت‌های گذشته، معاون اول رئیس‌جمهوری، نقش زیادی در سمت و سوی اقتصادی دولت دارد که بعضا از این جایگاه به عنوان فرمانده اقتصادی نیز نام‌ می‌برند. طیب‌نیا در دولت اول روحانی و پس از ابر تورم‌های دولت محمود احمدی‌نژاد، توانست تورم را کنترل کرده و آن را تک رقمی کند؛ اقدامی که بنا بود دولت سیزدهم در سال سوم خود به آن دست یابد که نه تنها اینگونه نشد، بلکه کشور شاهد تورم‌های سنگینی هم بود. طیب نیا در روزهای منتهی به دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم، در کمپین انتخاباتی مسعود پزشکیان حاضر شد و از او به عنوان یکی از برگ‌های برنده ستاد مسعود پزشکیان در ایام انتخابات ریاست جمهوری یاد می‌شد.

به میان کشیده شدن بحث عراقچی برای وزرات خارجه
فازغ از طیب‎نیا تا کنون هیچ بحث جدی دیگری درباره وزارت‌خانه‌ها مطرح نشده است. با این وجود نام سید عباش عراقچی،، معاون ظریف در دولت روحانی به عنوان محتمل ترین گزینه وزارت امور خارجه دولت پزشکیان مطرح شده است. سید عباس عراقچی تحصیلاتش را با رشته روابط بین الملل در دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه شروع کرد و کارشناسی ارشد را در رشته علوم سیاسی در دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی تهران خواند. سپس مدرک دکترای خود را در رشته اندیشه‌های سیاسی از دانشگاه کنت انگلستان دریافت کرد. عراقچی که در حال حاضر دبیر شورای راهبردی روابط خارجی است، فعالیت خود را از سال۱۳۶۷ در وزارت امور خارجه ایران آغاز کرد. مدتی سفیر ایران در فنلاند و مدتی سفیر ایران در ژاپن بود. در یک دوره ۴ ماهه در دولت دهم، سخنگوی وزارت امور خارجه بود و از سال ۱۳۹۲ تا سال ۱۳۹۶ نیز معاونت حقوقی و بین‌الملل وزیر امور خارجه را برعهده داشت. او از دی ۱۳۹۶ تا شهریور۱۴۰۰ به‌عنوان معاون سیاسی وزیر امور خارجه، مسئولیت داشت.

احتمال حضور وزرایی از دولت رئیسی تا وزیر اهل سنت و زن
برخی از ناظران سیاسی از عزت‌الله ضرغامی و کیومرث هاشمی که در میراث فرهنگی و ورزش فعالیت می‌کردند به عنوان دو گزینه محتمل در این زمینه یاد می‌کنند. همچنین برخی زمزمه‌ها از حضور مصطفی پورمحمدی در دولت پزشکیان حکایت دارد. مصطفی پورمحمدی یکی از کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری بود که در جریان مناظرات بسیار خوش درخشید و چندباری نیز به انتقاد تند از سعید جلیلی پرداخت. پزشکیان همچنین در جریان تبلیغات انتخاباتی از نبود سیاست‌مداران و مدیران اهل سنت و کرد هم در مناصب بالا انتقاد کرد. او در میزگرد فرهنگی خود در تلویزیون تاکید داشت که یک فرد اهل سنت نمی‌تواند به مقام‌هایی، چون وزارت برسد و به همین دلیل احساس تبعیض حاصل می‌شود. مشخص نیست که او قصد دارد به این وعده خود عمل کند یا خیر، اما اگر چنین باشد می‌توان انتظار داشت که دست‌کم یک کرد یا بلوچ یا ترکمن اهل سنت در کابینه او حضور داشته باشد. یکی دیگر از مسائلی که پزشکیان در کمپین انتخاباتی خود بر آن تاکید داشت لزوم حمایت بیشتر از زنان بود. او در دوره تبلیغات گفت که زنان در جامعه ایران به حق خود نمی‌رسند و باید بیشتر برای حضور آنها در جامعه فضاسازی کرد. در چنین صورتی ممکن است او پس از محمود احمدی نژاد دومین رئیس جمهور ایران باشد که در کابینه خود وزیر زن معرفی می‌کند. هرچند با توجه ترکیب مجلس فعلی ممکن است کار در این زمینه برای او دشوار باشد.

همدلی بزرگ برای حمایت از رئیس‌جمهور در تشکیل کابینه
مهم‌تر از این‌که چه کسانی وزیر دولت پزشکیان خواهند شد، مهم این است که اجماعی بزرگ در سطح کلان برای حمایت از دولت چهاردهم وجود دارد. در همین ارتباط، محسنی اژه‌ای، رئیس قوه قضاییه با اشاره به مشخص شدن رئیس‌جمهور منتخب با آرای ملت، اظهار کرد: اکنون فصل همدلی و وفاق بیشتر است؛ حالا وظیفه و مسئولیت خطیر و سنگینی بر دوش همه ما به ویژه رئیس‌جمهور منتخب است و همه ما وظیفه داریم او را در شؤون مختلف یاری رسانیم. همچنین، حشمت الله فلاحت پیشه، نماینده سابق مجلس نیز در گفت و گو با ایسنا درباره لزوم همدلی میان جریان های سیاسی کشور و رئیس جمهور منتخب عنوان کرد: آقای پزشکیان به هیچ کسی غیر از مردم مدیون نیست و لذا برآورده کردن خواسته های مردم قطعا ارزشمندتر از برآورده کردن انتظارات مدیران فرصت طلب است.

برش مطبوعاتی

کنعانی: گفت‌وگوی باواسطه با آمریکا در فواصل مختلف انجام شده و دولت جدید برای آینده تصمیم می‌گیرد

افزایش امیدها به گشایش در مذاکرات تهران با غرب

گروه سیاسی: سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران گفت که دولت سیزدهم تمام تلاش خود را برای تامین منافع ملی ایران به کار بست و در مدت باقیمانده نیز این تلاش‌ها ادامه خواهد داشت.
به گزارش «تجارت»، ناصر کنعانی در نشست خبر دیروز دوشنبه خود با خبرنگاران تاکید کرد: با تسلیت فرا رسیدن ماه محرم و با اشاره به برگزاری چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و حضور باشکوه مردم در این انتخابات گفت: مردم با این حضور ، صفحه زرین دیگری در تاریخ ۴۵ ساله جمهوری اسلامی ایران رقم زدند. وی ادامه داد: برگزاری این انتخابات در دو مرحله و در دو هفته پشت سرهم و آن هم در کمتر از ۵۰ روز بعد از شهادت شهدای خدمت، نشان دهنده عمق مردم‌سالاری دینی در کشور است. کنعانی افزود: برگزاری انتخاباتی آزاد و شفاف پس از یک رخداد ناراحت و سهمگین با حضور و مشارکت مردم ثبت یک رخداد درخشان در تاریخ تحولات مهم و ارزشمند جمهوری اسلامی ایران است.
سخنگوی وزارت خارجه با تبریک به مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور منتخب تصریح کرد: نیروهای خدوم وزارت خارجه از تمام ظرفیت‌های حرفه‌ای و کارشناسی خود برای کمک به رئیس‌جمهور منتخب جهت پیشبرد اهداف کشور در راستای تامین منافع ملی کشور استفاده می‌کنند. کنعانی همچنین از حضور ایرانیان خارج از کشور در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری تشکر و قدردانی کرد.

