اکتبر گروه سیاسی: طراح و مغز متفکر عملیات 2023 که بزرگ‌ترین ضربه تاریخی را به صهیونیست‌ها طی سال‌های بعد از جنگ جهانی دوم وارد کرد، روز پنج‌شنبه (26 مهر) در جریان درگیری با نظامیان صهیونیست در جنوب رفح از نواز غزه به شهادت رسید. بر خلاف ادعاهای صهیونیست‌ها، السنوار شهادتی قهرمانانه داشت و تا آخرین لحظه با اشغال‌گران سرزمین مادری‌اش مبارزه کرد. از نگاه ناظران سیاسی شهادت او نوید احیای جوانه‌های مقاومت و تعهد نسل آینده به آزادی و تحقق آرمان‌های فلسطین است.
به گزارش «تجارت»، یحیی السنوار یکی از برجسته‌ترین چهره‌های سیاسی و نظامی در حماس، جنبش مقاومت اسلامی فلسطین بود. او در سال 1962 در شهر خان‌یونس، واقع در نوار غزه، به دنیا آمد و از دوران جوانی به یکی از فعالان برجسته این جنبش تبدیل شد. سنوار نقش کلیدی در بنیان‌گذاری شاخه نظامی حماس، یعنی گردان‌های عزالدین قسام داشت و به همین دلیل به عنوان یکی از مهمترین فرماندهان نظامی این گروه شناخته می‌شود.

روند عملیات به شهادت رساندن یحیی الالسنوار
رسانه‌های صهیونیستی و منطقه‌ای درباره نحوه ترور یحیی الالسنوار رهبر حماس، گزارش‌هایی را منتشر کردند. بر اساس این گزارش‌ها، السنوار همراه با دو فرد دیگر در یک ساختمان در نوار غزه، در جریان درگیری با نیروهای پیاده‌نظام و زرهی در محله تل سلطان در رفح، کشته (شهید) شد. مطابق گزارش‌های منتشر شدهف صبح چهارشنبه، یکی از سربازان، یک چهره مشکوک را در حال حرکت در ساختمانی در تل سلطان مشاهده کرد. حدود پنج ساعت بعد، یک پهپاد نظامی سه چهره را مشاهده کرد که از ساختمان خارج شده و بین خانه‌ها حرکت می‌کردند. در این لحظه ارتش متوجه شد که آنها عضو حماس هستند و به سوی آنها آتش گشود و آنها نیز آتش را پاسخ دادند. بر اساس تحقیقات اولیه ارتش، آن ها در این تبادل آتش زخمی شده و پراکنده شدند - دو نفر به یک ساختمان و السنوار به ساختمانی دیگر رفتند. سپس یک تانک و سایر نیروها به محل رسیدند. در این لحظه، السنوار به طبقه دوم ساختمانی که در آن جای گرفته بود رفت و تانک به سوی او گلوله‌ای شلیک کرد. به نظر می‌رسد که السنوار در اثر شلیک تانک زخمی شده و دست خود را از دست داده بود. پس از ورود سربازان به ساختمان، او دو نارنجک به سمت آنها پرتاب کرد که از پله‌ها پایین غلتیدند.
سربازان عقب‌نشینی کردند و از پهپاد برای اسکن ساختمان استفاده کردند، و پهپاد مردی نقاب‌دار با دستی زخمی را مشاهده کرد. السنوار پهپاد را دید و یک تکه چوب به سمت آن پرتاب کرد. در این لحظه تانک دوباره به سوی او شلیک کرد که ظاهراً او را به شهادت رساند.

جنبشی که تا آزادی فلسطین متوقف نخواهد شد
تردیدی وجود ندارد که ترور رهبران سیاسی و نظامی مقاومت به صورت کوتاه مدت لطماتی را بر روند مبارزات وارد خواهد کرد. شهادت یحی الالسنوار نیز از این قاعده مستثنا نبوده و نیست اما باید توجه داشت که مسیر مقاومت در فلسطین اشغالی مبتنی بر شخص نبوده، بلکه روندی است که تا آزادی فلسطین ادامه خواهد داشت. در همین زمینه، خلیل الحیه، نایب رئیس دفتر سیاسی حماس در نوار غزه تاکید می‌کند، ما شهادت یحیی الالسنوار را به امت عربی و اسلامی تسلیت می‌گوییم اما حماس با شهادت السنوار تضعیف نخواهد شد. وی گفت: حماس تا زمان تشکیل کشور فلسطین در تمام خاک فلسطین به پایتختی قدس به فعالیت و تلاش خود ادامه خواهد داد. شهادت الالسنوار و دیگر رهبران تنها بر قدرت و صلابت جنبش ما می‌افزاید. مصطفی البرغوثی دبیرکل طرح ملی فلسطین نیز معتقد است، اظهارات رژیم صهیونیستی درباره شهادت یحیی السنوار نشان دهنده یک شکست سخت اطلاعاتی نه فقط در ۷ اکتبر بلکه در طول یک سال کامل به دلیل ناتوانی این رژیم از مشخص کردن مکان السنوار یا دستیابی به او است.

