سعید اسلامی بیدگلی
کارشناس بازار سرمایه

نتیجه انتخابات آمریکا بر خلاف آنچه که تا قبل از ۱۵ آبان پیش‌بینی می‌شد، رقم خورد و اکنون ترامپ باید خانه خود را به کاخ سفید تغییر بدهد. تحلیل‌های اولیه خبر از شوک به بازارهای مختلف ایران می‌دهد که مطمئنا بازار سرمایه یکی از این بازارها است و در پایان هفته‌ گذشته شاهد این بودیم که نرخ‌های بالایی برای قیمت دلار گفته می‌شد. قبل از اینکه نتیجه این انتخابات مشخص شود اعلام کرده بودم که اگر ترامپ بتواند رای مردم آمریکا را برای خود بخرد و ریاست دولت را در دست خود بگیرد، بسیاری از مسائلی که در ایران وجود دارد تعیین و تکلیف می‌شود و دیگر دوران کج‌دار و مریز عمل کردن دولت‌ها در مقابل اتفاقات و تنش‌های بین‌المللی به پایان خواهد رسید .به رغم تمام مشکلاتی که با روی کار آمدن ترامپ در داخل ایجاد خواهد شد، می‌توان راهکارهایی را برای حل بسیاری از این موارد بیان کرد. ضمن اینکه در این دوران دولت ایران موظف است برای پشت سر گذاشتن موانعی که در مسیر خود برای پیشرفت، توسعه و افزایش قدرت منطقه‌ای دارد با سایر کشورها به تعامل بپردازد و این نیازمند یک هوشمندی در کنش‌ها و واکنش‌های دستگاه‌های دیپلماسی و مسئولان حال حاضر ایران است. اکنون که قیمت دلار روند صعودی را در پیش گرفته و بازار سرمایه نیز واکنش مطلوبی به نتیجه انتخابات ۲۰۲۴ آمریکا نداشته می‌توان حدس و گمان‌هایی درباره آینده تمام بازارهای ایران و به ویژه بازار سرمایه زد. پیش‌بینی من این است که در بازه کوتاه مدت و با روند فعلی دلار، ارزش بازار سرمایه رشد اسمی بالایی خواهد داشت و شاید بتواند مقداری از عقب‌ماندگی‌های خود را جبران کند و البته که در بلند مدت باید به مسائل سیاسی و بحران‌های پیش رو نگاه کرد تا بتوان نظر نهایی را مطرح کرد. ضمن اینکه ارزش اسمی که از آن نام برده شد در عمل خیلی به کمک بازار نخواهد آمد و با افزایش قیمت دلار و عدم پیشرفت در بازار و مسدود شدن هرچه بیشتر صنایع کشور ارزش واقعی بازار روندی کاهشی را در پیش‌خواهد گرفت. در نهایت امید می رود با خوش‌بینی که دستگاه دیپلماسی در کشور برای گزینه‌ای عجیب و غیرقابل پیش‌بینی به نام ترامپ، برنامه‌ای ازقبل داشته باشد.

