گروه سیاسی: با گذشت سه هفته از انجام عملیات وعده صادق 2 در 10 مهر ماه، به تازگی خطونشان کشیدن اسرائیلیها برای پاسخ و حمله به ایران افزایش پیدا کرده است اما در سوی مقابل این تهدیدات، سران سیاسی کشورمان از آمادگی کامل برای نشان دادن پاسخ دندانشکن سخن به میان آوردهاند. این وضعیت در شرایطی است که طی عملیات وعده صادق 2، نیروهای سپاه پاسداران با همکاری سایر نهادهای نظامی کشور در انتقام و پاسخ به جنایات رژیم اسرائیل در ترور رهبران مقاومت و کشتار مردم بیگناه در غزه و جنوب لبنان، با دهها موشک مناطق اشغالی را هدف قرار دادند.
به گزارش «تجارت»، در چند روز اخیر دو رخداد احتمال اقدام نظامی شیطنتآمیز تلآویو علیه تهران را به اوج رسانده است. از یک سو، کار استقرار سامانه تاد که از آن به عنوان سامانه دفاعی مقابله با موشکهای بالستیک یاد میشود، در اسرائیل به پایان رسیده و از سوی دیگر، اخیرا دو سند مهم و امنیتی درباره چگونگی و ابعاد حمله احتمالی اسرائیل به ایران به صورتی بسیار مشکوک فاش شد. مجموع این دو متغیر موجب شده که حالا بیش از هر زمان دیگری وضعیت اضطرار و التهاب در صحنه تقابل میان ایران و اسرائیل افزایش پیدا کند. در این بین نکته مهم این است که ایران با صراحت از رصد تحرکات نظامی در منطقه و حتی آمادگی برای جنگ سخن به میان آورده است.
هر گونه حمله واکنش متناسب دریافت میکند
از همان لحظه ابتدایی انجام عملیات وعده صادق 2، مقامهای سیاسی کشورمان با صراحت هشدار دادند که هر گونه پاسخ و اقدام شیطنتآمیز تلآویو با واکنشی سنگینتر و جدیتر همراه خواهد شد. در مقطع کنوین نیز که احتمال پاسخ رژیم اسرائیل بیش از بیش افزایش پیدا کرده، این رویکرد با زبانی صریحتر مورد تاکید مسعود پزشکیان، رئیسجمهور کشورمان نیز قرار گرفته است. «مسعود پزشکیان» دیروز در حاشیه مراسم بزرگداشت شهید «یحیی السنوار» در دفتر حماس در تهران در پاسخ به سوالی درباره حمله احتمالی رژیم صهیونیستی به ایران گفت: هر حملهای کند، پاسخ متناسب خودش را خواهد داشت.
رصد تحرکات پایگاههای آمریکایی و آمادگی ایران برای جنگ
علاوه بر اظهارات کلامی، به نظر میرسید در عرصه میدانی نیز ایران آمادگی خود را برای حمله احتمالی اسرائیل دو چندان کرده است. گواه عینی این موضوع را میتوان در اظهارات سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان به وضوح مشاهده کرد. عراقچی که دیروز در صدر هیاتی و در ادامه رایزنیها و دیدارهای منطقهای خود وارد کویت شده بود، در سخنانی تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران خواهان جنگ در منطقه نیست اگرچه برای جنگ آمادهایم، ما تمام تلاش خود برای کاهش تنش را به کار گرفته ایم، ولی برای هر سناریویی هم آمادگی و هم قدرت مقابله داریم. حمله موشکی ایران به تاسیسات نظامی و امنیتی رژیم صهیونیستی یک حرکت دفاعی و پاسخی به حملات این رژیم بود. پیام ما کاملا شفاف و روشن است، رژیم صهیونیستی دنبال گسترش جنگ در منطقه است و ما باید جلوی این فاجعه را بگیریم. وضعیت در غزه و لبنان بحرانی است و باید حملات اسرائیل متوقف شود. تمام همسایگان به ما اطمینان دادند که اجازه نمیدهند از خاک و فضای آنان علیه ایران استفاده شود؛ این انتظاری است که از همه کشورهای دوست و همسایه می رود و این را نشانه ای از دوستی میدانیم.»
در مهمترین بخش از اظهارات خود، عراقچی بر این موضوع تاکید کرد: ما از نزدیک تحرکات پایگاههای آمریکا را رصد کرده و مراقب تمام حرکات و پروازهای آنان هستیم و اطلاعاتی که در خصوص پایگاههای امریکا در کویت داریم را به مسئولین کویتی منتقل خواهیم کرد. ما به دنبال توقف جنگ به صورت جامع در کل منطقه هستیم هم در غزه و لبنان هستیم ولی ممکن است مسیرهای مختلفی وجود داشته باشد و ما همه مسیرها را دنبال می کنیم و با کشورهایی که در این خصوص فعال هستند در ارتباط هستیم.
مجموع این اظهارات عراقچی در درون خود چند نکته مهم دارد. اول اینکه جمهوری اسلامی ایران با حساسیت ویژه تحرکات ارتش آمریکا را به عنوان حامی حمله به ایران تحت نظر دارد. بر کسی پوشیده نیست که حمایت لجستیکی هر گونه اقدام نیروهای هوایی اسرائیل علیه ایران بر عهده نیروهای سنتکام در خاورمیانه قرار داده شده است.
در سطح دوم، عراقچی با صراحت میگوید جنگ نمیخواهیم اما آماده جنگ هستیم. این رویکرد دو وجهی از آمادگی ویژه تهران برای مقابله با هر گونه افراطگرایی و شیطنت رژیم اسرائیل حکایت دارد.
ایران همزمان با تلاشهای دیپلماتیک برای پایان جنگ در منطقه، تلاش ویژهای برای دور نگه داشتن همسایگان خود از حمله احتمالی اسرائیل داشته است. این رویکرد سازنده ایران نشان دهنده استراتژی هوشمندانهای است که تصمیمگیرندگان سیاسی و نظامی کشورمان در واکنش به وضعیت بغرنج منطقه پیش گرفتهاند.
گروه سیاسی:مسعود پزشکیان در جلسه علنی دیروز سهشنبه مجلس شورای اسلامی در هنگام ارائه بخش اول لایحه بودجه ۱۴۰۴ خطاب به نمایندگان اظهار داشت: امیدوارم با کمک شما بتوانیم راهی را که تصمیم گرفتیم، با وفاق و همدلی طی کنیم و جلو ببریم. وی تاکید کرد: امروز لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ را که دسترنج دو ماه کار مستمر همکارانم در دولت بوده است، جهت بررسی تقدیم مجلس میکنم؛ این بودجه با اطلاع از دغدغه نمایندگان و به پشتوانه تجربه حضور در مجلس و برای تعهداتی که با شما و مردم در انتخابات داشتم، تدوین شده است.
به گزارش «تجارت»، پزشکیان با تاکید بر این که تعهد کردهام در مسیر وفاق حرکت کنم، اظهار داشت: هرگونه اصلاح اقتصادی صرفاً با وفاق تحقق خواهد یافت. وی تصریح کرد: در تدوین لایحه سعی کردهایم تمام گروه و اقشار را ببینیم، سعی کردهایم با مردم و نمایندگان، صادقانه صحبت کنیم. اعداد را واقعی بنویسیم و تنها مواردی که در توانمان بوده را تعهد کنیم. پزشکیان گفت: این بودجه مخصوصا در بخش اصلاحات اقتصادی نتیجه جلسات متعدد با اساتید دانشگاه و روسای کمیسیونهای اقتصادی مجلس است.
تمرکز دولت بر اجرای تکالیف برنامه هفتم توسعه در بودجه 1404
پزشکیان با تاکید بر این که چهار اصل در تدوین بودجه اولویت دولت بوده است؛ اظهار داشت: انطباق احکام بودجه با تکالیف برنامه هفتم همواره مدنظر بوده است، بنای ما به حمایت از محرومین است، تنظیم احکام بودجه برنامه بر اساس عدالت مقدم بر سایر تکالیف مدنظر بوده است، با توجه به شرایط منطقه و تهدیداتی که متوجه ملت ایران است در ارقام بودجه اطمینان حاصل شده که تقویت بنیه دفاعی یکی از اولویتهای اصلی دولت بوده است. پزشکیان تاکید کرد: توجه جدی به رشد اقتصادی و کاهش تورم به عنوان هدف عالی برنامه هفتم سرلوحه احکام برنامه بوده است.
رئیس جمهور با بیان این که یکی دیگر از اصلاحات مهم در تدوین بودجه استفاده از شناسهگذاری تخصصی در بودجه است، بیان کرد: همه احکام، ردیفها و جداول براساس بیان شناسه تخصصی وظایف دولت تدوین شده است این مهم در بند نهم سیاستهای کلی نظام قانونگذاری تاکید شده و به صورت دقیق در این لایحه مدنظر بوده است. وی تصریح کرد: در فصل سوم گزارش لایحه تقدیمی این نظام شناسهگذاری تبیین گردیده است، یکی از مهمترین اصلاحات در ساختار بودجه تاکید بر پرداخت به ذینفع نهایی از طریق هوشمندسازی بودجه دولت و اجرای تخصیص اعتباری مطابق بند ب قانون برنامه هفتم است.
وی در ادامه با اشاره به خلاصه اعداد و ارقام لایحه بودجه سال آینده اظهار داشت: لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ شامل ماده واحده و ۱۷ تبصره متشکل از ۴ زیر بخش شامل احکام، سقف منابع بودجه عمومی دولت، ترازهای عملیاتی سرمایه ای و مالی و چهارم فروض برآورد منابع و مصارف تقدیم مجلس میکنم، این لایحه از حیث منابع و مصارف بالغ بر ۱۱۸ میلیون و ۹۶۶ هزار میلیارد است. وی افزود: منابع بودجه عمومی دولت بالغ بر ۶۴ میلیون و ۷۶ هزار میلیارد ریال است و منابع عمومی بالغ بر ۵۹ میلیون و ۸۷۶ هزار میلیارد است و درآمد اختصاصی وزارتخانهها و موسسات دولتی بالغ بر ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار میلیارد ریال است.
تمرکز بر واقعبینی در بستن بودجه
در ادامه پزشکیان با اشاره به دو برابر شدن سقف مالیات اشخاص حقوق بگیر و صاحبان مشاغل نیز در راستای حمایت از گروه کم درآمد و کاهش شکاف طبقاتی افزود: بخش مهمی از معلمین و جامعه کارگری و صاحبان مشاغل ذی نفعان اصلی افزایش معافیت مالیاتی هستند. مالیات در سطحی تعریف می شد که افراد با درآمد متوسط بتوانند حداقلهای زندگی خود را تامین کنند. وی تاکید کرد: در بخش حقوق نیز اجرای کامل قانون جوانی جمعیت به نوعی در راستای عدالت است بدیهی است هزینههای زندگی خانوارهای پرجمعیت بیشتر از خانوادههای کم جمعیت است لذا لازم است پرداختی فرزند افزایش بیشتری داشته باشد. رئیس جمهور گفت: از نکات برجسته لایحه بودجه تقدیمی واقع بینی در اعداد و ارقام است. در بخش مصارف اعداد واقعی برای پرداخت پاداش بازنشستگان دیده شده است. رقمهای مطالبات گندمکاران نیز به صورت واقعی در بودجه آمده است و مصارف لازم برای متناسب سازی حقوق بازنشستگان دیده شده است.