جانشین احتمالی السنوار در کادر رهبر حماس چه کسی خواهد بود؟
پس از تایید شهادت یحیی السنوار اکنون پرسش مهم این است که چه کسی جانشین او خواهد شد؟ در این زمینه دو دیدگاه بین فلسطینی‌ها درباره جانشینی السنوار وجود دارد. دیدگاه اول قائل به انتخاب جانشین از میان فرماندهان نظامی حاضر در جغرافیای درون غزه هستند و دیدگاه دوم معتقد به انتخاب جانشین السنوار از میان افراد شاخه سیاسی این تشکیلات در بیرون غزه است. با این وجود مهم‌ترین گزینه‌های جانشینی فرمانده حماس عبارتند از:
محمد سنوار: تحلیلگران از برادر یحیی السنوار، محمد السنوار به عنوان محتمل‌ترین گزینه جانشینی او سخن می‌گویند. محمد مانند برادرش برای مدت طولانی رهبر شاخه نظامی حماس بوده است و ارتقای او به رهبری می‌تواند نشان دهنده تداوم استراتژی‌های این گروه در حوزه نظامی علیه اسرائیل باشد. بر اساس گزارش ها، محمد چهره‌ای رادیکال‌تر از یحیی است و مقامات آمریکایی ابراز نگرانی کردند که رهبری او مذاکرات صلح را چالش برانگیز خواهد کرد. در حالی که محمد خود را از توجه‌ها دور نگه داشته، اما شخصیتی مهم در عملیات‌های نظامی این گروه بوده و تاکنون از چندین تلاش برای ترور توسط اسرائیل جان سالم به در برده است.
خالد مشعل: خالد مشعل که در سال ۱۹۵۶ در کرانه باختری به دنیا آمد، یکی از بنیانگذاران حماس محسوب می‌شود. مشعل برای اولین بار در سال ۲۰۱۲ از نوار غزه دیدن کرد و مورد استقبال مقامات فلسطینی قرار گرفت. حماس در سال ۲۰۱۷ اسماعیل هنیه را به عنوان جانشین او به عنوان رئیس دفتر سیاسی خود انتخاب کرد. خالد مشعل هرچند اکنون به حاشیه رانده شده، با این حال شخصیتی کلیدی در تشکیلات حماس محسوب می‌شود. محمود الزهار: محمود الزهار، یکی از بنیانگذاران حماس و یکی از نامزد‌های پیشتاز برای جانشینی یحیی السنوار است. او در سال ۱۹۴۵ در غزه متولد شد و مدرک تحصیلی خود را به عنوان جراح از دانشگاه قاهره گرفت. او در سال ۱۹۸۸ بلافاصله پس از راه‌اندازی جنبش حماس توسط اسرائیل به زندان افتاد و در سال ۱۹۹۲ آزاد شد.
موسی ابومرزوق: موسی ابومرزوق، یکی از اعضای ارشد دفتر سیاسی حماس و از گزینه‌های احتمالی جانشینی السنوار است. او پس از جدایی از اخوان المسلمین فلسطین در اواخر دهه ۱۹۸۰ به تأسیس حماس کمک کرد. ابومرزوق زمانی رئیس دفتر سیاسی حماس بود و مدت هاست که در عملیات سازمانی و مالی حماس، از جمله حمایت از فعالیت‌های شبه نظامی، مشارکت داشته است.
خلیل الحیه: الحیه که اکنون در قطر در تبعید زندگی می‌کند، چندین دهه یکی از مقامات حماس بوده و معاون یحیی سنوار بود. او از یک سوءقصد توسط اسرائیل در سال ۲۰۰۷ جان سالم به در برد، زمانی که حمله هوایی به خانه او در غزه باعث کشته شدن اعضای خانواده اش شد، در حالی که او در محل ترور نبود. او از اوت ۲۰۲۴ به عنوان معاون رئیس دفتر سیاسی حماس و جانشین صالح العارئی شده است.

گروه سیاسی: اتحادیه اروپا اخیرا با تحریم سه شرکت هواپیمایی کشورمان گامی بلند را در مسیر تنش‌افروزی با تهران برداشته بود تا از اراده خود برای ستیز سیاسی با ایران پرده بردارد. با وجود این اقدام مخرب و ضدایرانی، اروپایی‌ها در جدیدترین گام با ادعاهای واهی و متوهمانه شورای همکاری خلیج فارس، پیرامون حق حاکمیت امارات متحده عربی به سه جزیره ایرانی ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک، همراهی کردند تا دشمنی بروکسل با تهران آشکار شود. به گزارش «تجارت»، اتحادیه اروپا و اعضای آن برای اولین بار و در تغییر بزرگ در سیاست خود، از آنچه حاکمیت امارات بر سه جزیره ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک خوانده اند حمایت و ادعای ابوظبی در این باره را تایید کردند. اتحادیه اروپا همچنین برای نخستین بار، برای ایران از کلمه " اشغال‌گر" این سه جزیره استفاده کرده و خواستار پایان آن شده است. تعبیری که سابقه ندارد و از تند شدن موضع اتحادیه حکایت می‌کند. این موضوع در بیانیه پایانی نشست مشترک سران کشورهای عضو اتحادیه اروپا و شورای همکاری خلیج فارس آمده است؛ نشستی که روز چهارشنبه (25 مهر) در بروکسل بلژیک برگزار شد. 27 کشور عضو اتحادیه اروپا هستند و 6 کشور جنوب خلیج فارس عضو شورای همکاری.

تغییر رویه فاقد مشروعیت بروکسل در همراهی با اعراب
پیش‌‌تر اتحادیه اروپا و اعضای آن، از حاکمیت امارات بر جزایر سه گانه حمایت نمی‌کردند بلکه موضوع حاکمیت بر این سه جزیره را محل اختلاف میان ایران و امارات می‌دانستند و از آنچه " تلاش‌های امارات برای حل مسالمت آمیز این اختلاف از طریق مذاکرات دوجانبه یا دادگاه بین المللی یا داوری بین المللی" می خواندند حمایت می‌کردند. این بار اما برای نخستین بار، اتحادیه اروپا و اعضای آن با تغییر موضع قبلی، وارد قضاوت شدند و حاکمیت بر این جزایر را نه تنها متعلق به امارات دانستند بلکه ایران را هم با کلمه "اشغال‌گر" جزایر توصیف کرده‌اند که یک تغییر یا تشدید موضع آشکار به حساب می‌آید. قبل از این، ادعای حاکمیت امارات بر سه جزیره و توصیف ایران با عنوان اشغال‌گر جزایر سه گانه تنها در بیانیه‌های شورای همکاری خلیج فارس ( باعضویت 6 کشور جنوب خلیج فارس) و اتحادیه عرب (با عضویت 22 کشور) دیده می‌شد نه نشست های فرامنطقه‌ای.
در واکنش به اقدام خصمانه بروکسل و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس، فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «‏تمامیت‌ ارضی ایران موضوعی نیست که بیگانگان جرأت گفت‌وگو درباره آن را داشته باشند. بوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک پاره تن ایران بزرگ‌اند. اتحادیه اروپا و شورای همکاری خلیج فارس در جایگاهی نیستند که در مورد سرزمین بزرگ ایران اظهار نظر کنند.»

دشمنی آشکار بروکسل با ایران
در سطحی دیگر، سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان در واکنش به این اقدام خصمانه با اشاره به بیانیه نشست مشترک سران شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه اروپا در مطلبی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: بخش ایران در بیانیه مشترک اتحادیه اروپا و شورای همکاری خلیج‌فارس پیام‌های زیادی در خود دارد. از نظر ما، روشن است که مسیر همکاریِ با احترام، که از سوی ما در ملاقات‌های مختلف، از جمله در نیویورک به آنها پیشنهاد شد، اکنون با تمایل اروپا برای «تقابل» پاسخ داده شده است - از طریق تحریم پروازهای مسافری و ایراد اتهام عبث «اشغالگری» به ایران! این دیپلمات عالی رتبه جمهوری اسلامی ایران با بیان این که جزایر سه‌گانه همیشه متعلق به ایران بوده‌اند و تا ابد نیز چنین خواهد بود. ، تصریح کرد: دوران سیاست خبیثانه «تفرقه بینداز و حکومت کن» اروپایی‌ها در منطقه ما مدت‌های مدیدی است که به سر رسیده است. همچنین، پیرامون همین موضوع سیدکمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی، در بیانیه‌ای نوشت: ورود اتحادیه اروپا به حمایت از امارات در قضیه جزایر سه گانه دشمنی آشکار این اتحادیه با ایران به بهانه واهی حمایت ایران از روسیه در جنگ اوکراین است و این در حالی است که آمریکا و اروپا هیچکدام تایید نکرده‌اند که ایران موشک بالستیک به روسیه داده باشد و از طرفی ایران مخالفت خود را بارها با اشغال اراضی اوکراین اعلام کرده، خواستار برقراری آتش بس، مذاکره و رفع اشغال شده است.