تلاش‌ دیپلماتیک دولت سیزدهم در ارتباط با مذاکرات رفع تحریم‌ها
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی در ارتباط با موضوع مذاکرات رفع تحریم‌ها گفت: موضوع مذاکرات رفع تحریم‌ها ساز و کار مشخص و روشنی دارد و دولت سیزدهم در چارچوب سیاست‌های کلان کشور، تمام تلاش‌های دیپلماتیک خود را تا این لحظه به کار بسته و تا روزی که دولت مسئولیت را بر عهده دارد تمام تلاش‌های خود را در چارچوب ساز و کار تعریف شده ادامه می‌دهد. کنعانی ادامه داد: اینکه در آینده چطور عمل می‌شود باید منتظر آغاز فعالیت دولت جدید باشیم. البته در دوران رقابت‌های انتخاباتی نامزدها رویکردهای خود را از طرق مختلف به سمع و نظر مردم رساندند. وی با بیان اینکه در مورد رویکرد دولت آتی در این ارتباط اظهار نظری نمی‌کنم، گفت: ما در دولت سیزدهم تمام تلاش خود را برای تامین منافع ملی ایران به کار بستیم و در مدت باقیمانده نیز این تلاش‌ها ادامه خواهد داشت.

روند مذاکرات با واسطه با آمریکا، جاری است
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوالی در ارتباط با برخی اخباری که چندی پیش در مورد مذاکره ایران و آمریکا در عمان مطرح شده است، گفت: من در همان مقطع نسبت به اخبار منتشر شده در این زمینه موضع‌گیری کردم. همان طور که پیش از این گفتم کانال‌های دیپلماتیک بین ما و طرف‌های مذاکره کننده برقرار است و روش‌های مختلفی برای تبادل پیام داریم. کنعانی افزود: گفت‌وگوی باواسطه با طرف آمریکایی در فواصل مختلف انجام شده و روند مذاکرات جاری است و هر زمانی که نیاز باشد جزئیات آن منتشر خواهد شد. وی تاکید کرد: ایران پایبند به میز مذاکره است و در مسیر تامین منافع ملی کشور همواره تلاش داشته که از مسیرهای دیپلماتیک به بهترین نحو استفاده کند.

دستگاه دیپلماسی با تمام توان در خدمت رئیس‌جمهور منتخب خواهد بود
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا دستگاه دیپلماسی با رئیس‌جمهور منتخب در تعامل و رایزنی است گفت : دستگاه دیپلماسی به عنوان یک دستگاه حاکمیتی با تمام توان خود در خدمت رئیس‌جمهور منتخب خواهد بود. وی ادامه داد: در این زمینه مشورت‌ها و تبادل نظرها با رئیس جمهور منتخب در عالی‌ترین سطح وزارت خارجه انجام شده است و همکاری‌ها و مشورت‌ها در این حوزه با رئیس‌جمهور منتخب روزمره است و تا تشکیل دولت جدید ادامه پیدا می‌کند و بعد از آن نیز دستگاه دیپلماسی به عنوان یک دستگاه حاکمیتی و از ارکان اصلی دولت به تلاش‌های خود ادامه خواهد داد.

برش مطبوعاتی

اخبار کوتاه

سه لایحه اقتصادی دولت سیزدهم به مجلس ارسال شد

سرپرست معاونت پارلمانی رئیس جمهور از ارسال لایحه «موافقتنامه تجاری آزاد بین جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا و کشورهای عضو آن» و لایحه «موافقتنامه همکاری‌های راهبردی و بلند مدت اقتصادی میان دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری عربی سوریه» و لایحه «اصلاح برخی از احکام قانونی مربوط به تابعیت» به مجلس خبر داد. به گزارش ایسنا، سید محمود حسینی پور درباره اهمیت و ضرورت لایحه «موافقتنامه تجاری آزاد بین جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا و کشورهای عضو آن» گفت: در راستای تقویت روابط دوستی و همکاری‌های چند جانبه بین جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا و کشورهای عضو آن این لایحه تدوین و برای تصویب به مجلس شورای اسلامی ارسال شده است.دولت با این لایحه بدنبال ایجاد محیط و شرایط مناسب برای توسعه و تسهیل همکاری‌ها و روابط متقابل تجاری، اقتصادی و افزایش فرصت‌های کسب و کار بر پایه اعتماد متقابل، شفافیت و تسهیل تجاری میان طرفین است. آزادسازی و تسهیل تجارت کالا بین طرفین از طریق کاهش یا حذف موانع تعرفه‌ای و غیر تعرفه‌ای و تشویق توسعه و تنوع تجارت بین طرفین از دیگر اهداف این موافقتنامه است.

تورم تولیدکننده به کانال ۲۰ درصد رسید

معاون سیاستگذاری پولی بانک مرکزی ضمن تاکید بر تداوم کاهش نرخ تورم سالانه و نقطه به نقطه مصرف‌کننده در خردادماه امسال از بازگشت نرخ تورم سالانه شاخص بهای تولیدکننده به کانال ۲۰ درصد پس از ۶۷ ماه خبر داد و گفت: نرخ رشد پایه پولی نیز از ۴۵ درصد ابتدای سال گذشته به ۲۱.۱ درصد در اردیبهشت ۱۴۰۳ کاهش یافت؛ نرخ رشد نقدینگی هم با ۷.۵ درصد کاهش به ۲۵.۶ درصد در اردیبهشت ۱۴۰۳ رسید. به گزارش ایسنا، طبق اعلام بانک مرکزی، محمد شیریجیان با اشاره به سیاست های پولی بانک مرکزی گفت: با اجرای سیاست‌های پولی بانک مرکزی طی سال گذشته و تداوم آن در سال جاری، ‌نرخ رشد نقدینگی از ۳۳.۱ درصد در فروردین سال گذشته به ۲۴.۳ درصد در اسفند ماه گذشته کاهش یافت و این شاخص مهم با ۷.۶ درصد کاهش نسبت به فروردین سال گذشته به ۲۵.۶ درصد در اردیبهشت ۱۴۰۳ رسید. شیریجیان خاطرنشان کرد: نرخ رشد پایه پولی به عنوان یک شاخص مهم و تاثیر گذار در تورم در ابتدای سال گذشته ۴۵ درصد بود که در اسفند ماه سال ۱۴۰۲ به ۲۷.۶ درصد رسید و این شاخص با حدود ۲۴ درصد کاهش در اردیبهشت امسال به ۲۱.۱ درصد کاهش یافت.

