پيش از اين توافقنامههايي ميان گمركات ايران و روسيه براي ايجاد كريدور سبز بهامضا رسيده بود. حالا آنطور كه برخي رسانهها اعلام كردهاند صادرات محصولات لبني ايران به روسيه به صورت رسميآغاز شده و قرار است صادرات ديگر كالاها نيز با شتاب بيشتري عملياتي شود. بررسي وضعيت تعرفههاي صادراتي و وارداتي، تسهيل شرايط براي رواديد تجار و بازرگانان و پيشبيني تعرفههاي ترجيحي ميان ايران و روسيه مهمترين برنامههاي اعلام شده براي توسعه صادرات و افزايش ضريب نفوذ كالاهاي ايراني به حوزه اورآسياست. بيش از 200 قلم کالاي صادراتي ايران به اتحاديه اوراسيا معرفي شده که بخش عمده آن محصولات کشاورزي است. با اين حال هنوز هم مذاكرات ميان ايران و طرف روسي براي بهبود و گسترش صادرات ادامه دارد. بر همين اساس و طبق اعلام مسئولان سازمان توسعه تجارت ايران قرار است امروز (چهارشنبه) هيئتي به ايران بيايد. هدف اصلي سفر اين هيات روسي به ايران اين است كه شرايط مورد نظر به صورت نهايي دربيايد. همچنين پيشبيني ميشود كه احتمالا تعداد کالاهاي داراي تعرفه ترجيحي با اين اتحاديه را نهايي شود.
تعيين 200 كالا براي صادرات به روسيه
در همين حال معاون کل سازمان توسعه تجارت با بيان اينکه بيش از ۲۰۰ قلم کالاي صادراتي ايران به اتحاديه اوراسيا معرفي شده گفت: امروز (چهارشنبه اين هفته) در اين ارتباط هيئتي به ايران ميآيد تا شرايط موردنظر را نهايي کنيم و تعداد کالاهاي داراي تعرفه ترجيحي را نهايي کنيم. محمدرضا مودودي در گفتگو با تسنيم اظهار کرد: با وجود اينکه بيشتر کشورهاي دنيا در شرايط رکود به سر ميبرند و اين رکود در کشور روسيه نيز مشاهده ميشود در عين حال اين کشور بازار مناسبي براي صادرات کالا است. وي افزود: دولت در چند بخش براي گسترش صادرات به اين کشور تلاش ميکند که در ابتداي امر به دنبال هموار کردن شرايط حضور ايران در بازار اين کشور هستيم يعني بخشي از تعرفهها و محدوديتهاي تجاري که ممکن است وجود داشته باشد را به حداقل ميرسانيم.
برنامهريزي براي بازارهاي اورآسيا
معاون کل سازمان توسعه تجارت ايران ادامه داد: روسيه با توجه به اينکه در اتحاديه اوراسيا حضور دارد و روسيه و کشورهاي CIS با يکديگر همکاريهاي تجاري داشته و محدوديتهاي تجاري را ميان خود برداشتهاند ما نيز تلاش داريم با اين اتحاديه پيمان بسته تا از شرايط و امکانات موجود استفاده کنيم. وي تصريح کرد: براي اين منظور تلاش شده تعرفه برخي از کالاهاي توليد خود را که بازار مناسبي در روسيه دارند کاهش داده و در برخي موارد به صفر برسانيم. هماکنون ميزان تعرفه در محصولاتي نظير کشمش، خرما، پسته، ماهي و ميگو و فرآوردههاي لبني کاهشيافته است. مودودي گفت: صادرات محصولات لبني ايران به روسيه هرچند در حجم کم، آغاز شده و در بخش کاهش موانع تجاري ايجاد کريدور سبز گمرکي درگام اول با روسيه و در گام دوم با اوراسيا را دنبال ميکنيم.
زيرساختهاي موجود صادرات به روسيه
مودودي همچنين ادامه داد: خط مستقيم پروازي تهران- آستارا خان و حدود 2 سال قبل خط کشتيراني را در اين خط در راستاي توسعه زيرساختهاي تجاري فعال کردهايم اما بخش خصوصي متأسفانه هنوز نتوانسته، از اين امکانات بهينه استفاده کند. وي افزود: روسيه بيش از 40 ميليارد دلار در حوزه مواد غذايي واردات دارد بنابراين با توجه به تنشهاي ميان روسيه با اتحاديه اروپا و ترکيه ما ميتوانيم خلع موجود را پر کنيم. مودودي گفت: بخش خصوصي در اين ارتباط بايد فعال و مسئولانهتر برخورد کرده و قدر اين فرصت را بداند و با همگرايي و توليد رقابتي و در حجم بزرگ بتواند نياز آنها را تأمين کنند. وي تاکيد کرد: روسيه نيازمند واردات در تناژ بالا و به صورت درازمدت است و با چند کانتينر نميتوان به اين کشور صادرات داشت. با ايجاد همگرايي لازم ميتوان نياز اين کشور را در بخش مواد غذايي در زمان و اندازه مدنظر روسها تأمين کرد.
فرصتسازي بحرانهاي سياسي براي ايران
بحرانهاي سياسي پيش آمده طي سالهاي گذشته فرصتهاي بسيار خوبي را پيش روي تجار و صادركنندگان كشورمان قرار داده بود. بحران كريمه و تيره شدن روابط ميان روسيه و تركيه، موجب شده بود تا در بازارهاي روسيه بيش از گذشته به روي كالاهاي توليد كشورمان باز شود. با اين حال بررسيها نشان ميدهد كه در اين مدت بازرگانان ايراني نتوانستند از شرايط و فرصتهاي ايجاد شده بهره كافي را ببرند. در اين ميان طي روزهاي گذشته خبر ارسال پيام عذرخواهي رسمياردوغان از پوتين در رسانهها زمزمههاي برداشتن محدوديتهاي اقتصادي اعمال شده از سوي روسيه عليه تركيه را بيش از گذشته مطرح كرده است. به اعتقاد برخي كارشناسان هرچند دور از ذهن اما ممكن است با برداشته شدن محدوديتهاي تجاري روسيه عليه تركيه، مجددا بازارهاي اصلي بزرگترين همسايه شمالي ايران به دست تركيه، رقيب سنتي كشورمان بيافتد. اين نگرانيها موجب شده تا گروهي از بازرگانان كشورمان به دنبال سرعت بخشيدن به صادرات كالاهاي ايراني به بازارهاي روسيه براي كسب سهم بيشتر و افزايش ضريب نفوذ در اين بازارها باشند.