گروه سیاسی: سید عباس عراقچی در ایستگاه پایانی سفر منطقه‌ای خود بعد از ورود به ترکیه در جمع خبرنگاران گفت: با توجه به وضعیت موجود در منطقه و تهاجمات رژیم صهیونیستی به لبنان در ادامه تهاجمات به غزه و شرایط خطرناکی که در منطقه وجود دارد، رایزنی‌هایی را با کشورهای منطقه داشته‌ایم. وی افزود: در دوره اخیر سفرهای منطقه‌ای به اردن و مصر سفر کردیم و اکنون برای ادامه رایزنی‌ها به ترکیه آمده‌ایم. عراقچی با بیان اینکه در ترکیه دومین اجلاس وزیران امور خارجه روند ۳+۳ در ارتباط با موضوع قفقاز نیز برگزار می‌شود، خاطرنشان کرد: در حال حاضر درک مشترک نسبت به خطر درگیری‌ها در لبنان، آوارگان و بحث احتمال گسترش جنگ در منطقه وجود دارد و در واقع یک نگرانی غالب است و مجموعه فعالیت‌های دیپلماتیک در جهت مقابله با این وضعیت و جلوگیری از افزایش تنش و کنترل وضعیت است. وی با بیان اینکه با تعدادی از کشورهای منطقه در ارتباط با این تحولات رایزنی و گفتگو داشته‌ایم، ادامه داد: در جریان سفر به ترکیه با رئیس جمهور و وزیر خارجه ترکیه نیز در این چهارچوب رایزنی و گفتگو خواهیم داشت. عراقچی با بیان اینکه ما همیشه با ترکیه رابطه خوبی داشته‌ایم و در مورد موضوعات منطقه‌ای مشورت‌های نزدیکی با یکدیگر داشته‌ایم، گفت: از جهت تحولات جاری در منطقه و خطراتی که منطقه را از جهت افزایش تنش تهدید می‌کند رایزنی‌های امروز ما مهمتر از همیشه خواهد بود.
وی در بخشی دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه‌ دومین اجلاس وزیران امور خارجه «۳+۳» در ترکیه برگزار می‌شود و در این دوره از اجلاس نیز مانند اجلاس قبلی، گرجستان حضور نخواهد داشت، افزود: ولی بقیه کشورهای منطقه این عزم و اراده را نشان داده‌اند که درخصوص مسائل منطقه قفقاز گفتگوها انجام و هماهنگی‌هایی صورت گیرد. عراقچی با بیان اینکه این منطقه نیز در سابقه اخیر خود جنگ را تجربه کرده است، ادامه داد: باید تلاش کنیم که موضوعات منطقه‌ا به طریق مسالمت آمیز حل و فصل شود و ترتیبات امنیتی و سیاسی که در منطقه به وجود آمده است، باعث صلح و ثبات در منطقه شود. این دیپلمات عالی رتبه جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: جلسات کارشناسی نشست ۳ + ۳ برگزار شده است و اسناد بیانیه پایانی این اجلاس آمده شده است و انشاالله در جلسه وزرای خارجه به امضا می‌رسد. این اظهارات در شرایطی است که عراقچی پیش از این به لبنان، سوریه، عربستان، قطر، عراق، عمان، اردن و مصر سفر کرده بود.

جعفر قنادباشی
کارشناس مسائل غرب آسیا

سفر عراقچی به مصر نیز بعد از ۱۲ سال و به‌دنبال ۲ سفر وزیران امور خارجه مصر به تهران برای شرکت در مراسم ادای احترام به شهدای پرواز اردیبهشت و دیدار با سرپرست وزارت امور خارجه و همچنین تماس و دیدارهای صورت گرفته بین وزیران خارجه ۲ کشور بعد از دیدار شهید «سید ابراهیم رئیسی» و «عبدالفتاح السیسی» روسای‌جمهور ۲ کشور در حاشیه نشست سران همکاری اسلامی در ریاض انجام می‌شود. سفر وزیر امور خارجه ایران به قاهره با توجه به نقش و جایگاه مهم و تاثیرگذار مصر بر عرصه تحولات منطقه به خصوص پرونده فلسطین از اهمیت خاصی برخوردار است. ایران و مصر در مقاطعی از تاریخ رابطه مناسب و خوبی داشتند و به نظرم اکنون ۲ کشوری هستند که می‌توانند بیشترین تاثیر را بر روی موضوع فلسطین در حوزه منطقه‌ای داشته باشند. مصر با غزه هم‌مرز بوده و یک ظرفیت بالفعل در تحولات فلسطین را دارا است. با توجه به شرایط کنونی منطقه و احتمال افزایش تنش‌ها، بسیار مهم است که ما با بازیگران منطقه‌ای به صورت مستمر رایزنی و گفت‌وگو داشته باشیم و در این ارتباط نیز مصر یک موازنه سیاسی و امنیتی در منطقه است. بعد از عادی‌سازی روابط بین ایران و عربستان تمایل برخی از کشورهای عربی جهت گسترش روابط با ایران افزایش پیدا کرد که در این ارتباط می‌توان به تلاش‌های صورت گرفته جهت گسترش روابط بین تهران-منامه و تهران-قاهره اشاره کرد. سفر عراقچی به قاهره را نباید در چارچوب روابط دوجانبه خلاصه کرد و به نظر می‌رسد که محور اصلی رایزنی‌ها در جریان این سفر تحولات منطقه است. موضوعی که آقای عراقچی در سفرهای منطقه‌ای خود عنوان می‌کند این است که در حقیقت با توجه به تحولات کنونی به نوعی یارگیری کنیم. در حقیقت تلاش بر این است که یک اشتراک‌نظر بین کشورهای منطقه در ارتباط با جنایت‌های رژیم صهیونیستی و موضوع غزه و لبنان ایجاد شود و در این ارتباط تهران رایزنی‌های خود را محدود به محور مقاومت نکرده بلکه تلاش می‌کند کشورهای حاشیه خلیج فارس و دیگر کشورهای موثر منطقه در این حوزه را همراه خود کند. این در حالی است که آمریکا و انگلیس و برخی دیگر از کشورهای غربی به دنبال این هستند که منطقه را در ارتباط با این تحولات به ۲ قسمت تبدیل کنند.

