سید محمد رحیم مرتضوی
کارشناس ارشد حقوق عمومی (حکمرانی ملی-محلی)
در دولت یازدهم و دوازدهم طی هشت سال گذشته وضعیت اداره کشور به گونه رقم خورد که رفته‌رفته مردم را نسبت به عملکرد و برنامه‌های دولت بی‌اعتماد کرد و همین قربانی شدن اعتماد عمومی زمینه کاهش مشارکت اجتماعی را به همراه داشت. خاستگاه این کاهش مشارکت اجتماعی را می‌توان محصول عملکرد دولت روحانی دانست. باید تاکید کرد اگر اصلاح‌طلبان این روزها از کاهش استقبال مردم سخن می‌گویند باید بدانند این بی‌رغبتی مردم ناشی از عملکرد هشت‌ساله دولت منتسب به خودشان است که خاستگاهی اصلاح‌طلبانه و اعتدالگرایانه داشته و با حمایت اصلاح‌طلبان هشت سال سکان اجرایی کشور را به دست داشت. بی‌شک اگر امروز ما سرمایه اجتماعی خود را تحلیل رفته می‌بینیم ناشی از عملکرد نامناسب دولت مستقر بوده است که اغلب وعده‌هایش نتیجه‌ای معکوس داشت و نه‌تنها برخلاف شعارهایش نتوانست در بازار ارز و سکه و طلا را سامان دهد و هرروز با رانت و ارزپاشی سبب ظهور یک سلطان در بازار دلار و سکه و .. شد و با برنامه‌ریزی اشتباه حتی بورس را به کوره پول سوزی و بازاری برای به باد دادن سرمایه‌های مردم تبدیل کرد.
این روند که در برخی موارد نظیر افزایش قیمت بنزین و چند نرخی کردن ارز و ایجاد رانت از طریق دلار 4200 تومانی سفره مردم و معیشت آنان را نشانه رفت و آسیب‌های اجتماعی بسیاری ازجمله ناامنی و بیکاری و بزه‌کاری و خشونت‌های خانگی و طلاق و اعتیاد را دامن زد محصول عملکرد اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گرایان در هشت سال گذشته بود که متأسفانه سبب صدمات جبران‌ناپذیری به اعتماد عمومی شد و رابطه دولت و شهروندان را به سمت پرتگاه برد.
انبوه وعده‌های عمل نشده در شعارهای انتخاباتی روحانی و جریان خزنده فساد که تا بیخ گوش مسئولان رده‌بالای دولت هم رخنه کرد مهم‌ترین ضربه‌هایی بود که اعتماد مردم زده شد و سبب شد تا جامعه کم‌کم همدلی خود را با دولتمردان از دست بدهد و در برابر برنامه‌های دولت به‌جای همکاری گاه حتی حالت تدافعی بگیرد.
متأسفانه در این شرایط دولت روحانی باوجود حرف درمانی و شعارهای پرطمطراق در زمینه کنترل‌گرانی و رشد اقتصادی بیش از آنکه به فکر مردم و مشکلات آنان باشد در زد و بندهای سیاسی و حزبی غرق شد و فراموش کرد میان خود و مردم دیواری بلند از بی‌اعتمادی به وجود آورده است.
هرچند در این میان عملکرد قوه قضائیه در برخورد بدون اغماض با فسادهای وابستگان دولت و مبارزه بی‌امان با رانت‌خواری و فساد سازمان‌یافته توانست تا حدودی این اعتماد را احیا کند اما ضربه‌های جبران‌ناپذیر دولت روحانی در تزریق ناامیدی و این بی‌اعتمادی عمومی را می‌توان در رفتار مردم دید. بی‌شک سرمایه هر کشور اعتمادی است که مردم به دولتمردان خوددارند.