برش مطبوعاتی

«تجارت» سیاست جدید پولی بانک مرکزی را بررسی کرد

گشایش اقتصادی با پیمان پولی ایران و روسیه

گروه اقتصاد کلان: انعقاد پیمان‌های پولی موثر است یا خیر؟ به اعتقاد کارشناسان استفاده از این پیمان‌ها می‌تواند تا حدی از فشارهای ناشی از تحریم‌های بانکی بکاهد و قدرت چانه‌زنی کشور در مذاکرات بین‌المللی را افزایش دهد. به گزارش «تجارت»، یکی دیگر از مهم‌ترین مزایای انعقاد این پیمان‌ها کنترل تورم داخلی به‌دلیل کاهش نیاز و تقاضای ارزهای خارجی است. در شرایط کنونی که علاوه بر تحریم، رکود تورمی نیز دامنگیر اقتصاد کشور شده، استفاده از این پیمان‌ها از طریق مدیریت نوسانات ارزی و تسهیل مبادلات با شرکای تجاری خارجی می‌تواند به کاهش رکود کمک کند. اما روی دیگر این سکه معایب این نوع پیمان است. عدم تعادل تراز تجاری با برخی از شرکای تجاری یکی از مهم‌ترین معایب پیمان‌های پولی ایران است. پیدا کردن شرکای تجاری نیز از دیگر دست‌اندازهای مهم پیمان‌های پولی در ایران است چراکه برای اجرایی شدن این پیمان‌ها، مساله اساسی یافتن طرف تجاری است که تمایل و انگیزه کافی برای تجارت با ایران داشته باشد. از آنجا که مسائل حاکم بر شرایط کنونی اقتصاد ایران از جمله رکود تورمی، نوسانات نرخ ارز و محدودیت‌های تجاری و پولی و بانکی، باعث کاهش تمایل کشورهای دیگر به انعقاد پیمان پولی با ایران می‌شود، بنابراین نیاز است علاوه بر اتخاذ سیاست خارجی پویاتر به منظور جذب شرکای تجاری، سازوکار مناسبی نیز برای پوشش ریسک طرف مقابل در برابر کاهش ارزش پول ملی اندیشیده شود. علاوه بر این تورم مستمر و بالا در ایران هم از جمله معایب پیمان‌های پولی است

خبر جدید فرزین در مورد پیمان پولی
اما محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی که هفته گذشته برای توسعه همکاری‌های بانکی و مالی ایران و روسیه به سن پطرزبورگ سفر کرده بود، در ابتدای هفته جاری، از دستاوردهای این سفر رونمایی کرد. نخستین خبر فرزین، امضای نخستین قرارداد پیمان پولی میان ایران و روسیه برای استفاده از پول های ملی برای تبادلات تجاری بود. وی با اعلام این خبر، تاکید کرد: «با پیمان پولی، مبادلات براساس ارزهای محلی ریال و روبل خواهد بود و نیازی نیست از ارز دیگری استفاده شود و شروعی برای جهش در مبادلات تجاری کشور خواهد بود و بسیاری از خطرات ناشی از تبدیل ارز و این امر مبادلات با سایر ارزها را پوشش می‌دهد.» افزون بر آن، فرزین اعلام کرد که الزامات اتصال شبکه پرداخت کارتی میر روسیه به شبکه شتاب ایران که سال‌هاست زمزمه‌های آن به گوش می‌رسد، نهایی شده و این طرح از اوایل شهریورماه اجرا خواهد شد. در این خصوص به گفته بهاء الدین حسینی هاشمی، کارشناس اقتصادی، پیمان پولی ایران و روسیه به دلیل حجم نه چندان بالای مبادلات بین این دو کشور، نمی‌تواند اثرگذاری چشم‌گیری داشته باشد.

پیمان‌های پولی چگونه عمل می‌کنند؟
حسینی هاشمی درباره پیمان پولی بین ایران و روسیه اظهار کرد: «در پیمان‌های پولی دو جانبه و چندجانبه، کشورهایی که معمولا روابط نزدیک و مروادت اقتصادی خوبی دارند، با هم پیمان می‌بندند که از یکدیگر کالا بخرند و صادرات و واردات انجام دهند.» وی ادامه داد: «برای این دست از پیمان‌ها یک سقف پولی تعیین می‌شود که دو کشور می‌توانند بدون تشریفات بانکی در طی یکسال به میزان این سقف تعیین شده با یکدیگر تجارت‌ کنند. در طول این مدت، میزان طلبکاری و بدهکاری هر کشور نوشته شده و در پایان هر سال تسویه می‌شود.این کارشناس اقتصادی در ادامه به فواید پیمان پولی پرداخت و از نمونه‌های آنها به تسهیل مبادلات بانکی، بی‌نیازی از استفاده از سایر ارزها و فراهم کردن امکان انجام مبادلات در زمان تحریم‌ها اشاره کرد. وی افزود: «این دست از پیمان‌ها در دنیا متداول است و بساری از کشورها، به ویژه در کشور‌های آسیای جنوب شرقی رایج است. ایران نیز از این دست از پیمان‌ها با کشورهایی چون ترکیه، عراق و روسیه داشته است. این کارشناس در رابطه با میزان تاثیرگذاری این پیمان بر تجارت و بازرگانی ایران توضیح داد: «مبادلات تجاری ایران با روسیه به حدی نیست که این پیمان بتواند بر اقتصاد کشور تاثیر قابل توجهی داشته باشد. با این حال این پیمان بی‌تاثیر هم نیست و می‌تواند در حد خود، برای مثال حدود پنج درصد، بر تجارت و بازرگانی ایران اثر داشته باشد. همچنین این موضوع باعث می‌شود که ایران رویکرد خود برای مبادلات تجاری را بیشتر از قبل به سمت روسیه سوق دهد.» حسینی هاشمی در رابطه با اتصال شبکه کارتی میر روسیه با شبکه شتاب ایران بیان کرد: «این خبرها تکراری هستند و توافقات برای آن قبلا انجام شده بود. ایرانی‌ها می‌توانند با استفاده از کارت بانکی ایرانی خود در روسیه به روبل پرداخت کنند که به نوعی تسهیل در مبادلات پولی است.» وی درباره تاثیر شبکه کارتی میر روسیه با شبکه شتاب ایران توضیح داد: «ایران مبادلات اقتصادی زیادی با روسیه ندارد و به نسبت ایرانی‌های ساکن اروپا و کشورهای حوزه خلیج فارس، ایرانی‌های کمی در روسیه زندگی می‌‍‌کنند. نمی‌توان گفت این اقدام‌ها بی‌تاثیر است اما تاثیر آن به قدری نیست که بتواند مشکلات بانکی خارجی ایران را حل کند؛ زیرا روسیه خود کشوری تحریم شده است و شرایطی مشابه با ایران دارد.»

