گروه سیاسی: مسعود پزشکیان روز یک‌شنبه (14 مرداد) با گماشتن چهره‌های شاخص اقتصاددان، تکلیف مدیریت تیم اقتصادی دولت چهاردهم را مشخص کرد. رئیس‌جمهور علی طیب‌نیا را به عنوان مشاور عالی منصوب کرد و سید حمید پورمحمدی گل‌سفیدی را به عنوان رییس سازمان برنامه و بودجه.
به گزارش «تجارت آنلاین»، انتظار می‌رود طی روزهای آینده عبدالناصر همتی نیز به عنوان وزیر اقتصاد برای گرفتن رای اعتماد به مجلس معرفی شود تا جمع اساتید دانشگاه تهران در تیم اقتصادی دولت تکمیل شود. جمعی که از آن‌ها به عنوان حلقه امیرآباد یاد می‌شود. این تیم را چهره‌هایی تشکیل می‌دهند که سابقه مدیریتی مثبتی از خود رد گذشته بر جای گذاشته‌اند و امید می‌رود در آینده نیز تغییراتی ایجابی را در اقتصاد کشور ایجاد کنند.
معاونت‌های پزشکیان با محوریت چهره‌های اقتصادی
مسعود پزشکیان در نخستین گام سیاستمدار کهنه‌کار اصلاح‌طلب، محمد رضا عارف را به عنوان معاون خود برگزید. در ادامه رئیس‌جمهور محسن حاجی‌میرزایی به عنوان رئیس دفتر رئیس جمهور منصوب شد. همچنین، محمدجواد ظریف به سمت معاون راهبردی و رییس مرکز بررسی‌های استراتژیک رییس‌جمهوری گماشته و پس از آن «محمدجعفر قائم‌پناه» به عنوان معاون امور اجرایی رییس‌جمهور و سرپرست نهاد ریاست جمهوری منصوب شد. در واپسین تصمیمات نیز مسعود پزشکیان، علی طیب‌نیا را به عنوان مشاور عالی، حمید پورمحمدی گل سفیدی را به عنوان رییس سازمان برنامه و بودجه و شهرام دبیری را به عنوان معاون امور مجلس رئیس جمهور منصوب کرد. این انتصابات در شرایطی است که گمانه‌زنی‌ها در چند روز اخیر بر این مبنا است که احتمال سپردن وزارت اقتصاد به عبدالناصر همتی قطعی است.
حلقه امیرآباد میدان‌دار تیم اقتصادی شدند
دولت‌های مختلف بسته به ماموریت‌هایی که برای خود در نظر داشتند، از طیف‌های مختلف اقتصاددانان استفاده می‌کردند. دولت میرحسین موسوی بیشتر به اقتصاددانان دانشگاه شهید بهشتی اعتماد داشت. دولت اکبر هاشمی‌رفسنجانی به اقتصاددانان آزادی‌خواه که بعدها پایه‌گذار موسسه نیاوران و دانشکده اقتصاد دانشگاه شریف شدند، اعتماد کرد. سیدمحمد خاتمی ترجیح داد ترکیبی از اقتصاددانان مختلف را به کار گیرد. محمود احمدی‌نژاد هم مثل میرحسین موسوی به اساتید دانشگاه‌های شهید بهشتی و علامه طباطبایی اعتماد بیشتری نشان داد. حسن روحانی اما پست‌های مهم اقتصادی را بین طیف‌های مختلف تقسیم کرد. ابراهیم رئیسی اقتصاددانان دانشگاه امام صادق(ع) را فراخواند. حالا مسعود پزشکیان سکان هدایت و مدیریت اقتصاد کشور را به اساتید دانشگاه تهران که به عنوان حلقه امیرآباد شناخته می‌شوند سپرده است.
در میان حلقه امیر آباد سه استاد مطرح دانشگاه تهران ژاندارم‌های اقتصادی دولت چهاردهم خواهند بود. نفر اول لیست بدون تردید علی طیب‌نیا است. طیب‌نیا متولد ۱۳۳۹ در اصفهان است و دانش‌آموخته اقتصاد. تز دکترای او در مورد تورم ساختاری در ایران بوده و اکنون استادیار دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران است. طیب‌نیا در دولت دوم میرحسین موسوی مشاور او بود و در دولت دوم هاشمی، دبیری کمیسیون اقتصادی دولت را بر عهده گرفت و در دوره خاتمی، مشاور کمیسیون اقتصادی دولت شد. پذیرش ریاست سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی از سوی فرهاد رهبر موجب شد وی طیب‌نیا را برای معاونت اقتصادی سازمان انتخاب کند. حسن روحانی که به قدرت رسید، علی طیب‌نیا به‌عنوان یکی از نامزدهای پیوستن به کابینه مطرح شد. روحانی چندان موافق حضور او نبود اما روی سیدمحمد خاتمی را زمین نینداخت. طیب‌نیا با توصیه اصلاح‌طلبان وارد دولت شد و با پشتیبانی رسانه‌هایی که او را «طبیب تورم» نامیدند موفق شد از نمایندگان مجلس، رای اعتماد بالایی بگیرد. تیم اقتصادی حسن روحانی ظرف یک سال موفق شدند نرخ تورم را از حوالی ۴۰ درصد به کمتر از ۱۵ درصد برساند و پس از آن تورم به مدت چند فصل تک‌رقمی شد.