مهدی ذاکریان
استاد روابط بین‌الملل

دولت آقای ترامپ مجری خواسته‌های مردم آمریکا است؛ به عبارتی، مردم ایالات متحده گرایش سیاسی خود را به جمهوری‌خواهان و برنامه‌های آنان نشان داده‌اند. از این رو، برنامه‌هایی که این حزب در زمینه‌های مهاجرت، کاهش مالیات، افزایش امنیت، سقط جنین و دیگر درخواست‌ها دارند، به دقت پیگیری خواهد شد.در حوزه سیاست خارجی هم به نظر می‌رسد که سیاست‌های جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها شکاف قابل توجهی نداشته و هر دو به عزت و منافع ملی آمریکا توجه دارند. تنها دو مورد وجود دارد که نگاه جمهوری‌خواهان به آن‌ها متمرکزتر است؛ یکی مسئله اسرائیل است که هم دموکرات‌ها و هم جمهوری‌خواهان به خوبی آگاه هستند که ایالات متحده متحد اصلی اسرائیل محسوب می‌شود و اسرائیل به طور نانوشته‌ای به عنوان پنجاه و یکمین ایالت آمریکا در نظر گرفته می‌شود. دیگری موضع‌گیری نسبت به روسیه است که در آن، نظم جهانی برای جمهوری‌خواهان از اهمیت بالایی برخوردار است و آن را مهم‌تر از نزاع می‌دانند. در این راستا، جمهوری‌خواهان سیاست انزواگرایانه‌ای را در پیش گرفته و بر عدم مداخله و مهار روسیه تمرکز دارند. روسیه هم تمایل دارد به مرحله پایان تخاصم دست یابد و این امر با حضور جمهوری‌خواهان ممکن است آسان‌تر شود، چه برای آمریکایی‌ها و اوکراینی‌ها و چه برای روس‌ها. آنچه که خواسته ملت آمریکا است، آقای ترامپ تنها به اجرایی کردن آن خواهد پرداخت.هر کشوری که با آمریکا همکاری تجاری داشته باشد، حتی اگر کسی مثل خاشقچی را اره هم کند، می‌تواند متحد و شریکش باشد. بنابراین، نباید ترامپ را از منظر ایدئولوژیک در نظر گرفت. او آمادگی برقراری رابطه با همه کشورها را دارد. به‌عنوان مثال، وقتی او می‌گوید که آماده همکاری با پوتین است، این آمادگی را در مورد ایران نیز دارد. اما باید توجه داشت که سیاست خارجی ما در ایران یکسری ملاحظات دارد.سیاست خارجی ایران نیاز به تغییر دارد،در زمان جنگ، فتح خرمشهر اتفاق می‌افتد ولی قطعنامه 598 در بدترین زمان به توافق می‌رسد. ترامپ از برجام خارج شد ولی در زمان بایدن که می‌شد به توافق برسیم، این اتفاق نیفتاد این عدم ثبات نشان‌دهنده این است که سیاست خارجی ایران به شدت نیازمند تغییر است. در حالی که ایران می‌تواند با کشورهای مختلف روابط حسنه برقرار کند، اما برخی سیاست‌ها مانع از این امر شده است. سیاست خارجی موفق باید بر اساس منافع ملی باشد و نه متکی به نفرت یا عشق به کشورهای خاص.ایران باید بر اساس منافع ملی خود روابطش را تنظیم کند. آمریکا با ترامپ یا بی‌ترامپ، ایران باید بتواند در نهایت با آمریکا همکاری کند. اما این مشکل تنها به شخص رئیس‌جمهور محدود نمی‌شود؛ چه بایدن باشد و چه اوباما، ایران به نظر می‌رسد که مشکل اساسی‌اش را در تنفر از آمریکا قرار داده است. در این شرایط، منافع ملی قربانی می‌شود و این نفرت است که پیروز می‌شود یا منافع ملی را بر مبنای ارتباط با روسیه قرار می‌دهد و اینجا باز عشق پیروز می‌شود در حالی که منافع ملی باید پیروز باشد.متأسفانه برای برقراری ارتباط با آمریکا و از سرگیری مذاکرات باید برگردیم به سال ۲۰۱۸،در آن زمان می‌توانستیم به توافقاتی دست یابیم و ضمانت‌هایی نیز وجود داشت. آقایان می‌گفتند که ترامپ به‌دنبال عکس یادگاری گرفتن از این مذاکرات است، اما اکنون در دنیای امروز، سفرهایی که آقای عراقچی انجام می‌دهد، بیشتر به عکس‌های یادگاری شبیه است تا نتیجه‌گیری ملموس. بر این باورم که اگر فرصتی برای مذاکره وجود داشته باشد، این مذاکره باید تأمین‌کننده منافع ملی ایرانیان باشد. در این صورت، باید دوید و با آغوش باز به سمت مذاکرات رفت.هر نوع مذاکره‌ای که در نهایت منجر به نتیجه نشود، تنها به‌عنوان عکس یادگاری تلقی می‌شود بنابراین، باید مذاکراتی را انتخاب کرد که نتیجه‌محور باشد و تأمین‌کننده منافع ملی باشد.