پیشینه پیمان های پولی در ایران
اما بانک مرکزی ایران بعد از تشدید تحریم‌ها از نیمه دوم سال ۱۳۸۹ با راه‌اندازی مرکز مبادلات ارزی، به نوعی استفاده از ارزهای ملی را در دستور کار خود قرار داد. در همین راستا از سال ۱۳۹۲ تاکنون، مذاکراتی با ۲۰ کشور جهان در مورد پیمان‌های پولی صورت گرفته که برخی از آنها به امضای تفاهم‌نامه منجر شده است و از میان این تفاهم‌نامه‌ها سرانجام دو قرارداد با کشورهای پاکستان و ترکیه به امضا رسید که یکی از دو قرارداد در حوزه «ترتیبات بانکی و پرداخت» و قرارداد دیگر در زمینه «سوآپ ارزی» است. در بخشی از این گزارش، به مزایای پیمان‌های پولی برای ایران پرداخته شده است. مقاومت در برابر تحریم‌ها یکی از مزایای این دست از پیمان‌هاست. در این گزارش عنوان شده است: در شرایط فعلی کشور که بانک‌های بزرگ جهان حاضر به نقل‌وانتقال درآمدهای ایران نیستند و عمدتا از جریمه‌های آمریکا واهمه دارند، ضرورت رفع مشکل مبادلات بانکی، روی آوردن به روش‌های جدید بانکی و پولی را الزامی می‌کند. در این بین یکی از راهکارهای اصلی برای مساله عدم همکاری بانک‌های خارجی، خروج از نظام پرداخت دلار و ایجاد نظام‌های پرداخی دوجانبه با دیگر کشورها است. تحریم بانکی یعنی قطع دسترسی به سامانه‌های پایاپای، تسویه و سامانه‌های پیام‌رسان که با توجه به اینکه عمده شرکای تجاری ایران، کشورهایی با ارز ضعیف هستند، عملیات پایاپای و تسویه در کشورهای دیگر (اروپا یا آمریکا) صورت می‌گیرد. در شرایط فعلی که اتاق‌های پایاپای در این کشورها به بانک‌های ایرانی سرویس نمی‌دهند، انتقال وجه بین‌المللی دچار اختلال شده است. انعقاد پیمان پولی منجر به رفع نیاز به عملیات پایاپای و تسویه در کشور ثالث می‌شود و بانک‌های مرکزی دو کشور خود این عملیات را انجام می‌دهند. بنابراین می‌توان انجام عملیات پایاپای و تسویه را به‌جای واسطه‌گری بانک‌های اروپایی و پرداخت کارمزد بیشتر، توسط بانک‌های مرکزی دو کشور و تا سقف مقداری و زمانی معین انجام داد.

برش مطبوعاتی

۱۲ میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی در ۳۳ ماه

گروه اقتصاد کلان: در ۳۳ ماه فعالیت دولت سیزدهم ۶۹۰ طرح سرمایه‌گذاری خارجی به ارزش مصوب و معتبر ۱۱.۸ میلیارد دلار به تصویب هیأت سرمایه‌گذاری خارجی رسیده است. به گزارش مهر، از ابتدای دولت سیزدهم تا پایان اردیبهشت سال ۱۴۰۳، تعداد ۶۹۰ طرح سرمایه‌گذاری خارجی به ارزش سرمایه‌گذاری خارجی مصوب معتبر ۱۱.۸ میلیارد دلار به تصویب هیأت سرمایه‌گذاری خارجی رسیده است و از آنجا که طرح‌های سرمایه‌گذاری خارجی مصوبی که در بازه زمانی مقرر پس از صدور مجوز اقدام به ورود سرمایه‌ای به کشور نکرده‌اند از فهرست آمار حذف شده، این آمار صرفاً شامل مصوبات سرمایه‌گذاری خارجی معتبر تا این تاریخ است. طبق گزارشی که وزارت اقتصاد تهیه کرده، حجم سرمایه گذاری مصوب معتبر در بخش نفت و گاز ۴۸۲۶ میلیون دلار، در بخش صنعت ۴۲۱۵ میلیون دلار، در بخش تأمین آب، برق و گاز ۸۵۰ میلیون دلار، در بخش خدمات ۶۳۷ میلیون دلار، در بخش کشاورزی ۷۱۸ میلیون دلار، در بخش ساختمان ۱۷۵ میلیون دلار، حمل و نقل و ارتباطات ۱۴۳ میلیون دلار، معدن ۱۹ میلیون دلار و افزایش سرمایه گذاری در طرح‌های موجود ۲۱۷ میلیون دلار بوده است.
روسیه و چین در صدر سرمایه گذاران
این آمار همچنین نشان می‌دهد که روسیه با ۲۸۱۰ میلیون دلار و پس از آن چین با ۲۱۱۸ میلیون دلار بیشترین حجم سرمایه گذاری مصوب معتبر را داشته‌اند. پس از آن امارات متحده عربی با ۱۴۱۶ میلیون دلار و سپس ایرانیان خارج از کشور با ۱۳۵۸ میلیون دلار بیشترین سهم را از طرح‌های مصوب معتبر سرمایه گذاری در سه سال اخیر داشته‌اند. رونمایی از فاز اول طرح اطلس سرمایه‌گذاری کشور و شروع فاز تحلیلی آن با حضور وزیر امور اقتصادی و دارایی در بهمن ماه ۱۴۰۲ یکی دیگر از اقدامات تحولی در دولت سیزدهم در حوزه سیاست گذاری خارجی بود. از ویژگی‌های طرح اطلس سرمایه‌گذاری کشور می‌توان به راهبری اصولی و نظام‌مند، بهره‌مندی از داده‌های مکانی کشور در فرایند جانمایی طرح‌های سرمایه‌گذاری، مشارکت نظام‌مند دستگاه‌های ملی و استانی در به‌روزرسانی و اشتراک لایه‌های اطلاعاتی و بهره‌برداری هوشمند از داده‌، کاربرد اطلاعات مکانی کشور در فرایند جذب سرمایه‌گذاری (داخلی و خارجی) اشاره کرد؛ این اطلس ابزاری برای ارائه تصویر واقعی، روشن و جامع از توان جذب سرمایه اقتصاد ایران خواهد بود.

