به گزارش روزنامه تجارت، هنوز تحريمهاي اقتصادي غرب عليه ايران به طور كامل لغو نشده، گسترش تجارت بينالملل در دستور كار مسئولان قرار گرفته است. هفته گذشته بود كه ولياله افخميراد، رئيس سازمان توسعه تجارت ايران از ابلاغ تعرفههاي جديد به گمركات سراسر كشور خبر داد و اعلام كرد كه با تصويب هيات وزيران، طبقات تعرفههاي تعرفهاي كشور در سال 94 از 14 به 10 طبقه كاهش يافته و از ابتداي سال جاري لازم الاجراست. از طرف ديگر دي ماه سال گذشته و همزمان با سال جديد ميلادي بود كه مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت از اجرايي شدن تعرفههاي تجارت ترجيحي با تركيه خبر دادند. تجارت ترجيحي با تركيه از همان ابتدا با موجي از انتقادها مواجه شد. مسئولان وزارت صنعت اما اين قرارداد را دست پخت دولت قبل براي اقتصاد كشور معرفي كردند.
تجارت ترجيحي چيست؟تجارت ترجيحي يکی از ابزارهای مهم در گسترش روابط تجاری در دنيا اعمال تعرفههای ترجيحی بين کشورهاست. تعرفه ترجيحی به اين معناست که براساس توافقی که بين دو طرف صورت میگيرد و يک كشور بخشی از تعرفههای وارداتی برای هر کدام از اين کشورها با تخفيفاتی اعمال میشود. تعرفههاي ترجيحي نوعا به دليل تفاوت در ميزان حقوق گمرکي و عوارض ورودي نسبت به واردات کالاي مشابه با تعرفه يکسان براي کشور ذينفع نسبت به ساير کشورها که مشمول ترجيحات خارج هستند، امتيازي براي کشور صادرکننده کالا محسوب ميشود و در عين حال متضمن توسعه صادرات و شکوفايي اقتصاد آن کشور با کشورهايي است که احتياج به حمايتهايي از اين دست را داشته و اگر مورد حمايت کشورهاي پيشرفته صنعتي قرار نگيرند، قادر به صدور کالاي خود به خارج از مرزهاي قلمرو گمرکي نيز نيستند. اين نکته در قالب موافقتنامههاي چندجانبه و تحت عنوان حمايت کشورهاي پيشرفته از کشورهاي در حال توسعه نيز صادق است. شکل ديگر اين مزايا زماني است که موضوع مبادلات پاياپاي بين دو يا سه گروه از کشورها و تقريبا در شرايط مساوي از لحاظ صنعت، اقتصاد برقرار شده و ترجيحاتي براي يکديگر نسبت به ديگري کشورهاي غير عضو قائل شوند. در اين صورت نيز شناخت کشور مبدا حائز اهميت خواهد بود، چراکه قطعا در صورت فقدان گواهي مبدا استفاده از اين ترجيحات ميسر نخواهد شد.
بررسي تجارت ترجيحي با ساير كشورهاطي اين مدت بسياري از مسئولان براي دفاع از اهميت تعرفههاي تجارتهاي ترجيحي براي بالا بردن ريسك قاچاق صحبت كردهاند. بلافاصله پس از اجرايي شدن موافقتنامه تجارت ترجيحي ايران و تركيه بود كه مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت از بررسي وضعيت تجارت ترجيحي با ساير كشورها خبر داده و برنامهريزيهايي در رابطه با اين موضوع صورت گرفت. روزهاي مياني اسفند سال گذشته بود كه مجتبي خسروتاج، قائم مقام وزارت صنعت در گفتوگو با تجارت از آناليز و بررسي جنبههاي مختلف تجارت ترجيحي خبر داد و اعلام كرد: براساس برنامهريزيهاي صورت گرفته 11 يا 14 كشور ديگر در ليست كشورهايي قرار دارند كه براي ايران داراي اولويت روابط تجاري هستند و برنامهريزي براي توسعه روابط اقتصادي با آنها صورت گرفته است. خسروتاج همچنين گفته بود: پس از بررسيهاي لازم، تمام اقدامات لازم در جهت انعقاد موافقتنامههاي تجارت ترجيحي با كشورهاي ديگر را انجام خواهيم داد.