بستر رونق بازار سرمایه فراهم‌ شد

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: هر کدام از دستگاه‌های اجرایی موظف هستند اقدامات حمایتی خود را برای بهبود شرایط بازار سرمایه و جلوگیری از ایجاد نوسان در آن انجام دهند. به گزارش سنا، شهباز حسن پور بیگلری، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با بیان اینکه در دولت چهاردهم، سعی شده از افرادمتخصص در تدوین بودجه ۱۴۰۴ استفاده شود گفت: یکی از اقدامات قابل توجه، تحویل به موقع بودجه به مجلس شورای اسلامی بود تا مجلس بتواند کار کارشناسی دقیقی را برای بخش‌های مختلف انجام دهد. حسن پور با تاکید بر این‌که بودجه ۱۴۰۴، می بایست حمایت کامل دولت از بازار سرمایه را به نمایش بگذارد، گفت: خوشبختانه برای این مهم گام‌هایی در دولت و مجلس برداشته شده است. هم‌چنین طبق لایحه بودجه ۱۴۰۴، همه دستگاه‌های اجرایی موظفند اقدامات حمایتی خود را برای بهبود شرایط بازار سرمایه و جلوگیری از ایجاد نوسان در آن انجام دهند. عضو کمیسیون صنایع و معادن توضیح داد: در گذشته برخی تصمیم‌گیری‌ها باعث شد که اعتماد سرمایه‌گذاران به بازارسرمایه کم شود ولی به نظر می‌رسد اقدامات تیم اقتصادی دولت چهاردهم، بستر رونق بازار سرمایه را نسبت به گذشته فراهم‌تر کرده است.

عرضه ربع سکه ضرب ۱۴۰۳ آغاز شد

به گفته سخنگوی مرکز مبادله ارز و طلای ایران، دیروز در جلسه سی و دوم حراج سکه طلا، عرضه ربع سکه ضرب سال ۱۴۰۳ آغاز شد. به گزارش ایسنا، عرضه سکه طلا با ضرب سال ۱۴۰۳، دیروز شنبه ۱۹ آبان ماه، برای اولین بار در جلسه سی و دوم حراج سکه طلا در مرکز مبادله ارز و طلای ایران، آغاز شد. در این رابطه، اصغر بالسینی - سخنگوی مرکز مبادله ارز و طلای ایران - در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به آغاز عرضه سکه طلا ضرب سال ۱۴۰۳ در جلسه حراج امروز سکه طلا در این مرکز گفت: دیروز برای اولین بار ربع سکه ضرب سال ۱۴۰۳ در کنار نیم سکه و تمام سکه ضرب سال ۱۳۸۶ در جلسه حراج سکه طلا عرضه می‌شود و با توجه به سیاست‌های بانک مرکزی عرضه ربع سکه طلا با ضرب ۱۴۰۳ به صورت مداوم ادامه خواهد داشت. همچنین، ضرب ربع سکه سال ۱۴۰۴ از اسفند ماه امسال آغاز می‌شود. وی در ادامه افزود: با توجه به عرضه ربع سکه ضرب سال جاری، بی شک در آینده نزدیک شاهد کاهش حباب سکه به ویژه در بخش ربع سکه هستیم و براساس سیاست‌های بانک مرکزی، عرضه سکه با ضرب سال ۱۴۰۳ در کنار عرضه سکه با ضرب سال ۱۳۸۶ ادامه دارد تا به نیاز و تقاضای موجود در بازار سکه پاسخ داده شود.

