گروه صنعت و تجارت: کشمکش ها بر سر عرضه خودرو در بورس کالا اداهه دارد. در حالی که شورای رقابت در روزهای اخیر در نامه عرضه خودرو در بورس کالا را غیرقانونی اعلام کردند همچنان عرضه خودرو ادامه دارند و اعضای شواری عالی بورس بر ادامه این روند تاکید کردند.
به گزارش «تجارت آنلاین»، در حالی که شورای رقابت، عرضه خودرو در بورس کالا را اقدامی غیرقانونی خوانده است، اعضای شورای عالی بورس در تازه‌ترین نشست خود به ادامه روند عرضه آن در بورس، تاکیرد کردند. اعضای شورای عالی بورس در نشست اخیر با ادامه عرضه خودرو در بورس کالا، موافقت کردند. این درحالی است که چندی پیش، رئیس شورای رقابت با ارسال نامه‌ای به رئیس سازمان بورس، عرضه خودروهایی غیر از تارا و هایما در بورس کالا را غیرقانونی خوانده بود. بر اساس اظهارات سید محمدرضا سید نورانی، رئیس شورای رقابت، کلیه خودروهای سواری دو شرکت ایران‌خودرو و سایپا به جز هایما و تارا، دارای بازار انحصاری هستند و عرضه آنها باید طبق روال قبل و به صورت قرعه‌کشی باشد. این استدلال از سوی شورای رقابت، مورد تایید وزیر صنعت، معدن و تجارت قرار نگرفت و از تداوم عرضه خودرو در بورس کالا حمایت کرد. سیدرضا فاطمی‌امین، وزارت صنعت، معدن و تجارت، عرضه خودرو در بورس کالا را در حال حاضر بهترین روش دانست و مهم‌ترین اثر مثبتی که عرضه خودرو در بورس کالا داشته را کاهش قیمت خودروهای دست دوم عنوان کرد. در این بین احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد نیز با بیان اینکه مجوز عرضه خودرو در بورس کالا توسط شورای عالی بورس داده می‌شود، هرگونه تصمیم‌گیری در این ارتباط را به نظر شورای عالی بورس منوط کرد. بر اساس گفته‌های او نامه شورای رقابت در شورای عالی بورس مطرح و در این زمینه تصمیم‌گیری می‌شود. بدین‌ترتیب نشست فوق‌العاده شورای عالی بورس برای بررسی روند عرضه خودرو در بورس کالا برگزار شد و در نهایت این شورا نظر نهایی خود را مبنی بر تداوم عرضه خودرو در بورس اعلام کرد. این موضوع در نشست شورا با حداکثر آرا به تصویب رسید.
موافقان عرضه خودرو در بورس کالا چه می‌گویند؟
به گفته موافقان عرضه خودرو در بورس کالا ایجاد شفافیت، حذف تقاضای کاذب، تعدیل قیمت برای مصرف‌کننده و برنامه‌‌‌ریزی برای تولیدکننده، چهار مزیت اصلی عرضه خودرو در بورس‌کالا به شمار می‌روند. به گزارش «ایرنا»، محمدرضا پورابراهیمی، در مورد عرضه خودرو در بورس‌کالا اظهار کرد: واقعیت این است که امروز شاهد وضعیت نابسامان بازار خودرو در قیمت‌گذاری، عرضه، تولید و تقاضا هستیم که یکی از راهکارهای اساسی برای حل این معضلات، استفاده از ظرفیت‌‌‌های بازار سرمایه به‌خصوص بورس‌کالاست. وی با اشاره اینکه ظرفیت بازار سرمایه با توجه به جایگاه آن در اقتصاد کشورمان که قانون‌گذار آن را تعیین کرده، آثار و پیامدهای مثبت و مطلوبی را چه در حوزه سهام و چه در حوزه کالایی به دنبال دارد، افزود: ورود هر نوع کالا یا محصول به بورس‌‌‌های کالایی میتواند به رشد شفافیت و رقابت در اقتصاد کمک کند. به گفته رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، تجربه سالهای اخیر نشان میدهد که معامله و دادوستد محصول‌ها در بورس‌‌‌های کالایی توانسته است پیامدهای مطلوبی برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان داشته باشد و خودرو نیز از این قاعده مستثنی نیست.
آفت‌های قیمت‌گذاری دستوری خودرو
اما عرضه خودرو در بورس‌کالا تصمیمی بود که برای جبران سیاست نادرست قیمت‌گذاری دستوری در صنعت خودرو گرفته شد؛ سیاستی که در ابتدا هدفی جز حمایت از مصرف‌کننده نداشت، اما تنها به ضرر آن تمام شد. حال بررسی معاملات بورس‌کالا نشان میدهد که عرضه خودرو در تالار نقره‌‌‌ای با استقبال خریداران مواجه شده است؛ تصمیمی که با وجود برخی انتقاد‌‌‌های وارده، کمی از التهابات بازار خودرو کاسته است. با این حال کارشناسان معتقدند، عرضه بخشی از خودروهای تولیدی در این بستر تنها میتواند به ترمیم بخشی از این صنعت بپردازد و در نهایت به کاهش جزئی قیمت‌ها منجر می‌شود. درواقع رسیدن به سازوکار تعادلی (آن‌‌‌‌‌‌‌هم تنها برای بخشی از این بازار) یکی از مشکلات صنعت خودرو است و ترمیم این صنعت نیازمند تصمیمات درست و اساسی در حوزه کلان است.
قیمت‌گذاری دستوری سیاستی غلط بوده که به‌طور معمول نه‌تنها نتیجه مثبتی نداشته است، بلکه میتواند عواقب فاجعه‌‌‌باری نیز بر جا بگذارد؛ سیاستی که در سالهای اخیر در صنعت خودروی داخلی نیز منجر به زیان‌‌‌های فراوان شده است. هر عرضه‌‌‌ای در اقتصاد سه‌‌‌‌ذی‌نفع دارد که عبارتند از: عرضهکننده، مصرف‌کننده و مجموعه دولت. اگر قیمت‌ها طبق مصوبه دولت تعیین نشود و از طریق سازوکار بازار سطح تعادلی خود را پیدا کند، عرضهکننده با بیشینه سود، کالای خود را فروخته، مصرف‌کننده به کمینه قیمت، آن را خریداری کرده و دولت نیز میتواند حداکثر درآمد مالیاتی از این بازار را اخذ کند. اما قیمت‌گذاری دستوری خودرو از سال ۱۳۹۱ که دامن این صنعت را گرفت به حذف سود تمام ذی‌نفعان از این بازار منجر شد و سود آن به جیب دلالان خودرو و بازار سیاه ریخته شد. در نهایت زمانی که این صنعت به وضعیت بحرانی رسید دولت تصمیم گرفت با عرضه خودرو در بورس‌کالا بخشی از این التهاب را کاهش دهد. بالاخره پس از کشمکش‌‌‌های فراوان اولین خودرو در بستر بورس‌کالا در اواخر مردادماه سال‌جاری عرضه شد. حالا اما همچنان اختلافات در مورد عرضه خودرو در بورس کالا ادامه دارد و باید دید که در نهایت نظر شورای رقابت اجرا می‌شود سازمان بورس میتواند از تصمیم خود دفاع کند.