نفر دوم لیست، سید حمید پورمحمدی گل‌سفیدی است که به عنوان رییس سازمان برنامه و بودجه برگزیده شد. پورمحمدیسال ۱۳۴۶ در چهارمحال و بختیاری به دنیا آمده است و از سال ۱۳۶۸ فعالیت خود را به عنوان کارشناس حقوقی معاون اداره کل وزارت جهاد سازندگی (سازمان امور عشایر) اغاز کرد. از اواسط دهه هشتاد پورمحمدی به سمت‌هایی بالاتر در سطح معاونت در وزارت امور اقتصادی و دارایی رسید و در زمان فعالیت دولت محمود احمدی‌نژاد تا قائم مقامی بانک مرکزی نیز پیش رفت. او در اوایل دهه هشتاد به عنوان معاون امور بانکی و بیمه‌ای وزارت امور اقتصادی و دارایی منصوب شد. در دولت اول محمود احمدی‌نژاد، پس از آنکه دانش جعفری از سمت خود به عنوان وزیر امور اقتصادی و دارایی استعفا داد و حسین صمصامی به عنوان سرپرست به ین وزارتخانه رفت، طرحی تازه در دستور کار قرار گرفت که موقعیت پورمحمدی را در این وزارتخانه متزلزل ساخت.
نفر سوم این حلقه که احتمال به منصب ریاست به وزارتخانه اقتصاد خواهد رسید عبدالناصر همتی است. همتی (زاده ۱۳۳۶ در کبودرآهنگ) است. او هجدهمین رئیس بانک مرکزی ایران بود و هم‌اکنون به‌عنوان استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران فعالیت می‌کند. وی دانش‌آموخته دکترای اقتصاد از دانشگاه تهران است و فعالیت سیاسی خود را از سال ۱۳۵۹ در سازمان صدا و سیما آغاز کرده و تا ۱۳۶۸ به عنوان مدیرکل خبر فعالیت نمود و از ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۳ معاون سیاسی سازمان صدا و سیما بود. او از سال‌های ۱۳۷۳ تا ۱۳۸۵ به مدت ۱۲ سال، ریاست بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران برعهده داشت. وی از ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۲ برای مدت ۷ سال مدیرعامل بانک سینا و از ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ نیز مدیرعامل بانک ملی ایران بود. همتی از ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۷ برای بار دوم ریاست بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران را برعهده داشت. او به مدت ۵ سال در زمان ریاست جمهوری حسن روحانی عضو کمیته اقتصادی شورای عالی امنیت ملی بود.
حلقه امیرآباد چه کسانی هستند و چگونه می‌اندیشند؟
حلقه امیرآباد، ابراهیم شیبانی تفکرات چپ اسلامی دارد و اغلب دیدگاه‌هایش با اساتید دانشگاه شهید بهشتی تفاوت چندانی ندارد. او در انتخابات اخیر کنار سعید جلیلی ایستاد و از او حمایت کرد. فرهاد رهبر نسخه معتدل‌تری از ابراهیم شیبانی است که مبنای فکری‌اش اقتصاد اسلامی است اما به اندازه شیبانی گرایش چپ ندارد. الیاس نادران اقتصاددانی رادیکال‌تر از رهبر و شیبانی است که البته این روزها مشی متعادل‌تری در پیش گرفته است. محمد خوش‌چهره را می‌توانیم جزو این قسمت حلقه امیرآباد بدانیم. این افراد طیف اصولگرای حلقه امیرآباد را تشکیل می‌دهند. اما طیف اصلاح‌طلب این حلقه را عبدالناصر همتی و علی طیب‌نیا و تا حدودی فرهاد دژپسند تشکیل می‌دهند. به طور مشخص، همتی و طیب‌نیا مدافع بازار آزاد هستند و در عین حال مشی اصلاح‌طلبی دارند. سیدمحمد خاتمی به طیب‌نیا ارادت زیادی دارد و مرحوم هاشمی‌رفسنجانی هم به همتی علاقه داشت. هر دو به گذشته خود افتخار می‌کنند و دوران مسئولیت خود را جزو بهترین دوره‌های چند دهه گذشته می‌دانند. طیب‌نیا به «طبیب تورم» معروف است و همتی افتخار می‌کند که دوران ریاستش بر بانک مرکزی، دوره اقتدار و استقلال این نهاد بوده است. اقتصاددانان دانشگاه تهران چند تفاوت اساسی با دیگر دانشگاه‌ها دارند. برخلاف اغلب اقتصاددانان تئوری‌پرداز دانشگاه شهید بهشتی که گرایش چپ اسلامی دارند، اعضای حلقه امیرآباد، بازار آزاد را قبول دارند اما این علاقه به اندازه اقتصاددانان دانشگاه شریف و موسسه نیاوران نیست. اعضای حلقه امیرآباد در کنار اینکه اقتصاددانان معروفی هستند، به سیاست هم علاقه دارند. اعضای حلقه شریف و نیاوران در سال‌های گذشته ترجیح داده‌اند به دولت‌ها مشورت فکری بدهند اما اعضای حلقه امیرآباد ترجیح‌شان این است که تصمیم‌گیرنده باشند. به این ترتیب می‌توان گفت اعضای حلقه امیرآباد بیشتر سیاستمدار- اقتصاددان هستند، درحالی که اعضای حلقه نیاوران و شریف ترجیح می‌دهند اقتصاددان بمانند.