گروه اقتصاد کلان: چشم انداز بازار سرمایه در ایران کجاست؟ بعد از منفی های هفته های اخیر که عمدتا تحت تاثیر ریسک های سیاسی و نظامی در منطقه و بعد هم انتخابات آمریکا بود حالا می توان گفت که بورس از آخر هفته گذشته روند متفاوتی را آغاز کرده و در مسیر جدیدی گام برداشته است. بررسی ها نشان می دهد که بازار سرمایه تا حدودی از زیر فشار فروش خارج شده است و شاخص کل با رشد محسوس 36 هزار واحدی یعنی معادل 1.8 درصد روبرو شده است. در حال حاضر به نظر می رسد که ریسک انتخابات آمریکا بر وضعیت بورس تا حد زیادی فروکش کرده و به بازار مسیر تعادلی خود را پیدا کرده است. به گزارش «تجارت»، گفتنی ست بازار سهام هفته‌ گذشته را تحت تاثیر اخبار انتخابات آمریکا و تنش‌های منطقه، در روندی منفی گذراند. میزان ارزش معاملات نیز در این هفته نسبت به روز‌های قبل، نسبتا ضعیف بود و حوالی 3.5 همت قرار گرفت.
در این رابطه، نیما میرزایی، کارشناس بازار سرمایه، سناریوهای پیش روی بورس را بررسی کرده است. بیش از 250 روز از ابتدای سال 1403 می‌گذرد. بازار سرمایه در این مدت درگیر مسائل سیاسی داخلی و خارجی بسیاری قرار گرفت که از تازه‌ترین آنها می‌توان به موضوع نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا اشاره کرد. طی این مدت، بازار سرمایه دچار نوسانات مثبت و منفی بسیاری بود و ترس و سردرگمی سهامداران در این بازار موج می‌زد. آیا بازار سرمایه به تعادل می‌رسد؟ اهداف حمایتی و مقاومتی شاخص کل بورس کدام سطح خواهد بود؟ میرزایی، درباره ادامه‌دار بودن وضعیت نوسانی بورس و نواحی حمایتی و مقاومتی شاخص کل اظهار کرد: بازار سهام در شرایط نوسانی به‌ سر می‌برد. به نظر می‌رسد معامله‌گران از اتفاقات محیطی تاثیر گرفته و در شرایط گیجی و سردرگمی هستند. او ادامه داد: بخشی از این سردرگمی مربوط به تنش‌های بی‌سابقه منطقه و مابقی مربوط به انتخابات آمریکاست. سناریو‌های متضاد بسیاری در زمینه اقتصادی و دیپلماتیکی در هفته گذشته پیش روی ایران قرار داشته است. این کارشناس بازار سرمایه تشریح کرد: به نظر می‌رسد بازار سهام به سمت یک مسیر تک‌سناریو حرکت کند. اکنون انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا را پشت سر گذاشته‌ایم. بخش عمده تنش‌های منطقه نیز مربوط به تاثیرگذاری این انتخابات بود. میرزایی افزود: با مشخص شدن مسیر متغیر‌های اقتصادی و سیاسی، میزان سردرگمی معامله‌گران کاهش می‌یابد. اما باید دید واکنش دولتمردان کشور به رئیس جمهوری ترامپ چگونه است. او توضیح داد:آیا مسئولان از کاهش تنش‌ها استقبال خواهند کرد و سیاست‌های تک‌نرخی ارز که دولت وعده داد بود اجرا می‌شود؟» این کارشناس بازار سرمایه گفت: اگر اتفاقاتی که گفته شد رخ دهد می‌توان این‌گونه پیش‌بینی کرد که بازار سرمایه در سیکل بلندمدت صعودی قرار خواهد گرفت. او تاکید کرد: اما چنانچه افزایش درگیری‌ها و تنش‌ها را مشاهده کنیم، همچنین سیاست‌های پولی و ارزی انقباضی را ببینیم، به تبع این سیاست‌ها بورس وضعیت خوبی نخواهد داشت. میرزایی تصریح کرد: در مجموع، خوش‌بینی نسبت به بازار سرمایه وجود دارد و حمایت دو میلیون واحدی شاخص کل، قوی و ماندگار است.
بازار سرمایه شانس رشد و جاماندگی خود را از تورم و سایر بازارها دارد. این کارشناس بازار سرمایه گفت: برای شاخص کل تا پایان سال می‌توان سقف دو میلیون و ۵۰۰ هزار واحدی را در نظر داشت. او ادامه داد: از نظر تکنیکالی مقاومت جدی بر سر راه شاخص کل وجود ندارد، اما تحولات منطقه‌ای و عمدتاً متغیر‌های غیراقتصادی سایه‌ بر این بازار دارند. اگر بخت، بازار سرمایه را یاری کند و دولت از این بازار حمایت کند، می‌توان به بورس خوش‌بین بود. همچنین یک کارشناس دیگر بازار سرمایه درباره تاثیر انتخابات ۱۵ آبان آمریکا بر اقتصاد ایران گفت: در بحث انتخابات چند روز گذشته قبل از این که به این مسئله بپردازیم که آیا فرد انتخاب شده می‌تواند باعث حرکت رو به جلوی اقتصاد ایران شود یا خیر، باید به این موضوع بپردازیم که هر دو کاندیدا چه ظرفیت‌ها و پتانسیل‌هایی در تیم اجرایی، ایدئولوژی و شیوه‌های اعمال قدرت داشتند. حمیدمرتضی کوشکی افزود: بعد از اعلام نتایج انتخابات آمریکا دیگر مهم نیست فردی که بر تخت پادشاهی آمریکا نشسته چه کسی‌ است، چرا در این زمان فرصتی برای تحلیل نیست و باید با نگاهی واقع‌بینانه وارد عمل شد و اگر واقعا قرار است تلاشی برای صلح با آمریکا و دوستی با آن شود باید هرچه سریع‌تر پیگیری شود و یا اگر قرار است که شمشیر را از رو ببندیم باید آن را نیز به بهترین شکل دنبال کنیم. وی در ادامه با اشاره به مشکلات اقتصادی متعدد در کشور بیان کرد: الان مسئله‌ای که هیچ اهمیتی ندارد، قواعد اقتصادی و مالی است؛ الان مهم‌ترین رکن در سیاست‌های خارجی آمریکا که بر اقتصاد ایران و بازار سرمایه تاثیر خواهد گذاشت، مشخص شدن نتیجه جنگ رژیم اشغالگر با ایران است و پس از نهایی شدن مذاکرات می‌توان آینده بازار را پیش‌بینی کرد. کوشکی ادامه داد: اولویت در حال حاضر اتمام جنگ است چراکه در زمان جنگ و با وجود چنین ریسک سیستماتیکی در بازار، نمی‌توان روزهای سبزی را برای تابلو پیش‌بینی کرد و اگر نگاهمان صرفا معطوف به ایالت متحده است بنابراین باید در تحلیل‌های خود را بر این مبنا قرار دهیم که دولت حاضر در این کشور دو سرنوشت در پیش‌روی خود دارد؛ اول اینکه تمام قدرت مذاکراتی خود را برای رفع مشکلات و بحران‌های خارجی انجام می‌دهد و درگیر مباحث کره شمالی و جنوبی و همچنین چین و تایوان نمی‌شود، دوم اینکه در مذاکرات به هر نحوی شکست می‌خورد و تنش‌ها در نقاط مختلف جهان بیشتر شده و در پایان بازار سرمایه‌ هم به علت تاثیر از این موارد رو به تباهی می‌رود. این کارشناس در پاسخ به اینکه چرا رئیس‌جمهور یک کشور دیگر کاری را انجام دهد که منافع اقتصادی دشمن خود را تامین کند، گفت: رئیس‌جمهور آمریکا باید برای مشروعیت و مقبولیت خود، اقدام به حل تنش بین صهیونیست‌ها و محور مقاومت کند. ضمن اینکه بسیاری از بودجه آمریکا در اثر درگیری‌های اخیر از بین رفته است و مردم آمریکا هم به ظاهر صبر زیادی در مورد سوختن سرمایه خود ندارند. وی همچنین به تاثیر تحریم‌ها بر بازار اشاره کرد و افزود: احتمال افزایش تحریم‌ها بسیار زیاد است و در اثر این اتفاق قطعا نرخ ارز رشد شدیدی خواهد داشت اما اگر سکاندار کاخ سفید بتواند به جنگ‌های خاورمیانه خاتمه دهد و یا برای یک آتش بس موقت پادرمیانی کند، رشد قیمت دلار نه تنها به بازار آسیبی وارد نمی‌کند بلکه عامل رشد ارزش بازارخواهد شد. این تحلیلگر اقتصادی در پایان عنوان کرد: در حال حاضر ملک‌هایی در پایتخت وجود دارد که با ارقامی بالای ۱.۵ هزار همت معامله می‌شود و نکته قابل توجه در این حوزه این است که با این میزان از سرمایه می‌توان در بازار شرکت‌ سیمانی خرید و با بالا رفتن ارزش شرکت‌ها شرایط به شکلی دیگر خواهد شد.

گروه اقتصاد کلان: یک کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه معتقد است؛ با وجود انتخاب ترامپ بعید است که تاثیر خاصی در سیاست کاهش نرخ بهره را شاهد باشیم اما سیاست های او می‌تواند این روند را سریع کند. سرور قاراخانی در گفت و گو با خبرنگار تجارت اظهار کرد: پیروزی ترامپ و افزایش انتظارات تورمی باعث بالا ماندن نرخ بهره و همچنین بالا رفتن قیمت دلار می شود و هر گونه صعود در بازار به دلیل رشد و پیشرفت صنایع نخواهد بود بلکه به دلیل تورم است که سرمایه گذاران بیشتر تمایل دارند که اول پول های خود را به سمت دلار و طلا سرمایه گذاری کنند، چرا که اولویت آنها بیشتر به سمت طلا و دلار است. او افزود: اگر از لحاظ زمانی و تکنیکالی بازار سرمایه را مورد بررسی قرار بدهیم باید گفت که از لحاظ زمانی بازار بورس هنوز نیاز به کار دارد، با پیروزی ترامپ حتی شاهد اصلاحات موقت نیز هستیم که این بستگی به سیاست های ترامپ در مقابل ایران دارد. همچنین با وجود انتخاب ترامپ بعید است که تاثیر خاصی در سیاست کاهش نرخ بهره داشته باشیم اما سیاست های او می‌تواند این روند را سریع کند. قارخانی ادامه داد: با آمدن ترامپ فشار ترامپ بر چین برای عدم خرید نفت ایران اتفاق خواهد افتاد و اگر این اتفاق رخ بدهد، ایران مجبور است که برای هر بشکه نفت تخفیف بدهد که این تخفیف خود باعث رسیدن ضرر و خسارت برای ایران خواهد شد. از سوی دیگر فشار نخریدن نفت و فشار هایی که به کشور ما تحمیل می‌شود باعث خواهد شد که سیاست ها به سمت تامین نیازهای ضروری و معیشتی برود و همین ها باعث خواهد شد که اقبال به سمت صنایع کوچک متوسط سوق پیدا کند، چرا که تاثیر پذیری کمتری در قبال این فشار ها دارند. این کارشناس بازار سرمایه در بخش دیگری از صحبت هایش گفت: کاهش هزینه های عمرانی به دلیل محدودیت درآمدها و همچنین ادامه تخصیص ارز ترجیحی خود نشان از محکم کردن حالت تدافعی در مقابل سیاست های ترامپ است، به نظر می رسد که نرخ بهره در ایران همچنان بالا بماند و همین باعث شود که منابع و ورودی بازار سرمایه محدود بشود. در سال ۹۷ زمانی که اقای همتی در بانک مرکزی بودند، سیاست انقباضی پیش گرفته شد که بر سهم های بزرگ تاثیر خوبی نداشت و صنایع کوچک متوسط پیشروی کردند. به دلیل سیاستهای مرتبط با حمایت از شاخص کل از یک سو و اقبال به صندوق های اهرمی از سوی دیگر، تزریق نقدینگی به سهام شرکت های بزرگتر که وزن بزرگی در سبد صندوق های حمایتی و اهرمی دارند به جلوگیری از ریزش ارزش بازار آنها منجر شده است.