گروه اقتصاد کلان - بنیامین نجفی - از زمان تشکیل کابینه دولت چهاردهم که در شهریور ماه انجام شد تا به اکنون می توان ادعا کرد که وزیر اقتصاد یکی از شفاف ترین مواضع را در بیان و اعمال سیاست های خود در میان اعضای کابینه داشته است. بررسی مواضع عبدالناصر همتی نشان می دهد که او به دنبال برخی اصلاحات و تغییرات در مسیر ریل گذاری اقتصاد کشور است که تا قبل از آن انجام نشده بود. به گزارش «تجارت»، او در اولین اظهارات خود بعد از کسب رای اعتماد از مجلس اعلام کرد که وزارت اقتصاد به عنوان سیاستگذار حوزه اقتصاد کلان به دنبال مهار تورم از طریق تعدیل و رفع کسری بودجه 1403 است و اینکه برای سال آینده بودجه ای تنظیم شود که از ناحیه ناترازی به تورم دامن نزد. در ادامه او مواضع حمایتی قابل قبولی را از بازار سرمایه بیان کرد که باعث امیدواری سرمایه گذاران و سهامداران خرد و همین طور شرکت های صادراتی شد. دفاع تمام قد او از افزایش نرخ نیمایی جایی بود که فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان و صادرکنندگان نسبت به چشم انداز آینده بسیار امیدوار شدند، چرا که یکسان سازی نرخ ارز یکی از اصلی ترین مطالبات فعالان اقتصادی بوده است. در دولت گذشته شکاف میان ارز نیمایی و ارز بازار آزاد به دلیل شوکی که در اقتصاد به لحاظ تورمی اتفاق افتاد به حداکثر خود رسید اما حالا نرخ نیمایی با عبور از مرز 47 هزار تومان در حال نزدیک تر شدن به نرخ واقعی ارز است. برخلاف برخی مسئولان اقتصادی گذشته و حتی حال حاضر که نرخ ارز در بازار آزاد را به رسمیت نمی شناختند اما همتی همواره از تعیین کنندگی نرخ ارز آزاد در اقتصاد کشور و سفره های مردم سخن گفته است. مدتی پیش اما وزیر اقتصاد با انتشار پیامی در شبکه‌های اجتماعی از افزایش سقف معافیت مالیاتی اصناف و مشاغل در سال بعد خبر داده بود. همتی در آن پیام نوشته بود: «با تصویب امروز دولت و بر اساس وعده رئیس‌جمهور، میزان معافیت مالیاتی درامد سالانه مشمول مالیات اصناف و مشاغل در لایحه بودجه ۱۴۰۴، با ۱۰۰ درصد افزایش نسبت به سال جاری به ۲۰۰ میلیون تومان رسید.» پیش از این نیز همتی از افزایش سقف معافیت مالیاتی حقوق‌بگیران در سال بعد خبر داده بود. همزمان با افزایش سقف معافیت‌های مالیاتی این پرسش به‌ وجود آورد که منابع جایگزین برای جبران کاهش درآمد دولت در سال آینده چه خواهد بود؟ نگاهی به عملکرد مالیاتی دولت سیزدهم نشان می ‌دهد که در سال ۱۴۰۲ میزان عملکرد دولت در اخذ مالیات کارکنان بخش عمومی، کارکنان بخش خصوصی و مالیات بر مشاغل بیش از میزان مصوب بوده است. البته بحث‌های مربوط به افزایش سقف معافیت مالیاتی برای حقوق ‌بگیران در روزهای میانی تیرماه آغاز شد. در روزهای منتهی به انتخابات ریاست جمهوری علی طیب‌نیا، مشاور اقتصادی مسعود پزشکیان اعلام کرده بود: «در حوزه مشاغل باید معافیت مالیاتی را به ۳برابر افزایش دهیم. معافیت حقوق‌بگیران نیز باید به ۲برابر ارتقا یابد و سالانه متناسب با تورم تعدیل شود.» پس از پیروزی مسعود پزشکیان در انتخابات ریاست ‌جمهوری، این مساله توسط وزیر اقتصاد و هیات دولت پیگیری شد. در میانه مهر ماه سال جاری عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد اعلام کرد: «در راستای تاکیدات رئیس‌جمهور محترم مبنی برحمایت از حقوق‌بگیران و ایجاد عدالت مالیاتی، وزارت امور اقتصادی و دارایی پیشنهاد دوبرابر شدن سقف معافیت مالیاتی حقوق‌بگیران نسبت به سال جاری، یعنی تا ۲۴میلیون تومان را در لایحه بودجه سال۱۴۰۴ ارائه کرد.» بنابراین با توجه به عملکرد دولت در سال گذشته در زمینه مالیات ‌ستانی می‌توان انتظار داشت که با افزایش سقف معافیت مالیات خلأ چندانی در منابع دولت از محل مالیات بر حقوق و مالیات مشاغل به وجود نخواهد آمد. از این منظر به نظر می رسد که دولت چهاردهم به دنبال کاهش فشارهای مالیاتی بر اقشار مختلف در بودجه سال آینده است. فشاری که در سه سال گذشته اصناف و کسب و کارها را به شدت تحت تاثیر قرار داده بود و سبب نارضایتی فعالان و مدیران بنگاه های خصوصی و کوچک و متوسط شده بود. وزیر اقتصاد در همین مدت کوتاه نشان داده است که در اعمال سیاست های خود شفاف است و به دنبال است که در شرایط فعلی اصلاحات اقتصادی را پیاده سازی کند البته اجرای این اصلاحات از جمله تک نرخی سازی ارز مخالفان بسیاری دارد و انجام این اقدام که دولت های قبل هم به دنبالش بودند به راحتی نخواهد بود. چرا اصولات چند نرخی بودن ارز دارای ذی نفعانی در اقتصاد ایران است که همواره تلاش کرده اند از طریق این سیاست منافع خود را تامین کنند تا در مقابل تولید و تجارت تحت فشار قرار بگیرد. عبدالناصر همتی نه تنها در مواضع اقتصادی در حوزه تخصصی خود شفاف عمل کرده بلکه حتی از وعده های رئیس جمهور از جمله رفع فیلترینگ هم دفاع کرده که مورد توجه مردم و جامعه قرار گرفته است. بسیاری از کارشناسان معتقدند که اگر قرار است ریل اقتصاد ایران تغییر کند نیاز مدیران جسوری وجود دارد که محافظه کاری را کنار بگذارند و در اجرای سیاست های اصلاحی با هیچ فرد و گروهی تعارف نداشته باشند. حالا امید می رود با دست فرمان جدید در وزارت اقتصاد و سازمان های تابع آن با شرایط جدیدی از وضعیت اقتصاد و شاخص های کلان در میان مدت و بلند مدت روبرو شویم.

