نفت و طلا زیر سایه دلار

گروه اقتصاد کلان: دورنمای افزایش نرخ بهره در آمریکا همچنان مثبت است و همین مسئله به تقویت دلار منجر شده است؛ اتفاقی که بازارهای نفت و طلای جهانی را نیز متأثر کرده و به کاهش قیمت آنها دامن زده است. داده‌های خرده‌فروشی در آمریکا بهتر از حد انتظار بوده و امیدهای برای توقف افزایش نرخ بهره با کم شدن میزان آن را کمرنگ کرد.

به گزارش «تجارت آنلاین»، اقتصاددانی که بحران جهانی سال ۲۰۰۸ را پیش‌بینی کرده بود، چشم‌انداز اقتصاد ۲۰۲۳ را به‌صورت رکود سراسری ترسیم کرد. نوریل روبینی در مصاحبه با بلومبرگ ضمن تشریح فروضی که تداوم رکود فعلی را در سال آینده نشان می‌دهد، گفت: در جریان این رکود بازارهای جهانی در سال۲۰۲۳ با ریزش ۴۰درصدی مواجه خواهند شد. او بدهی‌های دولتی را پاشنه‌آشیل دولت‌ها می‌داند و درباره هدف‌گذاری سیاستگذاران پولی برای دستیابی به تورم ۲درصدی معتقد است: مهار تورم تا این سطح آن هم بدون فرود سخت اقتصادی، یک ماموریت غیرممکن است. بی‌ثباتی در بازارهای مختلف، به‌ویژه بازارهای مالی و موادخام ادامه دارد و هیچ‌کس نمی‌داند که سرنوشت جنگ در اوکراین و آینده بازارها چه خواهد شد. از پیش، نرخ‌های تورم در اروپا و آمریکا رشد چشمگیری داشته و بانک‌های مرکزی مجبورشده‌اند برای مهار قیمت‌ها تدابیری اتخاذ کنند. پرسش مهم این است که آیا این نهادها با توجه به جنگ در اوکراین، بالا بردن نرخ‌های بهره را به تعویق خواهند انداخت یا نه. به نظر می‌رسد، خود بانک‌های مرکزی نیز هنوز درباره جهت سیاست‌های پولی‌شان تصمیم قطعی نگرفته‌اند. در اروپا به دلیل آسیب‌پذیری بیشتر در برابر بحران اوکراین، انتظار نمی‌رود بانک‌مرکزی اروپا فعلا تغییری در نرخ‌های بهره ایجاد کند؛ اما بانک‌مرکزی آمریکا قصد دارد از هفته آینده افزایش نرخ‌های بهره را آغاز کند. سرمایه‌گذاران بازارهای مالی، موادخام و ارزهای معتبر دچار سردرگمی هستند؛ زیرا هر روز اخبار مختلفی منتشر می‌شود و هر خبر تاثیراتی بر بازارها دارد. همین مسئله به تقویت ارزش دلار منجر شد و پاسخ بازارهای جهانی نفت و طلا به دلار قوی، چیزی جز کاهش قیمت نبود. در این میان حتی خبرهای مربوط به کاهش تولید نفت اوپک هم نتوانست از قیمت جهانی نفت حمایت کند. در دو روز اخیر قیمت نفت در بازارهای جهانی کاهشی بوده و در معاملات پنج‌شنبه بازارهای جهانی، قیمت نقدی هر بشکه نفت برنت (به‌عنوان نفت شاخص بازار) به محدوده ۹۱ دلار رسیده است. هم‌زمان معاملات فروش نقدی نفت وست تگزاس اینترمدیت نیز با ادامه روند کاهشی به کمتر از 85 دلار برای هر بشکه رسیده است. استمرار کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی در حالی بوده که شرکت رصد نفت‌کش پترولجستیک از کاهش قابل‌توجه صادرات نفت اوپک از ابتدای ماه میلادی جاری تا به حال خبر داده است. به گزارش ایسنا به نقل از رویترز، اوپک پلاس به دلیل نگرانی فزاینده از وقوع رکود اقتصادی و کاهش تقاضا برای سوخت، هدف تولید نفت خود را از نوامبر به میزان دو میلیون بشکه در روز معادل حدود دو درصد از تولید جهان کاهش داده و آمارهای شرکت رصد نفت‌کش پترولجستیک از کاهش صادرات نفت اوپک نشانگر این است که اعضای این گروه به کاهش تولید مصوب تحت توافق اوپک پلاس، عمل می‌کنند. هم‌زمان با اتفاقاتی که در بازار جهانی نفت در جریان است، پالایشگاه‌های هندی نیز در خرید محموله‌های نفت روسیه محتاط شده‌اند. یکی از دلایل اصلی این احتیاط، آغاز اجرای تحریم اتحادیه اروپا برای بارگیری نفت روسیه پس از پنجم دسامبر است. چین و هند جزو بزرگ‌ترین واردکنندگان نفت جهان هستند و پس از آغاز جنگ در اوکراین و بایکوت نفت روسیه توسط مشتریان غربی، خریداران بزرگ نفت این کشور شده‌اند و