وی تصریح کرد: سهم منابع هدفمندسازی برای بخش سلامت نیز مطابق قانون دائمی دیده شده علاوه بر این سعی شده در منابع درآمدی نیز دقت شود، بخش مهمی از انسجام بودجه مدیون حمایت مقام معظم رهبری است برای سال آینده از ایشان تقاضا کردم که مجوز استقراض دولت از صندوق توسعه ملی را در زمان تدوین لایحه صادر کنند و این استجازه باعث درج مصارف واقعی و لحاظ درآمدهای واقعی در بودجه شده است.
تاکید بر تلاش برای اصلاح یارانههای انرژی
وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: یکی دیگر از چالشهای موجود اصلاح در یارانههای انرژی است. میزان مصرف بنزین در سال جاری حدود ۴۰ درصد بیش از سال ۹۸ میباشد. این در حالی است که میزان رشد جمعیت و درآمد ملی بسیار کمتر از این است. پزشکیان ادامه داد: امروز هزینه تمام شده بنزین بدون لحاظ قیمت نفت که شامل هزینه پالایش، هزینه حمل فرآورده و هزینه جایگاهدار است حدود ۸ هزار تومان میباشد و امسال حدود ۹۰ هزار میلیارد تومان و در صورت ادامه روند موجود سال آینده باید حدود ۱۳۰ هزار میلیارد تومان صرف واردات بنزین شود. وی افزود: یک لیتر بنزین وارداتی بین ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان هزینه دارد و این مشارکت و همدلی همه سیاستگذاران و مجریان و فرهنگیان را میطلبد که بتوانیم ناترازیها را به نفع محرومین و جامعه و حاکمیت و نسل آینده اصلاح کنیم.
علیرضا باغانی
کارشناس بازار سرمایه
برخی مسئولان اصرار دارند بگویند که اوضاع عادی است. وقتی شما نمیتوانید در بورس حتی یک برگه سهم بفروشید و در مقابل طلا و ارز هر روز رکوردهای جدیدی را در قیمت و تقاضا ثبت میکنند، این یعنی نگرانیها بهشدت افزایش پیدا کرده و شرایط عادی نیست. بنابراین حرفدرمانی و وعدهدرمانی دیگر جواب نمیدهد کاهش سرمایه و اندوخته مردم در بورس و فرابورس در حالی پس از چهار سال همچنان ادامه دارد و به حد اعلای خود رسیده که مسئولان هر روز در اظهارنظرهایی به بازگو کردن مشکلات بورس میپردازند. وزیر اقتصاد میگوید مشکل بورس قیمتگذاری دستوری، فاصله نرخ دلار نیما و آزاد، نرخ بهره بانکی، عدم ورود خودرو به بورس و مشکلاتی از این دست است. این حرفها درست است اما الان وقت این حرفها نیست و حتی حل شدن این مشکلات در مقطع کنونی نمیتواند کمکی به بورس ما کند؛ کمااینکه شاهد بودیم از زمان استقرار دولت جدید نرخ دلار نیما در حدود 10 هزار تومان ترمیم شده است و سعی کرده به دلار آزاد نزدیک شود لکن نرخ دلار به دلیل التهابات موجود دوباره فاصله خود را با دلار نیما زیاد کرد. در شرایط کنونی بازار سرمایه، دولت به منظور احیای اعتماد سرمایهگذاران و رونق بازار، میتواند از مدلهای موفق کشورهای توسعهیافته، بهویژه آمریکا، الگوبرداری کند. یکی از این مدلها، تضمین بازدهی سهام شرکتهای بزرگ و معتبر بورس است. نکته درخور توجه این است که این اقدام نهتنها از بروز یک فاجعه اقتصادی بزرگ جلوگیری کرد، بلکه با بازگشت حدود ۸۰۰ میلیارد دلار به خزانه دولت نیز کمک شایانی کرد. در واقع دولت ایالات متحده هم از بازارهای مالی خود حمایت کرد و هم از محل این حمایت سود برد. این تجربه نشان میدهد در شرایط بحرانی، تزریق نقدینگی به اقتصاد میتواند اثر مثبتی داشته باشد. اما این اقدام باید با برنامهریزی دقیق و هدفمند همراه باشد تا از بروز تورم افسارگسیخته جلوگیری شود. در کشور ما نیز برای بهبود شرایط اقتصادی، میتوان از تجربه کشورهای دیگر بهره برد. اما به جای تزریق مقادیر اندک و پراکنده، بهتر است دولت با تدوین یک برنامه جامع و بلندمدت، اقدام به تزریق منابع مالی قابل توجهی به بخشهای تولیدی کند. پیشنهاد میشود دولت روی سهام ۵۰ شرکت برتر و بزرگ بورس و فرابورس 100 همت اوراق تبعی منتشر و بازدهی حداقل ۳۵ درصدی را در یک سال آینده تضمین کند. این اقدام میتواند به عنوان یک عامل اطمینانبخش برای سرمایهگذاران عمل کند و آنها را به سرمایهگذاری در بازار تشویق کند. تردیدی ندارم که با این کار بازار متعادل میشود و حتی در صورت جدیتر شدن رویارویی ایران و اسرائیل بخش قابل توجهی از زیان مردم جبران میشود و در نهایت دولت سهام جمعآوریشده را با سود میفروشد. در صورت کاهش شدید قیمت سهام شرکتهای مورد نظر، دولت میتواند با خرید مجدد این سهام از بازار، از کاهش بیشتر قیمتها جلوگیری و به تثبیت بازار کمک کند. این اقدام مشابه جمعآوری سهام از سوی یک سرمایهگذار بزرگ است که با هدف کنترل بازار انجام میشود. دولت مدعی است با تزریق منابع از صندوق توسعه ملی به بازار سرمایه، بازار را حمایت کرده است، اما این اقدامات نهتنها نتوانسته مشکل اصلی بازار را حل کند، بلکه نشان از محدودیت منابع دولتی و عدم برنامهریزی دقیق دارد. تزریق پنج همت به بازاری که حجم معاملات آن بسیار بیشتر از این مقدار است، حتی به اندازه یک روز معاملات سکه در بازار آزاد نیز نیست. پنج همت معدل یک روز معاملات سکه در کف بازار تهران است. این روزها صندوقهای طلا در بورس به طور متوسط سه همت معامله میشوند.
علی بیگدلی
کارشناس مسائل بینالملل
تنش میان فرانسه و اسرائیل و اساساً مجادله کشورهای اروپایی با تلآویو ریشههای مختلفی دارد اما باید توجه شود که زبان دوم در لبنان، زبان فرانسوی است و به خصوص اینکه مسیحیان لبنان نگاه مثبتی نسبت به پاریس دارند و بر همین اساس یک کشش ملموس میان این طیف از جمعیت لبنان به سوی فرانسه وجود دارد. در این میان باید توجه شود که پاریس اگرچه میتواند به کشوری مانند سوریه نگاه داشته باشد اما باید متوجه باشیم که لبنان برای فرانسه یک موضوع و پرونده خاص به حساب میآید و عملاً نگاه فرانسویها به لبنان را باید یک نگاه ویژه قلمداد کنیم. از سوی دیگر حدود شش میلیون نفر از مسلمانان در فرانسه مشغول به کار و زندگی هستند و به همین دلیل پاریس و امانوئل ماکرون به عنوان رئیس جمهوری فرانسه نمیتوانند در خصوص تحولات منطقه و به خصوص لبنان بیتفاوت باشد. بر همین اساس شاهد آن هستیم که مواضع رئیسجمهوری فرانسه علیه نتانیاهو و اسرائیل همراه با انتقاد است و همین مسئله باعث شد تا نخستوزیر اسرائیل از عبارت «شرم بر تو باد» در قبال امانوئل ماکرون و به دلیل انتقادهای وی از اسرائیل استفاده کند. این مسئله به نوعی تنش سیاسی در حد بالا را نمایان میکند. در این راستا تقابل میان تلآویو و پاریس به جایی رسیده که حالا وزیر خارجه اسرائیل علناً اعلام میکند که به دنبال اقدام حقوقی علیه ماکرون هستند که در کل نشان میدهد این مجادله همچنان در سطوح بالا ادامه دارد. به موازات این مسئله باید توجه داشت که از گذشته و از چند ماه پیش اسپانیا به نفع فلسطین مواضعی را علیه اسرائیل اتخاذ کرد و باید این کشور را اولین نقطهای در اروپا دانست که اقدام به افتتاح سفارت فلسطین کرد؛ به گونهای که چندی پیش سفیر فلسطین استوارنامه خود را تقدیم پادشاه اسپانیا کرد و به این ترتیب باید گفت که سطح تقابل با اسرائیل در میان کشورهای اروپایی افزایش پیدا کرده است. از منظر دیگر باید توجه شود که اتحادیه اروپا یک بلوک سیاسی - اقتصادی یکپارچه محسوب نمیشود، بلکه بسیاری از آنها نه تنها در مورد خاورمیانه و حتی در قبال غزه و لبنان، بلکه در مورد اوکراین و حمایت از این کشور با یکدیگر اختلاف دارند. برخی دیگر در ایالات متحده معتقد هستند که اوکراین یک پرونده اروپایی است و کشورهای حاکم بر قاره سبز باید آن را مدیریت کنند و آمریکا میبایست بر خاورمیانه و اسرائیل متمرکز شود. از سوی دیگر باید توجه شود که اروپاییها عموماً نمیخواهند وارد معادلات و درگیریهای منطقه شوند و به همین علت است که صرفاً برخی از کشورهای بزرگ و مطرح اروپا در مورد خاورمیانه و اقدامات اسرائیل موضع مختص به خود را اتخاذ میکنند و مابقی در حال تماشای این روند هستند.