درخواست تانزانیا برای استفاده از ظرفیت کشاورزی ایران

وزیر جهاد کشاورزی در سفر به تانزانیا بر ضرورت گسترش روابط دو کشور در زمینه‌های مختلف تاکید کرد و گفت: ایران و تانزانیا مشترکات زیادی دارند و علایق فرهنگی دو طرف باعث می‌شود زمینه توسعه روابط بیش از پیش فراهم شود. غلامرضا نوری قزلجه در دیدار با «دنیس لازارو لاندو» معاون وزیر امور خارجه تانزانیا در جریان نشست کمیسیون مشترک همکاری دو کشور در دارالسلام افزود: کمیسیون مشترک دو کشور را در اولویت قرار دادیم و در دولت جدید این نخستین کمیسیون مشترک است که برگزار می‌شود و این نکته نشان دهنده میزان علاقه کشورمان به توسعه روابط با تانزانیا است. وزیر جهاد کشاورزی جمهوری اسلامی اظهار داشت: رهبر معظم انقلاب و رئیس جمهوری بر توسعه روابط با آفریقا و کشور تانزانیا تاکید دارند و امیدواریم امضای اسناد همکاری، این روابط رو به توسعه را وارد مرحله جدید کند. دنیس لازارو لاندو معاون وزیر امور خارجه تانزانیا گفت: انتظار می‌رود این سفر زمینه‌ توسعه ارتباطات میان دو کشور را فراهم سازد. وی با اشاره به حضور بازرگانان و فعالان اقتصادی در این سفر اظهار امیدواری کرد: نتیجه این سفر و امضای اسناد همکاری برای هر دو ملت دستاورد خوبی به همراه داشته باشد. لاندو افزود: کمیسیون مشترک دو کشور نشانگر عزم و اراده دو طرف به توسعه همه‌جانبه روابط است.

مقابله اعضای شانگهای با یکجانبه‌گرایی غرب

وزیر صنعت، معدن و تجارت از امضای هشت سند مهم برای توسعه همکاری‌های تجاری، سیاسی و حوزه سلامت میان کشور‌های عضو پیمان شانگهای خبر داد و گفت: مراودات تجاری کشورمان با اعضای این پیمان بیش از ۳۰ میلیارد دلار است. سید محمد اتابک که به عنوان رئیس هیئت کشورمان برای حضور در بیست و سومین اجلاس سازمان همکاری شانگهای به اسلام آباد سفر کرده بود، افزود: ایران به عنوان عضو اصلی در پیمان شانگهای حضور دارد و مراودات تجاری کشورمان با اعضای این پیمان بیش از 30 میلیارد دلار است. وی گفت: حدود 25 درصد تولید ناخالص دنیا در کشور‌های عضو شانگهای رقم می‌خورد و اعضا تلاش دارند تا از یکجانبه گرایی غرب به ویژه آمریکا جلوگیری کنند، این پیمان می‌تواند ایران را وارد زنجیره تامین جهانی کند و تعاملات بانکی میان اعضا را آسانتر می‌کند. وزیر صمت افزود: یکی از اهداف تحریم‌ها، منزوی کردن کشور ما بود، اما پیوستن به چنین پیمان‌هایی آثار بسیار خوبی در حوزه تجارت و حتی مراودات فرهنگی و اجتماعی ما دارد، از طرفی اعضای پیمان شانگهای تمایل دارند همکاری‌های تجاری و فنی-مهندسی را با ایران گسترش دهند که این امر می‌تواند آثار تحریم‌ها را کمرنگ کند. اتابک با اشاره به میزبانی کشور پاکستان در این دوره از اجلاس شانگهای، افزود: با کشور پاکستان بیش از 2 میلیارد و 700 میلیون دلار مبادلات تجاری داریم و در حاشیه این اجلاس هم با وزیر تجارت پاکستان نشستی درباره رفع موانع تجاری داشتیم.

گروه صنعت و تجارت: در چند ماه اخیر ممنوعیت واردات برنج منجر به افزایش قیمت و حتی کمبود آن در بازار شد موضوعی که صدای اعتراض مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان را درآورد. اوایل مردادماه سال جاری بود که وزیر وقت جهادکشاورزی در نامه‌ای به معاونت امور زراعت با اشاره به واردات ۲۸۷ هزار تنی برنج در ۳ ماهه ابتدای سال جاری، تاکید کرد: برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی در زمان فصل برداشت، اقدامات لازم از جمله ممنوعیت واردات این محصول ظرف چهار ماه از ۱۵ تیر تا ۱۵ آبان سال جاری تصویب و ابلاغ شود. وزیر جهاد کشاورزی در این نامه خواست به منظور حمایت از تولیدکنندگان برنج داخلی، تخصیص ارز برنج وارداتی به جای ارز ترجیحی از محل ارز نیمایی تأمین و در اختیار واردکنندگان قرار گیرد. بسیاری ممنوعیت واردات برنج را اقدامی غیرقابل کارشناسی با هدف حمایت از تولید داخلی عنوان می‌کنند. از آنجایی که بخش زیادی از مردم توانایی استفاده از برنج ایرانی را ندارند از همین رو واردات برنج تاثیر زیادی برای سفره‌های بخش زیادی از مردم دارد اما از آنحایی که واردات برنج در چهار ماهه ابتدایی سال ممنوع بود و همزمان ایام محرم و صفر منجر به افزایش مصرف داخلی شد قیمت برنج خارجی در بازار افزایش و حتی کمیاب شد که همین امر در گران شدن قیمت برنج ایرانی در سایه بی‌نظارتی‌ها نیز نقش داشت.