اکنون کاهش خرید نفت از سوی این دو غول آسیایی، روسیه را ناچار خواهد کرد به دنبال مشتریان جدیدی باشد و احتمالاً قیمت‌ها را پایین‌تر می‌برد؛ حتی اگر خریداران جدید به طرح کشورهای ثروتمند گروه هفت برای اعمال سقف قیمت برای صادرات نفت روسیه ملحق شوند. منابع آگاه به رویترز گفتند: شرکت ریلاینس اینداستریز که گرداننده بزرگ‌ترین مجتمع پالایشگاهی دنیا و مشتری بزرگ روسیه است، هنوز برای محموله‌های نفت روسیه که پس از پنجم دسامبر بارگیری می‌شوند، سفارش نداده است. شرکت دولتی بهارات پترولیوم هم وضعیت مشابهی دارد. به گفته منابع آگاه، ریلاینس در خصوص واکنش بانک‌های که به سیستم مالی غربی وابسته هستند و فروش خارجی فرآورده‌های نفتی، احتیاط می‌کند. با این حال، ایندین اویل که بزرگ‌ترین پالایشگر نفت هند است، برای محموله‌های نفت روسیه شامل محموله‌هایی که پس از پنجم دسامبر بارگیری می‌شوند، سفارش خرید داده است. در مقابل، شرکت خصوصی نایارا انرژی که روس‌نفت سهامدار ۴۹ درصد آن است، قصد دارد به واردات نفت روسیه ادامه دهد. پس از تحریم‌های غربی که علیه روسیه و روس‌نفت وضع شد، اکثر بانک‌های خارجی همکاری با نایارا را متوقف کرده‌اند و این پالایشگر از خدمات بانک‌های هندی استفاده می‌کند. بر اساس این گزارش، هم‌زمان با احتیاط پالایشگاه‌ها نسبت به تحریم‌ها، هند و روسیه جایگزین‌هایی برای خدمات بیمه، فاینانس و حمل دریابرد یافته‌اند تا تجارت دوجانبه ادامه پیدا کند. پالایشگاه‌های هندی، نفت روسیه را بر مبنای تحویل در محل با بیمه خریداری می‌کنند که توسط نهادهای روسی فراهم شده و هند، بیمه روسیه را می‌پذیرد. هند اخیراً یک مکانیسم برای تسویه تجارت با کشورهای خارجی به روپیه از طریق حساب‌های بانک‌های خارجی در هند، طراحی کرده است. روند کاهشی قیمت نفت در دو روز اخیر، گرچه میبتواند به محرکی برای رشد قیمت در بازار رقیب تبدیل شود و بهای طلای جهانی را بالا بکشد اما تقویت ارزش دلار آمریکا تأثیر بیشتری بر بازار طلا داشته و دومین روز کاهش متوالی قیمت را برای انس جهانی رقم زده است. بر اساس این گزارش، قیمت جهانی هر انس طلا در معاملات روزهای چهارشنبه و پنجشنبه کاهشی بوده و هم‌اکنون به رقم 1768 دلار رسیده است. مهم‌ترین خبر برای بازار جهانی طلا، تقویت ارزش دلار آمریکاست که از دیروز با انتشار آمار مساعدتر از حد انتظار در مورد وضعیت سطح خرده‌فروشی ایالات‌متحده رخ داد و امیدها برای توقف روند افزایش نرخ بهره یا کاهش شتاب آن را کمرنگ کرد. داده‌ها نشان می‌دهد که خرده‌فروشی ایالات‌متحده در ماه اکتبر بیش‌ازحد انتظار افزایش یافته است و نشان می‌دهد که هزینه‌های مصرف‌کننده می‌تواند به تقویت اقتصاد در سه‌ماهه چهارم کمک کند و انتظارات مبنی بر اینکه فدرال رزرو نرخ‌های افزایشی را حفظ خواهد کرد، تجدید شد. به گزارش رویترز، مت سیمپسون، تحلیلگر سیتی ایندکس می‌گوید: طلا عملکرد بسیار خوبی داشته است اما با تلاش برای رسیدن به بالای ۱۷۹۰ دلار، تسلیم قدرت بیش‌ازحد دلار آمریکا و ظاهراً وارد یک روند اصلاحی شد. دلار در برابر رقبای خود ۰.۲ درصد افزایش یافت و طلا را برای سایر دارندگان ارز گران‌تر کرد. مری دالی، رئیس فدرال رزرو سانفرانسیسکو به CNBC می‌گوید: منطقی است که فدرال رزرو تا اوایل سال آینده نرخ بهره خود را به محدوده ۴.۷۵ تا ۵.۲۵ درصد افزایش دهد و توقف افزایش نرخ‌ها بخشی از بحث نیست. افزایش نرخ‌های بهره جذابیت شمش‌ها را کمرنگ می‌کند زیرا این فلز هیچ بهره‌ای نمی‌پردازد. در بازار سایر فلزات ارزشمند، بهای هر انس نقره با ۰.۵ درصد کاهش به ۲۱.۳۶ دلار رسید. پلاتین با ۰.۵ درصد کاهش به ۱۰۰۱ دلار و ۲۰ سنت رسید و پالادیوم ۰.۷ درصد کاهش یافت و به ۲۰۵۷ دلار و ۱۸ سنت رسید.