به گزارش خبرگزاری فارس از قزوین، در هفته‌های اخیر شاهد کمیاب شدن مرغ در بازار قزوین بوده‌ایم. به نحوی که به گفتهٔ فروشندگان این کالا، مرغ ساعت 8،30 صبح وارد مغازه‌ها و فروشگاه‌های عرضه‌کننده شده و طی کمتر از یک ساعت تمام می‌شود و اگر فردی در باقی ساعات روز در قزوین دنبال مرغ باشد، این کالای اساسی برای وی دست‌یافتنی نیست. پیش‌تر معاون اقتصادی استاندار قزوین در گفت‌وگو با خبرنگار فارس برای حل این مشکل از عرضهٔ مرغ در ۲ نوبت یعنی یک بار در ساعات اولیهٔ صبح و یک بار در ساعات عصر خبر داده بود که چندی بعد معاون سیاسی امنیتی استاندار قزوین در گفت‌وگو با فارس این راهکار را رد کرده و عنوان کرد بهدلیل اینکه مرغ کالایی فاسدشدنی است، این امکان وجود ندارد که شب کشتار شود و در روز در ۲ نوبت توزیع شود. در این ایام در خیابان امام‌خمینی(ره) و بازارچهٔ سپه که 2 مکان اصلی عرضهٔ مرغ در قزوین هستند، شاهد ایجاد صف‌های طولانی هستیم، صف‌هایی که گویا در آن‌ها خبری از موج پنجم کرونا و ویروس دلتا نیست و دعواهایی که بعضاً در این صف‌ها بر سر جابهجا شدن نوبت‌ها رخ می‌دهد. به‌نظر می‌رسد یکی از راه‌حل‌های برطرف شدن این مشکل، حرکت از عرضهٔ سنتی مرغ به‌سوی عرضهٔ بخشی از مرغ تولیدی بهصورت اینترنتی باشد. زیرا فروش اینترنتی بهصورت شفاف و با ارائهٔ کد ملی به‌راحتی قابل اجراست و از ایجاد صف‌های طولانی و شیوع بیشتر کرونا جلوگیری می‌کند. اکنون در شرایطی قرار داریم که فروشگاه‌های اینترنتی در قزوین جایگاه خوبی پیدا کرده‌اند و علی‌الخصوص در ایام کرونا مردم بیشتر به‌سوی خریدهای اینترنتی روی آورده‌اند، اما گویا مدیران استانی به دلایلی نامعلوم رابطهٔ مطلوبی با فروش اینترنتی نداشته و تمایل به عرضهٔ اینترنتی مرغ ندارند، همان‌گونه که در ایام نوروز نیز مسؤولان ترجیح دادند مردم در صف‌های طولانی برای تهیهٔ میوهٔ شب عید بمانند، اما عرضهٔ بخشی از میوهٔ تعاونی توسط فروشگاه‌های اینترنتی را نپذیرند.