برش مطبوعاتی

سرمقاله

اقتصاد ایران و مخالفان FATF

مرتضی عزتی
اقتصاددان

در اوایل دهه 90 پیوستن به FATF به تصویب مجلس رسید اما همزمان با اعمال تحریم‌های جدید سازمان ملل امکان همکاری‌ها با FATF فراهم نشد. اما پس از آن در دور بعدی مجلس در دوره پسابرجام، سعی بر این شد که با FATF موافقت نشود، از اینرو این موضوع به رهبری منتقل شد و دستور رهبری هم این بود که هر تصمیم مجلس به اجرا برسد. چراکه طبق قانون اساسی پیوستن به هر معاهده بین‌المللی نیازمند در تصویب در مجلس است. پس از آن موضوع به مجمع تشخیص مصلحت ارجاع داده شد که تا امروز مسکوت مانده‌است. اگر بخواهیم به FATF بپیوندیم و همان مصوبه قبلی مجلس کافی باشد، می‌توان این اقدام را انجام داد اما ظاهرا مجمع تشخیص مصلحت به این موضوع ورود کرده و تصمیم‌گیری در این باره در اختیار مجمع است. در این میان گروه‌هایی هم وارد این موضوع تمایلی ندارند که ایران تعاملات بین‌المللی داشته باشد و در واقع همین گروه در حال حاضر مانع ایجاد کرده‌اند که متاسفانه نفوذ قابل توجهی هم در جایگاه‌های مختلف نظام دارند و به صورت ظاهر الصلاح مدعی مصلحت هستند درحالیکه واقعا اقداماتی که این گروه‌ پیگیری می‌کند خلاف مصلحت است. گروه‌های مخالف FATF ادعا می‌کنند که کارگروه ویژه مالی به دنبال این است که اطلاعات مراودات خالی ایران را کشف کند اما این موضوع صحت ندارد و مراودات داخلی به هیچ گروه و نهاد خارجی ارتباطی ندارد. خارج از ایران هم اگر احیانا انتقالاتی به نهادی انجام می‌شود که آن نهاد مشکلی از نظر سازمان ملل ندارد، هیچ محدودیتی برای ایران ایجاد نمی‌کند و امکان پیوستن به FATF وجود دارد. فقط برخی از کتمان کاری‌ها که صورت می‌گیرد ممکن است که مساله ساز شوند. اگر بخواهیم حتی با ساختار موجود کشور و شبکه بانکی کشور پول‌هایی را حتی خلاف آنچه که سازمان ملل اعلام کرده به نهادهایی منتقل کنیم، این اقدام مانعی برای پیوستن به FATF نمی‌شود. البته که ایران می‌تواند خارج از شبکه موجود متصل به FATF پرداخت‌هاو دریافت‌هایی داشته باشیم. حتی اگر کشور بخواهد از گروه‌هایی حمایت کند، نگرانی ایجاد نمی‌شود چراکه امروز به غیر چند کشور کمتر از انگشتان دست همه عضو FATF هستند و این کشورهایی که احتمال حمایت ایران از آنها می‌رود عضو FATF هستند. اطلاعات همه این کشورها رد و بدل می‌شود و خارج از ایران هر مراوداتی داشته باشیم حتی با لبنان و سوریه این کشورها هم عضو FATF هستند و فقط کشورهایی مانند کره شمالی و میانمار عضو FATF نیستند و تعداد کشورهای عضو FATF از تعداد کشورهای عضو سازمان ملل بیشتر است و تنها سه کشور ایران، کره‌شمالی و میانمار عضو FATF نشده‌اند. بنابراین با این دو کشور می‌توانیم خارج از FATF مرادوات داشته باشیم. توجیه غیر منطقی این گروه این است که کشورهای غربی به دنبال این هستند که مراودات مالی داخلی ما را هم کشف کنند که این توجیه کاملا غلط است چراکه مراودات مالی داخلی ما خلافی صورت نمی‌گیرد و به نهادی پولی انتقال داده شود ایرادی محسوب نمی‌شود و اساسا این کشف مرادوات مالی هم صورت نمی‌گیرد و این برداشت غلطی است. این گروه گمان می‌کنند کشورها نمی‌دانند که ایران چه بودجه‌ای به چه بخش‌هایی اختصاص داده‌ است؟ بخشی از این اطلاعات که در قانون بودجه اعلام می‌شود، بخش دیگر هم در سیستم بانکی کشور مراوده می‌شود و اطلاعات بانکی ما هم آنقدر محکم نیست که قابل ردیابی نباشد و نیازی نیست که از طریق FATF به این اطلاعات برسد و مسیرهای بسیار بیشتری وجود دارد که به راحتی از طریق آن به این اطلاعات دست پیدا کنند. واقعیت این است که به قدری اطلاعات مالی از کشورها وجود دارد که پیوستن به FATF هیچ‌گونه اطلاعات جدیدی را منتشر نمی‌کند. اطلاعات خاصی را هم که بخواهیم کتمان کنیم با پیوستن به FATF بازهم قابل کتمان است و هیچ بهانه‌ای قابل قبول نیست. مخالفان FATF چند گروه هستند؛ حالت اول این است که ممکن است این افراد خود در فضای فساد باشند و از کشف فساد نگران شوند. عده‌ای هم ممکن است مراوداتی دارند که این مراودات رسمی است و جزو فساد و اشاعه تروریسم هم نیست، اما انگ زدن در اینجا می‌صرفد. به هر حال این گروه قابل توجیه هستند. ممکن است عده‌ای هم در این فضا نباشند و بحث آنها انجام مراودات مالی باشد و این مراودات خلاف مقررات FATF باشد و این افراد نمی‌خواهند چیزی مانع فعالیت‌های آنها باشد.

برش مطبوعاتی

یادداشت

رابطه سیاست خارجی و کیفیت زندگی در جهان پزشکیان

رضا نصری
کارشناس ارشد روابط بین‌الملل

آن‌چه دکتر پزشکیان در مورد سیاست خارجی تاکنون مطرح کرده بیانگر این است که هم درک واقع‌بینانه و درستی از مسیر تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی دارد و هم به نقش و کارکرد سیاست خارجی در ارتقاء سطح کیفی زندگی مردم به خوبی واقف است. به عنوان مثال، دکتر پزشکیان سیاست خارجی خود تاکید کرده که به دنبال ایجاد توازن در مناسبات با همه کشورهاست و رویکرد «تک‌گزینه‌ای» در سیاست خارجی را قبول ندارد. این یعنی او به خوبی می‌داند که در دنیای امروز اگر حتی نزدیک‌ترین متحد شما تصور کند جز او «گزینه» دیگری ندارید، با شما وارد رابطه نامتعادل و نابرابری خواهد شد به نحوی که قادر نخواهید بود از فرصت‌ها و ظرفیت‌های آن اتحاد به درستی بهره‌برداری کنید. دکتر پزشکیان به نظریه «منطقه قوی» معتقد است، به این معنا که کشورهای همسایه باید به سطحی از تعامل و همکاری برسند که بتوانند به جای مهار یکدیگر، ثروت و منابع خود را به رشد و توسعه منطقه اختصاص دهند. یعنی مناسباتی ایجاد کنند که از یک سو بتوانند در فضایی امن‌تر به رشد اقتصادی خود بپردازند و از سوی دیگر با تشکیل یک بلوک قدرت جدید، در مناسبات کلان بین‌المللی تأثیرگذارتر شوند، طرح چنین ایده‌ای نشان می‌دهد دکتر پزشکیان روند غالب در همسایگی را به خوبی درک کرده و قصد دارد در آن نقش‌آفرینی کند. موضع او در باب «پرهیز از غربگرایی و شرق‌گرایی در حین پرهیز از غرب‌ستیزی و شرق‌ستیزی» یا مواضعی که در مورد چین، روسیه، اروپا، بریکس، شانگهای و مدیریت تنش با آمریکا مطرح کرده نیز نشان می‌دهد نگاه واقع‌بینانه‌ای به مناسبات حاکم در نظم جدید جهانی دارد و قصد دارد از همه ظرفیت‌های موجود در جهت تامین منافع ملی استفاده کند. مواضع دکتر پزشکیان در مورد ضرورت رفع تحریم‌ها، مبادرت به سیاست‌های غیرشعاری و زیان‌بار یا طراحی سیاست خارجی به نحوی که جوانان کشور فضایی با ثبات و فرصت‌های مناسب شغلی در کشور پیدا کنند و از مهاجرت منصرف شوند، حاکی از این است که او رابطه میان سیاست خارجی، کیفیت زندگی مردم و معضلات اجتماعی را درک کرده و قصد دارد از این ابزار برای رفع این قبیل چالش‌های داخلی نیز استفاده کند.

