هابیل خاوری
کارشناس بازارسرمایه
درباره واکنش بازار سرمایه به انتشار گواهی سپرده با نرخ سود 30 درصد و ارتباط آن با منفی شدن گروه بانکی از هفته گذشته برای اینکه گفته شود گروه بانکی از این اوراق منتفع یا متضرر می‌شوند، باید زمینه و تاریخچه آن مورد بررسی قرار بگیرد، این اوراق موضوع جدیدی نیست و تنها درصدهای آن در طول سال‌ها متفاوت بوده و نمی‌توان ارتباط معناداری بین نوسانات این گروه در بورس با انتشار گواهی سپرده خاص با نرخ سود 30 درصد دید و به آن وزن داد و گفت منفی شدن گروه‌های بانکی در هفته گذشته به دلیل انتشار این اوراق بانکی بوده است. اگر بخواهیم از جنبه ابعاد کلی بازار بخواهیم این موضوع را بررسی کنیم، می‌بینیم که تقریبا 80 درصد نمادهای بازار شرایط کاملا یکسانی دارند هم از لحاظ فاندامنتال و تحلیل بنیادی و از لحاظ تکنیکالی بر روی نمودار تمام نمادها یک شکل شده‌اند. در گروه بانکی هم عمده فعالیت شرکت‌های بانکی مشخص است و اینکه بخواهیم نوسانات این گروه را به فروش این اوراق ارتباط دهیم، درست نیست و این اقدام نه اثر مثبت و نه اثر منفی بر روی گروه‌های بانکی نگذاشته است. البته عده‌ای بر این باور هستند که این اوراق باعث خروج پول از بازار می‌شود، که معتقدم این هم تحلیل اشتباهی است چراکه پول‌های خروجی در ماه‌های پایانی سال وارد صندوق درآمد ثبات نمی‌روند و این اوراق برای جمع آوری یکسری سرمایه‌های سرگردان بود که این سرمایه سرگردان جذب بازار ارز و طلا نشوند. پایان هر سال با توجه به مشکلات بودجه‌ای که دولت با آن مواجه است، دست به این اقدامات می‌زند و همانطور که گفتم اوراق 30 درصدی اساسا موضوع جدیدی نیست و دقیقا در سال گذشته در همین بازه زمانی که دولت دچار مشکلات بودجه‌ای بود اوراق 25 درصدی مطرح و منتشر شد و اتفاق دیگری که در همین تاریخِ دو ماه پایانی در سال گذشته رخ داد این بود که دولت طرح خرید خودروهای وارداتی با آورده اولیه 500 میلیون تومان را مطرح کرد که آن هم در راستای رفع مشکلات منابع بود. امسال هم مطابق با همان رویه سال گذشته اوراق با سود جذاب‌تر 30 درصد منتشر شده و از آنجایی که نرخ بین بانکی حدود 23 درصد است، نرخ اوراق هم قاعدتا باید 25 درصد در نظر گرفته می‌شد، اما با توجه به نوساناتی که در بازار ارز و طلا اتفاق رخ داد، رییس بانک مرکزی این بدنامی افزایش نرخ سود تا 30 درصد را به جان خرید که بتواند با یک تیر دو نشان بزند، بطوری که هم سرعت گردش پول را در دو ماه پایانی سال در جامعه کنترل کند و هم اینکه بتواند نوسان بازارهای موازی به ویژه نوسانات بازار ارز و دلار را بگیرد که البته توانست ضرب آن را بگیرد. شاید استقبال مردم از این اوراق و گواهی سپرده به دلیل عدم اطلاعات کافی است چرا که نرخ شکست آن 12 درصد است. مدت زمان قراردادها یک ساله است و افراد اگر بخواهند این سپرده را آزاد کنند با نرخ 12 درصد با آنها تسویه خواهد شد. البته سود ماهانه با متقاضیان 30 درصد محاسبه می‌شود اما اگر زودتر از موعد پول را آزاد کنند، نرخ شکست 12 درصد است.
