گروه سیاسی: بامداد دیروز یکشنبه حمله گسترده پهپادی و موشکی ایران به رژیم صهیونیستی نه تنها خواب را از چشمان صهیونیستها ربوده بود، بلکه به افسانه شکستناپذیری گنبد آهنین و بازدارندگی این رژیم نیز پایان داد. ایران بامداد دیروز در حملاتی گسترده و فراگیر، ۱۸۵ پهپاد، ۳۶ موشک کروز و ۱۱۰ موشک زمین به زمین را به سمت اسرائیل شلیک کرد تا نشان دهده در وعده خود برای انتقام گرفتن از رژیم اسرائیل صادق است.
به گزارش «تجارت آنلاین»، بنا بر آمارهای متشر شده از سوی رسانهها، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران. در این حمله پهپادهای شاهد ۱۳۶ و مجموعهای از موشکهای کروز شلیک شدند. این حمله نه تنها در داخل کشور و منطقه، بلکه در سطح بینالمللی بازتاب بسیار گستردهای را به همراه داشت. ایران نشان داد که در مبحث امنیت با با هیچ نیرویی در منطقه و جهان شوخی نداشته و هر گونه شیطنت تلآویو برای پاسخ دادن به تهران میتواند تبعات سنگینی به همراه داشته باشد. با این اوصاف، شاید در مقطع کنونی پرسش مهم پیشروی افکار عمومی این باشد که آینده تنش میان ایران و اسرائیل چه خواهد شد؟ آیا جنگ بزرگ صورت خواهد گرفت یا تنشها رد نقطه کنونی پایان پیدا میکنند؟
تشریح اهداف اقدام تنبیهی از سوی ایران
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان بعد ازظهر دیروز (یکشنبه) در نشست خبری در خصوص عملیات جمهوری اسلامی ایران علیه رژیم صهیونیستی، اظهارداشت: در این عملیات نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران با محاسبات دقیق و با استفاده از پهپاد و موشکهای هدایت شونده و دقیق پایگاه نظامی که هواپیماهای اف ۳۵ در اختیار رژیم صهیونیستی در آنجا نگهداری میشوند و عملیات بر روی ساختمان سفارت جمهوری اسلامی ایران در دمشق و با استفاده از امکانات این پایگاه نظامی و اف ۳۵ انجام شد را مورد هدف قرار دادند. وی گفت: عملیاتی انجام شد که به واقع مرکز اطلاعاتی و چشم رژیم صهیونیستی برای هدایت تمامی عملیاتهای شش ماهه گذشته و از جمله عملیات اخیر بر روی سفارت جمهوری اسلامی ایران در دمشق، مجموعه اطلاعات و هدایتهای اطلاعاتی از آن نقطه انجام میشد. محدود بودن در دفاع مشروع و تنبیه رژیم صهیونیستی به این معنا است که ما هیچ هدف غیرنظامی را در پاسخ خود تعریف نکردیم. نیروهای مسلح ما هیچ مکان اقتصادی و یا جمعیتی را مورد هدف قرار ندادند، حتی در حمله به پایگاه نظامی که مرکز عملیات رژیم صهیونیستی علیه سفارت جمهوری اسلامی ایران در دمشق قرار داشت دقت لازم برای برخورد و پاسخ به رژیم صهیونیستی مورد توجه قرار گرفت. وزیر امور خارجه کشورمان تصریح کرد: به برادران و دوستانمان در منطقه که آمریکا در آن کشورها دارای پایگاه نظامی است اعلام کردیم که هدف ما در دفاع مشروع صرفا تنبیه رژیم اسرائیل است و ما به دنبال هدف قرار دادن افراد و پایگاههای آمریکا در منطقه نیستیم. امیرعبداللهیان بیان کرد: ما هرگز از توسعه تنش در منطقه استقبال نکردهایم ولی هشدار دادیم که چنانچه از فضا و یا سرزمین کشورهای مورد نظر، ایالات متحده برای دفاع و حمایت جانبدارانه از تلآویو استفاده کند ناچاراً پایگاه نظامی آمریکا در آن کشور مورد هدف قرار خواهد گرفت.
