جواد قربانی آتانی
داستان طولانی واگذاری، اصل 44، خصوصی سازی و هر چیز دیگری مربوط به آزادسازی در اقتصاد ایران، از اواخر دهه 1360 آغاز شد و با روی کار آمدن دولت‌هاشمی رفسنجانی شتاب گرفت. از همان آغاز واگذاری‌های بنگاه‌های دولتی به بخش خصوصی، انواع مفسده‌ها مشاهده شد و اعتراض‌های خفیف و شدید فراوانی به تمام ابعاد خصوصی سازی صورت گرفت؛ از نحوه واگذاری‌ها گرفته، تا ارزش گذاری بنگاه‌ها و البته اشخاص یا نهادهایی که بنگاه‌های عمومی را در ملکیت خود درمی آوردند. این مجال کوتاه تر از آن است که بتوان به این مهم پرداخت، از این رو دو مورد اخیر و البته دو مورد از مهم ترین این دست واگذاری‌ها در کانون این نوشتار است؛ واگذاری تیم‌های فوتبال استقلال و پرسپولیس. شاید به لحاظ ارزش یا هر معیار اقتصادی دیگری، این واگذاری به نسبت دیگر واگذاری‌های انجام شده یا در دست انجام چندان اهمیتی نداشته باشد، اما پرواضح است که اهمیت واگذاری این دو تیم به بخش خصوصی از بعدی دیگر است.
از میلیون‌ها و بلکه ده‌ها میلیونی که هوادار این دو تیم هستند. سالهاست که در مورد واگذاری این دو تیم صحبت به میان آمده است، اما تنها پس از روی کار آمدن دولت یازدهم بود که به طور جدی این مهم در دستور کار دولت قرار گرفت و پرونده آنها به سازمان خصوصی سازی رفت تا کار یک سره شود. اما از آغاز کار سازمان مذکور در این پرونده، شبهات فراوانی پیش آمد و هرچه که جلوتر آمد این شبهات بیشتر شد. اولین مسئله ای که در این باب جنجال‌های جدی و دامنه داری را در پی داشت، اعلام قیمت پایه این دو تیم بود. قیمتی که با توجه به شرایط فوتبال ایران و هزینه‌ها و درآمدهای تیم‌ها، نجومی به نظر می رسید. از همان ابتدا این شائبه به وجود آمد که تصمیم دولت مبنی بر اعلام چنین نرخی، فراری دادن مشتریان آنها است و هرچه که گذشت این ظن قوت گرفت. در دو مزایده اول هیچ پیشنهادی نرسید تا کار به مزایده سوم برسد. پس از هر بار برگزاری مزایده هم بدون کاسته شدن از قیمت پایه، سازمان خصوصی سازی اعلام کرد که شرایط را اندکی تسهیل کرده است. در مزایده سوم، یک خریدار برای استقلال پیدا شد و سه خریدار برای پرسپولیس، اما سازمان خصوصی صلاحیت هر 4 خریدار را رد کرد تا کار به مزایده چهارم بکشد. در همان مزایده سوم هم صدای اعتراض‌ها بلند شد و یکی از خریداران این رد صلاحیت را شبهه ناک دانست. در مزایده چهارمی که برگزار شد، باز برای پرسپولیس سه خریدار و برای استقلال یک خریدار پاکت‌های خود را به سازمان خصوصی سازی تحویل دادند. و این بار کم کم بوهایی از پاکت‌های رسیده برخاست که شاخک‌ها را شدیدا به جنبش واداشت. تنها خریدار استقلال شرکت خودروسازی ایران خودرو و یکی از خریداران پرسپولیس شرکت خودروسازی سایپا است. اما از کجا هر روز به شبهه داشتن این واگذاری افزوده می شود؟از آنجایی که قیمت پیشنهادی یکی از خریداران پرسپولیس بسیار بالاتر از دو قیمت پیشنهاد شده دیگر است. از آنجا که بلافاصله پس از باز شدن پاکت‌ها، سازمان خصوصی سازی نشستی با مسئولان شرکت استیل آذین، مشتری دیگر پرسپولیس ترتیب داد. از آنجا که گفتند شنبه یا نهایتا یک شنبه هفته جاری نتیجه نهایی مزایده اعلام خواهد شد و اما نشد و... .