رسوب برنج در گمرک علت افزایش قیمت
هشتم مهرماه سال جاری بود که مجری طرح گندم و برنج وزارت جهادکشاورزی اعلام کرد انبارها مملو از برنج است و با توجه به پیش‌بینی برداشت ۲.۷ میلیون تن برنج، واردات ۴۹۱ هزار تن از این محصول در ۵ ماهه نخست امسال و باقیمانده انبارهای کارخانه‌های شالی‌کوبی و کشاورزان از سال گذشته، نیازی به واردات نداریم. دو روز از این سخن نگذشته بود که وزارت صنعت با اشاره به رسوب برنج در گمرک نسبت به بروز بحران در بازار برنج هشدار داد و از افزایش ۵۰ درصدی قیمت برنج وارداتی در بازار خبر داد. بعدها مشخص گردید که حدود صد هزار تن برنج پیش از آغاز دوره ممنوعیت فصلی واردات برنج وارد کشور شده بود اما به دلیل تاخیر در تخلیه کشتی‌ها و انجام تشریفات گمرکی این برنج‌ها تا اول مردادماه ترخیص نشد و با شروع دوره ممنوعیت علی‌رغم مصوبه ستاد تنظیم بازار ترخیص آنها متوقف شد. این اتفاق موجب خالی شدن بازار از برنج وارداتی و افزایش قیمت شد . حدود دو هفته قبل بود که معاون تجارت و خدمات وزارت صمت نیز در نامه‌ای به دبیرستاد تنظیم بازار کشور، نسبت به وضعیت بازار برنج کشور هشدار داد و اعلام کرد: علیرغم ثابت ماندن نرخ ارز ترجیحی و همچنین قیمت جهانی برنج وارداتی نسبت به سال گذشته و علیرغم تمام تمهیدات نظارتی تاکنون شاهد افزایش حدود ۵۰ درصدی قیمت برنج وارداتی در سطح بازار بوده ایم. با توجه به اینکه برنج خارجی مورد مصرف مستقیم ۶ دهک کم برخوردار درآمدی کشور است و این کالا همواره به عنوان محور امنیت غذایی و دومین کالای استراتژیک کشور مطرح بوده لذا اتخاذ تدابیر فوری در این راستا عاجل و ضروری به نظر می‌رسد خواهشمند است در این خصوص ارائه طریق فرمائید.
چند روز گذشته مجمع نمایندگان استان‌های ساحلی و جنوب کشور در نامه‌ای به رئیس جمهور عنوان کردند که ممنوعیت واردات برنج باعث کمبود و گرانی برنج و فشار بر اقشار کم درآمد استان‌های ساحلی و مرزی شده است. آنها علت این موضوع را ممنوعیت واردات برنج دانستند و گفتند: با توجه به کمبود شدید برنج در بازارهای استان‌های جنوبی و به دنبال افزایش قیمت و فشار ناشی از آن بر اقشار کم درآمد که مصرف کننده برنج وارداتی هستند و عمدتاً ساکن استان‌های ساحلی و مرزی بوده لذا خواهشمند است دستور فرمائید نسبت به خروج برنج وارداتی که در گمرکات کشور رسوب کرده اقدام لازم معمول دارند. رضا کنگری رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی افزایش قیمت شدید برنج ایرانی و خارجی را در گفتگو با باشگاه خبرنگاران تائید کرده و گفته است: محدودیت واردات و عدم ترخیص برنج منجر به کمبود برنج و التهابات قیمت شده است و به طورکلی هرکالایی که عرضه و تقاضا با یکدیگر همخوانی نداشته باشد، منجر به نوسان قیمت در بازار می شود. تازمانی که عرضه با تقاضا در حوزه برنج هم تراز نباشد، این چالش‌ها ادامه دارد، کمااینکه قیمت هرکیلو برنج پاکستانی طی ۲۰ روز اخیر از ۳۷ به ۵۵ هزارتومان و برنج هندی از ۴۵ به ۷۰ هزارتومان افزایش یافته است.

رکود بازار برنج داخلی در راه است
تولیدکنندگان برنج داخلی نیز از هشدار افزایش قیمت برنج در روزهای آینده می‌دهند. انجمن تولیدکنندگان برنج اعلام کرده است که با افزایش قیمت برنج‌های پر محصول ایرانی در حدود 20 الی 30 درصدی و عدم کنترل و تنظیم بازار آن که با واردات کسری برنج کشور انجام می شود دغدغه رکود بازار برنج ایرانی نیز در راه است. این انجمن با ارسال نامه‌ای به معاون اول رئیس جمهوری در خصوص وضعیت بازار برنج هشدار قرمز داده و اعلام کرده است:لازم است نسبت به ترخیص کلیه محموله‌های برنج وارد شده به آب‌های سرزمینی و مرزهای زمینی که دو ماه است رسوب کرده و علاه‌بر تحمیل هزینه‌های انبارداری و دموراژ، سلامتی آنان در شرایط بد آب و هوایی گمرکات کشور تهدید می‌شود، اقدام عاجل را بعمل آید.
گفتنی است، بنا به گفته مجری طرح برنج وزارت جهاد کشاورزی نیاز سالانه برنج کشور را با احتساب جمعیت ۸۶ میلیون نفری و متوسط سرانه مصرف ۳۵ کیلوگرم، حدود ۳ میلیون تن برآورد می‌شود. طبق گزارش مرکز آمار ایران و موسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی نیز سرانه مصرف به ۲۷ کیلوگرم رسیده است. که اگر سرانه مصرف برنج بر اساس گزارش مرکز آمار این عدد باشد، تولید و تأمین ۳ میلیون تن برنج، نیاز ۱۱۱ میلیون نفر را برآورده می‌کند.

گروه مسکن و انرژی-زهرا سلیمانی:3شنبه 24مهرماه بود که جعفر یازرلو، سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری خبر تحریم شرکت‌های هواپیمایی ایران ایر (هما)، ماهان و ساها توسط اتحادیه اروپا و پایان سفرهای مستقیم از ایران به مقصد اروپا را رسانه ای کرد. یازرلو در این باره تصریح کرد: «پیرو تحریم ناقض مقررات و معاهدات بین‌المللی هوانوردی شرکت‌های هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما)، ماهان و ساها توسط شورای وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا ، شرکت هواپیمایی ایران‌ایر پروازهای مقاصد اروپایی خود را به دلیل اجتناب از تبعات ناشی از عدم صدور اجازه فرود در فرودگاه‌های کشورهای اروپایی و همچنین جلوگیری از سرگردانی مسافران در فرودگاه‌های داخل و خارج از کشور، ابطال کرد.»سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری ایران افزود:« در حال حاضر، اقدامات و پیگیری‌های لازم به منظور فراهم شدن انجام سفر مسافران مقاصد اروپایی تحت شرایط تحریمی ایجاد شده از طریق دستگاه دیپلماسی کشور، سازمان هواپیمایی کشوری، شرکت‌های هواپیمایی و سایر نهادهای ذی‌ربط در دست اقدام است و نتایج حاصله به منظور بهره‌برداری ذینفعان اطلاع رسانی خواهد شد.»سخنگوی سارمان هواپیمایی کشوری همچنین از تداوم پروازهای ایران به لندن خبر داد و اعلام کرد ایران به دنبال راهکارهای جایگزین برای حل این معضل است. اما راهکارهای جایگزینی که یازرلو درباره آن صحبت می کند شامل چه مواردی است و ایران چگونه می تواند زمینه برقرار شدن دوباره پروازهای مستقیم خود به اروپا را فراهم کند؟ تجارت در گفتگو با کارشاسان صنعت هوایی کشور و مسئولان انجمن ایرلاین ها تلاش می کند پاسخی برای این پرسش ها بیابد. اما در شرایطی که مسئولان سازمان های هواپیمایی کشور از روش های کانکشن (connection)و استفاده از ایرلاین های کشورهای همسایه برای رفع این معضل خبر می دهند، تحلیلگران صنعت هوایی کشور در گفتگو با تجارت، معتقدند این راهکارها فقط در صورتی قابلیت اجرایی دارند که در مدت زمان کوتاه و مشخص عملیاتی شوند. چرا که تداوم آن از یک طرف باعث انتقال ظرفیت های مالی و گردشگری ایران به نفع سایر کشورها می شود و از سوی دیگر، پرستیژ و اعتبار ایران در صنعت هوایی را زیر سوال می برد. بنابراین به زعم این کارشناسان، دستگاه دیپلماسی دولت چهاردهم ، هرچه سریعتر برای رفع این معضل می بایست وارد عمل شده و از طریق مذاکره و گفتگو با مقامات اتحادیه اروپا به این محدودیت و تحریم پایان دهند.