درخواست فروش اینترنتی یک‌صدم از مرغ دولتی را کردیم، اما موافقت نکردند
حسام عابدی‌ها، مدیر یکی از مهم‌ترین فروشگاه‌های اینترنتی استان قزوین در گفت‌وگو با خبرنگار فارس می‌گوید: ما مجوز توزیع مرغ تعاونی را داریم، به این معنا که دامپزشکی با توجه به فضایی که ما در اختیار داریم این مجوز را به ما داده است که امکان توزیع مرغ را داریم. اداره صمت نیز به ما سهمیهٔ روزانه‌ای می‌دهد که در حالت عادی سهمیه وابسته به میزان سفارش ماست، برای مثال در روزهای عادی سفارش 200 یا 300 کیلو مرغ را می‌دهیم و همین میزان مرغ نیز به ما تعلق می‌گیرد. در روزهای غیرعادی مانند این ایام که تقاضای مردم برای خرید مرغ زیاد شده است، ما حتی اگر سفارش 2 تن مرغ هم بدهیم، برای ما 30-40 کیلو مرغ می‌آورند، زیرا می‌گویند مرغ کم است و باید به نحوی توزیع شود که به همه برسد. وی ادامه می‌دهد: ما در صدد این هستیم که بخشی از مرغ تعاونی را از سازمان صمت بگیریم و بهصورت اینترنتی توزیع کنیم تا مردم در ایام کرونا در صف نایستند، اما سازمان صمت موافقت نمی‌کند. ما در حوزه‌های لجستیک، نرم‌افزاری و اجرایی، ظرفیت توزیع روزانه یک تن مرغ را داریم. این یک تن مرغ حداقل صف 20 مغازه را کم می‌کند. ما حتی حاضریم فروش مرغ را بدون سود داشته باشیم و مرغ را با همان قیمتی که خریده‌ایم به مردم عرضه کنیم، شاید این کار موجب ضرر ما شود، اما از سوی دیگر موجب جذب مشتری خواهد شد. عابدی‌ها در ادامه اظهار می‌کند: در این شرایط به‌جای اینکه مسؤولین برای حل مشکل صف‌های طولانی به سراغ ما بیایند تا به فروش اینترنتی روی آورده شود، اما متأسفانه نه تنها این اتفاق نمی‌افتد، بلکه زمانی که ما برای این کار اقدام می‌کنیم مخالفت می‌کنند و می‌گویند سهمیه برای همه همین قدر است و سهمیهٔ اضافه به کسی نمی‌دهیم.
اولویت صمت با فروشگاه‌های اصلی است
برای پیگیری این موضوع و دلایل مخالفت سازمان صمت با عرضهٔ بخشی از مرغ تعاونی بهصورت اینترنتی، به سراغ رئیس سازمان صمت رفتیم. عزیزالله افضلی، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قزوین در گفت‌وگو با خبرنگار فارس می‌گوید: بحث تنظیم بازار محصولات کشاورزی با جهاد کشاورزی است، توزیع از زمانی که از عمده‌فروش به خرده‌فروش تحویل می‌شود با سازمان صمت است. تعهد جهاد کشاورزی تحویل روزانه 100 تن مرغ است، اما معمولاً به 100 تن نمی‌رسد و کمتر است، برای مثال چند روز قبل تا 65 تن هم کاهش داشته است. نیاز استان به ازای هر نفر بهصورت استاندارد روزانه 80 گرم است که اگر محاسبه کنیم برای کل استان حدود 100 تن خواهد بود. وی در رابطه با عرضهٔ مرغ به فروشگاه‌های اینترنتی نیز عنوان می‌کند: اولویت ما عرضهٔ مرغ به فروشگاه‌های اصلی است که بار مراجعات مردمی به آن‌ها زیاد است.
هفتهٔ آینده تولید مرغ بیشتری در استان خواهیم داشت
در ادامه به سراغ جهاد کشاورزی می‌رویم تا وضعیت تولید مرغ در استان را بررسی کنیم و ببینیم آیا تولید مرغ در قزوین نسبت به هفته‌های گذشته کاهش یافته که در سطح شهر شاهد صفوف طولانی برای تهیهٔ این کالای اساسی هستیم؟ حمیدرضا عزتی، معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین در گفت‌وگو با خبرنگار فارس می‌گوید: روز سه‌شنبه(29 تیرماه) 95 تن مرغ و روز دوشنبه(28 تیرماه) نیز 50 تن مرغ گرم و 30 تن مرغ منجمد در استان توزیع شده است. در هفتهٔ گذشته گله‌های ما بهصورت متوالی در مرغداری‌ها تخلیه شدند، حال ممکن است یک روز جوجه‌ریزی کنند و یک روز به دلایلی در جوجه‌ریزی مشکلی پیش بیاید، این‌گونه نیست که ما بتوانیم هر روز بهصورت قطعی 100 یا 50 هزار قطعه جوجه‌ریزی داشته باشیم. البته در این میان مرغ منجمد نیز برای روزهایی که جوجه‌ریزی کم است، تدارک دیده شده است.