هشدار تهران نسبت به هر گونه پاسخ شیطنتآمیز رژیم اسرائیل
در سطحی دیگر، مقامات سیاسی کشورمان به صورت جدید نسبت به هر گونه شیطنت رژیم اسرائیل در پاسخ دادن به تهران هشدار دادند. در مهمترین سطح، رئیس جمهور در پی عملیات مقتدرانه علیه رژیم صهیونیستی در پیامی تصریح کرد: اینجانب به پیروی از رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی و به پشتوانه حمایت ملت سرافراز و نیروهای مسلح مقتدر ایران اسلامی تاکید میکنم که هر گونه ماجراجویی جدید علیه منافع ملت ایران با پاسخ سنگینتر و پشیمانکننده مواجه خواهد شد. سید ابراهیم رئیسی در پی عملیات تاریخی، مقتدرانه و پیروزمندانه نیروهای مسلح کشورمان که در پاسخ به اقدامات تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی علیه اهداف و منافع جمهوری اسلامی ایران خصوصا حمله نظامی ۱۳ فروردین امسال علیه سفارت کشورمان در دمشق تمهید و عملیاتی شد، اظهار داشت: شب گذشته فرزندان غیور و دلاور ملت ایران در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با همکاری و هماهنگی همه بخشهای دفاعی و سیاسی کشور، صفحه جدیدی از تاریخ اقتدار ایران را رقم زدند و درس عبرتآموزی به دشمن صهیونیستی دادند.
در سطحی دیگر، ۲۰۶ نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی پیرامون حمله و اقدام انقلابی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بیانیهای صادر کردند. در این بیانیه تصریح شده است: ضمن حمایت از دلاور مردان ستاد کل نیروهای مسلح وزارت دفاع فرماندهان غیور ارتش و سپاه و به ویژه فرمانده مقتدر هوافضای سپاه این موفقیت در سیلی سخت انتقام ملت را به فرماندهی معظم کل قوا مام خامنهای مدظله العالی عزیز و ملت سرافراز ایران اسلامی تبریک عرض نموده و اعلام میداریم هرگونه خطایی راهبردی رژیم اسرائیل و پشتیبان آن آمریکای خبیث در تجاوز به سرزمین ایران اسلامی با پاسخ مقتدرانه فرزندان ملت روبرو خواهد شد آنچنان که همگان پایان عمر نکبت بار رژیم جعلی رژیم اسرائیل را به نظاره خواهند نشست.
بیاعتبار شدن گنبد آهنین و بازدارندگی رژیم صهیونیستی
یکی از نکات قابل توجه دیگر در ارتباط با از دست رفتن وجهه بازدارندگی رژیم صهیونیستی در منطقه است. در همین ارتباط عباسعلی کدخدایی، عضو حقوقدان و رئیس پژوهشکده شورای نگهبان در ویژه برنامه صبحگاهی «وعده صادق» شبکه خبر در پاسخ به این پرسش که برخی از کارشناسان اعتقادشان این است که معادلات نظامی به واسطه این عملیات جمهوری اسلامی ایران تغییر کرد و حتی موازنه استراتژیک در منطقه و دنیا تغییر کرده است، گفت: چون از دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ میلادی هیچگونه پاسخ محکمی به رژیم صهیونیستی داده نشده است و جنگهای اعراب اسرائیل که داستان خودش را داشت، در این مدت اسرائیل و دولت صهیونیستی نوعی مصونیت و امنیت را برای خودش فرض کرده بود مبنی بر اینکه کسی نمیتواند به منافع آنها تعرضی بکند یا به جنایتهایی که مرتکب میشوند پاسخ دهد، اما اقدام شب گذشته جمهوری اسلامی ایران این سد را شکست و اگر رژیم صهیونیستی بخواهد به جنایتهایش ادامه دهد کشورها میتوانند بر اساس موازین شناخته شده حقوق بینالملل، دفاع مشروع داشته باشند، میتوانند مقاومت کنند و میتوانند برای تنبیه متجاوز اقداماتی که لازم است را انجام دهند. همچنین، سید نظام الدین موسوی سخنگو و عضو هیئت رئیسه مجلس حملات شب گذشته ایران به مواضع نظامی رژیم صهیونیستی را حامل یک پیام واضح به این رژیم و آمریکا دانست مبنی بر این که دوران بزن در رو تمام شده است. وی افزود: در بُعدی دیگر بعد از عملیات تاریخ ساز طوفان الاقصی این دومین پیروزی بزرگ جبهه مقاومت در رویارویی با رژیم فاسد و کودک کش صهیونیستی است و پیش بینی رهبر فرزانه انقلاب مبنی بر کوتاه بودن عمر این رژیم جعلی را برابر دیده جهانیان عیانتر ساخت.