و اینکه از پشت پرده چه بوهایی می آید؟کسی نمی داند و ما هم نمی دانیم که به درستی چه در سر دولتی‌ها است و چه در پشت پرده، اما تنها یک سناریو را با هم بازبخوانیم:در ایران دو ابرشرکت خودروسازی سالهاست که انحصار ساخت خودرو در کشور را به دست دارند. دو شرکتی که در ظاهر با هم رقیب هستند، اما در پس پرده با ایجاد تراست، عملا مکمل یکدیگر هستند. جالب اینجاست که هر دو شرکت سالهاست که تیم داری هم می کنند. تیم‌های فوتبال پیکان و سایپا مدت‌هاست که در سطوح بالای فوتبال ایران حضور دارند. حال چه شده است که این دو شرکت می خواهند رنگ و نام تیم‌هایشان را تغییر دهند؟ اگر به راستی آنها قصد تیم داری دارند و به درستی می توانند از عهده این کار برآیند، چرا به تیم‌های خود بیشتر نمی رسند؟ اگر فرض کنیم که تیم‌های سایپا و پیکان در یک سال حداکثر 15 میلیارد تومان خرج کنند (که البته نمی کنند)، تنها رقم پایه اعلام شده برای استقلال و پرسپولیس به اندازه بودجه حدود 20 سال این دو تیم است. این درحالی است که این دو تیم کمتر حال و روز خوشی در لیگ ایران داشته اند، مخصوصا پیکان که یکی از آسانسوری‌های لیگ ایران بوده و هر یکی دو فصل در میان، یک فصلی را هم در لیگ آزادگان سپری کرده است. حال چرا باید رنگ و نام را تغییر داد؟به نظر می رسد، هواداران میلیونی آبی و قرمز برخي را به طمع انداخته است که این هواداری را در راستای ایجاد محبوبیت برای خود قرار دهند و رقابت اقتصادی و صنعتی را به رقابت ورزشی تقلیل دهند. دولت هم به نظر چندان بی میل نمی رسد، کما اینکه احتمالا رایزنی‌ها با عابربانک فوتبال ایران، برای آن است که از این مزایده کنار بکشد، چه او که شامه تیزی دارد، حتما بویی از سناریوهای پشت پرده دریافته که بیش از 40 میلیارد تومان روی قیمت پایه گذاشته است و پای را نیز آنقدر سفت کرده است که تا روز یکشنبه آن را پس نکشیده و موجب شده نشست اعلام برنده مزایده چهارم استقلال و پرسپولیس منتفی شود.
از میلیون‌ها و بلکه ده‌ها میلیونی که هوادار این دو تیم هستند. سالهاست که در مورد واگذاری این دو تیم صحبت به میان آمده است، اما تنها پس از روی کار آمدن دولت یازدهم بود که به طور جدی این مهم در دستور کار دولت قرار گرفت و پرونده آنها به سازمان خصوصی سازی رفت تا کار یک سره شود. اما از آغاز کار سازمان مذکور در این پرونده، شبهات فراوانی پیش آمد و هرچه که جلوتر آمد این شبهات بیشتر شد. اولین مسئله ای که در این باب جنجال‌های جدی و دامنه داری را در پی داشت، اعلام قیمت پایه این دو تیم بود. قیمتی که با توجه به شرایط فوتبال ایران و هزینه‌ها و درآمدهای تیم‌ها، نجومی به نظر می رسید. از همان ابتدا این شائبه به وجود آمد که تصمیم دولت مبنی بر اعلام چنین نرخی، فراری دادن مشتریان آنها است و هرچه که گذشت این ظن قوت گرفت. در دو مزایده اول هیچ پیشنهادی نرسید تا کار به مزایده سوم برسد. پس از هر بار برگزاری مزایده هم بدون کاسته شدن از قیمت پایه، سازمان خصوصی سازی اعلام کرد که شرایط را اندکی تسهیل