رحمان قهرمانپور
کارشناس بین الملل
به نظر میرسد بعد جنگ اوکراین و اعتراضات چند ماه پیش، آمریکاییها سعی میکنند فشار بیشتری بر تهران اعمال کنند. از طرف دیگر میتوان گفت نوع نگاهی غرب به ایران در حال تغییر است. شاید بتوان با همان عبارتی که پیشتر مطرح شده بود این نگاه جدید را تفسیر کرد؛ یعنی گسترش ایران هراسی. در این نگاه جدید دولتهای غربی و آمریکا بر حمایت ایران از روسیه در جنگ اوکراین، اعتراضات داخلی و مسئلهی به سرانجام نرسیدن مذاکرات هستهای و... تمرکز کردهاند؛ لذا این اظهارات آمریکاییها شاید نشانهای از این تفکر جدیدی باشد که در محافل سیاست گذاری و فکری در آمریکا و اروپا در حال گسترش است. ممکن است آمریکاییها در آینده بخواهند به سراغ احیای برجام به شکلی که خودشان میخواهند بروند یا حتی به سراغ برجام پلاس یا برجامی وسیع تر، حتی این امکان نیز مطرح است که به سمت همکاری گستردهتر با اروپا برای اعمال فشار بر ایران بروند. فعلا نمیتوانیم به صورت قطعی بگوییم که آمریکا میخواهد چه کاری انجام دهد؛ اما واضح و مشخص است که آمریکاییها موضوع احیای برجام را از دستور کار خودشان خارج کردهاند. این موضوع میتواند به این معنا باشد که میخواهند امتیاز بیشتری از ایران بگیرند یا آنکه تصمیم دارند تا بر ایران فشار بیشتری وارد کنند. رفتار اخیر آمریکا حتی میتواند به این معنا باشد که آنها در حال نزدیک کردن نظراتشان به اروپا درباره ایران هستند. تلاش آمریکا برای توقف صادرات نفت ایران به چین باید بسیار جدی گرفته شود؛ طبیعی است که اگر آمریکاییها نخواهند چنین کاری را انجام دهند به صورت علنی آن را اعلام نمیکنند. اما این مسئله تا حدی به رفتار چین و حتی خود ایران بستگی دارد. بعد از سفر شی جین پینگ به عربستان به نظر میرسد چین در حال بازنگری در روابط خود با تهران است و اگر این فرض درست باشد ممکن است که چین کمتر از گذشته در برابر فشار آمریکا بر ایران مقاومت کند.