دو روز پیش برای نخستین بار جمعی از مسئولان اسبق بانک مرکزی به موضوع فروش ارز در بازار آزاد اشاره کردند، به این ترتیب برآورد اولیهای از روند فروش ارز در مرکز مبادلات ارزی بانک مرکزی و بازار آزاد اعم از صرافیها و سیستم بانکی به دست آمد.
بر اساس لایحه بودجه 96، ارقام مبنای محاسبات منابع حاصل از نفت به این شرح است: قیمت هر بشکه نفت خام و میعانات گازی 55 دلار، نرخ برابری دلار 3300 تومان، صادرات نفت خام 2.175 میلیون بشکه در روز، صادرات میعانات گازی 245 هزار بشکه و فروش میعانات گازی به پتروشیمیها حدود 113 هزار بشکه در روز است، همچنین سهم دولت از این منابع 111 هزار میلیارد تومان است. (این منابع در سال جاری برای نفت خام 72 هزار میلیارد تومان و منابع نفت و فرآوردههای نفتی 74 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است) به این ترتیب برای سال آینده درآمد نفتی 33 میلیارد دلاری در نظر گرفته شده است.
همچنین سیدکمال سیدعلی معاون اسبق بانک مرکزی در این خصوص گفته است: در سال جاری 1,5 برابر افزایشِ عرضه ارز داشتیم و در 9ماهه ابتدای امسال حدود 20 میلیارد دلار در اتاق مبادلات ارزی فروخته شد.
وی با تأکید بر اینکه در سال جاری باید 31 میلیارد دلار ارز برای واردات تأمین شود، گفت: همچنین 22 میلیارد دلار نیز قاچاق داریم که میشود 53 میلیارد دلار و این مبلغ باید از سوی بانک مرکزی تأمین شود.
با توجه به اظهارات این مقام مسئول در دولت یازدهم میتوان گفت، سالانه بانک مرکزی بهعنوان تنظیم کننده بازار ارزی کشور حدود 20 میلیارد دلار ارز به مرکز مبادلات ارزی و حدود 30 میلیارد دلار نیز به بازار آزاد تزریق میکند. مشخص شدن عدد 30 میلیارد دلار از عرضه ارز در سیستم بازار آزاد میتواند پاسخگوی سؤالات متنوعی در خصوص عدد نرخ ارز و فروش نفت در بودجههای سالیانه باشد.
هرچند دولت اعلام کرده که دخالتی در افزایش اخیر نرخ ارز نداشته است ولی افزایش 500 تومانی نرخ دلار در یکی دو ماه اخیر سود سرشاری را نصیب دولت کرده و به این ترتیب بخشی از کسری بودجههایش را میتواند جبران کند.
همچنین سیف رئیسکل بانک مرکزی در جلسه ارزی دیروز با اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی از عرضه اخیر حدود 6 میلیارد دلار ارز در بازار آزاد خبر داده است تا از این طریق افزایش نرخ دلار را کنترل کند.
اگر این 6 میلیارد دلار در بازار آزاد با قیمتهای جدید فروخته شده باشد نشان میدهد دولت با فروش همین 6 میلیارد دلار، از محل افزایش حدود 500تومانی نرخ ارز در هفتههای اخیر حدود 3 هزار میلیارد تومان درآمد جدید بهدست آورده است که تقریباً معادل یک ماه یارانه نقدی است. این رقم به آن اندازه جذاب است که هر دولتی را برای بهدست آوردن درآمدهای بیشتر ترغیب به افزایش عرضه ارز در بازارهای آزاد میکند. البته اگر فروش ارز دولت به بانکها در هفتههای اخیر را هم اضافه کنیم، افزایش ریالی درآمد دولت بیش از این رقم خواهد بود.