کرده است. در مزایده سوم، یک خریدار برای استقلال پیدا شد و سه خریدار برای پرسپولیس، اما سازمان خصوصی صلاحیت هر 4 خریدار را رد کرد تا کار به مزایده چهارم بکشد. در همان مزایده سوم هم صدای اعتراض‌ها بلند شد و یکی از خریداران این رد صلاحیت را شبهه ناک دانست. در مزایده چهارمی که برگزار شد، باز برای پرسپولیس سه خریدار و برای استقلال یک خریدار پاکت‌های خود را به سازمان خصوصی سازی تحویل دادند. و این بار کم کم بوهایی از پاکت‌های رسیده برخاست که شاخک‌ها را شدیدا به جنبش واداشت. تنها خریدار استقلال شرکت خودروسازی ایران خودرو و یکی از خریداران پرسپولیس شرکت خودروسازی سایپا است. اما از کجا هر روز به شبهه داشتن این واگذاری افزوده می شود؟از آنجایی که قیمت پیشنهادی یکی از خریداران پرسپولیس بسیار بالاتر از دو قیمت پیشنهاد شده دیگر است. از آنجا که بلافاصله پس از باز شدن پاکت‌ها، سازمان خصوصی سازی نشستی با مسئولان شرکت استیل آذین، مشتری دیگر پرسپولیس ترتیب داد. از آنجا که گفتند شنبه یا نهایتا یک شنبه هفته جاری نتیجه نهایی مزایده اعلام خواهد شد و اما نشد و... .و اینکه از پشت پرده چه بوهایی می آید؟کسی نمی داند و ما هم نمی دانیم که به درستی چه در سر دولتی‌ها است و چه در پشت پرده، اما تنها یک سناریو را با هم بازبخوانیم:در ایران دو ابرشرکت خودروسازی سالهاست که انحصار ساخت خودرو در کشور را به دست دارند. دو شرکتی که در ظاهر با هم رقیب هستند، اما در پس پرده با ایجاد تراست، عملا مکمل یکدیگر هستند. جالب اینجاست که هر دو شرکت سالهاست که تیم داری هم می کنند. تیم‌های فوتبال پیکان و سایپا مدت‌هاست که در سطوح بالای فوتبال ایران حضور دارند. حال چه شده است که این دو شرکت می خواهند رنگ و نام تیم‌هایشان را تغییر دهند؟ اگر به راستی آنها قصد تیم داری دارند و به درستی می توانند از عهده این کار برآیند، چرا به تیم‌های خود بیشتر نمی رسند؟ اگر فرض کنیم که تیم‌های سایپا و پیکان در یک سال حداکثر 15 میلیارد تومان خرج کنند (که البته نمی کنند)، تنها رقم پایه اعلام شده برای استقلال و پرسپولیس به اندازه بودجه حدود 20 سال این دو تیم است. این درحالی است که این دو تیم کمتر حال و روز خوشی در لیگ ایران داشته اند، مخصوصا پیکان که یکی از آسانسوری‌های لیگ ایران بوده و هر یکی دو فصل در میان، یک فصلی را هم در لیگ آزادگان سپری کرده است. حال چرا باید رنگ و نام را تغییر داد؟به نظر می رسد، هواداران میلیونی آبی و قرمز برخي را به طمع انداخته است که این هواداری را در راستای ایجاد محبوبیت برای خود قرار دهند و رقابت اقتصادی و صنعتی را به رقابت ورزشی تقلیل دهند. دولت هم به نظر چندان بی میل نمی رسد، کما اینکه احتمالا رایزنی‌ها با عابربانک فوتبال ایران، برای آن است که از این مزایده کنار بکشد، چه او که شامه تیزی دارد، حتما بویی از سناریوهای پشت پرده دریافته که بیش از 40 میلیارد تومان روی قیمت پایه گذاشته است و پای را نیز آنقدر سفت کرده است که تا روز یکشنبه آن را پس نکشیده و موجب شده نشست اعلام برنده مزایده چهارم استقلال و پرسپولیس منتفی شود.
آخرین اخبار