عباس جبالبارزی
نایب رییس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران
شاهد رویکردهای متفاوتی از سوی دولت هستیم و به تازگی تغییر احتساب حقوق پایه گمرکی به ارز نیمایی در دستور کار قرار گرفته است. البته بیشتر تولیدکنندگان موافق ارز تک‌نرخی هستند اما برای اینکه محاسبات گمرکی بر حسب ارز نیمایی انجام شود، این سوال پیش می‌آید که دقیقا در مورد چه کالاهایی قرار است این اتفاق رخ دهد؟ اگر در مورد کالاهای مصرفی یا لوکس است اشکالی ندارد و حتی می‌توانند تعرفه بالایی قرار دهند، چراکه بسیاری از آنها کمکی به اقتصاد کشور نمی‌کند. اما اگر قرار است برای مواد اولیه یا ماشینآلات تولید هم این اتفاق رخ دهد و تعرفه‌ها هم تغییر نکند، حدود 30 تا 40 درصد به قیمت مواد اولیه و ماشین‌آلاتی که بنگاه‌های تولیدی وارد می‌کنند، اضافه می‌کند که باعث ایجاد شرایط بسیار سختی می‌شود.
با این کار قیمت تمام‌شده در سرمایه‌گذاری افزایش می‌یابد و ممکن است بسیاری از سرمایه‌گذاری‌ها با افزایش قیمت ماشینآلات دیگر توجیه اقتصادی نداشته باشند. افزایش قیمت مواد اولیه هم به طور طبیعی باعث افزایش قیمت تمام شده کالا می‌شود و تولیدکننده هم قیمت محصول خود را زیاد می‌کند. اگر تولیدکننده کالاهای واسطه‌ای باشند، بنگاه تولیدکننده محصول نهایی دوباره گران‌تر می‌خرد و قیمت محصول خود را هم افزایش می‌دهد. بنابراین زیان آن به مصرف‌کننده رسیده و باعث کاهش قدرت خرید می‌شود در واقع قدرت خریدی که ضعیف است، ضعیف‌تر می‌شود.
از سوی دیگر ممکن است یک سری ماشینآلات در داخل کشور تولید و کیفیت خوبی داشته باشد، اما ماشین‌آلاتی که در داخل کشور تولید نمی‌شود باید وارد شود. بنابراین گران کردن این ماشینآلات به معنای افزایش قیمت تمام شده سرمایه‌گذاری است که می‌تواند باعث شود دیگر توجیه اقتصادی نداشته باشد که در چنین وضعیتی اشتغال هم ایجاد نمی‌شود.
همچنین بسیاری از مواد اولیه‌هایی که در کشور تولید می‌شوند هم به دست تولیدکننده نمی‌رسند؛ کمااینکه در مورد محصولات پتروشیمی مشکل داریم
برای مثال قیمت استایرن که در کشور تنها یک تولیدکننده دارد و به نوعی دولتی است، در چند ماه اخیر به میزان زیادی یعنی حدود 2 تا 3 برابر افزایش داشته است.
اگر قرار است حقوق پایه گمرکی را با ارز نیمایی حساب کنند باید تعرفه‌ها را به سمتی برسانند که این وضعیت راجبران کند، حتی می‌شود تعرفه را برای مواد اولیه و ماشینآلات به صفر رساند.
