توافق تاريخي بين‌ايران و 1+5 امضا شد:
مُهر تدبير بر پيشاني تحريم
این قطعنامه شورای امنیت آخرین قطعنامه شورای امنیت در مورد برنامه هسته‌ای ایران خواهد بود و پرونده هسته‌ای ایران را از ذیل فصل هفت منشور ملل متحد خارج خواهد کرد و در آن صرفا به بند 41 از فصل هفت اشاره می شود. هم چنین مدت زمان اجرای قطعنامه محدود بوده و در پایان این مدت ملغی خواهد شد.
روزنامه تجارت-كيان راد : 22 ماه مذاكرات هسته‌اي، سرانجام ديروز (سه شنبه) در وين مركز اتريش پايان يافت تا نقطه پاياني بر بيش از يك دهه مناقشه هسته‌اي‌ايران و جامعه جهاني باشد.
اقدامات دولت محمود احمدي نژاد در عرصه سياست خارجي و برخي مواضع افراطي در آن دولت زمينه را براي صدور قطعنامه‌هاي متعدد آژانس بين‌المللي انرژي اتمي‌و شوراي امنيت سازمان ملل بر ضد‌ايران به بهانه فعاليت‌هاي هسته‌اي فراهم ساخته بود. قطعنامه‌هايي كه در بدو امر، احمدي نژاد آنها را به تمسخر مي‌گرفت اما به مرور زمان با ظهور مشكلات اقتصادي براي كشور، او و برخي اعضاي كابينه اش، تحريمها را عامل عدم رفع مشكلات اقتصادي توسط دولت اعلام كردند. در انتخابات رياست جمهوري 1392 حسن روحاني كه در زمان دولت اصلاحات به عنوان دبير شوراي عالي امنيت ملي مسوول تيم مذاكره كننده هسته‌اي‌ايران بود و نخستني تلاشها براي رفع‌اين مناقشه در زمان او صورت گرفته بود، مهمترين وعده انتخاباتي خود را رفع مشكلات اقتصادي مردم از طريق رفع تحريمها ذكر كرد و جنله معروف او مبني بر‌اينكه در كنار چرخش چرخ سانتريفيوژها، چرخ اقتصاد هم بايد بچرخد، اطمينان مردم را به خود جلب كرد به طوريكه با آرايي به مراتب بيشتر از طرفهاي مقابل كه بعضا حامي‌مشي گذشته در مذاكرات هسته‌اي بودند و همچنين با آرايي بالاتر از سعيد جليلي دبير وقت شوراي عالي امنيت ملي كه مسوول تيم مذاكره كننده هسته‌اي بود، به عنوان رييس جمهور انتخاب شد و نخستين تلاشها براي رفع تحريمها، از شهريور 1392 با تماس تلفني روحاني و باراك اوباما رييس جمهور آمريكا اغاز شد و سپس ماهها مذاكراه، علاوه بر آزادسازي بخشي از دارايي‌هاي بلوكه شده‌ايران، به لغو تمامي‌تحريمها بر ضد‌ايران انجاميد.
دور آخر مذاكرات قرار بود تا دهم تيرماه به نتيجه برسد اما هر روز تمديد شد تا به تمديدي طولاني مدت نينجامد و همين دور از مذاكرات شاهد پايان‌اين ماراتن طولاني باشيم. در‌اي مدت كه 18 روز به طول انجاميد وزراي امور خارجه‌ايران و آمريكا در وين حضور داشتند تا طولاني ترين مدت اقامت وزراي امور خارجه دو كشور در يك مكان در چند دهه اخير ثبت شود. وزراي امور خارجه 5 كشور ديگر و مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا هم در رفت و آمد به كشور خود و وين بودند. سرانجام ديروز صبح اعلام شد كه توافق حاصل شده و ظهر ديروز به وقت تهران، توافق نهايي‌ايران و 6 قدرت جهاني و اتحاديه اروپا رسما اعلام شد. تاریخ سازمان ملل به یاد ندارد کشوری که موضوع قطعنامه‌های متعدد شورای امنیت بوده است خود بخشی از راه‌حل و روند لغو این قطعنامه‌ها باشد. به عبارت ديگر برای اولین بار یک کشور ذیل تحریم‌های فصل هفت منشور ملل متحد موفق می شود با مذاکرات و دیپلماسی فعال خود را از وضعیت "تهدید صلح و امنیت بین الملل" برهاند. شايد‌اين بی‌سابقه‌ترین و تاریخی‌ترین مذاکرات سیاسی و بین‌المللی قرن نبود اما مهم‌ترین مذاکرات پنج دهه گذشته محسوب مي‌شود كه عاملي برای پایان دادن به بحران هسته‌ای به عنوان مساله‌اي مهم در منطقه بحران خيز خاورميانه بود تا بار ديگر تفاوت ماهيت‌ايران و كشورهاي ديگر منطقه را به جهانيان نشان دهد.
برنامه اقدام جامع مشترک (برجام) سندی سیاسی و بین‌المللی شامل 100 صفحه متن اصلی و پنج ضمیمه است که طی 22 ماه مذاکره فشرده و جدی به دست آمده است. با اعلام توافق بر سر این برنامه باید سه مرحله مقدماتی، عملیاتی و اجرایی صورت گیرد تا توافق جامع به طور رسمی شکل گیرد. پس از اعلام تفاهم بر سر "برجام" در وین از سوی وزیران خارجه ایران و 1+5 این برنامه به سرعت در اختیار پایتخت‌های دو طرف به ویژه ایران و آمریکا برای بررسی و اعلام نظر نهایی و رسمی قرار می‌گیرد. این سند سیاسی و بین‌المللی طی دو هفته آینده در قالب یک قطعنامه در شورای امنیت سازمان ملل مورد تایید قرار خواهد گرفت که به این شکل برنامه جامع اقدام مشترک رسمیت می‌یابد. در این قطعنامه ضمن تایید آن، نقشه راه آینده اجرای توافق مشخص و کلیه تحریم‌های چهار جانبه علیه ایران لغو و متوقف خواهد شد. در مرحله بعد برنامه جامع اقدام مشترک به کنگره آمریکا و هم‌زمان برای بررسی و اعلام نظر به مجلس شورای اسلامی می‌رود و پس از بررسی و اعلام رای، متن توافق برای عملیاتی شدن آماده می شود. تاریخی از قبل برای شروع اجرای توافق از سوی دو طرف هماهنگ و توافق شده است که با آغاز اجرای برنامه، ضمن اعمال برخی محدودیت‌ها بر برنامه هسته‌ای ایران تمامی تحریم‌های سازمان ملل در ابعاد چهارگانه رفع و متوقف خواهد شد.
بر اساس برجام:
تمامی تحریم‌ها علیه ایران لغو شده و ایران از این پس کشوری تحت تحریم شناخته نخواهد شد. ایران صرفا برخی محدودیت‌های موقت پیش‌بینی شده مطابق با خطوط قرمز تعیین شده از سوی مقام معظم رهبری که پس از مدتی معقول و محدود رفع خواهند شد را می پذیرد. کلیه تحریم‌های اقتصادی، بانکی و مالی مطابق تاکیدات مقام معظم رهبری در روز اجرای برجام، به طور قطعی لغو خواهند شد. ایران از این پس تحت تحریم‌های تسلیحاتی نخواهد بود و طبق قطعنامه شورای امنیت (قطعنامه‌ای که قرار است بعد از حصول به توافق صادر شود) این تحریم‌ها (تسلیحاتی) لغو و بر اساس ضمیمه آن صرفا برخی محدودیت‌های موقت برای زمانی محدود اعمال می‌شود. این برجام در واقع مجموعه‌ای از چندین توافق است که همگی آنها در چارچوب خطوط قرمز تعیین شده از سوی رهبری نظام تعریف شده و برخی اقدامات موقت و محدود با دوره‌های زمانی متفاوت در آن پیش‌بینی شده است.
