احسان ارکانی
نماینده دوره دهم مجلس
اگر در ابتدای کار دولت مساله ناهماهنگی تیم اقتصادی به صورت تئوریک و احتمالی گفته میشد، اکنون عملی و براساس واقعیتها در حال مشاهده این موضوع هستیم. عزیزان در دولت باید توجه داشته باشند که در حوزه اقتصاد نمیشود، تصمیمات جزیرهای باشد. افزایش عوارض صادرات در هفتههای گذشته و عوارض و اثرات این نوع تصمیمات یکشبه اثرات منفی هم در صادرات و هم در اشتغال دارد، اکنون در بحث فرآوردههای لبنی با افزایش عوارض صادراتی مزیت رقابتی یکسری از اقلامی که به کشورهای همسایه صادر میکردیم، در حال از بین رفتن است، مثلا همین موضوع اخیراً منجر به تعطیلی تولید خامه در حوزه انتخابیه ما شد که حدود ۱۰۰ نیروی کار داشت و کارش تولید و صادرات خامه به کشور افغانستان بود.
این سیاستهای یک دفعهای، شبانه و بدون بررسی قبلی اثرات بدی دارد، درست است که ما یک خط مصوبه در فلان وزارتخانه مینویسیم با جلسه نیم ساعته یا یک ساعته و ابلاغ میکنیم به همه جا؛ اما وقتی تجربه نباشد، حواسمان نیست که این مصوبه ما منجر به بیکاری صدها نفر نیروی کاری خواهد شد که در مجموعههایی کار میکنند که مبتنی بر صادرات آن محصول پایهگذاری شده بودند.
هماهنگی تیم اقتصادی دولت نیز یکی از معضلاتی است که به علت اینکه ما هنوز یک اتاق فرماندهی جامع اقتصادی در کشور نداریم، محقق نمیشود. اقتصاد ظروف مرتبطه است یعنی موضوعات مختلف به اقتصاد ربط دارند اما ممکن است هرکدام در یک حوزه جداگانه باشند. مثلا همین تعرفه صادرات یکی از عوامل موثر بر اقتصاد است حالا شما برو سرمایهگذاری کن، تسهیلات بده و مثلا ۱۰ تا کارخانه فرآورده لبنی در کشور راهاندازی کن، وقتی از آن سو با یک خط افزایش تعرفه صادرات همه اینها تعطیل میشوند این نشان میدهد که ما واقعا وحدت فرماندهی و وحدت کنترل و مدیریت در اقتصاد نداریم، تا وقتی این حل نشود، چنین مشکلاتی برطرف نمیشود.
اثرات تصمیمگیریهای این چنینی در بازار سهام و ایجاد تلاطم در بازار سرمایه، خود را نشان میدهد. وقتی یک مجموعه تولیدی تحت تاثیر همین عوارض صادرات دچار مشکل در صادرات و درآمد شود و مانند همین موردی که اشاره کردم منجر به تعطیلی یا تعدیل کارگران شود، طبیعتاً سهامداران آن هم دچار ضرر میشوند، اگر این شرکت در بازار سرمایه باشد سهام آن نزولی شده و امنیت سرمایهگذاری را مخدوش میکند و اگر غیر بورسی باشد هم باعث ضرر و زیان سرمایهگذاران میشود.