آذین نعمتی: در سالهای گذشته دولتها سرمایهگذاری زیادی برای راهاندازی پلتفرمهای اینترنتی کردند. در شرایطی که غالب مردم در یک دهه گذشته در پلتفرمهایی مثل واتسآپ، تلگرام و اینستاگرام بسترهای کاری و فعالیتهای کسب و کار خود را تعریف کردند دولت به دنبال جایگزینسازی یا دست کم آلترناتیوهایی بود که بتواند با پلتفرمهای خارجی رقابت کند.
به گزارش «تجارت آنلاین»، بعد از ناآرامیهای دو ماه گذشته محدودیتهایی بر فضای مجازی و برخی شبکههای اجتماعی اعمال شد و بسیاری از مردم به سمت استفاده هز نرمافزارها و شبکههای داخلی رفتنند. اما بررسیها نشان میدهد که این شبکهها به لحاظ زیرساختی و فنی توان رقابت با شبکههای شناختهشده خارجی را ندارد. البته کارشناسان بر این باورند که دولت باید در کنار بهبود فنی شبکهای اجتماعی داخلی به سمت اعتمادسازی نسبت به این شبکهها حرکت کند و به نوعی نباشد که مردم به اجبار به سمت استفاده از آنها بروند. یکی از انتقاداتی که صاحبنظران و فعالان حوزه فناوری اطلاعات به شبکهها و پلتفرمهای داخلی وارد میدانند موضوع تعدد این شبکهها در داخل است. به اعتقاد آنها این تعدد باعث شده است که میان مردم اجتماعی برای رفتن به یکی از این شبکهها ایجاد نشود و کاربران آنها در گزینههای مختلف تقسیم شوند تا امروز یک شبکه به عنوان شبکه اجتماعی مرجع در داخل وجود نداشته باشد.
خسارت قطعی اینترنت
امروزه بر کمتر کسی پوشیده است که اختلال در اینترنت خسارت قابلتوجهی به اقتصاد کشور وارد خواهد کرد. آمارهای متفاوتی از حجم خسارت قطع اینترنت در کشور اعلام میشود؛ برخی منابع از خسارت ساعتی ۵/ ۱میلیوندلاری سخن به میان میآورند که حدودا معادل ۱۱هزار میلیارد تومان در روز است. برای درک بهتر باید بدانیم این عدد به معنای درآمدی معادل صادرات ۵میلیون بشکه نفت ۷۵دلاری در روز است. این موضوع صرفا به کاهش تولید اقتصادی محدود نمیشود و ضربه قابلتوجهی به بخش اشتغال نیز وارد میسازد. از سوی دیگر گزارشها حاکی از آن است که درخواست کاربران ایرانی برای ویپیانها در این مدت با افزایش چشمگیری مواجه شده و در برخی موارد حتی سرویسدهی برخی شرکتهای ارائه دهنده ویپیان را مختل ساخته است. بدون شک این تکانههای شدید علاوه بر اثرات ملموس و آنی در کوتاهمدت، آثار بلندمدت مختلفی در اقتصاد کشور بر جای خواهد گذاشت.
در این خصوصنایب رئیس کمیسیون احداث و خدمات فنی مهندسی اتاق ایران معتقد است به دلیل قرار نگرفتن پلتفرمهای ایرانی در مارکتینگ دنیا امکان استفاده از آنها برای پیشبرد برنامههای تجاری نیست. سادینا آبایی، نایب رئیس کمیسیون احداث و خدمات فنی مهندسی اتاق ایران در پاسخ به این پرسش که آیا بعد از مسدود شدن پلتفرمهای خارجی کسبوکارها تمایلی برای پیوستن به پیامرسانهای داخلی از خود نشان دادهاند؟ گفت: به نظر میرسد سیاستگذاران داخلی باید در باره نحوه بهرهگیری و نقش فضای مجازی در اقتصاد آموزش ببینند. وی عدم آگاهی مسئولان را عامل مسدودسازی فضای مجازی معرفی کرد و افزود: اقتصاد دنیا بهصورت یکپارچه درآمده است و مرزبندی بین اقتصاد کشورها وجود ندارد و این عدم مرزبندی به معنای استفاده کردن فعالان اقتصادی از فضای مجازی است. حال این پرسش مطرح است که ابزار فضای مجازی چیست پاسخ روشن است همین شبکههای اجتماعی که به واسطه آنها میتوان با دیگران ارتباط برقرار کرد. این فعال اقتصادی ادامه داد: زمانیکه این فضا مسدود و محدود شود چگونه فعالان اقتصادی میتوانند از دنیای خارج از کشور آگاه شوند؟ من نمیدانم چرا در ایران تصمیماتی که این میزان تبعات منفی دارد گرفته میشود و از سوی دیگر نیز کسی خود را ملزم به پاسخگویی نمیداند. به گفته آبایی هر سیاستی یک خروجی دارد که میتوان آن را بررسی کرد. سیاست مسدود کردن پیامرسانهای خارجی چند درصد به نفع اقتصاد کشور و چند درصد به ضرر ما تمام شد. در شرایط فعلی ایجاد اشتغال برای دولتها دشوار است و طبق آمار برخی از خانوادهها معیشت خود را در کسبوکار در این فضا بهدست میآورند و وقتی این فضا مسدود شود در واقع معیشت این افراد را به مخاطره انداختهایم. نایب رئیس کمیسیون احداث و خدمات فنی مهندسی اتاق ایران ادامه داد: تجار خارجی تصویر روشنی از پیامرسانهای داخلی ندارد و وقتی این پلتفرمها نمیتوانند در مارکتینگ دنیا قرار بگیرند در واقع محدودیتی برای فعالان اقتصادی ایجاد میشود و به زبان بیزبانی به آنها میگوییم که دور ما را خط بکشند. اقتصاد دچار چالش شده است اما متاسفانه مسئولان درکی از موضوع ندارند. وی با بیان اینکه اجبار در دنیا برای استفاده از پیامرسانهای خاص بیمعناست، خاطر نشان کرد: اجبار برای استفاده کردن از پیامرسانهای خاص این ذهنیت را ایجاد میکند که یک جای کار میلنگد و من نتوانستم کار خود را خوب انجام بدهم به همین دلیل دیگران را مجبور میکنم که آن کار را انجام بدهند؛ به عنوان مثال پدر و مادر فرزندانشان را از انجام کاری منع میکند و فرزند در نبود آنها مبادرت به انجام آن کار میکند. آبایی در پاسخ به این پرسش که بخش اعظمی از شاغلان در فضای مجازی زنان بودند بعد از مسدود شدن این فضا چه آسیبهای متوجه آنها میشود؟ گفت: در سال 2012 با توجه به شعار اتحادیه بینالمللی مخابرات ITU سازمان ملل شعار توانمندی زنان و دختران در فضای آی تی سی را مطرح کرد. دولت مردان ما در این جلسات شرکت کردند اما هیچ آوردهای نداشتند. واقعیت این است که فضای مجازی ابزاری برای توانمندسازی زنان و دختران در حوزههای تجارت و اجتماعی بوده و در همه جای دنیا شناخته شده است؛ متاسفانه ما زنان را به این سمت سوق دادیم اما امروز از معایب آن میگوییم. این فعال اقتصادی در پایان خاطر نشان کرد: امروز دنیای نت ورکینگ است و زنان شاغل در خانه میتوانند با بهره گیری از این فضا محصولات تولیدی خود را عرضه کنند که متاسفانه امروز از این فضا محروم شدهاند.