برش مطبوعاتی

«تجارت» از پیامدهای فرسودگی ناوگان تجاری کشور گزارش می‌دهد

جزر و مد تجارت دریایی

گروه صنعت و تجارت: به‌گفته فعالان اقتصادی فرسودگی ناوگان، کمبود ناوگان مناسب، عدم تناسب ظرفیت ناوگان با حجم صادرات و ناکارآمدی سیستم حمل‌و‌نقل چندوجهی و غیره به چالش جدی تجارت در ایران تبدیل شده، این در حالی است که سرپرست معاونت خدمات تجاری سازمان توسعه تجارت ایران می‌گوید که حدود ۸۸ درصد از بار تجاری از مسیر دریا و ۱۰ درصد از مسیر جاده و ۱.۵ درصد از مسیر ریل جابه‌جا می‌شود؛ این آمار به خوبی جایگاه حمل دریایی در تجارت خارجی ایران را گواه می‌دهد. او معتقد است: از آنجایی‌که عمده محصولات پتروشیمی و پایه نفتی از طریق دریا جابه‌جا می‌شود، تجارت از مسیر دریا برای ایران استراتژیک است؛ چراکه امکان جابه‌جایی بار از ۲ حوزه دریای شمال و جنوب وجود دارد؛ آنچه مسلم است عمده بار تجاری ایران از دریای جنوب، خلیج فارس ودریای عمان عبور می‌کند. بنا به اظهارات سرپرست معاونت خدمات تجاری سازمان توسعه تجارت ایران؛ بر اساس اطلاعات موجود حدود ۱۲۰ میلیون تن بار از بنادر جنوبی و ۸ میلیون تن از بنادر شمالی گذر می‌کند؛ مقصد بخش عمده‌ای بار بنادر شمالی، روسیه است.
ایران در جنوب از طریق خلیج‌فارس با عمده‌ترین کشورهای تولیدکننده نفت، در شمال از طریق خزر با کشورهای حاشیه این دریا و در غرب و شرق هم با کشورهای ترکیه، عراق، پاکستان و افغانستان همسایگی و ارتباط تجاری دارد، کشورهایی که با جمعیت زیاد خود بازاری چند صدمیلیونی را برای ایران به وجود آورده‌اند. ضمن آنکه برقراری رابطه کشورهای اروپایی با شرق آسیا و یا کشورهای آسیای میانه با خلیج‌فارس از طریق ایران انجام می‌گیرد. قرارگیری ایران در مسیر راهروهای ترانزیتی شمال-جنوب و امکان برقراری ارتباط ترانزیتی با کشورهای قفقاز، آسیای میانه روسیه، اروپای شرقی و اروپای مرکزی به آسیای جنوب و خاور دور را از طریق آب‌های ایران فراهم می‌کند که گویای اهمیت بسیار زیاد ترانزیت دریایی ایران است. ایران با یک موقعیت متمایز در چهارراه ترانزیت جهانی قرار گرفته است و می‌تواند با ارتقای این جایگاه خود به‌خصوص در زمینه ترانزیت دریایی به یک قدرت جهانی تبدیل شود. به‌علاوه موقعیت ژئواستراتژیکی که ایران در شمال تنگه هرمز و خلیج‌فارس دارد به دلیل اهمیت زیاد در مبادله بین‌المللی انرژی ترانزیت دریایی ایران را جذاب‌تر هم می‌کند. به همین دلیل با توجه به فرصت‌های فراوان برای رونق صنعت حمل‌ونقل دریایی کشور شد اقتصادی قابل‌توجهی از طریق کسب درآمدهای ترانزیتی رقم می‌خورد که نباید از آن غافل بود. با وجود استراتژیک بودن حمل‌ونقل دریایی در حوزه تجارت، اما متاسفانه ناوگان دریایی کشور بشدت با کمبود و فرسودگی روبه‌رو است؛ گفته می‌شود عمر ناوگان دریایی کشور به 20 سال رسیده این در حالی است که استفاده از ناوگان بالای 15 سال دیگر صرفه اقتصادی ندارد. فعالان این حوزه عنوان می‌کنند که فرسودگی کشتی‌های ایرانی هزینه‌های شرکت‌های دریایی در ایران را به‌صورت فزاینده‌ای افزایش داده است واز طرف دیگر تحریم‌ها و مشکل کمبود نقدینگی منجر به عدم توسعه و نوسازی ناوگان باربری دریایی شده است. چندی پیش مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی از تقویت ناوگان دریایی خبری داده و گفته بود: برای تقویت ناوگان حمل ونقل دریایی، ۳۰ فروند شناوربه ناوگان دریایی کشور در حال پیوستن است. بنا به گفته وی، با حمایت دولت و همراهی بخش خصوصی در حوزه تقویت ناوگان حمل‌ونقل دریایی اقدامات خوبی صورت پذیرفته و امیدواریم با پیوستن ۳۰ فروند شناور به چرخه ناوگان دریایی کشور سهم قابل‌توجهی ازکالاها را توسط ناوگان ملی حمل کنیم، همچنین از سرمایه‌گذاران و فعالین بخش خصوصی دعوت می‌کنیم که با ورود به این بخش و در چتر حمایت دولت و سازمان بنادر و دریانوردی از تسهیلات و حمایت‌های بخش دولتی در زمینه توسعه ناوگان دریایی استفاده کنند. کمبود و فرسودگی ناوگان دریایی از یک طرف، نبود زیرساخت قوی امر تجارت را نیز سخت کرده است، صادرکنندگانی که درحوزه حمل‌ونقل دریایی فعالیت دارند از مشکلات جدی خود در حوزه صادرات چه در بخش کانتینرهای یخچال‌دار و چه بخش غیریخچالی سخن می‌گویند و خواستار تقویت زیرساخت‌ها هستند. گفته می‌شود محصولات فسادپذیر بیش از 50 درصد صادرات و واردات کشور را تشکیل می‌دهد، این در حالی است که تنها 200 کانتینر یخچال‌دار در کشور وجود دارد. نبود زیرساخت‌های لازم منجر به دپو سنگین کالا در برخی از بنادر کشور شده است و بعضاً کالاهای صادراتی به روسیه بیش از یک ماه معطل می‌مانند تا کشتی‌های تجاری بار آنها را حمل کنند. بنا به اظهار صادرکنندگان کمبود کشتی در دریای خزر هزینه های حمل را به طرز سرسام آوری افزایش داده و حمل بار را بیش از دو برابر گران کرده است. محمد عیقرلو، رئیس فدراسیون حمل‌ونقل و لجستیک ایران در مصاحبه‌ای که با تجارت‌نیوز داشته از کمبود کشتی برای صادرات و واردات انتقاد کرد و گفت که وزارت صمت در این رابطه بسیار منفعل عمل کرده است. او پیشنهاد داد تا بخش خصوصی برای ساخت کشتی وارد میدان شود. عیقرلو همچنین با اشاره به کمبود کشتی توضیح داد: در حال حاضر برای صادرات و واردات با کمبود انواع کشتی‌ها از جمله کشتی کانتینری، کشتی فله‌بر، کشتی یخچالی، کشتی حمل گاز مایع و … مواجه‌ هستیم. لازم به ذکر است که یکی از بندهای بازگشتی تحریم در 13 آبان 1397 موضوع تحریم «فعالیت بندرگاهی، کشتیرانی و صنایع کشتی‌سازی ایران از جمله خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و کشتیرانی جنوب و شرکت‌های وابسته» بود، اما متولیان امر عنوان می‌کنند که با دور زدن تحریم‌ها همچنان نیاز کشور را در بخش دریایی تامین می‌کنیم؛ این گفته امیر بیات معاون گروه کشتیرانی است که عنوان کرده است:کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران ۱۴۱ فروند شناور در اختیار دارد و در افق ۱۴۰۷ نیاز داریم تا ۳۷ شناور ناوگان کشتیرانی را نوسازی کنیم. این مسئول با بیان اینکه روزانه حدود ۲۰۰ حمله سایبری به کشتیرانی داریم به کاهش وابستگی به دریانوردان خارجی در ناوگان کشتیرانی اشاره کرد و افزود: برای توسعه ناوگان نیز ۱۰ فروند شناور به کشتی سازان داخلی سفارش داده شده است.

