مواد هیومیکی (HS) بخش عمدهای از آلایندههای آلی طبیعی هستند که از تخریب میکروبی بافتها گیاهی و حیوانی ایجاد میشوند. ورود مقادیر زیاد این آلایندهها به منابع آب منجر به ایجاد اثرات نامطلوب بر کیفیت آب، مثل رنگی کردن آن و ایجاد طعم و بو خواهد شد. از طرفی واکنش این مواد با کلر، ترکیبات سرطانزایی را تولید میکند که بهداشت و سلامت جامعه را به خطر میاندازد. مشکلات بهرهبرداری مثل گرفتگی فیلترها در تصفیه خانههای آب، از دیگر معضلات حضور این آلایندهها در منابع آبی است.
از این رو محققان در این طرح به دنبال روشی بودهاند که بتوانند این مواد را با راندمان بالایی از نمونههای مورد آزمایش حذف کند.
مهدی صفری مجری این طرح تحقیقاتی گفت: در دهه گذشته فرایندهای فوتوکاتالیستی به عنوان روشی کارامد جهت از بین بردن ترکیبات آلی از محلولها آبی مورد توجه قرار گرفتهاند. به همین دلیل اکسیدهای فلزی نیمه هادی نظیر اکسید روی و یا تیتانیا به عنوان کاتالیستهایی پرکاربرد در این فرایندها معرفی شدهاند.
وی عنوان کرد: در این طرح نیز تلاش شد تا از نانوکاتالیستهای آزمایشگاهی سنتز شده با قابلیتهای بهبود یافته جهت حذف آلاینده آب استفاده شود. برای این منظور از نانوذرات اکسید روی آلایش شده با اکسید مس، بعنوان نانوکاتالیست و از نور خورشید بعنوان منبع طبیعی انرژی نور استفاده شد.
وی افزود: نتایج این مطالعه نشان داده که نانوکاتالیست سنتز شده میتواند آلایندههای آلی موجود در آب را با کارایی بالایی حذف کند. همچنین به دلیل استفاده از نور خورشید و بهینه سازی نانوکاتالیست سنتز شده هزینههای عملیاتی تا حدود زیادی کاهش مییابد.
صفری خاطر نشان کرد: با تکمیل مراحل تحقیقاتی و دستیابی به تولید انبوه میتوان از این نانوکاتالیست در تصفیهی آب و فاضلاب شهری و پسابهای صنعتی بهره گرفت.
به گفته وی، این نانوکاتالیستها به روش هیدورترمال ساخته شده و توسط روشهای« FTIR، XRD و SEM » مورد ارزیابی قرار گرفتهاند. عوامل مؤثر در فرایند نظیر«pH » ابتدایی، میزان کاتالیست و غلظت اولیهی مواد آلاینده از جمله موارد بررسی شده بر میزان بازده فرایند بوده است.
این تحقیقات حاصل تلاشها دکتر مهدی صفری، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان و همکارانش است که نتایج آن در مجله Environmental Science and Pollution Research(جلد ۲۲، سال ۲۰۱۵، صفحات ۱۶۸۷۵ تا ۱۶۸۸۰) به چاپ رسیده است.
منبع: مهر