رأی معنی‌دار قشرهای مختلف به سید ابراهیم رئیسی که به صورتی مستقل و بدون پشتوانه‌های حزبی و گروهی وارد رقابت‌های انتخاباتی شد را می‌توان در راستای نقد عملکرد سیاسی کارانه دولت روحانی و میل به تغییر شرایط موجود تفسیر کرد که بارقه‌های امید را در جامعه به وجود آورده است و آن‌گونه که رئیس‌جمهور منتخب روز گذشته در نخستین نشست خبری خود تأکید کرد نقطه پایانی بر گروه‌گرایی و جناح‌بازی و آغازی بر مشارکت دوباره اجتماعی مردم و بهبود وضعیت معیشتی و اقتصادی شهروندان دانست.
سید ابراهیم رئیسی روز گذشته با تأکید بر مشی مستقل و فراجناحی خود و دولتش به مردم وعده داد با نگاهی ملی و فراتر از دسته و گروه و حزب رئیس‌جمهوری برای همه ایرانیان باشد و دولتش دوباره امید را به جامعه بازگرداند. عملکرد رئیسی در قوه قضائیه و پیروزهای درخشان او در مبارزه با فساد را می‌توان مهم‌ترین عامل در استقبال مردم از آیت‌الله رئیسی و انتخاب او به‌عنوان هشتمین رئیس‌جمهور ایران دانست و نشان داد مشی و رویکرد او در مقابله با فساد می‌تواند روشن‌کننده شعله‌های اعتماد و امید در دل مرد و زن و پیر و جوان ایرانی باشد. مهم‌ترین دستاورد انتخاب سید ابراهیم رئیسی در انتخابات 28 خردادماه را می‌توان در بازگشت اعتماد ازدست‌رفته مردم به دولت نظاره کرد که سبب می‌شود تا قهر کنندگان با صندوق رأی و منتقدان وضعیت موجود به جبهه هواخواهان نظام جمهوری اسلامی بازگردند و موجی از همدلی و اعتماد زیر چتر گسترده دولت ملی و فراجناحی سیزدهم بیافرینند.
مردم می‌دانند آیت‌الله رئیسی برخلاف تبلیغات گسترده رسانه‌های معاند نه قرار است به بده بستان سیاسی با احزاب و گروه‌ها مشغول شود و نه در پی انتقام‌گیری از رقبای انتخاباتی برآید. رئیس‌جمهور منتخب همان‌گونه که در نخستین اظهارنظرها بعد از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری تأکید کرد قرار است صدای همه افراد جامعه باشد و همان‌گونه که در قوه قضائیه نشان داد فساد ستیز، مقتدر و درعین‌حال مردمی بماند تا چهار سال آینده دولت او دوران بازگشت اعتماد عمومی به دولتمردان باشد و مردم در دولت رئیسی هرلحظه منتظر بحرانی در بازار ارز و طلا و سکه و مسکن نباشند و آسودگی و اعتماد به جامعه بازگردد.
دولت رئیسی آمده است تا دوباره امیدها را زنده کند و مردم را به آینده امیدوار نماید. سید ابراهیم رئیسی که حالا او را با نام سید محرومان می‌شناسند آمده است تا نشان دهد نظام جمهوری اسلامی نظامی است که میان مردم و مسئولان فاصله و بی‌اعتمادی وجود ندارد و مدیریت در این نظام برخاسته از خاستگاه مردمی است تا دوباره اعتماد عمومی به جامعه بازگردد. در همین مدت کوتاه تبلیغات انتخاباتی و مناظره‌های نامزدها مردم دریافتند سید ابراهیم رئیسی می‌تواند با بهبود شرایط موجود دوباره در بازگرداندن امید و اعتماد و رسیدگی به فقرا و مبارزه بارانت خواری و حقوق‌های نجومی و بازگرداندن قدرت خرید مردم موفق باشد و به مردم ثابت کند رئیس‌جمهوری است که آمده تا مختصات رفتارهای سردار سلیمانی در میدان را به عرصه دیپلماسی و سیاست بیاورد و با مردم همراه و همدل باشد و سرمایه‌های اجتماعی را به جامعه بازگرداند.