خیابان امام خمینی، یکی از مراکز مهم عرضهٔ مرغ در شهر است. همانطور که می‌بینید قفسهٔ فروشندگان در وقت عصر خالی است
وی ادامه می‌دهد: در حوزهٔ کاری ما نیز مانند همهٔ بخش‌ها مشکلاتی وجود دارد، از جمله اینکه در ماه گذشته خریدی که در حوزهٔ نهاده‌ها داشتیم، بهدلیل مسائلی که در جنوب در رابطه با راننده‌ها و کامیون‌داران پیش آمد، بار با تأخیر به ما رسید. اما در حالت کلی وضعیت جوجه‌ریزی نسبت به سال گذشته حدود 10 درصد افزایش یافته است. مرغی که اکنون در حال عرضه به بازار است، مربوط به جوجه‌ریزی خردادماه است. خرداد سال گذشته 2 میلیون و 335 هزار قطعه جوجه‌ریزی داشته‌ایم که این عدد امسال به 2 میلیون و 338 هزار قطعه رسیده است. هم‌چنین در تیر ماه سال گذشته 2 میلیون و 354 هزار قطعه جوجه‌ریزی داشته‌ایم که این عدد در تیرماه سال جاری به 2 میلیون و 750 هزار قطعه رسیده است. وی عنوان می‌کند: طی 40-50 روز آینده وضعیت تولید ما خوب است اما در حالت کلی در مسائلی که برای گله‌ها اتفاق می‌افتد ممکن است این تولید همه روزه بهصورت متوازن نباشد، برای مثال در هفتهٔ اول خرداد جوجه‌ریزی ما تا حدودی با کاهش مواجه شد که اکنون مرغ آن به بازار رسیده، خوش‌بختانه در هفتهٔ آینده وضعیت بهتر خواهد شد و گله‌های بیشتری برای عرضه داریم.
افزایش تقاضا برای مرغ موجب ایجاد صفوف شده است
در ادامه مجدد به سازمان صمت مراجعه می‌کنیم تا ببینیم مشکل اصلی کجاست و دلیل اینکه علی‌رغم عدم کاهش تولید مرغ، در حوزهٔ توزیع با مشکل هستیم، چیست و هم‌چنین دلایل مخالفت صمت با فروش اینترنتی را پیگیری کنیم. محمدعلی بیشه‌ای، معاون بازرسی سازمان صمت در گفت‌وگو با خبرنگار فارس می‌گوید: متولی تولید و تأمین مرغ جهاد کشاورزی است، در این چند روز در زمان جوجه‌ریزی وقفه افتاده بود، به همین خاطر تولید تا حدودی کم و زیاد می‌شد، ولی در مجموع با توجه به چیزی که جهاد گفته است تا چند روز آینده تولید افزایش یافته و وضعیت بهتر خواهد شد و نگرانی در این خصوص وجود ندارد. خوش‌بختانه اکنون روزانه 70 الی 100 تن مرغ در استان توزیع می‌شود. وی افزایش تقاضا برای مرغ را یکی از دلایل ایجاد صفوف عنوان کرده و خاطرنشان می‌کند: یکی از دلایل ایجاد صفوف، افزایش مصرف مردم است، از سوی دیگر مردم ترس این را دارند که نکند بار نباشد، به همین دلیل تقاضا افزایش یافته تا بتوانند این کالا را ذخیره کنند. هم‌چنین زمزمه‌هایی وجود دارد که بهدلیل افزایش قیمت شیر و لبنیات، احتمال بالا رفتن قیمت مرغ نیز وجود دارد. از سوی دیگر اکنون تنها کالای پروتئینی که مصرف آن برای مردم مقرون به صرفه باشد، مرغ است، زیرا قیمت کالاهای دیگر نظیر تخم‌مرغ و گوشت قرمز بالا است و همین موارد موجب شده تقاضا برای خرید مرغ افزایش یابد. از سوی دیگر، با توجه به افزایش مراسم‌های عروسی و عزا در این ایام، مصرف مرغ افزایش یافته و بهدلیل اینکه مردم توان خردی و سرو گوشت در مراسمات را ندارند، از مرغ استفاده می‌کنند.
