ابزارهای ایران برای مقابله با تهدید نظامی
گروه سیاسی: دونالد ترامپ اخیرا از ارسال نامه به رهبر انقلاب خبر داده بود. او در گفت‌وگو با رسانه آمریکایی فاکس بیزنس تاکید کرد: « «این زمان جالبی در تاریخ جهان است، اما ما با ایران در شرایطی داریم که قرار است خیلی زود اتفاقی رخ دهد. امیدواریم که بتوانیم یک توافق صلح داشته باشیم. من از روی قدرت یا ضعف صحبت نمی‌کنم. من فقط می‌گویم ترجیح می‌دهم یک توافق صلح را به جای دیگری ببینم. اما دیگری مشکل را حل خواهد کرد.» گفته‌های ترامپ از سوی رسانه‌ها و ناظران سیاسی تحت عنوان دوگانه یا جنگ یا دیپلماسی مورد بازخوانی قرار گرفت.
به گزارش «تجارت»، در تایید موضع خصمانه ترامپ علیه ایران دیروز –یکشنبه- «برایان هیوز» سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید در اظهاراتی خصمانه با تکرار مواضع ترامپ گفت: «ما امیدواریم رژیم ایران مردم و منافع خود را به تروریسم ترجیح دهد». او همچنین با تکرار اظهارات نخ‌نما شده و تهدیدآمیز ترامپ مدعی شد که با موضوع ایران می‌تواند «از راه نظامی یا حصول توافق» برخورد شود. اظهارات سخیف هیوز در تایید مواضع رئیس‌جمهور آمریکا در شرایطی ابراز شد که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب روز شنبه در دیدار رمضانی با کارگزاران و مدیران ارشد کشور، با ابراز خرسندی از فعال بودن وزارت امور خارجه و تأکید بر گسترش تعامل با همسایگان و دیگر کشورها، گفتند: «بعضی دولت‌ها و شخصیت‌های قلدر خارجی اصرار به مذاکره می‌کنند در حالی که هدف آنها از مذاکره حل مسائل نیست بلکه از مذاکره به دنبال تحکّم و تحمیل مسائل مورد نظرشان هستند که اگر طرف مقابل قبول کرد چه بهتر، اما اگر قبول نکرد، جنجال راه بیاندازند و او را به ترک مذاکره متهم کنند.»
اظهارات رهبر انقلاب در سطح جهانی با عنوان پاسخ منفی ایران به مذاکره درخواست شده از سوی دونالد ترامپ مورد توجه قرار گرفت. با این اوصاف، «تجارت» به منظور بررسی دقیق‌تر موضوع نامه‌نگاری و درخواست‌های کاخ سفید برای مذاکره و پاسخ ایران با عبدالرضا فرجی‌راد، کارشناس مسائل ژئوپلیتیک و سفیر اسبق کشورمان در نروژ و مجارستان گفت‌وگو داشته است.
دوگانه جنگ یا توافق، نشان‌گر عدم شناخت ترامپ از ایران است
عبدالرضا فرجی‌راد، در ارتباط دوگانه «جنگ یا توافق» مطرح شده در سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران، طی چند وقت اخیر، اظهار داشت: «این رویکرد نشان‌گر بی‌تجربه‌گی طرف آمریکایی است. در دوران بایدن شناخت دقیق‌تر و بهتری از ایران وجود داشت اما ترامپ چنین می‌پندارد که با همه کشورهای جهان می‌توان با یک فرمت رفتار کند. مثلا ایران را با پاناما، کانادا، اوکراین و دانمارک مشابه در نظر می‌گیرد. او چنین می‌پندارد که همان رفتار در پیش گرفته در قبال دانمارک در ماجرای گرینلند را می‌تواند در قبال ایران نیز در پیش بگیرد. باید توجه داشت که ایران طی چهل و چند سالی که از انقلاب اسلامی سپری می‌شود موضعی مستقل را در عرصه سیاست خارجی در پیش گرفته و هیچ‌گاه تسلیم تهدیدات خارجی نشده است.»
