سیدحمید کلانتری در ارتباط تصویری با برنامه گفتگوی ویژه خبری پنج شنبه شب شبکه دو سیما افزود: حدود 460 تعاونی مرزنشین در کشور ثبت شده که از این تعداد 350 تعاونی، فعال هستند و جمعیتی معادل 2 میلیون نفر را به عنوان سرپرست خانوار تحت پوشش دارند.
وی گفت: برای یک میلیون و 700 هزار عضو این تعاونی ها ، کارت تهیه شده است که یک میلیون و 500 هزار نفر آن ها تحویل گرفته اند.
کلانتری افزود: به طور میانگین هر تعاونی می تواند معادل 80 دلار در سال در ازای صادرات، واردات داشته باشد.
وی ادامه داد: برای کالاهایی که وارد می کنند تا پیش از این 100 درصد معافیت داشت و اخیرا هیئت دولت مصوبه ای داشت که معافیت بخشی از این کالاها به 70 درصد کاهش یافته است.
کلانتری افزود: اگر به طور میانگین حدود 25 درصد برای واردات، ارزان تر تمام شود مجموع سودهر عضو تعاونی 25 تا 28 هزار تومان و برای یک خانواده 80 تا 100 هزار تومان در سال است.
کلانتری گفت: پارسال مجموعه تعاونی های مرز نشین 570 میلیون دلار صادرات داشتند.
وی ادامه داد: زمینه تقویت تعاونی ها و فعال تر شدن آنها وجود دارد زیرا آنها معمولا در مناطق محروم زندگی می کنند و باید زمینه فعالیت و تحرک این تعاونی ها را توسعه دهیم تا بتوانند با استفاده از برخی مزیت های منطقه از آن برخوردار شوند و درآمد خود را افزایش دهند.
در ادامه آنوش رهام کارشناس بازرگانی هم با حضور در این برنامه گفت: این عایدی اندک برای مرزنشینان دردی را از دردهای آنها کم نمی کند.
وی با اشاره به تاریخچه شکل گیری تعاونی های مرز نشین گفت: تعاونی های مرز نشین زمانی در دهه های 60 و 70 مطرح شدند که محرومیت های گسترده را در مرزنشین ها داشتیم.
رحام افزود: کشور های همسایه اکنون به مبادی وارداتی ما تبدیل شده اند و فعالیت ترانزیتی با ما دارند و مزیت محرومیت مرزنشین های کشور های همسایه و صادرات به آنها از بین رفته است و باید اکنون به نحو دیگری از ظرفیت مرزنشین ها بهره برداری کنیم به عنوان سکوی صادراتی.
در ادامه مهدی محمدزاده کارشناس اقتصادی هم در ارتباط تلفنی با این برنامه گفت: در قانون مربوط به تعاونی های مرزنشین از بدو تاسیس، 2 اشکال اساسی وجود داشته است یکی اینکه قانون، تعریف مشخصی از ساکنان مناطق مرزی ارائه نکرده و این موجب شده است بسیاری از غیر مرزنشینان سهمیه بگیرند که از سهم مرزنشینان واقعی کم می شود.
وی افزود: دوم اینکه قانون، خروج کالا از این مناطق مرزنشین را ممنوع کرده است.
در ادامه رحام کارشناس بازرگانی گفت: تعاونی های مرزنشین اشتغالزایی خاصی برای کشور ما ندارند و شاید برای کشور های همسایه اشتغال ایجاد کنند زیرا بیشتر کالاهایی که وارد می شود ممنوعیت دارند یا مشروط هستند مانند برنج.
وی افزود: برخی تاجران از این تعاونی ها سوء استفاده و از کارت اعضای تعاونی ها برای واردات استفاده می کنند.
در ادامه محمدزاده کارشناس اقتصادی گفت: در قانون، ساز و کار اجرایی مشخصی برای جلوگیری از سوء استفاده از تعاونی های مرزنشین ها دیده نشده است بنابراین سوءاستفاده از کارت های تعاونی مرزنشینان ،عادی و ادامه دار است.
در ادامه کلانتری با بیان اینکه تعاونی مرزنشینان، تعاونی تامین نیاز مصرف کنندگان است گفت: امکان فروش امتیاز از سوی این تعاونی ها به افراد واردکننده و یا صادرکننده وجود ندارد.
وی افزود: تعاونی مصرف مرزنشینان کمک رفاهی برای افراد است که درآن جا زندگی می کنند و برخی از تعاونی ها وارد فعالیت های تولیدی و صنعتی هم شده اند.
در ادامه رحام کارشناسی بازرگانی با اشاره به اینکه در تعاونی های مرزنشینان، تجارت شفاف وجود ندارد، گفت: تجارت کنونی آن ها مویرگی است که برای تجارت کل کشور ایجاد مشکل کرده است.
در ادامه کلانتری با بیان اینکه صادرات مجموعه تعاونی مرزنشینان در سه سال گذشته رو به رشد بوده است گفت: این نشان می دهد این تعاونی ها توانسته اند فعالیت های خود را ساماندهی کنند.
وی افزود: هر تراکنش را که اعضای این تعاونی ها در کارت های اعتباری خود انجام دهند قابل رویت و نظارت است.
کلانتری اضافه کرد: برای تقویت اشتغال مرزنشینان باید فعالیت های جانبی دیگری مستقل از صادرات و واردات محدود انجام دهیم.
در ادامه محمدزاده کارشناس اقتصادی گفت: ساز و کار جدی که بتواند رفتار تعاونی های مرزنشین را به شکل صحیح مدیریت کند و از فرار کالاها از مناطق مرزنشین به داخل کشور جلوگیری کند وجود ندارد.
در ادامه رحام کارشناس بازرگانی با تاکید بر لزوم توانمند سازی مرزنشینان گفت: آن ها به امنیت مرزها کمک زیادی می کنند.
وی تاکید کرد: باید بتوانیم برای مرزنشین ها درآمد مولد ایجاد کنیم.
در ادامه کلانتری معاون امور تعاونی های وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: در دو سال گذشته گامی برای شفافیت ها بیشتر برداشته شده است.
وی افزود: برای تقویت و توانمند سازی مرزنشینان باید فعالیت های جانبی ایجاد کنیم و آنها را آموزش دهیم.
کلانتری اضافه کرد: آموزش در حوزه های بسته بندی بازاریابی و توسعه بازار را در برنامه داریم.
معاون امور تعاونی های وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اشاره به اینکه در 17 استان اتحادیه مرزنشینان داریم، از فرمانداران شهرستان مرزی خواست به فعالیت تعاونی های مرزنشین توجه کنند و به فعالیت های وارداتی و صادراتی خود سر و سامان دهند.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما