در برخورد با ناهنجاریهای اجتماعی تسریع شود
آژانس باید از سیاسیکاری پرهیز کند
سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، ظهر دیروز دوشنبه در تماس تلفنی با «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه فدراسیون روسیه، درباره روابط دوجانبه و تحولات منطقهای و بینالمللی گفتوگو و تبادل نظر کرد. وزیر امور خارجه کشورمان در این گفتوگو با اشاره به ابتکارها و رایزنیهای دیپلماتیک ایران با کشورهای منطقه در راستای صیانت از صلح و ثبات منطقه، بر اهمیت تقویت این روند با مشارکت همه طرفهای ذیمدخل تأکید کرد. عراقچی همچنین با اشاره به رویکرد سازنده و مسئولانه جمهوری اسلامی ایران در قبال آژانس بینالمللی انرژی اتمی، بر ضرورت پایبندی آژانس به صلاحیتهای فنی این نهاد و پرهیز از رفتارهای سیاسی و اثرپذیری از فشارها و اعمال نفوذ سیاسی آمریکا و برخی دیگر از اعضای اروپایی تاکید کرد. سرگئی لاوروف نیز ضمن استقبال از شکلگیری چارچوب مشورت و همکاری منطقهای، آمادگی مسکو را برای استمرار هماهنگیهای نزدیک با تهران اعلام کرد. در ادامه وزیر خارجه روسیه بر حق ملت فلسطین برای تعیین سرنوشت خود تاکید و هرگونه اقدامی که منجر به نادیده گرفتن حقوق مردم فلسطین شود را مردود دانست.
تاکید پزشکیان بر اصلاح رویکرد دانشگاهها
رئیس جمهور تاکید کرد: رویکرد دولت بازگشت دانشگاهها به رسالت حل مساله و مهارتمحوری است و هدر دادن منابع کشور برای مدرکسازی قابل قبول نیست. مسعود پزشکیان دیروز دوشنبه در صفحه شخصی خود در شبکه ایکس نوشت: هدف دانشگاه پیامنور، آموزش حین خدمت و مهارتافزایی بود؛ اما امروز به ارائهکننده مدرک تبدیل شده است. رویکرد دولت بازگشت دانشگاهها به رسالت حل مساله و مهارتمحوری است. هدر دادن منابع کشور برای مدرکسازی قابل قبول نیست. تجمیع ظرفیتها و ساماندهی ساختارهای ایستا را ضروری میدانم.
ترامپ از احتمال مذاکره با مادورو خبر داد
دونالد ترامپ در مورد لایحه تشدید تحریمها علیه روسیه اظهار نظر و اعلام کرد هر کشوری که با روسیه همکاری کند، مشمول تحریمهای شدید خواهد شد و ایران نیز ممکن است مشمول چنین لایحهای شود. دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در سخنانی گفت: جمهوریخواهان در حال وضع قوانینی هستند که بسیار سختگیرانه است، تحریمکننده و غیره و غیره، در مورد هر کشوری که با روسیه داد و ستد میکند. رئیسجمهور آمریکا روز یکشنبه همچنین گفت که ایالات متحده ممکن است مذاکراتی را با نیکولاس مادورو، رئیسجمهور ونزوئلا، که با فشارهای فزاینده واشنگتن در بحبوحه افزایش حضور نظامی گسترده آمریکا در کارائیب روبرو است، آغاز کند. ترامپ در وست پالم بیچ فلوریدا، پیش از پرواز به واشنگتن به خبرنگاران گفت: «ممکن است مذاکراتی با مادورو داشته باشیم و خواهیم دید که نتیجه چه خواهد شد. آنها مایل به گفتوگو هستند.» دونالد ترامپ جزئیات بیشتری در مورد احتمال گفتوگو با مادورو، که ایالات متحده او را به ارتباط با تجارت غیرقانونی مواد مخدر متهم کرده است، ارائه نکرد، اتهامی که مادورو آن را رد میکند.
پ.ک.ک از منطقه مرزی
در شمال عراق عقبنشینی کرد
حزب کارگران کردستان ترکیه (پ.ک.ک) اعلام کرد که نیروهایش از منطقه مرزی «زاب» در شمال عراق خارج شدهاند. حزب کارگران کردستان ترکیه افزود که از منطقه زاب که «خطر بروز درگیری» در آن وجود داشت و در مجاورت مرزهای ترکیه قرار دارد، عقبنشینی کرده است. این اقدام، بنا بر اعلام حزب، با هدف پشتیبانی از روند صلح با آنکارا صورت گرفته است. حزب کارگران کردستان ترکیه در بیانیهای اعلام کرد: در بیانیه قبلی و طی نشست خبری ۲۶ اکتبر (چهارم آبان) با حضور ۲۵ نفر از نیروهای ما که از مرزهای ترکیه به مناطق دفاع مشروع منتقل شده بودند، اعلام کردیم که اقداماتی برای جلوگیری از بروز درگیری در مناطق مرزیِ در معرض تنش انجام خواهیم داد. در ادامه این بیانیه آمده است: تا شامگاه ۱۶ نوامبر (۲۵ آبان)، نیروهای ما از منطقه زاب که احتمال وقوع درگیری در آن وجود داشت، به مناطق مناسب دیگر منتقل شدند و در حال حاضر خطر بروز درگیری در این منطقه کاملاً برطرف شده است.
دیدار تخت روانچی با وزیر خارجه پاکستان
وزارت امور خارجه پاکستان در پیامی از دیدار معاون وزیر امور خارجه ایران با وزیر امور خارجه این کشور و رایزنی آنها درباره مسائل دوجانبه و تحولات منطقهای خبر داد. وزارت امور خارجه پاکستان در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس از دیدار «مجید تخت روانچی» با «محمد اسحاق دار» معاون نخستوزیر و وزیر امور خارجه پاکستان در اسلامآباد و در آستانه برگزاری سیزدهمین دور رایزنیهای سیاسی دوجانبه ایران و پاکستان خبر داد. طبق اعلام وزارت امور خارجه پاکستان، دو طرف در این دیدار درباره تدارکات برگزاری این دور از رایزنیها، مهمترین تحولات منطقهای و چندجانبه و راههای تقویت بیشتر روابط دوجانبه بحث و تبادل نظر کردند. سیزدهمین دور از رایزنیهای سیاسی دوجانبه اسلامآباد و تهران امروز در اسلامآباد برگزار میشود و هیاتهای دو طرف به ریاست «آمنه بلوچ» قائممقام وزیر امور خارجه پاکستان و روانچی در این نشست مشارکت میکنند.
نخستوزیر برکنار شده
بنگلادش به اعدام محکوم شد
دادگاه جنایات بینالمللی در داکا، «شیخ حسینه»، نخستوزیر سابق بنگلادش را بهصورت غیابی درباره اتهام ارتکاب جنایت علیه بشریت، مجرم شناخت و به اعدام محکوم کرد. شیخ حسینه، نخستوزیر برکنارشده بنگلادش، روز دوشنبه از سوی دادگاه جنایات بینالمللی این کشور در داکا، بهصورت غیابی به ارتکاب جنایت علیه بشریت به اعدام محکوم شد. این حکم در پی سرکوب مرگبار اعتراضات سراسری سال گذشته صادر شده که با جنبش دانشجویی آغاز شد و به «انقلاب ژوئیه» شهرت یافت.
عقبنشینی دستهجمعی
نظامیان اوکراینی در خارکیف
منابع روسی از عقب نشینی گروهی نظامیان اوکراین در محور خارکیف خبر دادند. منابع روسی اعلام کردند که نیروهای نظامی اوکراین در محور خارکیف در سایه حملات پی در پی روسیه از مواضع خود عقب نشینی کردهاند. بر اساس این گزارش، یگانهای وابسته به تیپ ۵۷ اوکراین متحمل تلفات زیادی شدهاند و پیشتر گزارش شده بود که تعدادی از این نظامیان خود را تسلیم نیروهای روسیه کردهاند. روز گذشته نیز نیروهای طرفدار روسیه در اوکراین موفق شدند تأسیسات نظامی ارتش این کشور از جمله پایگاه هوایی شهر نیژین در استان چرنیهیو واقع در شمال اوکراین را هدف قرار دهند.