واکنشهای بینالمللی به اقدام تنبیهی ایران علیه رژیم اسرائیل
اقدام تنبیهی ایران علیه اسرائیل، واکنشهای زیادی را در جهان به دنبال داشته است. ریشی سوناک نخست وزیر بریتانیا حمله ایران را با شدیدترین عبارات محکوم کرد. در بیانیهای که در شبکه اجتماعی ایکس منتشر شد، نخست وزیر بریتانیا اعلام کرد که حمله پهپادی و موشکی ایران «بی پروا» بوده و بریتانیا به «پشتیبانی از امنیت اسرائیل» ادامه خواهد داد. استفان سژورنه، وزیر امور خارجه فرانسه با انتشار پیامی در شبکه ایکس حمله ایران به اسرائیل را محکوم کرد. وی گفت: «ایران با تصمیم به انجام چنین اقدام بیسابقهای، گام جدیدی در اقدامات بیثباتکننده خود برمیدارد و خطر تشدید تنش نظامی را بر خود میپذیرد.» آنتونیو تاجانی، وزیر امور خارجه ایتالیا با انتشار پستی در شبکه ایکس اعلام کرد که ایتالیا وضعیت بوجود آمده در پی حمله ایران علیه اسرائیل را با دقت و نگرانی دنبال میکند. جوزپ بورل، مسئول سیاستخارجی اتحادیه اروپا با انتشار پیامی در شبکه ایکس حمله ایران به اسرائیل را «غیرقابل قبول» دانست و آنرا بهشدت محکوم کرد. او تصریح کرد: «این حمله تنشها در منطقه را به طرز بیسابقهای افزایش میدهد و تهدیدی علیه امنیت منطقه است.» آنالنا بائربوک، وزیر امور خارجه آلمان در شبکه اجتماعی نوشت: «ما حمله جاری را که میتواند کل منطقه را در هرج و مرج فرو ببرد، به شدت محکوم میکنیم». وی افزود برلین «قاطعانه در کنار اسرائیل ایستاده است».
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد با انتشار بیانیهای تشدید شدید تنش در منطقه را محکوم کرد. وی در ادامه خواستار توقف فوری این خصومتها شد. وزارت خارجه عربستان با صدور بیانیهای نگرانی عمیق خود را از تحولات منطقه ابراز کرد. ریاض بدون نام بردن از طرفین درگیری از همه طرفهای درگیر خواست تا خویشتنداری کنند. عربستان در این موضعگیری خود حمله سپاه به اسرائیل را محکوم نکرده است. دونالد ترامپ، ریس جمهور پیشین آمریکا در واکنش به حمله ایران به اسرائیل مدعی شد که اگر او رئیسجمهور بود چنین اتفاقی روی نمیداد. او تاکید کرد اسرائیل زیر حمله است برای اینکه آمریکا ضعیف عمل میکند. ترامپ گفت که آمریکا برای اسرائیل دعا میکند.
جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا با انتشار بیانیهای، اعلام کرد: «کانادا به صراحت حملات هوایی ایران علیه اسرائیل را محکوم میکند. ما در کنار اسرائیل هستیم. بعد از حمایت [ایران]از حمله وحشیانه حماس در هفتم اکتبر، اقدام تازه رژیم ایران باعث بیثباتی بیشتر منطقه و دشوارتر شدن رسیدن به صلح پایدار میشود.» وزارت امور خارجه چین اعلام کرد که از تشدید تنشها در اوضاع کنونی عمیقاً نگران است. این وزارتخانه با بیان اینکه ریشه این تنش از فعالیتهای نظامی در غزه تسری پیدا میکند، افزود که «اولویت اصلی فرو نشاندن درگیری است.» سه کشور آمریکایی آرژانتین، مکزیک و شیلی در پیامهایی جداگانه نسبت به حمله تلافیجویانه ایران به اسرائیل واکنش دادند. خاویر میلی، رئیس جمهوری آرژانتین ضمن اعلام حمایت از اسرائیل، «همبستگی و تعهد تزلزلناپذیر به دولت اسرائیل در برابر حملاتی که توسط جمهوری اسلامی ایران انجام میشود» را ابراز داشت. دولت مکزیک نیز در شبکه اجنماعی ایکس نسبت به این حمله و «هزینهای که این اقدام میتواند برای جان هزاران انسان داشته باشد» ابراز نگرانی عمیق خود را اعلام کرد.