این قطعنامه شورای امنیت آخرین قطعنامه شورای امنیت در مورد برنامه هسته‌ای ایران خواهد بود و پرونده هسته‌ای ایران را از ذیل فصل هفت منشور ملل متحد خارج خواهد کرد و در آن صرفا به بند 41 از فصل هفت اشاره می شود. هم چنین مدت زمان اجرای قطعنامه محدود بوده و در پایان این مدت ملغی خواهد شد.
از آنجایی که "برنامه جامع اقدام مشترک" یک سند سیاسی و بین المللی و غیرحقوقی است این‌گونه اسناد امضا نمی شوند نه این سند بلکه هیچ یک از اسناد غیرحقوقی بین المللی برای اجرایی شدن امضا نمی‌شوند. امضای اسناد مربوط به معاهدات حقوقی دو جانبه و معاهدات حقوقی بین المللی است که اول امضا می‌کنند و بعد مرحله تصویب آن انجام می شود، اما سندهای غیرحقوقی نه امضا می شوند و نه تصویب مثل قطعنامه‌های شورای امنیت. با وجود این که قطعنامه‌های شورای امنیت بسیار مهم و لازم الاجرا هستند اما امضا نمی شوند. در عین حال امضا نشدن این سند به این معنا نیست که ضمانت اجرا نداشته باشد. بلکه دولت‌ها اجرای آن را تضمین می کنند.پس از اعلام توافق هسته‌اي، وزراي امور خارجه كشورها – به غير از لاوروف وزير امور خارجه روسيه كه به كشورش بازگشت – همراه با مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا عكس يادگاري گرفتند و متن بيانيه نهايي توسط محمد جو.اد ظريف وزير امور خارجه‌ايران و موگريني مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا قرائت شد. سپس حسن روحاني رييس جمهور‌ايران از تهران و باراك اوباما رييس جمهور آمريكا از واشنگتن نظرات خود را در‌اين زمينه اعلام كردند تا همگان در انتظار ثبت‌اين قطعنامه در شوراي امنيت سازمان ملل ظرف روزهاي‌اينده و لغو تحريمها طي هفته‌هاي آتي باشند.
مجموعه گزارشهاي تجارت از سخنان رييس جمهور‌ايران و مقامات ديگر داخلي و خارجي درباره توافق هسته‌اي، متن مفاد توافق‌ايران و 1+5 درباره لغو تحريمها و ساير خبرها و گزارشهاي مرتبط با‌اين موضوع را در صفحات 2، 8 و 9 مي‌توانيد مطالعه كنيد.
اقدامات دولت محمود احمدي نژاد در عرصه سياست خارجي و برخي مواضع افراطي در آن دولت زمينه را براي صدور قطعنامه‌هاي متعدد آژانس بين‌المللي انرژي اتمي‌و شوراي امنيت سازمان ملل بر ضد‌ايران به بهانه فعاليت‌هاي هسته‌اي فراهم ساخته بود. قطعنامه‌هايي كه در بدو امر، احمدي نژاد آنها را به تمسخر مي‌گرفت اما به مرور زمان با ظهور مشكلات اقتصادي براي كشور، او و برخي اعضاي كابينه اش، تحريمها را عامل عدم رفع مشكلات اقتصادي توسط دولت اعلام كردند. در انتخابات رياست جمهوري 1392 حسن روحاني كه در زمان دولت اصلاحات به عنوان دبير شوراي عالي امنيت ملي مسوول تيم مذاكره كننده هسته‌اي‌ايران بود و نخستني تلاشها براي رفع‌اين مناقشه در زمان او صورت گرفته بود، مهمترين وعده انتخاباتي خود را رفع مشكلات اقتصادي مردم از طريق رفع تحريمها ذكر كرد و جنله معروف او مبني بر‌اينكه در كنار چرخش چرخ سانتريفيوژها، چرخ اقتصاد هم بايد بچرخد، اطمينان مردم را به خود جلب كرد به طوريكه با آرايي به مراتب بيشتر از طرفهاي مقابل كه بعضا حامي‌مشي گذشته در مذاكرات هسته‌اي بودند و همچنين با آرايي بالاتر از سعيد جليلي دبير وقت شوراي عالي امنيت ملي كه مسوول تيم مذاكره كننده هسته‌اي بود، به عنوان رييس جمهور انتخاب شد و نخستين تلاشها براي رفع تحريمها، از شهريور 1392 با تماس تلفني روحاني و باراك اوباما رييس جمهور آمريكا اغاز شد و سپس ماهها مذاكراه، علاوه بر آزادسازي بخشي از دارايي‌هاي بلوكه شده‌ايران، به لغو تمامي‌تحريمها بر ضد‌ايران انجاميد.