گروه اقتصاد کلان: سخنگوی ستاد بودجه ۱۴۰۴ با اشاره به دلایل دریافت مجوز برداشت دولت از منابع صندوق توسعه ملی در لایحه بودجه ۱۴۰۴ گفت: با کسب مجوز مقام معظم رهبری ۱۰میلیارد دلار از منابع صندوق توسعه ملی وارد لایحه بودجه ۱۴۰۴ شد. به گزارش خبرگزاری تسنیم، مژگان خانلو سخنگوی ستاد بودجه سال 1404 در خصوص کلیات و نحوه تنظیم لایحه بودجه سال 1404 گفت: طی دو سال گذشته اصلاح 180 و 182 آیین‌نامه داخلی مجلس موجب شد دولت بودجه را در دو مرحله تقدیم مجلس کند. پس از تقدیم کلیات در بخش اول، اگر این بخش مورد تأیید مجلس قرار بگیرد، کمیسیون تخصصی بررسی‌های بیشتری در این خصوص را براساس جدول زمانی بودجه انجام می‌دهد. از روز سه‌شنبه این هفته نیز بررسی جزئیات در مجلس آغاز می‌شود. بنابراین از نظر زمان‌بندی و ارائه لایحه به مجلس زمان‌بندی مناسبی انجام شد. به‌طور مشخص بودجه به‌صورت انتزاعی و پشت دربهای بسته شکل نمی‌گیرد. بودجه تبلوری از سیاست‌های مالی دولت است که باید با سیاست‌های تجاری و اقتصادی هماهنگ باشد. وی در نشستی که در مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری سازمان برنامه و بودجه در خصوص بررسی روند رشد اقتصادی گفت: از سال 1375 تا سال 1385 شاهد رشد اقتصادی مناسب کشور بودیم اما پس از آن شاهد رشد نوسانی و پایین بودیم، این موضوع نشان می‌دهد که رشد نشان از افزایش بهره‌وری نیست و عمده آن ناشی از فروش نفت و یا استفاده از ظرفیت خالی تولید بوده است، به همین دلیل در فصل اول امسال نیز رشد از سطح 4 درصد فاصله گرفتیم، قطعاً این رشد اقتصادی ناچیز روی شاخص‌های درآمدی و افزایش فشار روی دهک پایین اثر گذاشته است، لازمه افزایش سطح رفاه این است که در مسیر رشد اقتصادی حرکت کنیم. در دهه 70 و 80 شاهد بیشترین رشد سرمایه‌گذاری در کشور بودیم، اما در دهه 90 سرمایه‌گذاری شرایط مناسبی نداشته است که از جمله دلایل آن تحریم، امنیت سرمایه‌گذاری و کرونا بوده است. یکی از ابزارهای لازم در مسیر خروج از رکود، فراهم کردن شرایط سرمایه‌گذاری است، حداقل سرمایه‌گذاری باید استهلاک را جبران کند، ثبات قوانین و مقررات در این مورد بسیار اثرگذار است، یکی از ارکان بودجه 1404 این بود که بتوانیم ثبات ایجاد کنیم. سخنگوی بودجه 1404 در خصوص وضعیت بودجه‌های عمرانی گفت: از سال 1389 ما 22 میلیارد دلار برای بودجه عمرانی هزینه کردیم، در این بازه شاهد کاهش شدید بودجه عمرانی هستیم، حجم تخصیص این منابع آن‌قدر کم بوده است که در این بازه زمانی تکمیل پروژه‌ها طولانی شده که پروژه‌های تکمیل‌نشده نیز دچار استهلاک شدند و بعضاً اهداف ایجاد آنها از دست رفته است. تلاش شده است در لایحه 1404 بودجه عمرانی تا حد امکان افزایش یابد و انبساط در بودجه عمرانی کار درستی محسوب