گروه اقتصاد کلان: جزییات لایحه بودجه 1404 روز گذشته منتشر شد و آن طور که کارشناسان این لایحه را ارزیابی کردند آن را انبساطی ترین سند مالی دولت طی چند سال گذشته ارزیابی کرده اند. در بودجه سالیان اخیر دولت ها بعد از تغییراتی که از سوی مجلس در آن اعمال می شد در نهایت دچار کسری چند صد همتی می شدند که در نهایت سبب تحمیل تورم سنگین به اقتصاد می شد. این لایحه که دومین لایحه بودجه بعد از برنامه هفتم توسعه است از سوی متولیان به گونه ای تنظیم شده است که تکمیل کننده و اجراکننده برنامه هفتم توسعه باشد. لایحه بودجه ۱۴۰۴ که صبح دیروز از سوی رئیس جمهور تقدیم مجلس شد متشکل از چهار زیربخش شامل احکام، سقف منابع بودجه عمومی دولت، ترازهای عملیاتی، سرمایهای و مالی و فروض براورد منابع و مصارف است. به گزارش «تجارت»، طبق بررسی ها منابع و مصارف بودجه با رشد 68 درصدی از 3500 همت به 5900 همت رسیده است که نشان از انبساطی ترین بودجه سال های اخیر حکایت دارد. طبق بخش اول لایحه بودجه ۱۴۰۴ میزان منابع حاصل از نفت، گاز و فراوردههای نفتی نسبات به سال ۱۴۰۳ معادل ۳۲ درصد رشد خواهد داشت. طبق بخش اول لایحه بودجه ۱۴۰۴ منابع حاصل از نفت، گاز و فراوردههای نفتی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ معادل ۱۵ میلیون و ۹۴۰ هزار میلیارد ریال بوده که این عدد در سال ۱۴۰۴ معادل ۲۱ میلیون و ۷۰ هزار میلیارد ریال بوده است.
این بودجه از حیث منابع و مصارف بودجه کل کشور بالغ بر ۱۱۸ میلیون و ۹۶۶ هزار میلیارد ریال است و بودجه عمومی کشور به حدود ۶۴۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. دولت در لایحه بودجه کف حقوق بازنشستگان را ۱۰ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان پیشنهاد کرده است. طبق ماده ۱۸۲ اصلاحی آییننامه داخلی مجلس، دیروز بخش اول لایحه بودجه ۱۴۰۴ کل کشور مربوط به ماده واحده مشتمل بر احکام مورد نیاز برای اجرای بودجه کل کشور و سقف منابع بودجه عمومی دولت به تفکیک درآمدها و واگذاری داراییهای سرمایهای و مالی و فروض برآورد منابع و مصارف بودجه تقدیم مجلس شد. بخش دوم لایحه بودجه مربوط به جداول تفصیلی شامل ارقام بودجه نیز حداکثر ۱۰ روز از زمان ابلاغ بخش اول به مجلس ارسال میشود. طبق گفته رییس سازمان برنامه و بودجه، بودجه عمرانی نسبت به سال قبل ۴۰ درصد افزایش یافته است؛ به طوریکه سال گذشته بودجه عمرانی حدود ۱۱ درصد بود. حواله های نفتی صرف بودجه می شد که آن را یکپارچه کردیم و ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان از منابع عمومی در بودجه ۱۴۰۴ صرف پروژه های عمرانی یا تملک دارایی های سرمایه ای می شود. همچنین معافیت مالیاتی حقوق در بودجه سال آینده ۱۰۰ درصد افزایش یافته است و به ۲۴ میلیون تومان افزایش پیدا کرده که می تواند به بحث عدالت کمک کند. در لایحه بودجه ۱۴۰۴ درآمدهای مالیاتی با رشد ۳۹ درصد نسبت به سال ۱۴۰۳ به ۱۷ هزار همت رسیده است. سقف درآمدها و تراز عملیاتی دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۴ گنجانده شده است. درآمد حاصل از حقوق ورودی گمرک ۲۶۴ همت در نظر گرفته شده که افزایش ۸۵ درصد را نسبت به لایحه ۱۴۰۳ نشان میدهد. مطابق لایحه ۱۴۰۴ سود سهام شرکتهای دولتی ۶۰ همت، مالکیت دولت در بخش ارتباطات ۲۶ همت، بهره مالکانه و حقوق دولتی معادن ۵۵ همت، درآمد حاصل از فروش کالا و خدمات ۶۰ همت و سایر درآمدها ۱۱۰ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است. بر این اساس جمع درآمدهای دولت در سال ۱۴۰۴ و تراز عملیاتی ۲۲ هزار و ۷۵۶ همت پیشبینی شده که از افزایش ۴۲ درصد نسبت به سال گذشته حکایت دارد. تراز عملیاتی سال ۱۴۰۴ با احتساب موارد فرابودجه و هدفمندی انتقالیافته به بودجه عمومی معادل ۱۸ هزار و ۵۴۰ همت است. براساس بخش اول لایحه بودجه سال ۱۴۰۴، حقوق بازنشستگان، وظیفهبگیران، مشترکان صندوقهای بازنشستگی کشوری و لشکری و سایر صندوقهای بازنشستگی وابسته به دستگاههای اجرایی در سال ۱۴۰۴ به میزان ۲۰ درصد افزایش مییابد. طبق این لایحه، در بخش «ب» حقوق و دستمزد لایحه بودحه سال آینده که مربوط به افزایش حقوق بازنشستگان است، گفته شده که حقوق بازنشستگان، وظیفهبگیران، مشترکان صندوقهای بازنشستگی کشوری و لشکری و سایر صندوقهای بازنشستگی وابسته به دستگاههای اجرایی در سال ۱۴۰۴ به میزان 20 درصد افزایش مییابد. همچنین طبق بخش اول لایحه بودحه سال ۱۴۰۴، حداقل حکم حقوق بازنشستگان و وظیفهبگیران مشمول صندوق بازنشستگی کشوری و سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح و سایر صندوقهای وابسته به دستگاههای اجرایی متناسب با سنوات خدمت به میزان 108 میلیون ریال تعیین میشود. همچنین سقف کسورات بازنشستگی برای مشترکین صندوق بازنشستگی کشوری که اقلام مشمول کسور بالاتر از سقف بند (ت) باشد، به میزان سقف خالص پرداختی مندرج در بند (ت) این تبصره است. اقلام مشمول کسور بازنشستگی صرفا به موجب قانون دائمی تعیین میشود. بر اساس بند ت لایحه بودجه سال آینده، در ادامه اخذ مالیات خودروهای لوکس، به موضوع ثبت نقل و انتقال اشاره شده است. طبق آنچه که در این بند آمده است برای خودروهای بالغ بر پنج میلیارد تومان که به موجب این بند برای آن مالیات وضع شده و بایستی یک درصد مبلغ مازاد را سالانه به عنوان مالیات پرداخت کنند، پیش از پرداخت بدهی مالیاتی مورد انتقال (شامل مالیات بر دارایی)، نقلو انتقال قطعی و اجاره ممنوع است. همچنین طبق شناسه بودجهای ۷۱۰۹ این لایحه، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است برای پرداخت بهموقع مصارف هدفمندی و بر اساس درخواست سازمان برنامه و بودجه کشور معادل سه درصد جمع مصارف را بهصورت تنخواه در اختیار سازمان هدفمندسازی یارانهها قرار دهد. تنخواه مذکور باید حداکثر تا سه ماه پس از دریافت از محل منابع مذکور تسویه شود. شرط استفاده مجدد از این تنخواه، تسویه تنخواه قبلی است. این حکم مشمول تنخواه خزانهداری کل کشور نمیشود.
در لایحه بودجه ۱۴۰۴ درآمدهای مالیاتی با رشد ۳۹ درصد نسبت به سال ۱۴۰۳ به ۱۷ هزار همت رسیده است. سقف درآمدها و تراز عملیاتی دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۴ در جدول شماره ۳ گنجانده شده است. مطابق این جدول درآمدهای مالیاتی که در سال ۱۴۰۳ به میزان ۱۲ هزار و ۲۲۰ هزار میلیارد تومان بوده با رشد ۳۹ درصد به ۱۷ هزار همت (هزار میلیارد تومان) رسیده است. درآمد حاصل از حقوق ورودی گمرک ۲۶۴ همت در نظر گرفته شده که افزایش ۸۵ درصد را نسبت به لایحه ۱۴۰۳ نشان میدهد. مطابق لایحه ۱۴۰۴ سود سهام شرکتهای دولتی ۶۰ همت، مالکیت دولت در بخش ارتباطات ۲۶ همت، بهره مالکانه و حقوق دولتی معادن ۵۵ همت، درآمد حاصل از فروش کالا و خدمات ۶۰ همت و سایر درآمدها ۱۱۰ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است. بر این اساس جمع درآمدهای دولت در سال ۱۴۰۴ و تراز عملیاتی ۲۲ هزار و ۷۵۶ همت پیشبینی شده که از افزایش ۴۲ درصد نسبت به سال گذشته حکایت دارد.تراز عملیاتی سال ۱۴۰۴ با احتساب موارد فرابودجه و هدفمندی انتقالیافته به بودجه عمومی معادل ۱۸ هزار و ۵۴۰ همت است. بر اساس دادههای موجود در بخش منابع و مصارف بودجه عمومی دولت، مجموع یارانه نقدی در لایحه بودجه ۱۴۰۴، مستمری خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور ۴۰۵۰ هزار میلیارد ریال و یارانه نان ۲۵۰۰ هزار میلیارد ریال (ذیل ردیف سازمان هدفمندی) است. طبق شناسه بودجهای ۷۰۴۳۲-ب کلیه منابع حاصل از فروش داخلی گاز طبیعی به ردیف .... واریز میشود، روش محاسبه نرخ خوراک و سوخت گاز طبیعی به صنایع در سال ۱۴۰۴ مشابه سال ۱۴۰۳ است. عواید ناشی از قانون مالیات بر ارزشافزوده بابت فروش داخلی گاز طبیعی مستقیما به ردیف درآمدی ..... واریز و بر اساس تخصیص سازمان بابت یارانه گندم، آرد و نان هزینه میشود. آن طور که در لایحه بودجه ۱۴۰۴ آمده است پاداش پایان خدمت در ازای هر سال خدمت حداکثر تا ۳۰ سال و تا سقف ۶۵۰ میلیون تومان خواهد بود. براساس لایحه بودجه سال آینده، سقف تسهیلات تامین مالی خارجی (فاینانس) برای طرحهای دولتی و غیردولتی بدون تغییر نسبت به سال جاری معادل ریالی ۳۰ میلیارد یورو تعیین شده است.
گروه اقتصاد کلان: به گفته رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور برای اولین بار منابع و مصارف هدفمندی یارانهها و همچنین بودجه شرکتها وارد سرجمع بودجه شده تا بر شفافیت بودجه افزوده شود. به گزارش خبرگزاری تسنیم، سید حمید پورمحمدی رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور در نشست خبری ارائه لایحه بودجه سال 1404 گفت: امروز هم روز ملی آمار و برنامهریزی است و هم روز تقدیم لایحه به مجلس شورای اسلامی. به هر دو دلیل به همکاران که در دوره تغییر دولت در جهت تدوین کلیات لایحه بود را مطابق صراحت قانون تدوین کنند تشکر کنم. سه ماه کار شد تا بتوانیم بودجه را به موقع تقدیم مجلس کنیم. تجربه ما نشان داده است که اگر دولتی اولین بودجه خود را به موقع داد، در سالهای آینده نیز چنین تلاشی خواهد کرد.