نقش دلال‌ها در ایجاد صفوف غیرقابل انکار است
بیشه‌ای در ادامه به وجود دلال‌ها اشاره کرده و اظهار می‌کند: تولید مرغ و تحویل آن تا مرحلهٔ عمده‌فروشی با جهاد کشاورزی است. توزیع آن از مرحلهٔ عمده‌فروشی تا سطح خرده‌فروشی با سازمان صمت است که بر فعالیت پخشی‌ها نظارت می‌کند و حتی خرده‌فروشی‌ها را نیز کنترل می‌کند. از سویی ما نمی‌توانیم در سطح خرده‌فروشی‌ها به مغازه‌داران فشار بیاوریم که عدد مشخصی برای مثال فقط یک یا دو مرغ به هر کس بدهند، چون اگر چنین شود ترس مردم بیشتر می‌شود و این تصور در اذهان عمومی شکل می‌گیرد که بار وجود ندارد، و همین موجب هجوم بیشتر مردم به فروشگاه‌ها و انباشت خانگی خواهد شد. وی ادامه می‌دهد: در این میان دلال‌ها نیز از شرایط موجود سوءاستفاده می‌کنند و با توجه به اینکه قیمت فروش مرغ در تهران و کرج به 38-40 هزار تومان رسیده است، گاهی دلال‌ها در صف می‌ایستند و خرید می‌کنند، ما هم که نمی‌دانیم چه کسی دلال است تا به او مرغ ندهیم. ما برای کوتاه کردن دست دلالان، نظارت‌ها را بالا برده‌ایم و به این منظور از نیروهای بسیج و سپاه نیز درخواست همکاری کرده‌ایم تا در حوزهٔ نظارت به ما کمک کنند.
از مردم نیز درخواست می‌کنیم در حوزهٔ توزیع مرغ هر جا تخلفی را مشاهده کردند با سامانهٔ 124 تماس بگیرند تا ما متخلفان را شناسایی کرده و با آن‌ها برخورد کنیم. این مسؤول در رابطه با بیم مردم در خصوص افزایش قیمت مرغ تصریح می‌کند: مرغداران تقاضای افزایش قیمت مرغ را دارند و می‌گویند قیمت‌گذاری مصوب ستاد تنظیم بازار مربوط به سال گذشته بوده و در سال 1400 قیمت نهاده‌ها، هزینه‌های کارگری و هزینه‌های آب‌وبرق بالا رفته است. این مسئله نیز در حال بررسی است، زیرا شرایط نباید به‌گونه‌ای باشد که مرغدار متضرر شود، چون در این صورت تولیدکننده تولید را متوقف خواهد کرد و اگر این اتفاق رخ دهد فاجعهٔ بیشتری به بار می‌آید، بنابراین سازمان صمت در کنار حمایت از مصرف‌کنندگان، باید حامی تولیدکنندگان نیز باشد. البته مردم در این خصوص نگران نباشند، قیمت مرغ آن‌چنان بالا نخواهد رفت، شاید در حد کیلویی 1 یا 2 هزار تومان باشد که بتوانیم از تولیدکننده‌ها حمایت کنیم تا مرغ مستقیم از تولیدکننده وارد بازار شود تا دست دلالان از این حوزه کوتاه شود، چون الان شرایط به نحوی است که تولیدکننده سودی نمی‌کند و سود اصلی عاید دلالان می‌شود.
کسی برای فروش اینترنتی به ما مراجعه نکرده است، یک تن در مقابل 10 تن چیزی نیست!
بیشه‌ای مراجعهٔ فروشگاه‌های اینترنتی به سازمان صمت جهت دریافت روزانه یک تن مرغ را تکذیب کرده و بیان می‌کند: بنده چنین موضوعی را تأیید نمی‌کنم که فروشگاه‌های اینترنتی به ما مراجعه کرده باشند و ما درخواست آنان را برای فروش روزانه یک تن مرغ بهصورت اینترنتی رد کرده باشیم، ما مخالفتی با این موضوع نداریم، کسی نیامده به ما بگوید شما روزانه یک تن مرغ به ما بدهید تا ما بهصورت مستقیم به مردم عرضه کنیم و ما مخالفت کرده باشیم. ما الان به فروشگاه‌های زنجیره‌ای روزانه 2 تن مرغ می‌دهیم، با عرضهٔ مرغ به فروشگاه‌های اینترنتی هم مشکل نداریم، هر فروشگاهی چنین درخواستی دارد می‌تواند با معاونت بازرگانی سازمان صمت هماهنگ کند. زیرا یک تن در مقابل صد تن باری نیست که ما نخواهیم بدهیم.