گروه سیاسی: انتخابات پارلمانی اخیر عراق صحنهای از یک تحول عمیق سیاسی بود که نشان داد مردم این کشور پس از سالها بیثباتی و فشار خارجی، به دنبال تثبیت امنیت و توسعه هستند. ائتلاف بازسازی و توسعه به رهبری محمد شیاع السودانی با کسب ۴۶ کرسی در صدر قرار گرفت و توانست جایگاه خود را بهعنوان محور اصلی جریان شیعی تثبیت کند. در کنار این ائتلاف، احزاب شیعه دیگر همچون صادقون به رهبری قیس خزعلی، سازمان بدر به رهبری هادی العامری و جنبش حقوق وابسته به کتائب حزبالله نیز کرسیهای قابل توجهی به دست آوردند. مجموع کرسیهای شیعیان به ۱۹۷ رسید که نشاندهنده انسجام بیسابقه این جریان در برابر فشارهای خارجی و داخلی است. تحریم انتخابات توسط جریان صدر نه تنها مانع از پیروزی چارچوب هماهنگی نشد، بلکه آراء سرگردان را به سمت نیروهای مقاومت هدایت کرد و موقعیت آنان را در استانهای کلیدی تقویت نمود.
به گزارش «تجارت»، این انتخابات را میتوان نقطه عطفی در تاریخ سیاسی عراق دانست؛ زیرا مردم با حضور گسترده در پای صندوقها نشان دادند که امنیت، استقلال و عزت ملی برایشان اولویت دارد. پیروزی جریانهای شیعی و بهویژه السودانی، پاسخی قاطع به پروژههای نفوذ خارجی و تلاشهای تجزیهطلبانه بود. اکنون عراق در آستانه ورود به مرحلهای تازه قرار دارد که میتواند آینده سیاسی و اقتصادی کشور را دگرگون کند.
نتایج انتخابات و توزیع کرسیها
پارلمان عراق ۳۲۹ کرسی دارد و نتایج انتخابات اخیر نشان داد که جریانهای شیعی توانستند با کسب حدود ۱۸۷ کرسی اکثریت قاطع را در اختیار بگیرند. در میان آنان، ائتلاف بازسازی و توسعه به رهبری محمد شیاع السودانی با ۴۶ کرسی در صدر قرار گرفت. پس از آن، ائتلاف صادقون به رهبری قیس خزعلی، سازمان بدر به رهبری هادی العامری و جنبش حقوق وابسته به کتائب حزبالله نیز کرسیهای قابل توجهی کسب کردند. این انسجام بیسابقه جریان شیعی، موقعیت آنان را برای تشکیل دولت جدید بسیار قدرتمند کرده است.
در کنار شیعیان، احزاب سنی توانستند حدود ۷۷ کرسی به دست آورند. این کرسیها عمدتاً در استانهای غربی و شمالی مانند الانبار، نینوا و صلاحالدین به دست آمد و نشاندهنده پایگاه سنتی آنان است. کردها نیز با کسب حدود ۵۶ کرسی همچنان یکی از بازیگران مهم باقی ماندهاند. این کرسیها میان حزب دموکرات کردستان (KDP) و اتحادیه میهنی کردستان (PUK) تقسیم شده و کردها معمولاً در حوزههای اقتصادی و نفتی نقش کلیدی ایفا میکنند. ترکمنها و اقلیتها شامل مسیحیان و ایزدیها نیز در مجموع کمتر از ۱۰ کرسی به دست آوردند. هرچند تعدادشان محدود است، اما در معادلات سیاسی و ائتلافسازی میتوانند نقش تکمیلی داشته باشند.
این ترکیب نشان میدهد که شیعیان با اکثریت قاطع میتوانند محور اصلی تشکیل دولت باشند، در حالی که سنیها و کردها با مجموع ۱۳۳ کرسی در موقعیت چانهزنی قرار دارند. حضور اقلیتها نیز هرچند محدود است، اما بهعنوان وزنهای برای ایجاد توازن و مشروعیت در دولتهای ائتلافی عمل خواهد کرد.
کارنامه موفق السودانی و شانس بالای او برای باقی مکاندن در قدرت
دولت محمد شیاع السودانی در طول دوره خود، دستاوردهای چشمگیری در حوزه امنیت و اقتصاد ثبت کرد که پایه اصلی این پیروزی بود. تقویت ساختار حشد شعبی و ادغام رسمی آن در ارتش عراق، مانع از بازگشت تهدیدات داعش شد و مرزها را امن نگه داشت. دولت السودانی پروژههای عمرانی گسترده در استانهای جنوبی مانند بصره و ناصریه، شامل ساخت بیمارستانها، مدارس و جادهها زندگی روزمره مردم را بهبود بخشید. مردم عراق که سالها از ناامنی و فقدان خدمات رنج برده بودند، به کسانی رأی دادند که ثبات را به ارمغان آورد. علاوه بر این افزایش تولید نفت و صادرات آن، همراه با مدیریت هوشمند منابع، تورم را کنترل کرد و قدرت خرید شهروندان را بالا برد. مردم با رأی خود اعلام کردند که امنیت و توسعه، اولویتهای غیرقابل مذاکرهشان است.