ترامپ تنها با کنار گذاشتن زبان تهدید می‌تواند با ایران به توافق برسد
وی افزود: «ترامپ اگر می‌خواهد گفتمانی را در پیش بگیرد که با ایران به توافق برسد، باید بخش تهدیدات را کنار بگذارد. آن‌چه که او در گفت‌وگو با فاکس بیزنس مطرح کرد، بیشتر زبان تحکم و تهدید بود که به طور طبیعی پاسخ منفی ایران را نیز می‌طلبد. ترامپ قبلا نیز در دور نخست، چنین اشتباه بزرگی را قبال ایران انجام داد. او یک دستورالعمل 12 ماده‌ای زورگویانه را برای ایران آماده کرد که نتیجه آن خودداری تهران از هر گونه گفت‌وگو با آمریکا تا پایان زمامداری او بود. ترامپ و دیگر مقامات آمریکایی اگر می‌خواهند با ایران به نتیجه برسند باید زبان تهدید را به طور کامل کنار بگذارد.»
ایران هیچ‌گاه تحت فشار تسلیم آمریکا نخواهد شد
این استاد دانشگاه در بخشی دیگر از اظهارات خود در ارتباط با این فرضیه که گفته می‌شود ترامپ قصد دارد با فشار مضاعف و شاید از طریق روسیه ایران را مجبور به مذاکره و پذیرش شروط خود کند، تاکید کرد: «ایران در وضعیتی که ترامپ هنوز به طور رسمی قدرت را در دست نگرفته بود، تمایل خود را به مذاکره به صراحت نشان داد. تهران همواره خواستار گفت‌وگو از موضع برابر است. مواضع ابتدایی ترامپ نیز امیدوار کننده بود اما آن‌چه که اکنون کاخ سفید مطرح می‌کند، 180 درجه با آن‌چه که صول مذاکره برابر است متفاوت است. این‌که چنین پنداشته شود ایران تحت فشار تاسیسات هسته‌ای خود را به آمریکا واگذار می‌کند و یا تاسیسات نظامی خود را تعطیل می‌کند، به هیچ عنوان نه منطقی است و نه قابل پذیرش. باید توجه داشت که در اطراف ایران انواع بازیگران و تهدیدات بزرگ وجود دارد که قدرتمند بودن از نظر نظامی را برای تهران از نان شب واجب‌تر می‌کند. ایران هیچ گاه زیر بار خلع سلاح هسته‌ای و موشکی نخواهد رفت. در محیط ناامن خاورمیانه، تمامی بازیگران از تمامی ابزارهای خود برای دفاع در برابر تهدیدات امنیتی بهره می‌گیرند و حتی قدرت‌های بزرگ نیروهایی نیابتی را برای خود تعریف کرده‌اند. برای نمونه می‌توان به بحث ترکیه و حمایت از تروریست‌های تحت رهبری جولانی برای کترل دمشق یاد کرد. ایران نیز به مقتضای همین شرایط گروههایی همسو را در منطقه داشته و منافع خود را پیش می‌برد. این‌که می‌گویند ایران باید اولا تاسیسات هسته‌ای خود را به آمریکا تحویل دهد؛ دوما، توانایی موشکی خود را به حداقل ممکن کاهش دهد و سوما، از نیروهای همسو با خود در منطقه دست بکشد؛ هیچ‌گونه معنایی ندارد. یعنی ایران در شرایطی که همه بازیگران برای خود دارای قدرت نظامی و نیروهای نیابتی هستند خود را خلع سلاح کند. چنین گزاره‌ای به هیچ عنوان قابل قبول نیست.»
ایران برای مقابله با سناریوی جنگ ابزارهای زیادی دارد؛ کشورهای منطقه خواهان درگیری جدید نیستند
سفیر سابق ایران در نروژ و مجارستان در بخشی دیگر از اظهارات خود تصریح کرد: «باید توجه داشت ایران برای مقابله با تهدیدات احتمالی آمریکا در هر سطحی ابزارهای خاصی را در اختیار دارد. قطعا جنگ به نفع هیچ بازیگری نیست. ایران نیز سود نمی‌برد اما هیچ بازیگر دیگری نیز متنفع نخواهد شد. برای نمونه هم اکنون بسیاری از بازیگران منطقه با صراحت مخالفت خود را با جنگ اعلام کرده‌اند. از دیدگاه آنها جنگ جدید –درگیری نظامی با ایران- بر خلاف برنامه‌های توسعه داخلی آنها است. از سوی دیگر، وقوع جنگ نیز در داخل آمریکا به ضرر ترامپ خواهد بود. هر گونه اختلال در بازار انرژی جهانی، منجر به افزایش سرسام‌آور قیمت بنزین خواهد شد که این به معنای کاهش محبوبیت گسترده ترامپ است. این‌گونه نیست که ایران دستانش در ماجرای مقابله با آمریکا بسته باشد. ایران می‌گوید نمی‌خواهیم سلاح هسته‌ای داشته باشیم، باید از سوی آمریکا مورد قدردانی قرار بگیرد. در بحث نظارت‌ها نیز ایران نشان داده هیچ‌گونه مشکلی با بازدیدها و نظارت‌های آژانس ندارد.»