وی در خصوص کلیات بودجه سال 1404 گفت: یکی از موضوعات مهم در بحث بودجه ریزی اصلاحات ساختاری در بودجه بود که از سال 1397 جزو مطالبات بود و ما باید بخشی از آن را در امسال انجام میدادیم. اولین موضوع یکپارچه سازی بودجه بود. اول اینکه منابع و مصارف هدفمندی در سرجمع بودجه نبود. ضمن اینکه رابطه مالی دولت و نفت شفاف نبود. بودجه هدفمندی و بودجه شرکتها با تلاش انجام شده یکپارچه و شفاف شده است. سال 1404 اولین سال اجرای برنامه هفتم است و لایحه باید انطباق حداکثری با آن میداشت که این کار نیز انجام شد. در بحث بودجه ریزی موضوع شفافیت و گزارشگیری مطرح است. در گذشته گزارشات را داشتیم اما جامعیت کافی را نداشت. براین اساس به سمت شناسهدار کردن همه پرداخت ها که قابل رصد باشد رفتیم. همچنین با جلوگیری از اثر تورمی و عدم رسوب منابع، پرداخت به ذینفع نهایی را مطرح کردیم. رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: در بودجه1404 تدبیری شده است تا دولت مکلف به تامین 100درصد تعهدات به مطالبات بازنشستگان باشد و صندوقها از این فرایند کنار بروند. وی با اشاره به اینکه هزینه انتقال و پالایش نفت برای تولید بنزین 8هزار تومان است، گفت: از طرف دیگر بحث واردات بنزین در دو سال اخیر تا 80سنت به ازای هر لیتر هزینه صورت میگیرد. رشد مصرف بنزین به صورت بی رویه تا چهل درصد افزایش یافته است که این روند منجر به ناترازی میشود. دولت میخواهد از طریق صرفه جویی در بنزین و تحت کنترل قرار دادن افرادی که مصرف بی رویه دارند این روند را متوقف کند. پورمحمدی با اشاره به واردات خودرو در سال آتی گفت: سال بعد دو میلیارد دلار برای واردات خودروهای نو برنامه ریزی شده است. دوی افرود: کسری بودجه امسال تا850 هزار میلیارد تومان است که از طریق صرفه جویی در پرداختها و همچنین استقراض از صندوق این کسری پرداخت و تامین خواهد شد.
مالیات اشخاص حقوقی 20 درصد ماند
پورمحمدی ادامه داد: موضوع مشارکت عمومی و خصوصی به طور جدی دیده شده است. ضمن اینکه بحث حمایت از صندوق ها و افزایش سرمایه آنها در کنار بیمه محصولات کشاورزی دیده شد. تبصره 18 نیز عیناً تکرار شد و منابع آن افزایش یافت. سعی شد تا حقوق گمرکی برای ماشین آلات و مواد اولیه روی دو درصد باقی بماند. در خصوص شرکتها بورسی اول بحث افزایش سرمایه است که مشمول مالیات نخواهد شد. اگر چه قانون پایه مالیات 25 درصد را تعیین کرده است، در سال آینده مالیات اشخاص حقوقی همان 20 درصد خواهد بود. این موارد مجموعه اقداماتی است که در بخش حمایت از تولید پیشبینی شده است. رئیس سازمان برنامه و بودجه در خصوص منطق عدالت در بودجه گفت: اولا معافیت مالیاتی حقوق که شامل کارمندان، اصناف و کارگران میشود 100 درصد رشد کرد. در سال آینده معافیت به 24 میلیون تومان افزایش خواهد یافت. این موضوع برای افرادی که درآمد کمتری دارند میتواند کمک کننده باشد. برخی ارقام در تبصره 14 وجود داشت. خاصیت آنها متغیر بودن آنها بود. یارانهها و افراد تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد حضور دارند. تلاش شد تا این دسته از تغییرات مصون بمانند. وی افزود: بحث دیگر قانون جوانی جمعیت است. براساس این قانون خانوادههایی که عاله بیشتری دارند رشد حقوق 28 درصدی دارند در حالی که ضریب کلی 20 درصد است. اگر تعداد فرزندان بیشتر باشد ممکن است تا 38 درصد حقوق رشد کند. مجموع میانگین افزایش حقوق پیشبینی شده در بودجه برابر 28 درصد است.
همه منابع همسانسازی حقوق بازنشستگان تخصیص یافته است
پورمحمدی در خصوص همسانسازی حقوق بازنشستگان گفت: امسال در خصوص همسانسازی حقوق بازنشستگان با مشکلات و تاخیر مواجه بودیم که بابت آن عذرخواهی میکنیم. با هماهنگی های انجام شده منابع مورد نیاز این کار به طور کامل تامین شده است و 40 درصد تامین شده است. شب گذشته احکام صادر و تخصیص آن برای مهر انجام شده است. باقی مانده های مطالبات به مرور پرداخت خواهد شد. به محض اینکه صندوق لشگری و کشوری نیز احکام خود را دریافت کنند پرداخت ها انجام خواهد شد. در حوزه تامین اجتماعی تلاش خواهد شد تا با همکاری بدون مشکل همسانسازی انجام شود.
هزینه پاداش بازنشستگی واقعی شد
وی گفت: موضوعاتی مانند حفظ تعرفه ترجیحی برای کالاهای اساسی و دارو را حفظ کردیم تا غذا و دارو با مشکل مواجه نشود. مسکن محرومین نیز مورد توجه قرار گرفته است. بحث محیط زیست در سواحل و کارخانه ها مورد توجه قرار گرفته است. در پاداش بازنشستگی دچار مشکل بودیم که مقدار واقعی آن در سال جاری 75 هزار میلیارد تومان بود که رقم در نظر گرفته شده 22 هزار میلیارد بود. تلاش کردیم برای سال آینده این موضوع را واقعی در نظر بگیریم. تلاش کردیم تا بودجه کشور حامی ثبات اقتصادی کشور باشد. تلاش شد هیچ گونه شکی به بازار پول و سرمایه وارد نشود. در عین حال تلاش شد تا موارد کمک کننده مورد حمایت قرار بگیرد. تلاش شد تا از طریق تسویه بدهیهای بانکی، خوراک واحدهای تولیدی حوزه انرژی و ... ثبات سازی کنیم.
سقف 6 هزار و 400 هزار میلیارد تومانی بودجه
رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور در خصوص اعداد و ارقام کلی بودجه سال 1404 گفت: رقم کلی بودجه لایحه سال 1404، در بودجه عمومی به 6 هزار و 400 هزار میلیارد تومان رسیده است. با توجه به اینکه همه منابع خارج از بودجه وارد شده است. درآمدها 2 هزار 275 همت است. واگذاری داراییهای سرمایهای برابر 2 هزار 330 همت است. واگذاری داراییهای مالی هزار 380 همت است. درآمد اختصاصی نیز 420 همت است. هزینههای دولت در سال آینده حدود 4 هزار هزار میلیارد تومان خواهد بود. واگذاری داراییهای مالی 1396 هزار میلیارد تومان تعیین شده است. تملک مالی نیز 710 همت تعیین شد.
دولت اوراق جدید منتشر نمیکند
وی گفت: با توجه به اهمیت تاثیر بودجه، دولت 500 هزار میلیارد تومان اوراق منتشر خواهد شد. این میزان برابر رقمی است که بابت اصل و سود اوراق گذشته است. در نتیجه دولت هیچ درآمد اضافهای را از اوراق دریافت نمیکند.
سهم صندوق توسعه ملی در بودجه 20 درصد کاهش یافت
پورمحمدی تاکید کرد: یکی از دلایل استقراض به خصوص در نیمه اول سال از بازار پول و سرمایه این بود که ما میزانی کسری داشتیم و در وسط سال از مقام معظم رهبری کاهش سهم صندوق توسعه را درخواست میکردیم. عمده پرداختها برای مواردی مانند مطالبات گندم کاران در نیمه اول سال است. مقام معظم رهبری اجازه دادند تا مازارد 20 درصد سهم صندوق به بودجه دولت قرض داده شود تا نیازی به اوراق نباشد. طلب کاران از دولت چه در بورس و چه در خارج از آن میتوانند با پرداخت 10 درصد سهام دریافت کنند. سازمان برنامه در بحث تعهدات و تضامین خود را محدود و قاعده مند کرده است تا از این طریق نیز به بازار سرمایه آسیب وارد نشود.
رئیس سازمان برنامه و بودجه تاکید همچنین کرد:متاسفانه در سالهای اخیر مصرف بنزین به صورت بی رویه افزایش پیدا کرده است. ما باید این مصرف را مهار کنیم، اما این به معنای افزایش قیمت نیست.
گروه صنعت و تجارت: ایران قرار است برای نخستین بار به عنوان عضو اصلی، در نشست سران بریکس حضور یابد. پانزدهمین اجلاس سران بریکس از اول تا سوم آبان ماه با حضور مسعود پزشکیان رئیسجمهور کشورمان در شهر کازان روسیه برگزار میشود. پزشکیان روز گذشته (اول آبانماه) پیش از عزیمت به روسیه در پاوین فرودگاه مهرآباد در جمع خبرنگاران عنوان کرد که این سفر به دعوت ریاست جمهوری روسیه جناب پوتین انجام میشود. وی عنوان کرد: کشورهایی که به دنبال تعامل با یکدیگر بودند، سازمان «بریکس» را تشکیل دادند به این که جهت یک وحدت و انسجام و چند جانبهگرایی ایجاد شود و اینکه قدرت بلامنازعهای که آمریکا و دلار در دنیا ایجاد کرده کنترل کرده و کشورها بتوانند داد و ستاد و تعامل با یکدیگر داشته باشند. ما کشورهای عضو بریکس در زمینه کشاورزی، انرژی، صنعت، تجارت و گردشگری باهم میتوانیم به تعامل خوبی برسیم. این سفر فرصتی است، با روسای جمهور روسیه، چین و هند و تعدادی دیگر از کشورها گفتوگو خواهیم داشت. پزکشیان با بیان اینکه من تصور میکنم بریکس ارتباط ما را با دنیا تقویت میکند، عنوان کرد: عضویت در این مجموعهها میتواند راه برونرفت از تمامیت خواهی آمریکا باشد. اولین بار است که بهعنوان عضو رسمی بریکس در این نشست شرکت میکنیم و خیلی از کشورها درخواست دارند که عضو رسمی باشند. بر اساس برنامههای از پیش تعیین شده قرار است، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه روز چهارشنبه (دوم آبانماه) با مسعود پزشکیان رئیس جمهوری اسلامی ایران به صورت دوجانبه دیدار و گفتوگو کنند. علاوه بر این، شامگاه چهارشنبه، آیین شام رسمی به میزبانی رئیسجمهور روسیه برگزار خواهد شد.