اول دیپلماسی و سپس جایگزین کردن شرکت های ایرانی غیر تحریمی
علیرضا منتظری تحلیلگر صنعت هوایی و از مدران ارشد صنعت هواییمایی کشور در گفتگو با تجارت در خصوص این مشکل که برای بسیاری از ایرانیان متقاضی سفر به اروپا مشکل ایجاد کرده، می گوید:«مهمترین راهکاری که ایران باید مد نظر قرار دهد، استفاده از دیپلماسی برای رفع این نوع تحریم هاست. وزارت امور خارجه با استفاده از روابطی که دارد، باید زمینه رفع تحریم ها را فراهم سازد. بنابراین استفاده از اهرم های دیپلماسی مهمترین راهبرد است. واقع آن است که این نوع تحریم ها، تنها مردم ایران را هدف قرار داده و کسب و کار آنها آسیب وارد می کند و فایده دیگری ندارد.» منتظری در ادامه درباره راهکارهای جایگزین می گوید:« مساله مهم برای ایران تداوم سفرهای مستقیم به اروپاست؛ با توجه به اینکه تنها 3شرکت هواپیمایی ایران مشمول تحریم شده اند، ایران باید سایر شرکت های هواپیمایی موجود در ایران را تجهیز کند تا بتوانند به کشورهای اتحادیه اروپا سفر کنند. البته برای این منظور باید مقدماتی فراهم شود. این ایرلاین ها ابتدا باید از هواپیماهای مطلوب و سازگار با استانداردهای اتحادیه اروپا بهره مند باشند. لازم است این شرکت ها از نظر فنی و عملیاتی با استانداردهای اتحادیه اروپا سازگار و هماهنگ شوند. عمر هواپیماهایی که به اتحادیه اروپا سفر می کنند نباید از محدوده خاصی بالاتر باشد و سایر استانداردهایی که در این زمینه اعمال می شوند. اگر این مجوزها صادر شده و پروانه های کار لازم اخذ شوند، می توان از شرکت های هواپیمایی جایگزین ایرانی، برای سفر به کشورهای عضو اتحادیه اروپا بهره برد.» او ادامه داد:« ابتدا باید مشخصات کلی ، سال ساخت، عمر هواپیما و ویژگی های فنی و عملیاتی هواپیماهای شرکت های جایگزین ایرانی به طرف اروپایی ارسال شود. در وهله بعد ، سیستم های عملیاتی شرکت ها هم به گونه ای به روز و مدرن باشد که مورد تایید بازرسان فنی اتحادیه اروپا قرار بگیرد. اغلب این استانداردها برای افزایش سطح ایمینی مسافران تدارک دیده شده است.» این تحلیلگر صنعت هوایی کشور در پاسخ به این پرسش تجارت که اگر بنا به هر دلیلی اتحادیه اروپا این لایسنس ها و مجوزها را برای شرکت های جایزگزین این 3بخش تحریم شده، صادر نکند، چه باید کرد، یادآور می شود:« در این صورت ایران باید به فکر پروازهای غیر مستقیم باشد. طبیعتا ایران ناچار است که از شرکت های هواپیمایی که متعلق به کشورهای همسایه ایران است استفاده کند و پروازهای اتصالی یا کانکشنی را راه اندازی کند. این راهکار جایگزین موقت است تا ایران بتواند از دل مذاکرات با طرف های اروپایی تحریم ها را پشت سر بگذارد. مثلا می توان با ایرلاین های کشور ترکیه، امارات یا قطر مذاکراتی صورت داد تا مسافران ایرانی بتوانند توسط این ایرلاین ها به اتحادیه اروپا منتقل شوند.»