در ادامه برای بررسی این موضوع به سراغ معاونت بازرگانی سازمان صمت نیز می‌رویم و علی‌رغم چندین بار تماس تلفنی، پاسخی دریافت نمی‌کنیم.
تمامی مشکلات مربوط به حوزهٔ توزیع مرغ است
در نهایت به سراغ یکی از مرغداران می‌رویم تا ببینیم در شرایط کنونی مرغداران با چه مشکلاتی مواجه هستند و آیا در هفته‌های اخیر تولید آنان کاهش یافته است یا خیر. یکی از مرغداران استان در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس در قزوین می‌گوید: اکنون در حوزهٔ تولید مرغ مشکلی در استان وجود ندارد و مشکل اصلی در بحث توزیع است. دولت سامانه‌ای را تعیین کرده که مرغدار نمی‌تواند مرغ تولیدی خود را بهصورت آزاد بفروشد، چون نهاده‌ها را بهصورت دولتی دریافت می‌کند. البته درست است که نهاده‌ها با تأخیر به دست ما می‌رسند، اما چون نهادهٔ دولتی دریافت می‌کنیم باید الزاماً مرغ را هر کیلو 17 هزار و 400 تومان به کشتارگاه‌های دولتی بفروشیم. وی ادامه می‌دهد: درست است که تولید تا حدود بسیار کمی کاهش یافته است، اما این کاهش تولید به اندازه‌ای چشمگیر نیست که بخواهد بازار را با مشکل مواجه کند. این کاهش اندک تولید به این دلیل است که پیش از این، برای مثال یک مرغداری با جواز جوجه‌ریزی 20 هزار تایی، اجازه داشت در هر دورهٔ ۲ ماهه، ده درصد جوجه‌ریزی آزاد داشته باشد و مرغ تولیدی از این جوجه‌ریزی اضافه را بهصورت آزاد بفروشد تا بتواند از این راه اندکی سود کند، اما اکنون این امکان وجود ندارد که مرغدار بتواند بیش از مجوز خود جوجه‌ریزی داشته باشد و در صورت مشاهده جریمه خواهد شد.
قیمت مرغ مصوب افزایش خواهد یافت
این مرغدار در ادامه به ۲ نرخی بودن مرغ در قزوین اشاره کرده و بیان می‌کند: در گذشته معدود استان‌هایی در کشور وجود داشتند که مرغ در آن‌ها ۲ نرخی بود، اما اکنون در اغلب استان‌ها از جمله استان قزوین مرغ بهصورت ۲ نرخی عرضه می‌شود. یعنی یک قیمت مصوب که 24 هزار و 900 است و یک قیمت آزاد که حدود 32-33 هزار تومان است. تمام این اتفاقات رخ داده که قیمت مرغ را بالا ببرند، یعنی مرغ مصوب به 27-28 هزار تومان برسد. وی اظهار می‌کند: متأسفانه مرغ بهصورت مناسب در استان توزیع نمی‌شود، مرغ توزیعی با نرخ مصوب دولتی کم است و بقیه را بهصورت آزاد عرضه می‌کنند، همین ۲ نرخی بودن موجب می‌شود قیمت مرغ دولتی نیز به‌زودی افزایش یابد.