وزنه بریکس سنگینتر است یا تحریم؟
به بهانه سفر رئیس جمهور به روسیه برای حضور در نشست سران بریکس به عنوان عضو اصلی، در این گزارش نگاهی به فرصتهای تجاری بریکس برای ایران خواهیم داشت و بررسی خواهیم کرد از مزیت این نهاد در کنار تحریمها میتوان بهره برد. پیوستن ایران به بریکس که متشکل از قدرتهای نوظهور اقتصادی جهان است و اعضای اصلی این گروه 46 درصد جمعیت جهان و 29 درصد از تولید ناخالص را به خود اختصاص دادهاند، یک وزنه سنگین برای ایران در مجامع بینالمللی محسوب میشود. بنا بر گزارشی که از سوی موسسه مالی گلدمن ساکس در تیرماه سال جاری منتشر شد، این موسسه پیشبینی کرد که ائتلاف بریکس تا سال ۲۰۷۵ به بزرگترین مجموعه اقتصادهای جهان تبدیل خواهد شد. همچنین گلدمن ساکس پیشبینی کرد که دو کشور عضو بریکس بر ۲ اقتصاد برتر جهان تسلط خواهند یافت و آمریکا را به رتبه سوم سوق خواهند داد. همین موضوع اهمیت حضور ایران به عنوان عضو اصلی در بریکس را دو چندان میکند.
اما واقعیت این است که بعد از پیوستن ایران به بریکس به عنوان عضو اصلی، این توهم ایجاد شد که این عضویت قرار است برای اقتصاد کشور به منزله یک معجزه باشد؛ این در حالی است که بر خلاف تصورات واهی، بهرهمندی از مزایای عضویت در بریکس به مسئله «رفع تحریمها» گره خورده است و تا زمانی که این پیش شرط انجام نگیرد، تمام دستاوردها از این سازمان مقطعی و قطرهچکانی خواهد بود. ارتقای تجارت و سرمایهگذاری یکی از مهمترین اهداف بریکس است؛ در واقع این سازمان اقدام به شناسایی و رفع موانع و تنگناهایی که مانع همکاری کشورها شده است، میکند و کشورهای عضو را برای گسترش همکاری تشویق میکند؛ اما در این مسیر تحریمها به عنوان یک سنگ بزرگ پیش روی ایران قرار گرفته و هر گام ایران را برای بهرهمندی از مزایای بریکس کندتر خواهد کرد. آنطور که مرکز پژوهشهای اتاق بازرگانی ایران گزارش داده است؛ مهمترین مزیت عضویت در این نهاد دستیابی به منابع مالی در مکانیسم ذخیره احتیاطی و نیز بانک توسعه جدید این نهاد است. تحریمهای مالی ایالات متحده دسترسی به منابع این دو نهاد را برای ایران به شدت دشوار میسازد. دشواری دسترسی به منابع این دو نهاد تحقق یکی از کلیدیترین دستاوردهای ژئواکونومیک ایران در پیامد عضویت در این نهاد را چالش برانگیز خواهد کرد. برخلاف برخی تصورات، رفع تحریمهای مالی علیه کشور، پیش شرط مهمی برای بهرهمندی ایران از مزایای ناشی از عضویت در این نهاد است.
آنطور که روسیه اعلام کرده قرار است بریکس گام بزرگی برای حذف دلار در مبادلات تجاری بردارد؛ در همین راستا چندی پیش روسیه از شرکای خود خواست تا برای مقابله با فشار سیاسی کشورهای غربی پیش از اجلاس سران بریکس در اواخر ماه جاری، جایگزینی برای صندوق بینالمللی پول ایجاد کنند، چرا که سیستم مالی جهانی توسط کشورهای غربی کنترل میشود و بریکس که ۳۷ درصد از اقتصاد جهانی را تشکیل میدهد، باید جایگزینی برای آن ایجاد کند. در همین راستا بود که از سیستم پرداخت جدید بریکس پی (BRICS Pay) در راستای تقویت روابط اقتصادی و تجاری بین کشورهای بریکس رونمایی شد. اما این ایده نیز با چالشهایی مواجه خواهد بود؛ علیرضا کتانی در یادداشتی که نوشته در خصوص چالشها و موانع بریکس پی نوشته است: هر سیستم پرداخت رقیب که از سوی بریکس مطرح شود همچنان با چالشهای بزرگی روبهرو خواهدشد. تضمین نقدینگی دشوار خواهد بود و به یارانههای ضمنی بزرگ دولتی نیاز خواهدداشت. اگر جریانهای سرمایه و تجارت بین کشورها ناپایدار باشد که معمولا اینگونه است، آنها باید داراییها یا بدهیهایی را در ارزهای یکدیگر انباشت کنند که ممکن است برایشان جذاب نباشد. بیاعتمادی به چین در هند که یکی از اعضای کلیدی بریکس است؛ همچنان عمیق است، همچنین برای گسترش یک سیستم ارز دیجیتال، کشورها باید بر سر قوانین پیچیدهای برای تسویه حساب و جرائم مالی توافق کنند. چنین اجماعی احتمالا در کازان بهدست نخواهدآمد.
با تمام موانع و چالشهای موجود به واسطه تحریمهای مالی برای بهرهمندی از مزایای بریکس، نمیتوان از اهمیت عضویت در این سازمان چشمپوشی کرد و قطعا حضور ایران در بریکس منفعتهایی را به دنبال خواهد داشت که این امر مستلزم کاهش تنشها و از سوی دیگر توسل به مذاکرات و چانهزنی و در پیش گرفتن دیپلماسی اقتصادی دارد. از همه مهمتر لازم است انتظارات از بریکس منطبق بر واقعیت باشد. در همین زمینه کارشناسان و فعالان اقتصادی تاکید دارند که باید مسئله برجام همزمان حل شود تا در کنار بهرهمندی از مزایای بریکس و شانگهای بتوان تعاملات بینالمللی تجاری را حل کرد.
گروه مسکن و انرژی: یک کارشناس مسکن گفت: وزارت راه و شهرسازی میتواند با عرضه زمینهای انحصاری دولت، بخشی از مشکل قیمت مسکن را حل کند. محمدصالح شکوهی بیدهندی کارشناس مسکن در خصوص شرایط بازار امروز بازار مسکن در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: امروز ۷۰ درصد قیمت تمام شده یک واحد مسکونی به قیمت زمین آن برمیگردد. پس، بیشترین سهم هزینه مسکن به قیمت زمین اختصاص دارد. اگر دولت زمینهایی که فاقد واحد مسکونی هستند را به متقاضیان مسکن عرضه کند. مردم میتوانند خانههای خود را در یک مدت زمان مشخص ساخته و صاحب خانه شوند. از سوی دیگر، زمینهای داخل شهرها و کلانشهرها نیز متعلق به سازمانها و نهادهای دولتی است. این سازمانها و نهادها امروز به علت آنکه تورم زمین از تورم مسکن بیشتر است. حاضر به ساختوساز در این زمینها نیستند.
۷۰ درصد قیمت تمام شده یک واحد، قیمت زمین است
کارشناس مسکن در توضیح شرایط توزیع مسکن در بازار امروز مسکن گفت: طبق آخرین سرشماری نفوس مسکن در سال ۹۵، حدود ۲۴ میلیون خانواده و حدود ۲۷ میلیون خانه در کشور وجود دارد. از این تعداد خانه حدود ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار مسکن خالی و ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار واحد به عنوان مسکن دوم یا خانههای ویلایی و فصلی هستند. پس با توجه به این دادهها میتوان گفت که الگوی توزیع خانه در کشور مهمترین عامل کمبود امروز مسکن در کشور است. یعنی واحدهایی که در کشور وجود دارد، به دست خانوادههای متقاضی مسکن نمیرسد. همین امر یکی از عواملی است که دوره انتظار خرید مسکن در کشور و بخصوص در کلانشهرها را به بیش از ۱۰۰ سال رسانده است. البته این شرایط را میتوان با جلوگیری از سرمایهای شدن مسکن و حمایت از عرضه زمین بخصوص در شهرهای بزرگ درست کرد. امروز ۷۰ درصد قیمت تمام شده یک واحد مسکونی به قیمت زمین آن برمیگردد.
وی در ادامه افزود: باید توجه داشت که هزینه ساخت، نیروی کار و جواز تنها ۳۰ درصد هزینههای ساخت یک مسکن را دربرمیگیرد و بیشترین سهم هزینه مسکن به قیمت زمین اختصاص دارد. این امر نه تنها در کلانشهرها موضوع تأثیرگذاری است، بلکه در شهرهای کوچک و روستاها نیز تأثیر قابل توجهی پیدا کرده است. اگر دولت زمینهایی که فاقد واحد مسکونی هستند را به متقاضیان مسکن عرضه کند و متقاضیان نیز با شرایطی مانند مالکیت یا اجاره به شرط احیا از دولت دریافت کنند، مردم میتوانند خانههای خود را در یک مدت زمان مشخص ساخته و صاحب خانه شوند. در حالی که مالکیت اصلی به دولت تعلق دارد و حق بهرهبرداری به متقاضیان داده شود. همین عرضه زمینها به بازار ساختوساز مسکن میتواند تا حد بسیاری قیمت مسکن را در بازار کنترل کند. البته باید ساز و کاری را در نظر داشت تا این زمینها در سوداگری زمین نیفتند. این کارشناس حوزه مسکن با تاکید بر اینکه عرضه زمین و مالیات خانههای خالی میتواند بازار مسکن را تعدیل کند، ادامه داد: دولت باید برای تولید مسکن نیز ساز و کار دقیقی ارائه دهد تا سرمایههایی که از بازار مسکن خارج میشود، در بخشهای قابل صادرات ورود کند. در نتیجه باید وزارت راه و شهرسازی و سایر نهادها باید اقداماتی را انجام دهند تا بتوان مسکن را از شکل فعلی که به یک کالا تورمی تبدیل شده است. به یک زیر ساخت سکونتی برای آرامش خانوادهها تبدیل کند. امروز زنجیرهای از عوامل باعث شده تا مسکن گران شود. مهمترین آن نیز سرمایهای شدن مسکن است. باید توجه داشت که بخشهای مولد دیگر مانند بورس در کشور ضربه خورده یا تعطیل شدهاند، همین امر مسکن را بیش از پیش سرمایهای میکند. همچنین، چون مالیات مؤثری از زمین و مسکن دریافت نمیشود. یک فضای امن برای سرمایهگذاری ایجاد شده است.