مبارزه دولت السودانی با فساد اداری و مالی یکی دیگر از علل اصلی جلب اعتماد عمومی بود. بازگرداندن میلیاردها دلار اموال غارتشده از طریق کمیتههای ویژه، و محاکمه مفسدان بزرگ، شفافیت را به ارکان حکومت بازگرداند. صعود رتبه عراق در شاخصهای بینالمللی مبارزه با فساد، نشاندهنده جدیت این دولت در شفاف سازی بود. پروژههای زیربنایی مانند راهآهن بصره-بغداد و توسعه بنادر با نظارت دقیق و بدون رانت به ثمر نشست و اشتغالزایی گستردهای ایجاد کرد. این عملکرد، در برابر اتهامات دروغین رقبا، سند محکمی بود و ثابت کرد که احزاب شیعه قادر به اداره مدرن و پاکیزه کشور هستند. اعتمادسازی از طریق شفافیت، پایهای محکم برای پیروزی ساخت و نسل جدید را به سیاست امیدوار کرد. این کارنامه موفق، شانس السودانی را برای تشکیل دولت جدید بسیار بالا برده و او را به گزینهای اجتنابناپذیر در معادلات سیاسی عراق تبدیل کرده است.
احتمال تشکیل سریع دولت
انتخابات سال ۲۰۲۲ با بحران سیاسی طولانیمدتی همراه شد؛ زیرا جریان صدر با تحریم و مخالفتهای خود مانع تشکیل سریع دولت شد و انسجام شیعیان را به چالش کشید. اما در انتخابات اخیر شرایط کاملاً متفاوت است. تحریم صدر نه تنها نتوانست انسجام چارچوب هماهنگی شیعیان را تضعیف کند، بلکه به تقویت آن انجامید. اکنون با انسجام ۱۸۷ کرسی شیعی و حمایت گسترده مردمی، احتمال تشکیل سریع دولت بسیار بالاست. این بار برخلاف گذشته، هیچ جریان قدرتمندی توانایی ایجاد مانع جدی در مسیر تشکیل دولت را ندارد و روند سیاسی عراق به سمت ثبات و سرعت در تصمیمگیری حرکت میکند.
در واقع، تحریم انتخابات توسط مقتدی صدر و جریان او یکی از عوامل کلیدی در پیروزی احزاب شیعه بود. این تحریم که با هدف تضعیف چارچوب هماهنگی شیعیان طراحی شده بود، در عمل به یک اشتباه استراتژیک تبدیل شد. پایگاه سنتی صدر در مناطق شیعهنشین مانند شهرک صدرِ بغداد و استانهای جنوبی، با عدم مشارکت، آراء خود را به جریانهای رقیب واگذار کرد. این آراء سرگردان عمدتاً به سمت ائتلاف السودانی روانه شد. نتایج انتخابات نشان داد که ملت عراق، آگاه از بازیهای سیاسی داخلی به جریانهایی اعتماد دارد که وحدت ملی را حفظ میکنند. تحریم صدر به جای ایجاد شکاف، انسجام چارچوب هماهنگی را بیشتر کرد و درس عبرتی برای کسانی شد که فکر میکنند میتوانند با غیبت یا آشوب، قدرت را از دست دیگران بگیرند.
جایگاه کردها و اعراب سنی در دولت جدید
در سطحی دیگر، کردها و اعراب سنی همچنان نقش مهمی در ساختار سیاسی عراق خواهند داشت. هرچند شیعیان اکثریت قاطع را در پارلمان به دست آوردهاند، اما برای حفظ توازن سیاسی و اجتماعی، حضور کردها و سنیها در دولت جدید ضروری است. کردها معمولاً در حوزههای اقتصادی و نفتی نقش کلیدی دارند و انتظار میرود در دولت جدید نیز وزارتخانههای مهمی به آنان واگذار شود. اعراب سنی نیز با توجه به جایگاهشان در استانهای غربی و شمالی، در حوزههای امنیتی و سیاسی سهم خواهند داشت. این مشارکت میتواند به تقویت وحدت ملی و جلوگیری از شکافهای قومی و مذهبی کمک کند.
