گروه صنعت و تجارت: دولت سیزدهم یکی از اهداف اساسی خود در راستای توسعه تجارت خارجی و صادرات را برقراری تعاملات اقتصادی و تجاری بیشتر با کشورهای همسایه تعریف کرد و در این راستا سیدرضا فاطمی امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت از آغاز به کار خود سفرهای مختلفی به کشورهای سوریه، امارات، عمان، قطر، ارمنستان و غیره داشت که هر کدام از این سفرها دستاوردهایی را برای توسعه تجارت خارجی کشور داشت. در این میان برخی فعالان حوزه تجارت معتقدند سیاست‌های دولت سیزدهم در حوزه تجارت خارجی اثرات مثبتی در روند توسعه تجارت داشته است، همچنین فعالان اقتصادی معتقدند که اثرات واقعی سیاستگذاری دولت در این حوزه تا پایان امسال بیشتر نمایان می‌شود.
تجارت یک ساله در دولت سیزدهم از ابتدای استقرار دولت در شهریور سال گذشته تا پایان مرداد امسال با رشد 30 درصدی به حدود 109 میلیارد دلار رسید. براساس گزارش های گمرک از آغاز به کار فعالیت دولت سیزدهم در شهریور سال 1400 تا پایان مرداد سال جاری 161 میلیون و 64 هزار تن کالا به ارزش 108 میلیارد و 868 میلیون دلار، بین ایران و سایر کشورها تبادل شد که این میزان نسبت به مدت مشابه در دولت گذشته از لحاظ وزنی 3 درصد و از لحاظ ارزشی 30 درصد با رشد همراه بوده است. سهم صادرات کالاهای ایرانی در دولت سیزدهم، 121 میلیون و 176 هزار تن کالا به ارزش 52 میلیارد و 296 میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه بدون تغییر در وزن (کمتر از یک درصد)، 27 درصد در ارزش افزایش داشته است.
نگاه مثبت بخش خصوصی به اقدامات دولت
هفته گذشته نیز روسای اتاق‌های تعاون، اصناف و بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در نامه‌ای به رییس جمهوری از اقدامات دولت سیزدهم در راستای توسعه تجارت، گسترش روابط اقتصادی و رفع موانع صادراتی تقدیر کردند. در این نامه با تقدیر از رویکرد مثبت دولت سیزدهم در حوزه تجارت خارجی به ویژه توسعه صادرات غیرنفتی در دوره یک‌ساله، عنوان شد که این روند نتایج و دستاوردهای درخشانی برای اقتصاد کشور به همراه داشته است، از زمان آغاز به کار رسمی مدیریت جدید در معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه و همچنین سازمان توسعه تجارت در دولت سیزدهم، رویکرد تعاملی این دستگاه‌ها برخلاف شدیدترین تحریم‌های اقتصادی کشور موجب تقویت روحیه و امید میان صادرکنندگان شده و منجر به رشد صادرات کالاهای ایرانی به بازارهای جهانی و به خصوص کشورهای همسایه شده است.
اقدامات دولت برای افزایش تجارت خارجی
محمد لاهوتی، رئیس کنفدراسیون صادرات ایران با اشاره به دلایل افزایش و رونق تجارت خارجی در دولت سیزدهم، می‌گوید: در یک ساله فعالیت دولت سیزدهم، تجارت خارجی روند مثبتی داشته است که دلیل افزایش و رونق تجارت خارجی در درجه اول به نوع نگاه دولت سیزدهم به تجارت خارجی و فعالان این حوزه باز‌می‌گردد که توانست اطمینان مجدد را به جامعه صادرکنندگان بازگرداند و در مقابل با توجه به فضای ایجاد شده و اطمینان حاصله افزایش صادرات محقق شد. وی افزود: متعاقب آن نیز دولت توانست در خصوص واردات با مدیریت و به جای محدودیت و ممنوعیت‌هایی که در دولت قبل ایجاد شده بود گشایش هایی در واردات مواد اولیه فراهم کند و به این ترتیب تولید نیز افزایش یافت، در یک سال گذشته دولت با اطمینان بخشی و تسهیل‌گری در بحث رفع تعهد ارزی موجب رشد تجارت خارجی شد.
این عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی به تغییر نگاه کلان مدیریتی در بانک مرکزی نسبت به موضوع صادرات و اهمیت واردات در بخش تولید اشاره کرد و گفت: همه این مسائل دست به دست هم داد تا تجارت خارجی کشور در یک سال اخیر افزایش یابد. لاهوتی با اشاره به اقدامات دولت سیزدهم در برقراری روابط تجاری با کشورهای همسایه و روسیه و تاثیر آن بر تجارت خارجی کشور، گفت: هدفگذاری دولت افزایش حجم تجارت با 15 کشور همسایه است که در این رابطه به توفیقات خوبی دست یافته‌ایم و رشد نسبتا خوبی در تجارت خارجی با کشورهای همسایه حاصل شده است.
عملکرد موفق دولت در بخش تجارت خارجی
در همین حال جمشید نفر، عضو اتاق بازرگانی ایران در رابطه با وضعیت تجارت خارجی کشور در دولت سیزدهم با تاکید بر اینکه یکی از بخش‌هایی که دولت در آن موفق عمل کرده است، بخش تجارت خارجی کشور بوده است گفت: سازمان توسعه تجارت نیز در این بخش تلاش فوق العاده‌ای انجام داده و موفقیت‌های خوبی را نیز به دست آورده است. عضو اتاق بازرگانی ایران اظهار داشت: البته اگر در زمینه صادرات کشورمان را با مالزی که دارای امکانات بسیار محدودی است، مقایسه کنیم و یا کشورمان را به لحاظ تجارت خارجی با ترکیه مقایسه کنیم باید گفت که در مقایسه با این کشورها عقب هستیم. وی با بیان اینکه از کشورهای توسعه یافته که مسیر توسعه خود را از راه صادرات پیموده‌اند، عقب هستیم، بیان داشت: اما نباید فراموش کرد که تا قبل از سال 1397 و خروج ترامپ از برجام، کشوری بودیم که اقتصادمان را بر مبنای امکانات نفتی ایجاد کرده‌ایم و به امکانات صادرات غیرنفتی توجه زیادی نشده بود.
نفر گفت: اما بعد از سال 1397 و اعمال تحریم‌ها و محدودیت ها، دولتمردان چه در دولت گذشته و چه در دولت فعلی به این جمع‌بندی رسیدند که کشورمان از ظرفیت‌های فوق العاده‌ای در رابطه با صادرات غیرنفتی برخوردار است که متاسفانه بسیاری از این فرصت طی 43 سال گذشته استفاده نشده است. عضو اتاق بازرگانی ایران با اشاره به افزایش چندین برابری قیمت دلار بعد از تحریم های یکجانبه آمریکا علیه ایران گفت: هر کشوری از این فرصت برای توسعه صادرات استفاده می‌کرد، اما در کشور ما با وضع بخشنامه ها و آیین نامه‌های غلط و دست و پاگیر نه تنها رشد قیمت دلار منجر به افزایش صادرات غیرنفتی نشد، بلکه در بعضی سال‌ها شاهد کاهش صادرات غیرنفتی نیز بودیم. نفر گفت: تجارت خارجی امری نیست که امروز تصمیم بگیریم که توسعه یابد و بعد این مهم به سرعت محقق شود بلکه توسعه آن نیازمند فراهم سازی زیرساخت است و مهمتر از هر چیزی به ایجاد زیر ساخت برای کار صادراتی نیاز داریم بنابراین همانطور که اشاره شد اقدامات خوبی انجام شده اما این اقدامات باید در راستای رسیدن به هدف پایدار و مستمر باشد.