آینده تنش میان ایران و اسرائیل و سه سناریوی پیشرو
توقف جنگ: سناریوی خوشبینانه و البته مطلوب برای منطقه خاورمیانه، توقف جنگ در نقطه کنونی است. بدین معنا که ایران به حمله تروریستی اسرائیل در سوریه که منجر به شهادت تنی چند از مستشاران ایرانی در دمشق شده، واکنش نشان داده و تنبیه مورد نظر انجام شده است. اساس این فرضیه این است که اسرائیل نیز میپذیرد که دیگر حمله جدیدی علیه ایران انجام ندهد یا به روایت سادهتر پاسخ ندهد. مهمترین پیشرانهای این سناریو را میتوان سه عامل مهم دانست. اول اینکه اسرائیلیها و ایران خواهان وقوع جنگ فراگیر در مقطع کنونی نیستند. دوم این که قدرتهای بینالمللی متحد اسرائیل اعم از آمریکا و کشورهای اروپایی خواهان وقوع جنگ میان ایران و اسرائیل نیستند. در سطح سوم نیز بازیگران منطقهای به شدت از بر هم خوردن ثبات واهمه دارند و خواهان وقوع درگیری میان تهران و تلآویو نیستند. در سوی مقابل مهمترین پسرانها (موانع) سناریوی توقف جنگ دو محرک مهم است. اول این که حاکمان رژیم تلآویو پاسخ به ایران را برای حفظ اعتبار و پرستیژ خود ضروری میپندارند. کابینه تندرو اسرائیل که در داخل نیز با بحران مشروعیت همراه است، قصد دارد از این بحران برای تقویت جایگاه خود در صحنه داخلی بهره بگیرد. در سطح دوم، طیف تندروهای اسرائیل به شدت دولت نتانیاهو را برای پاسخ دادن تحت فشار قرار دادهاند. برای نمونه ایتامار بن گویر، وزیر امنیت اسرائیل از همان لحظات ابتدایی خواهان نشان دادن پاسخ قاطع و بزرگ بوده است. با نظر به تمامی این ادله میتوان اظهار داشت که احتمالا تحولات و معادلات در نقطه کنونی متوقف نخواهد شد. به نظر میرسد در آینده نزدیک اتفاقات جدید در صحنه تنش میان اسرائیل و ایران در راه خواهند.
وقوع جنگ فراگیر: بر خلاف سناریوی نخست، بدبینانهترین فرضیه ممکن وقوع درگیری تمامعیار یا اعلام جنگ است. اساس سناریوی حاضر این است که اسرائیل به ایران پاسخ خواهد داد. در ادامه نیز ایران مجددا به رژیم اسرائیل حمله میکند و در نهایت این سیکل به اعلام جنگ و وقوع یک درگیری فراگیر میانجامد. البته باید توجه داشت که این سناریو برای اسرائیلیها یک الزام حداقلی دارد که آن هم عبارت است جلب حمایت متحدان به ویژه ایالات متحده آمریکا. مهمترین پیشران سناریوی حاضر خواست و اراده کابینه رادیکال مستقر در تلآویو برای گسترش بحران در منطقه است. آنها از این طریق قصد دارند هم مشروعیت داخلی را تقویت کنند و هم مساله غزه را در کما فرو ببرند. در سوی مقابل مهمترین پسران این سناریو، عدم رضایت تمامی بازیگران منطقهای و فرامنطقهای از وقوع جنگ مستقیم میان ایران و اسرائیل است. در مهمترین سطح، آنچنان که وبگاه آمریکایی آکسیوس نقل میکند: جو بایدن به نتانیاهو گفته واشنگتن مخالف هرگونه حمله اسرائیل به ایران است. همچنین رئیس کاخ سفید تاکید کرده که ایالات متحده در عملیاتهای هجومی علیه ایران مشارکت نخواهد کرد. علاوه بر این نامعلوم بودن آینده جنگ و تحولات منطقه میتواند دیگر عامل بازدارنده در وقوع جنگ تمامعیار باشد. آغاز جنگ آسان است، اما پیشبردن آن پرهزینه و سرانجامش نامعلوم است؛ بنابراین سناریوی وقوع جنگ تمامعیار را میتوان نامحتملترین سناریوی ممکن مورد ارزیابی است.
تداوم تنشهای کنترل شده: سناریوی توقف تنش را میتوان خوشبینانه و سناریوی تشدید تنش را بدبینانه ارزیابی کرد و هر دو از امکان تحقق پایینی برخوردارند. در میانه این دو سناریو، فرضیه واقعبینانه برای آینده تحولات بعد از حمله اخیر ایران به اسرائیل، نه توقف جنگ است و جنگ تمامعیار. به نظر میرسد بعد از اتفاقات اخیر شاهد آغاز عصری جدید در تنشهای ایران و رژیم اسرائیل خواهیم بود. اگر در گذشته تنشهای میان دو طرف محدود به درگیریهای نقطهایِ محدود و کنترل شده به صورت غیر مستقیم بود، در مقطع جدید، درگیریهای مستقیم نیز وارد گود شدهاند، اما این درگیریها محدود و کنترل شده خواهند بود. به روایت دیگر در صورت تداوم تک و پاتکها، هیچ یک از طرفین قصد ورود به جنگ فراگیر را ندارد، اما باید توجه داشت که این وضعیت هر لحظه امکان تبدیل به یکی از دو سناریوی اول را دارد.