می‌شود. وی با اشاره به آمارهای تورم در سال‌های اخیر گفت: کنترل تورم جزو وظایف بانک مرکزی است اما تلاش بر این بوده است تا دولت در این مسیر اقدام منفی نداشته باشد، بر همین اساس دولت تلاش کرد بودجه‌ای ارائه دهد که حداقل کسری را داشته باشد. یکی از اصلی‌ترین ریشه‌های کسری بودجه عدم پیش‌بینی صحیح درآمدها و هزینه‌ها است. صرفه‌جویی در هزینه به‌دلیل پیش‌بینی حداقلی عملاً غیر قابل اجتناب است. خانلو با ابراز اینکه "وقتی هزینه‌ها در حداقل دیده شده است و ناچار به پرداخت هستید اگر منابع وصول نشود یا بیش‌برآوردی انجام شود دچار کسری بودجه خواهیم شد."، گفت: در لایحه سال آینده نیز با کسری مشخصی مواجه شدیم و می‌توانستیم بودجه را تراز نشان دهیم و سپس در وسط سال با اجازه مقام معظم رهبری از منابع صندوق توسعه ملی استفاده کنیم، برای جلوگیری از این موضوع که در سال جاری نیز رخ داد، با کسب مجوز لازم 10 میلیارد دلار از منابع صندوق توسعه ملی وارد لایحه بودجه 1404 شد. وی در خصوص نرخ ارز گفت: در هفت‌ماهه امسال 7 میلیارد دلار کسری تجاری داشته‌ایم، این موضوع احتمال فشار در بازار ارز و جهش را بالا می‌برد، به همین دلیل یکی از تلاش‌های دولت در لایحه بودجه 1404، افزایش انگیزه در صادرات و بازگشت ارز است، دولت این کار را از ارز کالای اساسی خود آغاز کرده است، منبع ارز واردات کالاهای اساسی صادرات نفت و گاز سهم دولت است، پیش‌بینی ما این است که رقمی بالاتر از 12 میلیارد دلار برای این موضوع وصول نخواهد شد، در نتیجه نمی‌توان رقمی مثلاً 15 میلیارد دلار برای واردات کالای اساسی در نظر گرفت، در نتیجه دولت تلاش خواهد کرد اصلاحات تدریجی صورت گیرد و قیمت کالاهای اساسی تدریجاً افزایش پیدا خواهد کرد، این‌گونه نیست که قیمت کالاهای اساسی از روز اول سال 1404 افزایش پیدا کند بلکه به‌طورتدریجی و کالا به کالا این اتفاق رخ خواهد داد. خانلو در خصوص سیاست‌های ثبات‌ساز در بودجه 1404 گفت: دولت تلاش کرده است نرخ ارز تسعیر کالاهای غیراساسی و اساسی را تغییر دهد تا مزیت صادراتی ایجاد کند. سیاست‌های ثبات‌آفرین شامل افزایش صادرات، کاهش اخلال در قیمت‌های نسبی اقتصاد، افزایش عرضه ارز در بازار و کنترل نرخ ارز و کاهش رانت و فساد مالی و اقتصادی است. بخش دیگری از سیاست‌های ثبات‌آفرین کاهش ناترازی بانک‌ها و کنترل پایه پولی، تقویت بنیه مالی بانک‌ها، افزایش انضباط در مدیریت بدهی و کاهش نرخ تورم از طریق پایبندی دولت به بدهی‌های خود است. سال گذشته قانون جدید بانک مرکزی مصوب شد که در ماده 56 آن تأکید شده است که سقف تسهیلات تکلیفی در اختیار بانک مرکزی است، در نتیجه دولت در لایحه بودجه سقفی در این خصوص تعیین نکرده است. دولت در برنامه هفتم موظف شده است که بدهی‌های خود را بهادارسازی کند.