چشمانداز آینده عراق
پیروزی قاطع جریانهای شیعی و بهویژه محمد شیاع السودانی نویدبخش شکلگیری دولتی متحد، قدرتمند و مستقل است. این دولت میتواند عراق را در مسیر توسعه اقتصادی، مبارزه با فساد و تثبیت امنیت قرار دهد. در سطح منطقهای نیز عراق با تقویت روابط راهبردی با محور مقاومت و ایستادگی در برابر فشارهای خارجی، جایگاه خود را بهعنوان ستون محکم در معادلات خاورمیانه تثبیت خواهد کرد. آینده عراق روشن به نظر میرسد؛ آیندهای که در آن دولت جدید با سرعت تشکیل میشود، کردها و سنیها در ساختار قدرت مشارکت دارند و کشور به سمت ثبات و پیشرفت همهجانبه حرکت میکند. این انتخابات نقطه عطفی در تاریخ معاصر عراق بود که وحدت شیعه را تثبیت کرد و راه را برای پیشرفت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی هموار ساخت.
گروه سیاسی: تنشهای سیاسی و امنیتی در ونزوئلا بار دیگر به نقطه حساسی رسیده است. در شرایطی که واشنگتن طی ماههای گذشته حضور نظامی خود را در دریای کارائیب افزایش داده و لحن بیسابقهای علیه کاراکاس اتخاذ کرده، گزارش تازه نشریه آمریکایی «پالتیکو» پرده از طرحی کمسابقه برمیدارد: انتقال نیکولاس مادورو به یک کشور ثالث. این طرح در صورت موفقیت تلاشهای پشتپرده آمریکا برای برکناری مادورو فعال خواهد شد و هدف آن، خروج امن رئیسجمهور ونزوئلا پیش از فروغلتیدن کشور به بحران امنیتی اعلام شده است. به گزارش «تجارت»، طرحهای بررسیشده در کاخ سفید طیفی از سناریوهای سیاسی تا گزینههای نظامی را شامل میشود؛ از تبعید مادورو به ترکیه یا کوبا، تا احتمال بازداشت و محاکمه او در خاک آمریکا. همزمان، استقرار ناو هواپیمابر «جرالد آر. فورد» و دیگر تحرکات نظامی نشان میدهد که واشنگتن در حال آمادهسازی زمین برای شکلدهی آینده سیاسی کاراکاس است. این تحولات، نگرانیهای گستردهای در آمریکای لاتین برانگیخته و بار دیگر ونزوئلا را به یکی از محورهای اصلی رقابت ژئوپلیتیک در نیمکره غربی تبدیل کرده است.
جزئیات طرح کاخ سفید
بر اساس گزارش پالتیکو، مقامات آمریکایی گزینههای مختلفی را برای انتقال مادورو بررسی کردهاند. ترکیه بهعنوان نخستین مقصد احتمالی مطرح شده است، اما روسیه، جمهوری آذربایجان و کوبا نیز در فهرست کشورهای جایگزین قرار دارند. این طرح نشان میدهد که واشنگتن به دنبال راهی است تا در صورت سقوط دولت مادورو، از ایجاد بحران امنیتی در کاراکاس جلوگیری کند و رهبر فعلی را بهطور امن از کشور خارج نماید.
در کنار این سناریو، احتمال دستگیری مادورو و محاکمه او در ایالات متحده نیز مطرح شده است. برخی منابع آمریکایی گفتهاند که این گزینه همچنان روی میز است، هرچند اجرای آن میتواند پیامدهای حقوقی و سیاسی گستردهای در سطح بینالمللی داشته باشد. سخنگوی دولت واشنگتن در پاسخ به پرسش خبرنگاران تنها به این نکته بسنده کرده که «طرحی وجود دارد»، بدون ارائه جزئیات بیشتر.
زمینههای نظامی و امنیتی
این تحولات در حالی رخ میدهد که ارتش آمریکا طی ماههای اخیر حضور خود در دریای کارائیب را افزایش داده است. ورود گروه ضربت ناو هواپیمابر «یو.اس.اس جرالد آر. فورد» به منطقه، نشانهای از جدیت واشنگتن در اعمال فشار نظامی بر کاراکاس تلقی میشود. پیشتر نیز شبکه انبیسی گزارش داده بود که ارتش آمریکا گزینههایی برای هدف قرار دادن شبکههای قاچاق مواد مخدر در ونزوئلا بررسی کرده است. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، در ماه نوامبر اعلام کرده بود که «روزهای مادورو به شماره افتاده است»، هرچند تأکید کرد واشنگتن برنامهای برای جنگ مستقیم با ونزوئلا ندارد. با این حال، افزایش حضور نظامی و طرحهای محرمانه نشان میدهد که ایالات متحده در حال آمادهسازی سناریوهای مختلف برای تغییر رژیم در کاراکاس است.