برش مطبوعاتی

آیا کامالا هریس توانایی شکست‌ دادن دونالد ترامپ را دارد؟

اعضای ارشد حزب دموکرات می‌گویند، اگر جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده در برابر فشار‌های فزاینده تسلیم شود و از انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ کناره‌گیری کند، معاون او، کامالا هریس، از گزینه‌های اصلی برای جایگزینی است. اما آیا او شانسی برای شکست دادن ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا دارد؟
اعضای ارشد حزب دموکرات می‌گویند، اگر جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده در برابر فشار‌های فزاینده تسلیم شود و از انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ کناره‌گیری کند، معاون او، کامالا هریس، از گزینه‌های اصلی برای جایگزینی است. اما آیا او شانسی برای شکست دادن ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا دارد؟ هرچند جو بایدن بار‌ها اعلام کرده است که در این رقابت باقی خواهد ماند، اما در صورت جایگزین شدن کامالا هریس اوضاع تغییری خواهد کرد. آیا خانم معاون شانسی برای شکست دادن دونالد ترامپ دارد؟
هریس، ۵۹ ساله، سناتور سابق ایالات متحده و دادستان کل کالیفرنیا، در صورتی که به عنوان نامزد دموکرات‌ها در رقابت‌های ریاست جمهوری شرکت کند و در انتخابات ۵ نوامبر پیروز شود، اولین زنی خواهد بود که رئیس جمهور ایالات متحده شده است. در حال حاضر او اولین فرد آفریقایی/ آمریکایی / آسیایی است که به عنوان معاون رئیس جمهور خدمت می‌کند. همین اواخر سال گذشته، بسیاری در داخل کاخ سفید و تیم مبارزات انتخاباتی بایدن از این که هریس مسئول کمپین انتخاباتی این حزب باشد ابراز نگرانی کرده بودند. حالا اعضای حزب دموکرات می‌گویند که از آن زمان تاکنون وضعیت به طور قابل توجهی تغییر کرده است، به طوری که او گام‌های مهمی درباره حقوق زنان برای سقط جنین برداشته و مورد استقبال رای دهندگان جوان قرار گرفته است. با این حال یکی از مسئولان کمپین انتخاباتی بایدن به رویترز گفت که هریس به این که معاون بایدن است افتخار می‌کند و «مشتاق است چهار سال دیگر در کنار او خدمت کند».

نظرسنجی‌ها چه می‌گویند؟
نظرسنجی‌های اخیر نشان می‌دهد که هریس می‌تواند در برابر ترامپ، نامزد جمهوری‌خواهان، عملکرد بهتری نسبت به بایدن داشته باشد. اگرچه احتمالا او با رقابت سختی روبرو خواهد بود. براساس نظرسنجی شبکه سی‌ان‌ان که در ۲ ژوئیه منتشر شد، محبوبیت دونالد ترامپ در بین رای دهندگان آمریکایی، ۶ درصد بیشتر از بایدن است. در این نظرسنجی ۴۹ درصد از ترامپ و ۴۳ درصد از بایدن حمایت کردند. این در حالی است که نتایج این نظرسنجی برای مقایسه مقبولیت ترامپ در برابر هریس نشان می‌دهد که محبوبیت هریس در بین رای دهندگان ۲درصد کمتر از ترامپ است. ۴۷ درصد از آن‌ها در این نظرسنجی از ترامپ و ۴۵ درصد از هریس حمایت کردند. همچنین در این نظرسنجی مشخص شد که ۴۰ درصد از رای دهندگان مستقل از ترامپ و ۴۳ درصد آن‌ها از هریس حمایت می‌کنند و رای دهندگان میانه رو با ۵۱ درصد در برابر ۳۹ درصد، هریس را به ترامپ ترجیح می‌دهند. از سوی دیگر نظرسنجی رویترز-ایپسوس که پس از مناظره تلویزیونی هفته گذشته بین ترامپ و بایدن انجام شد حاکی از آن است که هریس و ترامپ رقابت تنگاتنگی با یکدیگر دارند به طوری که ۴۲ درصد از هریس و ۴۳ درصد نیز از ترامپ پشتیبانی کردند. نظرسنجی‌هایی که توسط کمپین بایدن پس از مناظره با ترامپ انجام شده است، نشان می‌دهد که هریس نیز شانسی مشابه با بایدن برای شکست دادن ترامپ دارد، به طوری که ۴۵ درصد از رای‌دهندگان گفتند که به هریس و ۴۸ درصد اعلام کردند که به ترامپ رای می‌دهند.

آیا هریس بهترین گزینه برای جایگزینی است؟
اعضای ارشد حزب دموکرات از جمله جیم کلیبرن، نماینده ایالات متحده، که کلید پیروزی بایدن در سال ۲۰۲۰ بود و همچنین نماینده گرگوری میکس، نماینده نیویورک و عضو ارشد گروه سیاه پوستان کنگره؛ و سامر لی، یک دموکرات مجلس نمایندگان از پنسیلوانیا، معتقدند که اگر بایدن کناره گیری کند، هریس بهترین گزینه برای رهبری این رقابت خواهد بود. دو نفر از حامیان مالی حزب جمهوری خواه در گفتگو با رویترز گفتند کامالا هریس بسیار جدی گرفته شده است. اما آن‌ها ترجیح می‌دهند که ترامپ به جای رقابت با هریس، با بایدن رقابت کند. پائولین لی، یکی از جمع آوری کنندگان کمک مالی برای ترامپ در نوادا، پس از مناظره ۲۷ ژوئن تاکید کرد که بایدن خود را «بی کفایت» نشان داده است و گفت: «من ترجیح می‌دهم بایدن در جای خود بماند» به جای اینکه هریس جایگزین او شود. برخی در وال استریت، یک مرکز مهم جمع آوری کمک‌های مالی دموکرات‌ها، اما ترجیح می‌دهند، هریس وارد این رقابت شود. سونو وارگزه، استراتژیست کلان جهانی در گروه کارسون، می‌گوید: «بایدن در حال حاضر پشت ترامپ است و با توجه به جایی که کمپین او در حال حاضر دارد، بعید است بتواند بر این شکاف غلبه کند. جایگزین شدن هریس احتمالاً شانس دموکرات‌ها را برای تصاحب کاخ سفید افزایش می‌دهد.»