تحریم های صنعت هوایی برای گسترش ایران هراسی است
در همین خصوص رئیس انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی، گردشگری و زیارتی استان تهران در واکنش به اصل این نوع تحریم ها می گوید:« در وهله نخست باید گفت که این نوع تصمیمات، حقیقتا ظالمانه است. چون مسائلی توسط مقامات اتحادیه اروپا اعلام می شود در راستای هدف کلی گسترش ایران هراسی است. با این تحریم ها قصد دارند به کشور ضربه وارد کنند. اگر قرار باشد این تحریم ها اجرایی شوند، پرواز مستقیم ایران به اتحادیه کنسل می شود. ادامه این روند هم برای مسافران ایرانی و هم در آینده برای تورهای گردشگری خسارات بسیاری ایجاد می کند . نهایتا در آمارهای سفرهای ورودی به ایران اثرگذار خواهد بود و فسرهای ورودی به ایران را کاهش می دهد.»
امیر پویان رفیعی شاد ادامه می دهد:« مسئولان باید بررسی کنند که آیا می توان ایرلاین های غیر تحریمی ایرانی وارد چرخه سفر مستقیم به اتحادیه اروپا شوند. مشکل اساسی در این خصوص، مجوزهای پروازی است که باید توسط اتحادیه اروپا صادر شود. راهکار دیگری که برخی مسئولان طرح می کنند استفاده از ایرلاین های خارجی است. نکته ای که ارائه دهندگان این پیشنهاد توجهی به آن ندارند، انی است گه کل سود و درآمد ایران از صنعت هواپیمایی نصیب ایرلاین های جایگزین ترکیه و قطر و...می شود. از سوی دیگر بعید نیست که اتحادیه اروپا در برابر راهکار استفاده از ایرلاین های خارجی هم مقاومت کرده و مجوزهای لازم را صادر نکند.»
این تحلیلگر صنعت هوانوردی در پاسخ به این پرسش که چرا از نظر شما استفاده از ایرلاین های جایگزین خارجی مطلوب نیست؟ می گوید:«مهمترین دلیل آن است که پروازهای مستقیم ایران به اتحادیه اروپا پاان می گیرد و این موضوع پرستیژ و شانیت ایران در صنعت هواوردی و گردشگری را زیر سوال می برد و از سوی دیگر استفاده از ایرلاین های جایگزین خارجی، منافع و ظرفیت های ایران در این صنعت را نصیب کشورهای همسایه می کند. از قدیم می گویند، چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است، در این مورد هم باید به گونه ای رفتار کرد که شرکت های داخلی هوایی از منافع سفر به اتحادیه اروپا بهره مند شوند.»
رفیعی با اشاره به اینکه این موضوع باید به سرعت در دستور کار مقامات ارشد کشور قرار بگیرد چرا که به طور مستقیم در تولید ناخالص ملی کشور اثرگذار است، می گوید:« بهترین راهکار حل معضل تحریم های صنعت هوایی است. این تحریم ها صنعت گردشگری و هوانوردی کشور را با آسیب های جدی مواجه می کند. ایران قبلا در زمینه خرید هواپیما و قطعات و...با تحریم های بسیاری روبه رو بوده، اگر این نوع تحریم ها هم به تحریم های قبلی اضافه شود، عملا این صنعت را وارد دوره ای از رکود عمیق می کند. البته به جز ایران، اتحادیه اروپا صنعت هوایی کشوری مانند روسیه را نیز تحریم کرده است. مسئولان ایرانی باید بررسی کنند که روسیه برای عبور از این نوع چالش ها چه اقداماتی را در دستور کار قرار داده است و از آن استفاده کنند..»

ایران از نظر جوی برای پرواز هیچ مشکلی ندارد
دکتر حسین اردکانی پدر هواشناسی کشور هم در گفتگو با تجارت به این نکته اشاره می کند که:«ممنوعیت پرواز از کشوری به کشور دیگر در ساسر جهان به 2دلیل کلی صورت می گیرد، دلیل نخست، مشکلات جوی و مسائل مرتبط با دگرگونی های جوی است و دومین عامل هم مسائل سیاسی و نظامی و امنیتی است. در حوزه مسائل سیاسی و امنیتی باید از چهره های سیاسی و امنیتی طرح پرسش کرد که چرا چنین اقدامی صورت گرفته است. از منظر جوی اما وقتی یخ بندان صورت می گیرد یا پای تلاطم های جوی در میان است، آسمان کشورهای مختلف بسته می شود.» او ادامه می دهد:«به طور کلی در شرایط فعلی از نظر جوی و هواشناسی، شرایط ایران برای انجام سفرهای هوایی عالی است و ایران هیچ مشکلی برای انجام سفرهای هوایی ندارد. اما از منظر سیاسی و امنیتی دلایلی وجود دارد که باعث بستن آسمان و یا احیانا تحریم شرکت های هوایی ایران می شود. من در حوزه مسائل سیاسی صاحب نظر نیستیم اما می دانم این نوع تحریم ها تنها برای مردم عادی مشکل ساز می شود. بهترین راهکار هم برای رفع آن گفتگوی مقامات سیاسی با مسئولان اتحادیه اروپاست.»

نیما میرزایی
کارشناس مالی

امروز بازار سرمایه در شرایطی قرار دارد که از نگاه بنیادی و حتی تکنیکال، شاهد وضعیت پر ریسکی نیست و با توجه به سیاست‌های اخیر اقتصادی دولت، حتی شرایط، مطلوب و روبه بهبود است که نمود آن را به طور مشخص می‌توان در تلاش برای کاهش نرخ بهره و افزایش مداوم و تدریجی نرخ ارز نیمایی و کاهش فاصله آن با نرخ بازار آزاد، مشاهده کرد که در بلند مدت می‌تواند به بهبود وضعیت شرکت‌های بورسی کمک کند.
براساس فشارهای فروشی که در روزهای اخیر در بازار سرمایه شکل گرفت و شدت یافت، بیشتر نگاه سهامدران به تحولات اخیر منطقه و ریسک‌هایی که پیرامون اقتصاد احساس کردند، باز می‌گردد. بنابراین در این شرایط لازم بود که فضای اعتماد سرمایه گذاران تقویت شود و سازمان بورس در چارچوب اختیاراتی که دارد این تصمیم را اتخاذ کرد که براساس آن افزایش سقف خرید سهام از ۱۰ به ۱۵ درصد از منابع صندوق‌های درآمد ثابت کمک شایانی می‌کند که دست این صندوق‌ها برای خرید سهامی که در عمدتا دارای محدوده‌های ارزنده‌ای بوده و در بازار سرمایه شاخص ساز هستند، باز باشد. این اتفاق به نوعی می‌تواند یک بازی برد-برد را هم برای صندوق‌های با درآمد ثابت که از افزایش احتمالی قیمت‌ها در سال آینده متاثر می‌شوند و هم برای سرمایه گذاران تا از این وضعیت رکودی و اصلاحی بازار سرمایه فاصله بگیرند و بتوانند بازدهی مطلوب و نتیجه صبر خود در بازار سرمایه را احساس کنند، ایجاد کند.
با توجه به اجماعی که بین مسئولان اقتصادی و دولت برای حمایت از بازار سرمایه وجود دارد، به نظر می‌رسد، تصمیمی که گرفته شده به یک متمم دیگر نیاز دارد.
به عبارت دیگر درکنار آنکه شاهد افزایش سقف خرید از سوی صندوق‌های درآمد ثابت هستیم، بتوانیم یک محدوده حداقلی برای خرید از سوی صندوق‌ها را شاهد باشیم که به نظر می‌رسد اگر این اقدام با نظارت صورت بگیرد، ریسک این موضوع حداقل و نزدیک به صفر خواهد بود. بنابراین می‌توان در بخش خرید سهام از سوی صندوق‌ها یک محدوده حداقلی را مشخص کرد تا صندوق‌ها ملزوم شوند در خرید سهام مشارکت کنند که این موضوع می‌تواند چند ده همت منابع جدید را برای خرید سهام آزاد کند.
در نهایت می‌توان نتیجه گرفت که این تصمیم در بلند مدت بیشتر اثرگذار است و اثر اصلی خود را در بلند مدت بیشتر نشان می‌دهد تا صندوق‌ها در عمل شروع به خرید کنند.