واکنشهای منطقهای
اقدامات آمریکا با واکنشهای منفی در منطقه همراه بوده است. گوستاوو پترو، رئیسجمهور کلمبیا، در ۲۱ اکتبر واشنگتن را به تلاش برای فتح جمهوری بولیواری به بهانه مبارزه با قاچاق مواد مخدر متهم کرد. او تأکید کرد که هدف اصلی آمریکا کنترل منابع نفتی ونزوئلا است و حملات به کشتیها تاکنون جان ۲۷ شهروند کشورهای آمریکای لاتین را گرفته است. پترو این اقدامات را نقض آشکار قوانین بینالمللی دانست. در همین حال، مادورو بارها اعلام کرده است که افزایش حضور نظامی آمریکا در منطقه با هدف سرنگونی او انجام میگیرد. واشنگتن نیز در ماه اوت جایزه اطلاعات منجر به بازداشت مادورو را دو برابر کرد و به ۵۰ میلیون دلار رساند. او را به ارتباط با قاچاقچیان مواد مخدر و گروههای جنایی متهم کرد؛ اتهامی که مادورو قاطعانه رد کرده است.
سناریوهای پیشرو
طرح انتقال مادورو به کشور ثالث، اگرچه در ظاهر راهی برای جلوگیری از بحران داخلی در ونزوئلا است، اما پرسشهای جدی درباره مشروعیت و پیامدهای آن مطرح میشود. تبعید رهبر یک کشور مستقل بدون توافق داخلی، میتواند بهعنوان نقض حاکمیت ملی تلقی شود و واکنشهای شدید بینالمللی را در پی داشته باشد. در مقابل، دستگیری و محاکمه مادورو در آمریکا نیز میتواند روابط واشنگتن با متحدان منطقهای را پیچیدهتر کند و موجی از اعتراضات مردمی در آمریکای لاتین به راه اندازد. از سوی دیگر، گزینههای نظامی همچنان بخشی از محاسبات کاخ سفید باقی ماندهاند. حضور ناو هواپیمابر در کارائیب و گزارشهای رسانهای درباره بررسی حملات محدود علیه شبکههای قاچاق، نشان میدهد که واشنگتن آماده است در صورت ناکامی طرحهای سیاسی، به ابزار نظامی متوسل شود. این رویکرد میتواند منطقه را وارد چرخهای تازه از بیثباتی کند. آینده ونزوئلا در سایه این تحولات مبهمتر از همیشه به نظر میرسد. اگر طرح انتقال مادورو عملی شود، کشور وارد مرحلهای تازه از گذار سیاسی خواهد شد؛ مرحلهای که میتواند با خلأ قدرت و رقابت شدید میان مخالفان همراه باشد. در صورت دستگیری یا تبعید مادورو، احتمالاً واشنگتن تلاش خواهد کرد دولتی نزدیک به خود در کاراکاس مستقر کند، اما این اقدام میتواند موجی از مخالفتهای داخلی و منطقهای را برانگیزد. در مقابل، اگر مادورو بتواند با اتکا به حمایت ارتش و متحدان خارجی مانند روسیه و ایران در قدرت باقی بماند، تنشها میان کاراکاس و واشنگتن به سطحی خطرناکتر خواهد رسید. حضور نظامی آمریکا در کارائیب و فشارهای اقتصادی میتواند کشور را در آستانه یک بحران انسانی قرار دهد.
به نظر میرسد آینده ونزوئلا به تعامل میان سه عامل اصلی بستگی دارد: میزان انسجام داخلی مخالفان، سطح حمایت خارجی از مادورو، و تصمیم نهایی واشنگتن درباره استفاده از ابزار سیاسی یا نظامی. در هر صورت، انتخابات و تحولات اخیر نشان دادهاند که ونزوئلا همچنان یکی از کانونهای اصلی رقابت ژئوپلیتیک در نیمکره غربی باقی خواهد ماند.