دور آخر مذاكرات قرار بود تا دهم تيرماه به نتيجه برسد اما هر روز تمديد شد تا به تمديدي طولاني مدت نينجامد و همين دور از مذاكرات شاهد پايان‌اين ماراتن طولاني باشيم. در‌اي مدت كه 18 روز به طول انجاميد وزراي امور خارجه‌ايران و آمريكا در وين حضور داشتند تا طولاني ترين مدت اقامت وزراي امور خارجه دو كشور در يك مكان در چند دهه اخير ثبت شود. وزراي امور خارجه 5 كشور ديگر و مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا هم در رفت و آمد به كشور خود و وين بودند. سرانجام ديروز صبح اعلام شد كه توافق حاصل شده و ظهر ديروز به وقت تهران، توافق نهايي‌ايران و 6 قدرت جهاني و اتحاديه اروپا رسما اعلام شد. تاریخ سازمان ملل به یاد ندارد کشوری که موضوع قطعنامه‌های متعدد شورای امنیت بوده است خود بخشی از راه‌حل و روند لغو این قطعنامه‌ها باشد. به عبارت ديگر برای اولین بار یک کشور ذیل تحریم‌های فصل هفت منشور ملل متحد موفق می شود با مذاکرات و دیپلماسی فعال خود را از وضعیت "تهدید صلح و امنیت بین الملل" برهاند. شايد‌اين بی‌سابقه‌ترین و تاریخی‌ترین مذاکرات سیاسی و بین‌المللی قرن نبود اما مهم‌ترین مذاکرات پنج دهه گذشته محسوب مي‌شود كه عاملي برای پایان دادن به بحران هسته‌ای به عنوان مساله‌اي مهم در منطقه بحران خيز خاورميانه بود تا بار ديگر تفاوت ماهيت‌ايران و كشورهاي ديگر منطقه را به جهانيان نشان دهد.
برنامه اقدام جامع مشترک (برجام) سندی سیاسی و بین‌المللی شامل 100 صفحه متن اصلی و پنج ضمیمه است که طی 22 ماه مذاکره فشرده و جدی به دست آمده است. با اعلام توافق بر سر این برنامه باید سه مرحله مقدماتی، عملیاتی و اجرایی صورت گیرد تا توافق جامع به طور رسمی شکل گیرد. پس از اعلام تفاهم بر سر "برجام" در وین از سوی وزیران خارجه ایران و 1+5 این برنامه به سرعت در اختیار پایتخت‌های دو طرف به ویژه ایران و آمریکا برای بررسی و اعلام نظر نهایی و رسمی قرار می‌گیرد. این سند سیاسی و بین‌المللی طی دو هفته آینده در قالب یک قطعنامه در شورای امنیت سازمان ملل مورد تایید قرار خواهد گرفت که به این شکل برنامه جامع اقدام مشترک رسمیت می‌یابد. در این قطعنامه ضمن تایید آن، نقشه راه آینده اجرای توافق مشخص و کلیه تحریم‌های چهار جانبه علیه ایران لغو و متوقف خواهد شد. در مرحله بعد برنامه جامع اقدام مشترک به کنگره آمریکا و هم‌زمان برای بررسی و اعلام نظر به مجلس شورای اسلامی می‌رود و پس از بررسی و اعلام رای، متن توافق برای عملیاتی شدن آماده می شود. تاریخی از قبل برای شروع اجرای توافق از سوی دو طرف هماهنگ و توافق شده است که با آغاز اجرای برنامه، ضمن اعمال برخی محدودیت‌ها بر برنامه هسته‌ای ایران تمامی تحریم‌های سازمان ملل در ابعاد چهارگانه رفع و متوقف خواهد شد.
