نرخ تورم تمام کشورهای جهان و زمینههای بروز آن
ایران دوازدهمین کشور دارای بالاترین تورم
از زمانی که دولت تدبیر و امید روی کار آمد یکی از مهمترین اولویتهای خود را کاهش نرخ تورم اعلام کرد؛ تورمی که بسیار شد کرده بود و با گذر از 40 درصد، ایران را در زمره 3 کشور دارای بالاترین نرخ تورم قرار داده بود.
روزنامه تجارت- فاطمه مهتدي؛ طی دو سال اخیر با
تلاشهای دولت، تورم کاهش یافته و دولت در نظر دارد تا سال آینده، تورم را
تک رقمی کند؛ اتفاقی که تنها در آخرین سال دولت اصلاحات، به آن نزدیک شدیم و
هم اکنون برای ایرانیان شبیه به یک رویا شده است. اما مروری بر نرخ تورم
کشورهای دیگر نشان می دهد دسترسی به تورم تک رقمی چندان کار دشواری هم
نیست. هم اکنون ایران با تورم 14.1 درصدی، در رده دوازدهم کشورهای دارای
بالاترین نرخ تورم در جهان است. بد نیست بدانید که تنها 15 کشور جهان تورم
دو رقمی دارند و رسیدن به تورم تک رقمی، تنها یک نقطه آغاز برای نیل به
تورم کمتر است.
تورم به معني افزايش مداوم در قيمت است و از دلايل عمده
تورم يا تقاضاي بيش از حد و رشد سريع اقتصادي يا كاهش ذخاير است. بخشهاي
توليدي و خدمات و افرادي كه در بازارها سرمايه گذاري دارند از تورم سود
ميبرند. درصورتي كه اقتصاد نزديك به رشد كامل باشد افزايش قيمتها رخ
ميدهد و شركتها به قابليت كافي براي افزايش قيمتها و تورم عمل ميكنند.
در زماني كه استخدام و نيروي كار وضعيت خوبي را تجربه ميكند نيروهاي كار
حقوق بالاتري را دريافت ميكنند و قدرت خريد بالاتري دارند. دراين زمان اگر
رشد اقتصادي بالاتر از حد رشد باشد بازار تقاضا نيز افزايش خواهد يافت. به
طور مثال انگلستان در دهه 80 ميلادي با افزايش ناگهاني در رشد اقتصادي
روبرو شد و دولت با كاهش نرخ سود بانكي و مالياتها باعث افزايش اطمينان در
مصرف كننده و افزايش قدرت خريد شد. دراين زمان قيمت مسكن تا 30 درصد
افزايش و ميزان دريافت وام از بانكها نيز افزايش يافت به طوري كه نرخ رشد
اقتصادي به 5 درصد رسيد و در نتيجه باعث افزايش تورم شد كه اكنون كسري
بودجه را براياين كشور به همراه داشته است. يكي ديگر از عوامل تورم، هزينه
شركتها است. اگر هزينه شركتها افزايش يابداين شركتها بر قيمت كالاهاي
خود می افزایند كه تاثير آن متوجه مصرف كننده خواهد بود. افزايش درآمدها بر
هزينههاي شركتها و كارخانهها ميافزايد كه در نهايت در قيمت كالاهاي
مصرفي ديده ميشود. همچنين هزنيه واردات نيز بر افزايش تورم تاثير گذار
استاين امر در زماني كه نرخ ارزهايي چون دلار و يورو دچار تغيير ميشوند
بيشترين تاثير را ميبيند. افزايش يا كاهش قيمت مواد خام نيز از ديگر دلايل
تاثيرگذاري در نرخ تورم است. بهترين مثال قيمت نفت است که درصورتي كه
افزايش قابل توجه داشته باشد بر بيشتر كالاها تاثير ميگذارد و باعث افزايش
هزينهها و رشد تورم ميشود. مالياتها نيز از عوامل موثر در وضعيت تورم
هستند. اگر دولت مالياتها را افزايش دهداين امر باعث افزايش قيمتها براي
مصرف كننده ميشود. چاپ زياد پول توسط بانك مركزي نيز باعث افزايش تورم
ميگردد زيرا ذخيره پولي نقش مهميدر قيمت گذاري دارد. اگر ميزان نياز به
پول افزايش يابد قيمت كالاها نيز افزايش خواهد داشت و افزايش بيش ازحد تورم
به دليل افزايش بيش از حد در ذخاير مالي است اگرچه شرايطي چون تله نقدينگي
يا ركود نيز باعث افزايش ذخاير پولي بدونايجاد تورم ميشود. زيرا دراين
صورت بانكها وامهاي خود را افزايش نميدهند.
