نیما لطیفالتجار از محققان این طرح در گفتوگو با خبرنگار علمی ایسنا گفت: لایههای متراکم خاک در هر سطحی باعث محبوس شدن هوا در زیر آن لایه میشود و این در حالیست که در شرایط رطوبت خاک، خاکهای دارای مواد آلی زیاد در مقایسه با خاکهای دارای مواد آلی کم مقاومت بیشتری به تراکم خاک دارند.
وی با تاکید بر این که در شرایط خشک اکثر خاکها با مواد آلی، مقاومت بیشتری به تراکم خاک دارند، اظهار داشت: افزایش تراکم خاک باعث کاهش خلل و فرج خاک شده، تهویه و اکسیژن را کاهش و دی اکسید کربن را افزایش میدهد و این تغییرات تاثیرات منفی بر رشد گیاهان دارند.
لطیفالتجار از طراحی و ساخت دستگاه سنجش فشردگی خاک خبر داد و افزود: این دستگاه دارای میلهای است که وارد خاک میشود و در هر یک سانت، فشار خاک را میسنجد و به صورت Real Time نمودارهای آن را با استفاده از نرم افزار میکشد.
وی با اشاره به نحوه عملکرد این دستگاه توضیح داد: این دستگاه بر اساس استانداردهای کشور دارای «لودسل» است که فشار خاک از طریق این ابراز تعیین و با استفاده از امواج اولتراسونیک عمق فشردگی نیز اندازه گیری میشود. ضمن آن که با استفاده از سیستم سرعت سنج، میزان سرعت عملیات اعلام میشود.
این محقق، با بیان این که این دستگاه مجهز به GPS است، ادامه داد: این امر موجب شده تا کاربر از مختصات مکانی تست عملیات آگاه شود.
وی با اشاره به تجهیز این دستگاه به حافظه Back up برای بازیابی دادههای از دست رفته، اضافه کرد: دستگاه سنجش فشردگی خاک قادر است دادههای خود را از طریق بلوتوث به کاربر ارسال کند و یا با ارسال پیامک، دادهها را بر روی وب سایت نمایش دهد.
محقق این طرح اهمیت دادههای این دستگاه را در حوزه کشاورزی دانست و یادآور شد: میزان نفوذ ریشه گیاه در خاک بسیار مهم و از این رو نیاز است تا با استفاده از دستگاه سنجش فشردگی خاک، کیفیت عملیات خاک ورزی مورد بررسی قرار گیرد.
وی فشردگی خاک را یکی از عوامل مؤثر در افزایش تناژ محصولات به ویژه محصولات زراعی دانست و گفت: با استفاده از این دستگاه نفوذسنجی ریشه در زاویه 45 درجه مورد بررسی قرار میگیرد و با توجه به ویژگیهای فیزیولوژیکی گیاه میتوان تشخیص داد که ریشه گیاه توان نفوذ در خاک را دارد یا خیر.
وی با تاکید بر این که این دستگاه دارای نمونه خارجی است، گفت: در نمونه ساخته شده آپشنهای جدیدی چون ژیروسکوپ به آن اضافه کردیم تا تعادلسنجی دستگاه را مانیتور کند؛ ضمن آن که این دستگاه به گونهای ساخته شده که بر اساس زاویه دلخواه داخل خاک شود و نیرو را محاسبه کند.
به گفته این محقق، این دستگاه تنها با قابلیت نفوذسنجی عمودی در کشور هلند تولید میشد.
وی با تاکید بر این که گسترش ریشه با اعمال نیروهای افقی و عمودی صورت میگیرد، گفت: برای مدیریت توزیع ریشه نیاز به بررسی نیروهای افقی و عمودی داریم که دستگاه بومی ساخته شده دارای قابلیت نفوذپذیری تحت زاویه 45 درجه توانسته دادههای مرتبط با این دو نیرو را در اختیار کاربر قرار دهد.
لطیف التجار، تعداد دادهبرداری در نمونه خارجی این دستگاه را یک تا سه نقطه در طی یک روز ذکر کرد و ادامه داد: این در حالیست که با استفاده از نمونه بومی تا 100 نقطه در طی روز امکان دادهبرداری وجود دارد.
این محقق یادآور ش: دستگاه سنجش فشردگی خاک توانایی اندازه گیری مقاومت خاک را بر حسب فاصله دارد و در هر دادهبرداری مقاومت خاک را از سطح تا عمق 80 سانتیمتری محاسبه میکند.
این طرح از سوی نیما و سینا لطیف التجار و احسان صلاحی اجرایی شده و در هفدهمین جشنواره جوان خوارزمی در بخش پژوهشهای کاربردی رتبه سوم را از آن خود کرده است.
منبع: ایسنا