بر اساس برجام:
تمامی تحریم‌ها علیه ایران لغو شده و ایران از این پس کشوری تحت تحریم شناخته نخواهد شد. ایران صرفا برخی محدودیت‌های موقت پیش‌بینی شده مطابق با خطوط قرمز تعیین شده از سوی مقام معظم رهبری که پس از مدتی معقول و محدود رفع خواهند شد را می پذیرد. کلیه تحریم‌های اقتصادی، بانکی و مالی مطابق تاکیدات مقام معظم رهبری در روز اجرای برجام، به طور قطعی لغو خواهند شد. ایران از این پس تحت تحریم‌های تسلیحاتی نخواهد بود و طبق قطعنامه شورای امنیت (قطعنامه‌ای که قرار است بعد از حصول به توافق صادر شود) این تحریم‌ها (تسلیحاتی) لغو و بر اساس ضمیمه آن صرفا برخی محدودیت‌های موقت برای زمانی محدود اعمال می‌شود. این برجام در واقع مجموعه‌ای از چندین توافق است که همگی آنها در چارچوب خطوط قرمز تعیین شده از سوی رهبری نظام تعریف شده و برخی اقدامات موقت و محدود با دوره‌های زمانی متفاوت در آن پیش‌بینی شده است.
این قطعنامه شورای امنیت آخرین قطعنامه شورای امنیت در مورد برنامه هسته‌ای ایران خواهد بود و پرونده هسته‌ای ایران را از ذیل فصل هفت منشور ملل متحد خارج خواهد کرد و در آن صرفا به بند 41 از فصل هفت اشاره می شود. هم چنین مدت زمان اجرای قطعنامه محدود بوده و در پایان این مدت ملغی خواهد شد.
از آنجایی که "برنامه جامع اقدام مشترک" یک سند سیاسی و بین المللی و غیرحقوقی است این‌گونه اسناد امضا نمی شوند نه این سند بلکه هیچ یک از اسناد غیرحقوقی بین المللی برای اجرایی شدن امضا نمی‌شوند. امضای اسناد مربوط به معاهدات حقوقی دو جانبه و معاهدات حقوقی بین المللی است که اول امضا می‌کنند و بعد مرحله تصویب آن انجام می شود، اما سندهای غیرحقوقی نه امضا می شوند و نه تصویب مثل قطعنامه‌های شورای امنیت. با وجود این که قطعنامه‌های شورای امنیت بسیار مهم و لازم الاجرا هستند اما امضا نمی شوند. در عین حال امضا نشدن این سند به این معنا نیست که ضمانت اجرا نداشته باشد. بلکه دولت‌ها اجرای آن را تضمین می کنند.پس از اعلام توافق هسته‌اي، وزراي امور خارجه كشورها – به غير از لاوروف وزير امور خارجه روسيه كه به كشورش بازگشت – همراه با مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا عكس يادگاري گرفتند و متن بيانيه نهايي توسط محمد جو.اد ظريف وزير امور خارجه‌ايران و موگريني مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا قرائت شد. سپس حسن روحاني رييس جمهور‌ايران از تهران و باراك اوباما رييس جمهور آمريكا از واشنگتن نظرات خود را در‌اين زمينه اعلام كردند تا همگان در انتظار ثبت‌اين قطعنامه در شوراي امنيت سازمان ملل ظرف روزهاي‌اينده و لغو تحريمها طي هفته‌هاي آتي باشند.
مجموعه گزارشهاي تجارت از سخنان رييس جمهور‌ايران و مقامات ديگر داخلي و خارجي درباره توافق هسته‌اي، متن مفاد توافق‌ايران و 1+5 درباره لغو تحريمها و ساير خبرها و گزارشهاي مرتبط با‌اين موضوع را در صفحات 2، 8 و 9 مي‌توانيد مطالعه كنيد.
مطالب مرتبط