دراين ميان به طور كلي
عملكرد مقامات مالي در تنظيم نرخ تورم مهم است. بعضي اوقات تورم به صورت
طبيعي با كاهش ذخاير و افزايش تقاضا رخ ميدهد ولي زمانهاي ديگر توسط
شركتهاي بزرگ طراحي ميشود شركتهايي كه اقلام معروف را توليد ميكنند
دائما قيمتهاي خود را افزايش ميدهند چون مشتري با وجود قيمت بالا تمايل
به پرداخت آنرا براي كالاي محبوبش دارد. شركتهاي بزرگ همچنين قيمتهاي
اقلاميمورد نياز مصرف كننده از جمله نفت و گاز را نيز افزايش ميدهند.
تصميم گيري توسط صاحبان تجارتها ميتواند بر تورم تاثير بگذارد. درحاليكه
مصرف كننده از تورم سود كميميبرد، برخي از افراد ازاين امر سود ميبرند.
توليدكنندگان ميتوانند قيمت محصولات خود را افزايش دهند و سرمايه گذاران
نيز درصورت داشتن سرمايه در بازارها و املاك از تورم سود ميبرند.
اما نرخ تورم در کشورهای مختلف جهان چه میزان است؟
درحال
حاضر بالاترين نرخ تورم در جهان متعلق به كشور ونزوئلا با 68.50 درصد است.
كشور اوكراين در مقام دوم و كشور كره شمالي در رتبه سوم با تورمهاي 58.40
درصد و 55 درصد قراردارند.اين درحالي است كه كشور كومور پايين ترين نرخ
تورم یعنی منفی 3.40 درصد را دارد. كشورهاي يونان، زيمبابوه و بنين نيز از
تورم منفي 2.10- درصد، 2.70- درصد و 2- درصد برخوردارند.
نرخ تورم در
عراق از ماه مه 1.70درصد ثبت شده است . ميانگين نرخ تورم در عراق از سال
2005 تا 2015 حدود 13.61 درصد بوده است درسال 2006اين نرخ به بالاترين حد
خود يعني 76.55 درصد رسيد و پايين ترين نرخ آن 6.37- درصد در سال 2009
بوده است. درعراق اجزائ مهم سبد مصرف كنندگان مسكن، آب، برق 31 درصد، غذا و
نوشيدنيها 11 درصد ، حمل و نقل 11 درصد ، لباس 7.3 درصد وسايل ارتباطي
2.9 درصد و بهداشت 2.3 درصد است.
انتظار ميرود نرخ تورم در آلمان
افزايش يابد و 0.3 درصد رشد داشته باشد. درماه مه نرخ تورم از 0.7 مسير
كاهشي را آغاز كرد. ميانگين نرخ تورم آلمان از سال 1950 تا 2015 حدود 2.45
درصد بوده است . بالاترين نرخ تورم درآلمان درسال 1921 به 11.45 درصد رسيده
و پايينترين ركورد نرخ تورم در 1950 روند كاهشي 7.62- درصد داشته است. طبق
آمار قيمت انرژي احتمالا با كاهش 5.9 درصدي همراه خواهد بود و قيمت مواد
غذايي و هزينه خدمات كاهشي 1 درصدي خواهند داشت. همچنين انتظار ميرود
قيمت براي مصرف كنندگان 0.1 درصد كاهش يابد.