محدوده شهری و روستایی عامل ایجاد رانت زمین
شکوهی بیدهندی افزود: برای الحاق زمین به شهرها و روستاها نیز محدودیت ایجاد شده است. از سوی دیگر، زمینهای داخل شهرها و کلانشهرها نیز متعلق به سازمانها و نهادهای دولتی است. این سازمانها و نهادها امروز به علت آنکه تورم زمین از تورم مسکن بیشتر است. حاضر به ساختوساز در این زمینها نیستند. این عوامل باعث وضعیت فعلی مسکن شده است. گرانی امروز مسکن مهمترین چالش است و بیشترین تأثیر را در کلانشهرها دارد. راهکارهای کوتاه مدت برای خلاصی از شرایط نیز همان اخذ مالیات و عرضه زمین است. البته هر دولتی به قانون جهش تولید مسکن، مصوب مجلس متعهد است. طبق این قانون دولت باید زمینه ساخت یک میلیون مسکن را در دوره چهار ساله خود فراهم کند. درحال حاضر وزارت راه و شهرسازی تنها خود را متعهد به متقاضیانی میداند که پرداختی برای ساخت داشتهاند که این اقدام خلاف قانون است. بهتر است این وزارتخانه به جای شراکت با انبوهساز، زمین را به مردم عرضه کند. وی با تاکید بر اینکه عرصه زمین توسط وزارت راه و شهرسازی به مردم بهتر از ساخت مسکن برای مردم است. بیان کرد: اگر مردم بدانند چه زمینی با چه موقعیت جغرافیایی توسط نهضت ملی مسکن به آنها واگذار میشود تا به سلیقه خود و تحت نظارت سازمان نظام مهندسی آن را بسازند. اگر دولت از این روش استفاده کند، به طور حتم استقبال بیشتری نیز از سوی مردم انجام میشود. اینکه تا امروز چهار میلیون ثبتنام نکردهاند، به دلیل نوع قراردادهای دولت برای ساخت مسکن است. اگر دولت میخواهد در مسیر اجرای قانون جهش تولید مسکن گام بردارد. باید به خانوادههای متقاضی زمین عرضه کند. وزارت راه و شهرسازی باید در این مسیر حرکت کند و برای اجرای قانون جهش تولید مسکن و عرضه زمین جدید داشته باشد.
تامین زمین برای خانهسازی، وظیفه وزارت راه و شهرسازی است
کارشناس اقتصاد با بیان اینکه اگر ۳۰۰ هزار هکتار زمین مندرج در برنامه هفتم پیشرفت به زمینهای شهری کشور الحاق شود، بخش بزرگی از مشکلات امروز بازار مسکن حل خواهد شد، گفت: در حال حاضر به دلیل احتکار دولتی و خصوصی، زمین به اندازه نیاز کشور برای ساخت مسکن عرضه نشده است. شخص وزیر راه و شهرسازی باید مجری قانون جهش تولید مسکن و برنامه هفتم پیشرفت در الحاق زمین به محدوده شهرها باشد. حمیدرضا آرامی کارشناس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با ایسنا احتکار زمین و عرضه کم زمین برای ساخت، تقاضای سرمایهای برای مسکن، تراکم فروشی شهرداریها و نبود قانون مالیاتی مناسب را دلایل گران شدن مسکن در کشور دانست. وی با بیان این که بزرگترین انحصارگران زمین در کشور، سازمانهای دولتی و سرمایهها دارها هستند، گفت: برای مقابله با این انحصار نیز در برنامه هفتم توسعه مقرر شده است تا ۳۰۰ هزار متر زمین به محدوده شهرها افزوده شود. با الحاق این مقدار زمین به صورت عملی بخش بزرگی از مشکلات امروز مسکن برطرف خواهد شد. این کارشناس اقتصادی با تاکید بر این که وزارت راه و شهرسازی و شخص وزیر باید مجری قانون جهش تولید مسکن و برنامه هفتم توسعه باشد، ادامه داد: پس باید برای اجرای قوانین، الگوی گام به گام ارائه دهد. اگر دلایلی نیز برای عدم اجرای قانون دارد، باید به صورت مکتوب آن را اعلام کند.
ترس از سوءاستفاده از زمین عامل احتکار آن شده است
آرامی درباره چرایی گرانی مسکن در سالهای متوالی اظهار کرد: عرضه کم زمین را میتوان اولین علت این گرانی دانست. به بیان دیگر، به اندازه نیاز کشور زمین برای ساخت مسکن عرضه نشده است. امروز برای زمین، احتکار دولتی و خصوصی رخ داده است. احتکار دولتی یعنی، مدیرهای کشور از ترس سوءاستفاده زمین، کل عرضه آن را محدود کردهاند. به واقع الگوی مناسبی در کشور برای مقابله با سوءاستفاده از زمین و مقابله با احتکار آن وجود ندارد. از سوی دیگر، احتکار خصوصی زمانی رخ میدهد که مانند امروز هر روز قیمت ملک و مسکن رو به افزایش باشد. پس انگیزهای را برای افراد ایجاد میکند که نه املاک خود را بفروشند و نه اجاره دهند. چون فراتر از تورم برای آنها ارزشافزده به همراه خواهد داشت.
وی افزود: تقاضای سرمایهای یکی از مواردی است که بر روی قیمت ملک موثر است. باید برای این بخش نیز دولت برنامه ارائه دهد تا بسیاری از واحدهای موجود در بازار از کالای سرمایهای خارج شود. البته در راس این اقدام برخی نهادهای نیمهدولتی مانند بانکها قرار دارند که تقاضای غیر واقعی وبیمورد مسکن دارند. همچنین، ساختارهای مالی و قانونی کشور از قبیل مالیات نیز باید تغییر جدی کند تا قیمت مسکن در بازار کنترل شود. مکانیزمهایی مانند مالیات یکی از راههای کنترل بازار است که تاکنون به صورت جدی در کشور اجرا نشده است. از سوی دیگر، فروش تراکم در شهرها که توسط شهرداریها انجام میشود، نیز بر روی قیمت مسکن تاثیر دارد. همین امر انگیزه فروش ارتفاع و تراکم را بیشتر میکند و بر روی قیمت ملک و مسکن تاثیرگذار است. همه موارد ذکر شده را میتوان به راحتی حل و کنترل کرد.» قانون برنامه هفتم توسعه و الحاق زمین باید اجرا شود کارشناس مرکز تحقیقات مجلس شورای اسلامی با تاکید براینکه سرمایهدارها و بخشی از سازمانهای دولتی بزرگترین انحصارکنندگان زمین درکشور هستند، بیان کرد: «در برنامه هفتم توسعه مقرر شده تا ۳۰۰هزار هکتار به زمینهای مسکونی کشور الحاق شود. این مقدار الحاق زمین میتواند تا حد زیادی راهگشای مشکلات امروز باشد و بازار را تعدیل کند.
رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی تراز تجاری مثبت را راه حل مهم مشکلات ارزی کشور خواند و هشدار داد: به جای کنترل بازار با قیمتهای دستوری باید باافزایش تولید و صادرات و سپس افزایش ذخایر ارزی قیمت ارز را کنترل کرده و حتی قیمت آنرا کاهش دهیم.
به گزارش روابط عمومی صندوق توسعه ملی، مهدی غضنفری رئیس صندوق توسعه ملی که به مناسبت روز ملی صادرات و سالگرد افتتاح رادیو اقتصاد با این رسانه گفتوگو کرد اظهار داشت: هر سال در روز ملی صادرات تحلیل ها و سخنرانی های بسیار مهمی بیان میشود ولی این حرفها و شعارها فراموش میشود و از یاد میرود به هر حال تولید کننده برای اینکه بخواهد کالا و خدماتی با کیفیت تولید کند که قابلیت صادرات داشته باشد نیازمند پشتیبانی نهادهای حکمرانی کشور میباشد.
رئیس صندوق توسعه ملی با گرامیداشت روز ملی صادرات، سالروز تاسیس رادیو اقتصاد و تقدیر از دست اندرکاران این رسانه گفت: روز ملی صادرات فرصتی برای قدردانی از تولید کنندگان و صادرکنندگان کشور به خاطر تلاشهایشان در افزایش درآمدهای ارزی کشور است. رشد درآمدهای ارزی و کنترل مصرف ارز بی شک تنها راهکار کنترل کننده نرخ ارز است. باید به جای کنترل بازار با قیمتهای دستوری، باید از طریق تولید و صادرات و با افزایش ذخایر ارزی، قیمت ارز را کنترل کرده و حتی آنرا کاهش دهیم. برای کاهش نرخ ارز و تنظیم بازار باید آنقدر ارز در کشور داشته باشیم که به دنبال خریدار بگردیم. مثل کشورهایی که مازاد تجاری دارند و ارز روی دستشان مانده است. اگر این اتفاق بیافتد همه ما و هم شما و هم رادیو و تلویزیون خواهیم توانست به آن مسیری که انتظار داشتیم برسیم یعنی آرمان و چشم انداز همه ما در تشکیل این ایستگاه رادیویی این بوده است که یک روزی درآمد ارزی ما نسبت به ارزی که مصرف میکنیم بیشتر باشد و مثل چین و هنگ گنگ و دیگر کشورهای توسعه یافته، تراز تجاری ما مثبت شود.
مهدی غضنفری اظهار داشت: ارز به عنوان پولی که در مراودات اقتصادی و ارتباط میان کشورها رد و بدل میشود یکی از مهمترین شاخصههای قدرت کشورهاست. ما برای ارتباط و تجارت با خارج از کشور، روابط سیاسی و دوستیهای دیپلماتیک، نیازمند پشتوانه و ذخیره ارزی هستیم تا قدرت چانهزنی داشته باشیم. این ارز یا از طریق صادرات نفتی به دست میآید یا از طریق صادرات غیر نفتی. به یاد دارم که سالها قبل نوعی فرهنگ ضد صادراتی در کشور وجود داشت. آن سالها وقتی صادرات پسته و زعفران و کالا های کشاورزی رونق داشت برخی با بیان اینکه پسته و زعفران ما صادر میشود تا کشورهای دیگر از آن استفاده کنند میگفتند: این ها یک مشت آدم های زالو صفت هستند و این کار کار بیخودی است و جلوش را بگیرید! درآن موقع من وظیفه خودم میدانستم به عنوان رئیس سازمان توسعه تجارت این موضوع را جا بیندازم که ما بیش از زعفران و پسته به ارز نیاز داریم. البته هر چند دیگر این حرف ها عادی شده و مردم می دانند که قیمت ارز برود بالا چه فاجعهای رخ میدهد .
