وعده های شیرین اقتصادی نامزد افراطی فرانسه

محمد انیسی طهرانی
پژوهشگر مسائل بین‌الملل

دور اول انتخابات ریاست جمهوری فرانسه روز یکشنبه 10 آوریل (21 فروردین) با چهره های مشابه انتخابات پنج سال پیش برگزار شد. «امانوئل مکرون» رئیس جمهور مستقر و نامزد مجدد انتخابات با کسب 27.8 درصد و «مارین لوپن» نامزد حزب راستگرای تندرو «مجمع ملی» با 23.1 درصد به دور دوم راه یافتند. دقیقا به مانند انتخابات سال 2017 این کشور که در دور دوم رقابت، مکرون با کسب 66.10 درصد آراء، مارین لوپن را شکست و وارد کاخ الیزه شد. نگاه به نتایج دور اول از لحاظ جامعه شناسی سیاسی، از شکاف اجتماعی و دو قطبی شدن جامعه فرانسه حکایت دارد به این معنی که با توجه به درصد آرای اختصاص یافته به دیگر نامزدها این واقعیت بیشتر خود را نمایان می کند. «ژان لوک مِلانشُن»، موسس و رهبر حزب «فرانسه تسلیم ناپذیر» که از لحاظ سیاسی متعلق به منتهی علیه چپ محسوب می شود 22 درصد، «یانیک ژادو» نامزد احزاب سبز فرانسه (با گرایش چپ)، 4 درصد و «فابین روسل» دبیر ملی حزب کمونیست 2 درصد آراء را کسب کرده اند. به عبارتی دیگر در مجموع سه سیاستمدار اخیر 28 درصد آراء را بدست آورده اند. از نقطه مقابل یعنی راست افراطی، مارین لوپن با 23 درصد و «اریک زِمور» سیاستمدار و کارشناس برنامه های تلویزیونی با اختصاص 7 درصد، دو قطبی شدن جامعه فرانسه را با تمایلات چپ 28 درصد و گرایش راست افراطی 30 درصد، بخوبی روشن می کند. این تحلیل با مفروض گرفتن این واقعیت است که امانوئل مکرون از لحاظ سیاسی در میانه طیف چپ و راست جای گرفته است. سه موضوع اقتصاد، امنیت و مهاجرت، دغدغه اصلی امروز جامعه فرانسه است. با زاویه نگاه دیگر، رای دهندگان فرانسوی در دور دوم انتخابات، مجبور به انتخاب میان دو گزینه امانوئل مکرون، با عملکرد و برخورداری از تجربه 5 سال ریاست جمهوری و دیگر جهت، اعتماد به شعارهای مطرح شده از سوی مارین لوپن می باشند. اما در رابطه با عملکرد مکرون، یک سال پس از آغاز ریاست جمهوری‌، وی با مخالفت‌های گسترده به سیاست‌های دولتش مواجه شد که به سرعت سازمان‌دهی و گسترش یافت. در پاییز ۲۰۱۸، در واکنش به افزایش مالیات بر سوخت، اعتراضاتی در سراسر فرانسه شکل گرفت که مهم‌ترین آنها در اول دسامبر (آذر ماه) و در طاق پیروزی و خیابان شانزه‌لیزه پاریس ثبت شد. جنبشی که با نام «جلیقه زردها» الهام‌بخش اعتراضاتی در خارج از مرزهای فرانسه شد.