نرخ تورم درايالات متحده
در ماه مه 0 درصد ثبت شده است. ميانگين تورم در آمريكا از سال 1914 تا 2015
حدود 3.32 درصد بوده است. بالاترين نرخ تورم دراين كشور در زمان ركود
اقتصادي سال 1920 بوده كه به 23.70 درصد رسيده و پايينترين نرخ درسال 1921
حدود 15.80- بوده است. درايالات متحده نرخ كالاهاي مصرفي شامل 14 درصد
هزينه غذا، 9.3 درصد هزينه انرژي، كالا 19.4 درصد و خدمات 57.3 درصد است.
مسكن 32.1 درصد، خدمات حمل و نقل 5.5 درصد و خدمات بهداشتي پزشكي 5.8 درصد
است.
نرخ تورم در تركيه در ماه مه سال 2015 حدود 8.9 درصد ثبت شده است.
ميانگين نرخ تورم در تركيه از سال 1965 تا 2015 ، 36.72 درصد بوده است كه
در سال 1980 به بالاترين سطح خود 138.71 درصد و در ژوئن سال 1968 به
پايينترين حد خود 4.01- درصد رسيده است. يكي از مهمترين بخشها در قيمت
مصرف كنندگان در تركيه غذا و نوشيدنيهاي غيرالكلي 24.5 درصد بوده نرخ
مسكن، آب، برق، گاز و ديگر سوختها 16.4 درصد است. حمل و نقل 15.5 درصد،
لباس 7.2 درصد، كافه و رستورانها و هتلها 6.6 درصد، وسايل ارتباطي 4.7
درصد و بهداشت 2.4 درصد درآمد مصرف كنندگان را به خود اختصاص داده است.
نرخ
تورم در چين در ماه مه امسال 1.20 درصد بود. ميانگين نرخ تورم دراين كشور
بين سالهاي 1986 تا 2015 ، 5.60 درصد بوده است. بالاترين رقم نرخ تورم
28.40 درصد در سال 1989 و پايين ترين رقم 2.20- درصد در 1999 است. در چين
مهمترين بخش از سبد كالاي مصرف كنندگان غذا با 31.8 درصد، مسكن 17.2 درصد،
آموزش و فرهنگ 13.8 درصد، حمل و نقل 8.5 درصد، خدمات 5.6 درصد، سيگار و
نوشيدنيهاي الكلي 3.5 درصد بوده است. سبد مصرف كنندگان هر پنج سال بازبيني
و آمارگيري ميشود و طبق آخرين بررسيها توسعه اقتصادي و افزايش مصرف
گرايي دراين كشور بيشتر شده است.
نرخ تورم در عربستان سعودي در ماه مه
2.10 درصد بوده است. ميانگين نرخ تورم دراين كشور از سال 2000 تا 2015
حدود 2.78 درصد بوده كه بالاترين نرخ درسال 2008 به 11.10 درصد و پايينترين
سطح در سال 2001 به 2- درصد رسيده است. درعربستان سعودي بيشترين شاخص مصرف
كنندگان مواد غذايي و نوشيدني 26 درصد، اجاره خانه، سوخت و آب 18درصد، حمل
و نقل و وسايل ارتباطي 16 درصد بوده است ديگر موارد چون لوازم خانگي 11
درصد، لباس 8 درصد، آموزش 6 درصد و خدمات بهداشتي 2 درصد و خدمات 13 درصد
بوده است.
نرخ تورم در افغانستان در ماه آوريل به 1.40 - درصد رسيد.
ميانگين تورم دراين كشور از سال 2005 تا 2015 بين 4.57 درصد بوده است كه
در سال 2011 به بالاترين سطح خود 13.97 درصد و در سال 2009 به پايين ترين
سطح 18.39- درصد رسيده است. طبق اعلام موسسه آمار افغانستان شاخص مصرف
كننده بين دو گروه مواد غذايي با 61.3 درصد و غيرغذايي 37 درصد تقسيم شده
است. مهم ترين اقلام غذايي نان و غلات 28 درصد ، گوشت 6 درصد، شير، پنير و
تخم مرغ 5.6 درصد روغن و كره 5.3 درصد بوده در بخش غيرغذايي بيشتر شامل
مسكن با 17.2 درصد ، لباس 7.2 درصد ، لوازم خانه 7 درصد ، حمل و نقل 2.3
درصد و بهداشت 2 درصد بوده است.