جوجه‌ها را معدوم می‌کردند که قیمت آن را بالا ببرند، اکنون قیمت آن بیش از 4 برابر شده است
این مرغدار ضمن گلایه از افزایش قیمت ناعادلانهٔ هر قطعه جوجه، اظهار می‌کند: قیمت نهاده‌ها آن‌چنان افزایش نداشته است، اما از اردیبهشت ماه قیمت هر قطعه جوجه به‌شدت بالا رفته است. هر قطعه جوجه‌ای که اوایل سال جاری 1800 یا 2 هزار تومان بود، اکنون به 7 الی 8 هزار تومان رسیده است و همین امر موجب شده تولید مرغ برای ما صرفهٔ اقتصادی نداشته باشد. سال گذشته یک مدت قیمت جوجه به 800 یا هزار تومان هم رسید و به همین دلیل شاهد بودیم برای بالا بردن قیمت آن، جوجه‌ها را معدوم می‌کردند، و همین اتفاق هم افتاد. وی در ادامه به تأخیر در رسیدن نهاده‌های دولتی به دست مرغدار اشاره کرده و خاطرنشان می‌کند: نهاده‌های دولتی با تأخیر یک ماه الی 40 روزه به دست مرغداران می‌رسد، ما مجبوریم نهاده‌ها را از بازار آزاد بخریم و بعد از اینکه نهادهٔ دولتی به ما رسید جابهجا کنیم، چون جوجه که انسان نیست تا به او بگوییم چند روز گرسنگی را تحمل کن تا نهادهٔ دولتی به ما برسد.
این در حالی است که جهاد کشاورزی باید قبل از جوجه‌ریزی، نهاده را تحویل مرغدار بدهد. نهاده‌های دولتی زمانی که جوجه‌ها 20 الی 25 روزه هستند به دست ما می‌رسند و به همین دلیل ما ناچاریم نهاده‌ها را از بازار آزاد خریداری کنیم. همین دلایل موجب شده برخی از مرغداران با شرکت‌های زنجیره‌ای بهصورت درصدی قرارداد ببندند، یعنی مرغدار با برخی شرکت‌های بزرگ قرارداد می‌بندد، نهاده‌هایش را از او می‌گیرد و در نهایت این شرکت‌ها درصدی از فروش مرغ را به مرغدار می‌دهند تا ضرر نکند. این مرغدار در پایان به تشریح قیمت تمام‌شدهٔ تولید هر کیلو مرغ می‌پردازد و می‌گوید: اگر ما مرغ را با نهادهٔ آزاد تولید کنیم، برای تولید هر کیلو از آن باید 22 الی 23 هزار تومان هزینه کنیم و اگر همین مرغ با نهادهٔ دولتی تولید شود قیمت هر کیلو از آن 16 هزار و 800 الی 16 هزار و 900 تومان خواهد بود و کشتارگاه‌های دولتی این را از ما با قیمت هر کیلو 17 هزار و 400 تومان می‌خرند و در نهایت با نرخ مصوب 24 هزار و 900 تومان به دست مصرف‌کننده می‌رسانند و در این میان عملاً سود خاصی عاید مرغدار نمی‌شود.
به گزارش خبرگزاری فارس از قزوین، تمامی مراحل تولید تا توزیع مرغ، از مرحلهٔ تولید توسط مرغدار با همکاری سازمان جهاد کشاورزی تا مرحلهٔ توزیع توسط سازمان صمت در این گزارش مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت و با اندکی دقت در خواهیم یافت که مشکل در حوزهٔ شبکهٔ توزیع مرغ است. اکنون در آغاز موج پنجم کرونا در استان قزوین شاهد صفوف طولانی برای تهیهٔ مرغ به‌عنوان یکی از کالاهای اساسی هستیم که در این میان نیز مسؤولین با عرضهٔ اینترنتی یک‌صدم مرغ تولیدی روزانه که به گفتهٔ مدیر یکی از فروشگاه‌های اینترنتی، موجب کم شدن صف 20 مغازه می‌شود، مخالفت می‌کنند و یا احتمالاً اعتقادی به همکاری با فروش اینترنتی مرغ و روش‌های نوین توزیع ندارند. لذا باید توجه کرد که شبکهٔ سنتی توزیع کالاهای اساسی مردم نیاز فوری به بازنگری دارد.
گزارش از معصومه امینی
انتهای پیام/