هریس چقدر در میان رای دهندگان محبوب است؟
با این حال به نظر می‌رسد هریس نیز در میان میان رای دهندگان آمریکایی چندان محبوب نیست. مرکز نظرسنجی «Five Thirty Eight» اعلام کرده است که تنها ۳۷.۱درصد رای دهندگان هریس را تایید می‌کنند و ۴۹.۶درصد مخالف عملکرد او هستند. این رقم برای بایدن ۳۶.۹ درصد در برابر ۵۷.۱ درصد و برای ترامپ ۳۸.۶ در مقابل ۵۳.۶ درصد است. از زمانی که دادگاه عالی، حق قانونی زنان برای سقط جنین را در سال ۲۰۲۲ لغو کرد، هریس به مهمترین صدای دولت بایدن در مورد حقوق باروری تبدیل شد، یکی از موضوعاتی که دموکرات‌ها سعی دارند با استفاده از آن در انتخابات ۲۰۲۴ به پیروزی برسند. برخی از دموکرات‌ها بر این باورند که هریس می‌تواند به برخی از رای دهندگان که اعتمادشان را نسبت به بایدن از دست داده‌اند، از جمله رای‌دهندگان سیاه‌پوست، رای‌دهندگان جوان و کسانی که مدیریت بایدن در جنگ اسرائیل و حماس را تایید نمی‌کنند، امید دوباره‌ای ببخشد. تیم رایان، نماینده سابق دموکرات کنگره از اوهایو، گفت: «هریس به اعضای سیاه پوست و آسیایی سرزمین‌های اقیانوس آرام انرژی می‌دهد. او جوانان ناامید کشورمان را بار دیگر به میدان می‌آورد.» رایان در ادامه افزود که زنان دموکرات و جمهوری خواه حومه شهر‌ها نیز ممکن است اعتماد بیشتری در مقایسه با ترامپ و بایدن به وی داشته باشند. از سوی دیگر، استراتژی عمومی کامالا هریس در سمت معاون رئیس جمهور درباره اسرائیل، مشابه استراتژی بایدن است. گرچه او نخستین مقام ارشد دولت آمریکا بود که در ماه مارس خواستار برقراری آتش بس در غزه شد. عباس علویه، یکی از اعضای جنبش ملی «بی تعهد» که به دلیل حمایت از اسرائیل از رای دادن به بایدن در انتخابات مقدماتی خودداری کرد، گفت: «صرفاً تعویض نامزد به نگرانی اصلی جنبش پاسخ نمی‌دهد».

برش مطبوعاتی

ناتو، از جنگ سرد تا جنگ اوکراین

ائتلاف ناتو در هفتاد و پنجمین سال تاسیس خود، از فردا (سه‌شنبه) اجلاس سران خود برای سال ۲۰۲۴ را به میزبانی پایتخت آمریکا زیر سایه شکست‌های اوکراین در جنگ با روسیه و تلاطمات انتخاباتی در ۲ سوی اقیانوس اطلس برگزار می‌کند. «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا بعد از نمایش فاجعه‌بار در اولین مناظره انتخاباتی با دونالد ترامپ و تقلای خود برای نجات حیات سیاسی‌اش، از سه‌شنبه نهم ژوئیه (۱۹ تیرماه) به استقبال رهبران ائتلاف ۳۲ عضوی ناتو رفته و سه روز میزبان آنهاست.
رئیس‌جمهور آمریکا برای این اجلاس همچنین از رهبران استرالیا، ژاپن، نیوزیلند و کره‌جنوبی نیز دعوت به عمل آورده و این نشانه‌ای از تلاش ناتو برای افزایش نقش خود در آسیا به منظور مواجهه با خیزش چین است. به گزارش خبرگزاری فرانسه، «ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهور اوکراین همچنان قرار است به‌عنوان چهره شاخص این اجلاس، در جستجو به منظور کسب نشانه‌های قاطع پشتیبانی اعضای ائتلاف از کی‌یف، مطرح باشد، اما همچنان قرار نیست ناتو دعوتی از کشورش برای عضو شدن در ائتلاف کند. ناتو که در سال ۱۹۴۹ با ماموریت «دفاع دسته‌جمعی» در مقابل اتحاد جماهیر شوروی تاسیس شد، بعد از شروع جنگ اوکراین در سال ۲۰۲۲ تلاش کرده است با استناد به بحث دفاع دسته‌جمعی برای روسیه خط و نشان بکشد. هر چند اوکراین در اوایل جنگ توانست جلوی کسب پیروزی سریع روسیه را بگیرد، اما سربازان روسیه از پای ننشسته و در ماه‌های اخیر پیشروی‌های تدریجی و پیوسته در شرق اوکراین را ادامه داده‌اند.
یک مقام اروپایی در آستانه شروع اجلاس سران ناتو در واشنگتن تصدیق کرد که فضای «دلگیر» در بین اعضای ائتلاف به دلیل لغزش‌ها و وضعیت شکننده اوکراین در خطوط مقدم جنگ وجود دارد. این مقام که خواست نامش فاش نشود، گفت: «این اجلاس فضای بسیار متفاوتی نسبت به برنامه‌های اولیه خود خواهد داشت، چون در یک مقطع حساس برای امنیت اروپا برگزار می‌شود. روسیه امروز نسبتا خاطرجمع است و فکر می‌کند می‌تواند با طول دادن جنگ به پیروزی برسد.» ائتلاف ناتو در ماه آوریل هفتاد و پنجمین سالگرد تاسیس خود را از زمان امضا شدن معاهده تشکیل این ائتلاف، در واشنگتن شاهد بود. در سال ۱۹۴۹ تنها ۱۲ کشور عضو موسس پیمان آتلانتیک شمالی شدند. در آن زمان آمریکا، کانادا و بخش عمده کشورهای غرب اروپا کنار هم جمع شدند تا با «تهدید» شوروی، کشوری که زمانی در جنگ جهانی دوم با آنها هم‌پیمان شد، روبرو شوند. در سال ۱۹۵۲ همسایگان ناراضی دیگری شامل ترکیه و یونان به این ائتلاف پیوستند و در گام بعدی، سه سال بعد از آن آلمان غربی تبدیل به یک عضو ائتلاف شد. ناتو بعد از پایان جنگ سرد نیز دستخوش چند موج گسترده‌سازی به سمت شرق و روسیه شد؛ پیوستن لهستان و کشورهای حوزه بالتیک که سابقا متعلق به شوروی بودند، موجب شد که مرز ناتو با روسیه بیش از هر زمان افزایش یابد. با حمله روسیه در سال ۲۰۲۲ به اوکراین، سوئد و فنلاند، همسایگان حوزه نوردیک، سیاست دیرینه عدم تعهد نظامی خود را کنار گذاشته و به ناتو پیوستند و با ورود آنها تعداد اعضای ائتلاف به ۳۲ کشور رسید. کشورهای عضو ناتو بیش از یک میلیارد نفر از جمعیت جهان را در خود جای داده و حدود ۵۰ درصد از تولید ناخالص داخلی جهان سهم آنهاست. مجموعا در اعضای ناتو ۳.۲ میلیون مرد و زن در حال خدمت نظامی در ارتش هستند. ایسلند تنها عضو ناتوست که ارتش متعلق به خودش را ندارد. ناتو تاکنون تنها یک بار به اصطلاح بند پنجم اساسنامه خود مربوط به دفاع جمعی به این معنی که حمله به یک عضو ائتلاف به مثابه حمله به کل ائتلاف است را آن هم بعد از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در ایالات متحده آمریکا به خدمت گرفت. کشورهای ناتو در پی ضمیمه شدن شبه‌جزیره کریمه به روسیه در سال ۲۰۱۴ بر سر این که صرف ۲ درصد از تولید ناخالص داخلی خود برای بودجه نظامی را به عنوان هدف تعیین کنند، توافق کردند. اما بعد از حمله روسیه به اوکراین در ۲۰۲۲ اعضای ناتو قرار شد که حداقل ۲ درصد از تولید ناخالص داخلی را صرف بودجه نظامی خود کنند.

برش مطبوعاتی