امروز نیز کارگران روستایی و حومه شهر که ستون فقرات جنبش جلیقه زردها را تشکیل می‌دادند، مشاهده می‌کنند که قدرت خریدشان در طول پنج سال مسئولیت مکرون، به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافته است. این قشر با افزایش شدید قیمت انرژی، بیشتر درآمد خود را صرف راه‌انداختن تراکتور و گرم کردن خانه های خود می‌کنند. همچنین شیوع بیماری همه گیر کووید 19 و جنگ در اوکراین، شرایط را برای رئیس جمهور فرانسه دشوارتر کرده است. اکنون نرخ تورم سالیانه در فرانسه 3.6 درصد، این رقم در بریتانیا 6.2 و حتی آلمان، قدرت اول اقتصادی اروپا به 7.3 درصد، افزایش یافته است. شاخص تورم در فرانسه، نسبت به دیگر کشورهای اروپا و ایالات متحده، عدد مطلوبی است که با لحاظ شرایط کنونی دستاورد خوبی برای امانوئل مکرون محسوب می شود. از جنبه اقتصادی، برنامه اعلام شده توسط رئیس جمهور فرانسه، وی قصد دارد سطح بیکاری را کاهش، دسترسی به برخی از مزایای شرایط بیکاری را (به منظور تشویق به اشتغال مجدد) محدود، و همچنین سن بازنشستگی را از 62 به 65 سال افزایش دهد. همچنین در موضوع سیاست خارجی، امانوئل مکرون در دوران پنج ساله ریاست «میانه روی» را محور فعالیت های خود قرار داد. رئیس جمهور فرانسه قبل از تهاجم نظامی روسیه به اوکراین، با سفر به مسکو و ملاقات با ولادیمیر پوتین سعی کرد راهی برای رفع دغدغه های امنیتی روسیه و ثبات اروپا پیدا کند، اما تلاش ها به ناکامی منتهی شد. علیرغم اینکه امانوئل مکرون در سال 2019 با بیان این که ناتو دچار «مرگ مغزی» شده، بسیاری را آزرده خاطر کرد اما اکنون می گوید حمله روسیه به اوکراین، ناتو را دوباره زنده کرده است. وی بی تردید به دنبال آن است که وابستگی اروپا به ارتش آمریکا را برای حفظ امنیت کاهش دهد. اما رقیب او، مارین لوپن در سخنرانی پیروزمندانه خود، به دنبال سود بردن از احساسات ضد مکرون، وی را تفرقه‌انگیز و قطبی کننده جامعه فرانسه نامید. نامزد راست تندرو معتقد است که دور نهایی «انتخابی اساسی بین دو دیدگاه متضاد جامعه» خواهد بود، که لوپن آن را «تفرقه و بی نظمی» مکرون می‌دانست. نامزد راست افراطی از همه کسانی که رای ندادند خواست به وی بپیوندند. مخالفت با مهاجران و پیشنهاد برگزاری همه پرسی در مورد مهاجرت و ممنوعیت حجاب برای زنان از جنجالی ترین وعده‌های مارین لوپن در قامت نامزد انتخابات ریاست جمهوری است. کاهش مالیات بر ارزش افزوده از 20 به 5.5 درصد برای محصولات انرژی همچون سوخت، نفت کوره، گاز و برق که به اعتقاد لوپن به شرکت ها اجازه افزایش دستمزد کارگران را می دهد، ملی سازی مجدد بزرگراه ها به منظور کاهش 15 درصدی قیمت عوارض، ایجاد معافیت مالیات بر درآمد برای همه کارگران جوان تا سن 30 سالگی به منظور تشویق برای تشکیل خانواده، لغو مالیات شرکت ها برای کارآفرینان زیر 30 سال، لغو مالیات بر ارث مستقیم برای خانواده های کم درآمد و طبقه متوسط و رد هرگونه تمدید سن بازنشستگی، بخشی از مهمترین وعده های شیرین اقتصادی این خانم سیاستمدار فرانسوی به منظور جذب نظر رای دهندگان می باشد. اما نظرات ارائه شده در زمینه سیاست خارجی توسط مارین لوپن، می تواند هزینه های سنگینی را بر وی تحمیل کند. از جمله در مصاحبه با رسانه ها، در واکنش به ممنوعیتش برای ورود به اوکراین جهت به رسمیت شناختن الحاق شبه جزیره کریمه به روسیه، متعجب اما اظهار پشیمانی نکرد. همچنین وعده داده که فرانسه را از ساختار فرماندهی یکپارچه ناتو خارج می‌کند. شعارهای انتخاباتی مارین لوپن «ترس» را بر اتحادیه اروپا حاکم کرده است بطوریکه نشریه گاردین در این رابطه نوشت: «پیروزی احتمالی مارین لوپن نامزد راست افراطی در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه این نگرانی را ایجاد کرده که اقدامات او اتحادیه اروپا را از داخل دچار فروپاشی کند». دور دوم انتخابات در 24 آوریل (4 اردیبهشت) برگزار خواهد شد. دو هفته ای که بسیاری سیاستمداران از جمله روسای جمهور پیشین فرانسه، «نیکولا سارکوزی» و «فرانسوا اولاند» برای دور کردن مارین لوپن از کاخ الیزه از امانوئل مکرون حمایت کردند.