ترامپ جرات ورود به جنگ با ایران را نداشته و احتمال بازنگری در مواضع او وجود دارد
فرجی‌راد در بخشی دیگر از اظهارات خود در پاسخ به این پرسش که آیا احتمال تجدیدنظر در موضع خصمانه و قلدرمابانه ترامپ علیه ایران وجود دارد، اظهار داشت: «امکان تغییر موضع دونالد ترامپ در قبال ایران، بالای 50 درصد است. بر این باور هستم که ترامپ جرات ورود به جنگ علیه ایران را ندارد. اسرائیل نیز بدون آمریکا هیچ‌گاه چنین ریسک بزرگی را انجام نخواهد داد. در صورت هر گونه اقدام اسرائیل علیه ایران، به طور حتم پاسخ تهران فراتر از آن‌چه خواهد بود که تصور می‌شود. هر چند ایران نیز آسیب‌هایی خواهد دید اما منافع آمریکا در منطقه و اسرائیل نیز در داخل به شدت آسیب خواهد دید. سوابق تاریخی دونالد ترامپ در موضع‌گیری‌هایش نشان می‌دهد که احتمال بازنگری او در مواضعش بسیار بالا است. برای نمونه همین چند وقت اخیر او در موضوع تعرفه‌های با کانادا و مکزیک بازنگری داشت. در سطخی دیگر باید توجه داشت که رد حال حاضر هیچ بازیگری به آمریکا اعتماد ندارد. در شرایطی که ترامپ امتیازات زیادی را برای روسیه در ماجرای جنگ اوکراین قائل شده اما در عمل شاهد هستیم روس‌ها به واشنگتن اعتماد ندارد. برگزاری مانور مشترک دریایی ایران، روسیه و چین در نزدیکی چابهار مصداق بارز این بی اعتمادی و به نوعی پاسخی نمادین به دونالد ترامپ است. با یان رزمایش چین و روسیه برای آمریکا پیام می‌فرستند.»
برای مقابله با ترامپ 5 راهکار اساسی را باید در پیش گرفت
این کارشناس مسائل ژئوپلیتیک در بخش پایانی اظهارات خود در ارتباط با راهبرد درست برای ایران در مقابله با سیاست دونالد ترامپ اظهار داشت: «برای مواجهه با دونالد ترامپ می‌بایست چند اقدام مهم را انجام داد. نخست این‌که به جهان این پیام را مخابره کنیم که ما به دنبال صلح هستیم و هیچ‌گاه خواهان بی‌نظمی در محبط بین‌الملل نیستیم. در سطح دوم، باید به جهانیان بگوییم که ایران بر خلاف ادعای اسرائیل، به دنبال سلاح هسته‌ای نیست. سوم این‌که باید نشان دهیم که تهران آماده توافق با اروپا، آمریکا و همکاری با آژانس در شرایط حفظ احترام متقابل است. در سطح چهارم، باید روابط با کشورهای منطقه تقویت شود. باید ایران اطمینان و اعتماد کشورهای منطقه را جلب کند و به آنها نشان دهد که به هیچ عنوان تهدیدی برای آنها نیست. تعامل با همسایگان بسیار اهمیت دارد. در سطح پنجم شاید مهم‌ترین موضوع این باشد که در داخل کشور اوضاع را بهتر کنیم. واقعیت این است که شهروندان ایرانی با مشکلات عدیده اقتصادی مواجه هستند. با جلوگیری از فسادها و رانت‌ها می‌توان اعتماد عمومی را مقداری تقویت کرد. این‌که مردم چنین بپندارند با وجود تحریم‌ها، دولت تلاش می‌کند تورم را کنترل کند و وضعیت را بهبود ببخشد بسیار اهمیت دارد. مردم ما نشان داده‌اند، با هر عقیده و باوری در بحث منافع و اعتبار ملی متحد و یکدست هستند. در مجموع ما باید در دو سطح خارجی و داخلی اقداماتی متوازن را برای مقابله با سناریوی صلح یا جنگ ترامپ در پیش بگیریم.»