پيشنهاد ايران براي تعرفه ترجيحي به هنددر همين حال منابع هندی با اشاره به انتظار ایران برای برداشته شدن تحریمهای غربی، خبر ميدهند ایران برای افزایش تجارت دو جانبه و سرمایهگذاری، به هند توافق تجارت ترجیحی را پیشنهاد داده است. خبرگزاری پی تی آی هند گزارش داده كه این پیشنهاد در جریان سفر اخیر "راجیو کر" وزیر بازرگانی به تهران مطرح شده است. سفر وزير بازرگاني هند به ايران برای برگزاري نخستین نشست گروه کاری مشترک میان دو کشور بود. وزیر بازرگانی هند به پی تی آی گفته است: ایران برای افزایش روابط تجاری با هند اشتیاق زیادی نشان داد و خواهان افزایش سهم خود در تجارت جهانی بوده و اعلام کرده هند میتواند برای دستیابی ایران به این منظور نقش مهمی ایفا کند. وی در ادامه افزود: ایران برای مذاکره درباره یک توافق تجارت ترجیحی به ما پیشنهاد داده و ما هم پاسخ دادیم هند این پیشنهاد را به شکل بسیار مثبتی مورد ملاحظه قرار میدهد و بزودی پاسخ خواهیم داد. راجيو کر گفت: این پیمان به نفع هند خواهد بود زیرا این کشور بواسطه ایران میتواند به بعضی از بنادر اروپا و آفریقا دسترسی پیدا کند. وزیر بازرگانی هند ميگويد: با همتای ایرانی خود و اعضای چند اتاق صنعتی در ایران دیدار کرده و اکنون گروه کاری مشترک هر سال نشست خواهد داشت.
گفت و گو بر سر واردات برنج باسماتيیکی از موضوعات مورد بحث در دیدار میان مقامات دو کشور، صادرات برنج باسماتی به ایران بود و کر مسئله تعرفه بالای واردات، کاهش واردات این کالا از هند و استانداردهای دقیق را مطرح کرد. وزیر بازرگانی هند در اين رابطه ميگويد: ما در مورد همه مسائل مربوط به برنج باسماتی گفتوگو کردیم و ایران اعلام کرد استاندارد کدکس را بکار گرفته و انتظار دارد همه تامینکنندگانش از جمله صادرکنندگان هندی مطابق این استاندارد عمل کنند. کر در ادامه خاطرنشان کرد: با اینهمه ایران اطمینان داده واردات برنج باسماتی از هند را افزایش خواهد داد زیرا دهلینو شریک منتخب ابران برای برنج باسماتی است. صادرات برنج باسماتی هند به ایران از 1.4 میلیارد دلار در سال به 600 میلیون دلار کاهش یافته است و ایران از اکتبر سال 2014 به این سو مجوز واردات جدیدی صادر نکرده است. مجموع صادرات برنج باسماتی هند در فاصله آوریل تا دسامبر سال 2014 به میزان شش درصد کاهش یافت و به 2.57 میلیون تن در مقایسه با 2.74 میلیون تن در مدت مشابه سال پیش از آن رسید. ایران بزرگترین واردکننده برنج باسماتی هند به شمار میرود و حدود 60 تا 65 درصد از کل صادرات برنج باسماتی هند به ایران انجام میگیرد. برنج باسماتی پس از گوشت بوفالو دومین کالای بزرگ صادراتی هند به ایران است. کر خاطرنشان کرد برداشته شدن تحریمهای تجاری به ایران کمک خواهد کرد صادرات نفت به هند را افزایش دهد. هند یکی از بزرگترین خریداران نفت ایران است که تحت فشارهای آمریکا میزان وارداتش را از بیش از 18 میلیون تن به 11 میلیون تن در سال مالی 2014-2013 کاهش داد. تجارت دوجانبه ایران و هند در سال مالی 2014-2013 به 15.27 میلیارد دلار در مقایسه با 14.94 میلیارد دلار در سال مالی پیش افزایش یافت.