افسران میدان اقتصاد چه کسانی هستند؟
رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی با بیان اینکه آن موقع این درک به صورت عام و عمومی وجود نداشت که باید ارز بیشتری وارد کشور کنیم تا تراز تجاری مثبت شود، گفت: آن سالها رادیو تجارت به ما کمک کرد فرهنگسازی کنیم و با اصطلاحات و عناوینی همچون «صادرکنندگان افسران میدان اقتصاد هستند» و «دیپلماتهای حوزه اقتصاد» و دیگر واژهها و جملات زیبا و روشنگر از صادرکنندگان یاد شود و مورد تقدیر قرار بگیرند. 29 مهرماه هم روزی بود که تلاش کردیم بیش از روزهای دیگر درباره صادرات و به ویژه حوزه صادرات غیر نفتی صحبت کنیم و خدا روشکر موفقیتهای خوبی در این زمینه داشتیم.
مهدی غضنفری اضافه کرد: به یاد دارم یک روز گفتیم باید جشن 20 میلیارد دلاری بگیریم و توانستیم صادرات غیر نفتی را به 20 میلیارد دلار برسانیم. بعد به 40 میلیارد دلار رسیدیم و برنامه آخری که متاسفانه فرصت نشد تا عملیاتیاش کنیم این بود که درآمد صادرات غیرنفتی را به جایی برسانیم که بتوانیم هر میزان ارز مورد نیاز برای واردات کالا را از ارز صادرات غیر نفتی تامین کنیم و برای واردات سراغ دلارهای نفتی و درآمدهای ارزی ناشی از فروش نفت نرویم و نامش را گذاشته بودیم تراز تجاری مثبت. با کمال تاسف تحریمها از یک طرف و از طرف دیگر عدم شناخت این مفهوم مهم اقتصادی باعث شد این آرزوی آخری محقق نشود.
صادرکنندگان ایرانی و سندروم سبد میوه
رئیس صندوق توسعه ملی با بیان اینکه یک سری سندروم ها و بیماریها در حکمرانی ما وجود دارد که درمان آنها نیازمند فرهنگسازی است اضافه کرد: «سندروم سبد میوه» یکی از این عارضهها و بیماریهاست. رفتاری که ما ایرانیها گاهی انجامش میدهیم به این معنی که روی سبد میوه را با میوههای رسیده و با کیفیت پر میکنیم اما زیر این میوهها را با میوههای نارس و بی کیفیت پوش میدهیم. مشتری محصولات ما در خارج از کشور متوجه میشود که محمولههای نخست ارسال شده ما خیلی خوب و با کیفیت است اما متاسفانه محمولههای بعدی، آن کیفیت قبلی و مشابه محموله اول را ندارد. ما فکر میکنیم این رفتار ناشی از زرنگی و زیرکی ما است اما متاسفانه این کار باعث میشود مشتریها و بازارهای صادراتی خود را از دست بدهیم و به طور مثال کشور همسایه ترکیه و دیگر کشورهای جهان جانشین ما در تامین محصولات شوند.
خام فروشی متهم ردیف اول تراز تجاری منفی
مهدی غضنفری تاکید کرد: ما باید با عددها حرف بزنیم. اول بررسی کنیم چقدر حجم و مقدار وزنی صادرات غیر نفتی ما چقدر افزایش پیدا کرده است؛ بعد ببینیم در ازای هر تن کالایی که صادر میکنیم چند دلار میگیریم و در ازای هر تن کالایی که وارد میکنیم چند دلار پرداخت میکنیم؛ تا جایی که به خاطر دارم متاسفانه ما هر تن کالایی که وارد کشور میکنیم بسیار گرانتر از هر تن کالاییست که صادر میشود و این یعنی ما معمولا مواد خام را مجبور میشویم که ارزان بفروشیم و به جای آن محصولات و فناوریهایی را وارد کنیم که بسیار گران تر هستند.
رادیو تجارت؛ گامی بزرگ برای فرهنگسازی
رئیس صندوق توسعه ملی به تاریخچه و نحوه راه اندازی رادیو اقتصاد که در سال 86 و نخست با نام رادیو تجارت تاسیس شد پرداخت و گفت: وقتی ایده راهاندازی رادیو تجارت را دنبال میکردم به هردری که میزدم جوابی نمیگرفتم تا ملاقاتی که با آقای خجسته معاونت صدا داشتم و ایشان خیلی با روی باز به حرفهای من گوش سپرده و دلایل من برای راه اندازی رادیو تجارت را پذیرفتند و قول همکاری دادند تا این ایستگاه رادیویی را ایجاد کنیم. ایشان از واژه ای استفاده کرد به اسم اژدهای خوراک که منظورشان این بود یک رادیو باید آنقدر مطلب داشته باشد که هیچ لحظهای بدون مطلب و برنامه نماند. من هم به تعدادی از همکاران از جمله معاونین و مدیران کل سازمان توسعه تجارت که اولویت کار شما تأمین محتوا برای رادیو تجارت است. به خاطر محدودیت جا آن سالها در سازمان توسعه و تجارت یک ساختمان دو طبقه ساخته شد و رادیو تجارت آنجا به صورت رسمی افتتاح گردید.
مهدی غضنفری افزود: رادیو تجارت در فرهنگسازی و انتقال مفاهیم پیچیده اقتصادی خیلی خوب عمل کرد. بعدها به این دلیل که میگفتند کلمه اقتصاد در بر گیرنده کل اقتصاد هست نام رادیو تجارت به رادیو اقتصاد تغییر پیدا کرد ولی فعالیت هایش همچنان تاثیر گذار و مثمرثمر بوده است البته فضای مدیا و رسانه آنقدر متنوع و متکثر شده که مانند گذشته دیگر افراد از صبح تا شب به صورت مداوم و تنها به یک ایستگاه رادیویی گوش نمیدهند. مخاطب امروز ممکن است رادیو را برای لحظاتی داخل ماشین گوش دهد یا گاهی وقتها در محل کار و کارگاه و یا حتی در ساعات پایانی شب و زمان استراحت؛ برای همین باید در رادیو اقتصاد برنامههای کوتاه پخش و تکرار شود تا مخاطب را راضی نگاه دارد. مهدی غضنفری با بیان اینکه رادیو جایگاه سنتی خود را از دست داده بر ضرورت تغییر در فرم و محتوای مطالب این رسانه تاکید کرد و از انتشار پادکست، راه اندازی پایگاهه اینترنتی و فعالیت در شبکههای اجتماعی و مجازی به عنوان ضرورتهای نقش آفرینی بهتر و بیشتر رادیو در دنیای امروز نام برد.
رئیس صندوق توسعه ملی افزود: بعد از رادیو تجارت به رئیس وقت صدا و سیما پیشنهاد دادم که سیمای تجارت را راه اندازی کنیم. بعدها آقای ضرغامی آن ایده را تبدیل کرد به شبکه تلویزیونی بازار که کالا ها را تبلیغ میکرد. کم کم برنامه هایمان داشت به سمت تشکیل یک رسانه کامل در حوزه تجارت و اقتصاد پیش میرفت که بعداً این ایده و اندیشه نتوانست در تکامل خودش مفاهیم جدید حوزه رسانه را در بر بگیرد و در همان مفهوم نخستین خودش باقی ماند .
رئیس صندوق توسعه ملی اضافه کرد: بگذارید اینجا از آقای آل اسحاق هم یاد کنم که همیشه توصیه میکردند: سعی کن همواره کارهای تأسیسی انجام بدهی. با این فلسفه وقتی در سازمان توسعه تجارت بودم رادیو تجارت را ایجاد کردم. در کسوت وزیر صمت، مرکز مبادله ارزی را راه اندازی کردم و بعد از دوران وزارت که در دولت نبودم مدرسه عالی حکمرانی شهید بهشتی را تاسیس کردم که خوشبختانه به لطف خداوند هر سه این نهاد که هرکدام فلسفهای داشت بعدها با کمک دیگران به نهادهایی موفق و در مسیر پیشرفت کشورمان قرار گرفتند.
رژیم صهیونیستی در حالی پس از حدود ۱۳ ماه به هیچ یک از اهداف خود در غزه نرسیده و در مقابل مقاومت هفت دستاورد مهم در جریان این جنگ را برای خود رقم زده است که میتواند به سرنگونی نخستوزیر رژیم صهیونیستی منجر شود. تجاوزات رژیم صهیونیستی با صحنهگردانی «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر این رژیم بیش از یک سال است که در نوار غزه و سپس جنوب لبنان ادامه دارد و این درحالی است که مرد شماره یک تلآویو همچنان در دستیابی به اهدافش و اعلام «پیروزی مطلق» بر حماس یا حزبالله ناکام مانده است. شبکه الجزیره در یادداشتی در این باره نوشت: بهرغم حالتهای «سرخوشی قدرت و سرمستی استکبار» که نتانیاهو از خود نشان می دهد بهویژه پس از انجام حملات گسترده ارتش رژیم اشغالگر علیه مقاومت مانند ترور رهبران و دستیابی به موفقیتهای امنیتی، اما وسواس فکری شکست و ناکامی همچنان او را آزار میدهد و بر او غالب شده است؛ چراکه «بیبی» با حقایقی روی زمین روبرو میشود که هر بار او را به نقطه صفر بازمیگرداند.
۱ – تلفات سنگین
تجاوزات رژیم صهیونیستی به غزه در حالی وارد دومین سال خود شده که رزمندگان مقاومت در این باریکه در حال ضربه زدن به ارتش این رژیم در محورهای مختلف نبرد زمینی هستند و همزمان دهها نظامی دشمن نیز در حملات مقاومت اسلامی عراق و حزب الله لبنان به هلاکت رسیده و یا زخمی شدهاند. از آغاز جنگ تاکنون، تحلیلگران صهیونیست صحبت از میزان تلفات انسانی در میان ساکنان سرزمینهای اشغالی و ارتش رژیم اشغالگر را که هزاران کشته و زخمی تخمین زده میشود، متوقف نکردهاند و علاوه بر این روزنامه «یدیعوت آحارونوت» گزارش داد که هر ماه حدود ۱۰۰۰ سرباز به بخش توانبخشی وزارت جنگ مراجعه میکنند.
۲ - تکرار سناریو کریات شمونه برای حیفا
حملات موشکی حزبالله به عمق سرزمینهای اشغالی مسیر جدیدی را در درگیری ایجاد کرد، زیرا این جنبش شعار «ما حیفا را مانند کریات شمونه و المطله خواهیم ساخت» مطرح کرده است. در پی هدف قرار دادن خانه نتانیاهو، وضعیت وحشت محافل صهیونیستها را فراگرفت؛ چراکه دفتر نخستوزیر رژیم تأیید کرد که یک پهپاد پرتاب شده از لبنان مستقیماً به خانه نتانیاهو در «قیساریه» در جنوب حیفا اصابت کرده است. منابع نظامی صهیونیست نیز ورود پهپاد حزبالله به محلی که نتانیاهو در آن زندگی میکند را شکست ناگوار سرویسهای امنیتی این رژیم توصیف کردند.
۳ – پرونده آوارگان
برای جلوگیری از حملات موشکی از غزه و لبنان، کابینه رژیم صهیونیستی به تخلیه هزاران نفر از خانههایشان متوسل شد و این رژیم برای اولین بار در تاریخ جعلی خود رکوردی را در زمینه تعداد آوارگان ثبت کرد. طبق گزارش رسانههای صهیونیستی، تعداد آوارگان از شهرکهای اطراف نوار غزه و از مرز لبنان به ۱۲۰ هزار نفر رسیده است، اما بر اساس آنچه که پیش از این از سوی ارتش رژیم اشغالگر اعلام شده بود، این تعداد به نیم میلیون آواره میرسد.
۴ – میلیونها نفر در پناهگاهها
حملات مقاومت در جبهههای غزه و لبنان، بار دیگر پرسشهایی را درباره آمادگی جبهه داخلی رژیم صهیونیستی برای حملات موشکی بهوجود آورد. این حملات بحران دهها هزار آواره را تشدید کرد و به جای آنکه طبق وعده نتانیاهو به خانههای خود بازگردند، صدها هزار نفر را نیز به انها ملحق کرد که شبها در پناهگاهها میمانند. به گفته ژنرال «ران کوخاو» فرمانده سابق پدافند هوایی رژیم صهیونیستی حملات مقاومت باعث زندانی شدن بیش از ۲ میلیون صهیونیست در پناهگاهها و اتاقهای مستحکم در بیش از ۱۹۰ شهر و شهرک شده است.
۵ – مهاجرت معکوس
صحنه دیگری که نتانیاهو را نگران میکند و خواب را از چشمان او گرفته «مهاجرت معکوس» است که تهدیدی ریشهای برای اسرائیل است که اساساً مبتنی بر سیاست شهرکسازی و جذب یهودیان از سراسر جهان است. در همین راستا، «نایف بن نهار» مدیر مرکز علوم اجتماعی و انسانی «ابن خلدون» در دانشگاه قطر میگوید، عملیات مقاومت به «اراده بقای» اسرائیلیها در سرزمینهای اشغالی ضربه زد؛ ارادهای که ناشی از «اسرائیل امن» برای آنهاست. آنها معتقد هستند که اسرائیل یک رژیم ساختگی است و آنها میتوانند هر زمان که بخواهند از آن خارج شوند و به کشوری که از آن آمدهاند و هنوز تابعیت آن را دارند، بازگردند.
۶ – عملیاتهای ضد صهیونیستی
عملیات ضدصهیونیستی مسلحانه یکی از برجستهترین ابزار مقاومت در زمینه مقابله با اشغالگری رژیم صهیونیستی بوده است، اما مقاومت برای مدتی «با توجه به تغییرات مرتبط با افکار عمومی جهان و خسارات غیرنظامی که ممکن است از این عملیاتها حاصل شود» از انجام چنین عملیاتهای استشهادی خودداری کرد، اما از زمان آغاز عملیات فلسطینی طوفان الاقصی در هفتم اکتبر (۱۵ مهر ماه) و در نتیجه تشدید جنایات صهیونیستها و چشم پوشی بیناللمللی از آنها، مناطق مختلف کرانه باختری، قدس اشغالی و دیگر مناطق در سرزمینهای اشغالی شاهد عملیاتهای ضد صهیونیستی و همچنین تشدید تجاوزات صهیونیستها بوده است و در این عملیاتها چندین صهیونیست زخمی و کشته شدهاند.
۷ - خسارت اقتصادی سنگین
جنگی که نتانیاهو به راه انداخته است خسارات هنگفتی به اقتصاد رژیم صهیونیستی وارد کرده و برآوردها حاکی از آن است که هزینه جنگ تاکنون از ۶۷.۳ میلیارد دلار فراتر رفته و این رقم علاوه بر احتساب سایر هزینههای مربوط به ارتش، مانند درمان مجروحان و تامین سرپناه و پناهگاههاست. در همین راستا، آژانس رتبهبندی اعتباری «فیچ ریتینگز» رتبه اعتباری رژیم صهیونیستی را کاهش داد و با اشاره به بدتر شدن خطرات ژئوپلیتیکی با ادامه جنگ در غزه، در بحبوحه تهدیدات مبنی بر انتقال آن به دیگر جبههها، اشاره کرد.
نظرسنجی که در فاصله ۲ هفته مانده تا انتخابات ریاست جمهوری نوامبر ۲۰۲۴ آمریکا برگزار شد وجود یک رقابت تنگاتنگ را بین دونالد ترامپ و کامالا هریس در هفت ایالت کلیدی در انتخابات نشان میدهد. نظرسنجی برگزار شده از سوی شرکتهای «واشنگتن پست/مدرسه سیاست و دولت اسکار» که نتایج آن روز دوشنبه منتشر شد، نشان داد «کامالا هریس»، نامزد ریاست جمهوری حزب دموکرات آمریکا در میان رایدهندگان احتمالی در ایالت جورجیا ۵۱ درصد رای داشته در حالی که «دونالد ترامپ»، نامزد جمهوریخواهان در این ایالت ۴۷ درصد رای کسب میکند. در ایالت کلیدی آریزونا اما این ترامپ است که بر رقیب دموکراتش با نتیجه ۴۹ درصد به ۴۶ درصد برتری دارد. با این وجود میزان برتری هر ۲ نامزد در این ایالتها کمتر از ضریب خطای نظرسنجی که ۴.۵ درصد اعلام شده قرار دارد؛ نظرسنجی که در بازه زمانی ۳۰ سپتامبر تا ۱۵ اکتبر با پرسش از ۵۰۱۶ فردی که به عنوان رای دهنده ثبت نام کردهاند، برگزار شده است. کامالا هریس که بعد از انصراف جو بایدن از رقابت انتخابات در ماه ژوئیه، کاندیدای ریاست جمهوری دموکراتها شد، طبق این نظرسنجی در سه ایالت کلیدی دیگر شامل پنسیلوانیا، میشیگان و ویسکانسین برتری اندکی از خود نشان داد؛ سه ایالتی که او در روز دوشنبه در آنها با مشارکت «لیز چنی»، چهره جمهوریخواه مخالف ترامپ تجمعات انتخاباتی برگزار کرد. ترامپ نیز در کارولینای شمالی بر رقیب دموکراتش برتری کسب کرد و ۲ نامزد در ایالت نوادا هر ۲ رای مساوی ۴۸ درصد را کسب کردند. رئیس جمهور سابق آمریکا روز دوشنبه بعد از بازدید از تخریبهای به جا مانده از طوفان هلن تجمعی را در ایالت کارولینای شمالی برگزار کرد. ترامپ ۷۸ ساله بعد از تجربه ۲ نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری در سالهای ۲۰۱۶ و ۲۰۲۰ حالا سومین بار است که در این انتخابات نامزد میشود؛ ۲ تجربهای که یک بار برای او پیروزی را در سال ۲۰۱۶ و یک بار نیز شکست را در سال ۲۰۲۰ در پی داشت. او اما در پی شکست خود در انتخابات ۲۰۲۰ ادعا کرد که این شکست در نتیجه تقلب گسترده در انتخابات اتفاق افتاده و بعدا با پروندههای قضایی از بابت اتهام تلاش برای نقض نتایج انتخابات در کنار پروندههای قضایی دیگرش مواجه شد. هریس که ۶۰ سال دارد سابق بر این که دادستان سان فرانسیسکو و دادستان کل آمریکا بوده است. او همچنین در گذشته سناتور نیز بوده و حالا در مقام معاون رئیس جمهور و نامزد ریاست جمهوری حزب دموکرات آمریکا تلاش دارد پایگاه رای دهندگان جوان، زن و رنگین پوست دموکراتها را تقویت کرده و همچنین آرای جمهوریخواهان مخالف با ترامپ را نیز به خود جلب کند. نتایج نظرسنجی «واشنگتن پست/مدرسه سیاست و دولت اسکار» مشابه با نتایج چند نظرسنجی اخیر دیگر بین این ۲ نامزد که رقابت پایاپای آنها را در هفت ایالت کلیدی نشان دادند، بود. طبق برخی نظرسنجیها هریس در سطح سراسری بر ترامپ برتری دارد اما این برتری چندان زیاد نیست. در مجموع نظرسنجی واشنگتن پست/مدرسه سیاست و دولت اسکار در سطح سراسری مشخص کرد که ۴۹ درصد رای دهندگان احتمالی از هریس و ۴۸ درصد از ترامپ پشتیبانی میکنند. نظرسنجی چند روز قبل رویترز/ایپسوس که در بین افراد ثبت نام کرده به عنوان رای دهنده برگزار شد مشخص کرد هریس با ۴۵ درصد بر ترامپ که ۴۲ درصد رای کسب میکند، برتری دارد. با این وجود چیزی که برنده نهایی انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده را در کنار آرای رای دهندگان مشخص میکند نتایج حاصل از آرای نمایندگان در «کالجهای برگزیننده» (کالج الکترال) است و در این بخش نیز هفت ایالت کلیدی نقشی تعیینکننده خواهند داشت.
سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه خاطرنشان کرد که در حال حاضر روابط مسکو و واشنگتن در پایینترین سطح خود نسبت به ادوار گذشته قرار دارد، بنابراین نباید احتمال درگیری مستقیم آمریکا و روسیه را دستکم گرفت. ریابکوف در مصاحبه با روزنامه «پولیتیک» صربستان، به تداوم تلاش های پایان ناپذیر واشنگتن برای محک قدرت روسیه در زمینه های مختلف اشاره و تاکید کرد که روسیه تاکنون صبر زیادی از خود نشان داده است.
این دیپلمات ارشد روسیه تصریح کرد: ما به خوبی می دانیم که مخالفان ما در مورد خطوط قرمز روسیه چگونه گمانه زنی می کنند و از این موضوع که چگونه آن ها برای جلب رضایت کی یف و سوق دادن پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) به ایجاد درگیری مستقیم با روسیه تلاش می کنند، کاملا آگاه هستیم.
ریابکوف در ارتباط با دکترین هسته ای روسیه گفت: امیدواریم واشنگتن، اعضای ناتو و مقامات بروکسل سیگنال های مربوط به تغییر دکترین روسیه و پیام بازدارندگی آن را بشنوند؛ اگرچه که هنوز هم نیاز به انجام اصلاحات است. وی خاطرنشان کرد که بازدارندگی دکترین هسته ای روسیه به طور کامل کارآمد نیست و همچنان نیاز به تغییر دارد. این تغییرات و همچنین اصلاح سیاست های مسکو بر اساس تجارب به دست آمده در طول عملیات ویژه نظامی روسیه
در اوکراین و همچنین به دنبال حمایت های بی رویه ی کشورهای غربی از کی یف اعمال خواهند شد.