امیر افسردیر
Aafsardayr@gmail.com
شرایط امروز اقتصاد ایران با گذشته و
دوران تحریم‌ها تفاوت‌های زیادی دارد. به نتیجه رسیدن توافق هسته‌ای و برداشته شدن
تحریم‌های اقتصادی همزمان با اجرایی شدن برجام شرایط را به گونه‌ای رقم زده است که
می‌توانیم اکنون در کشورها و اقتصادهای ضعیف‌تر همچون ویتنام فعالیت‌های اقتصادی
داشته باشیم. با این حال باید توجه داشت که به‌طور کلی صنایع و شرکت‌های ایران از
لحاظ کمی و کیفی کالاها و اقلام قابل رقابت در بازارهای بین‌المللی تولید نمی‌کنند
و پیدا کردن بازار در کشورهای شرق و جنوب شرقی آسیا احتیاج به زمان زیادی دارد. به
همین دلیل کشورهای همسایه که در منطقه خاورمیانه قرار گرفته‌اند به‌عنوان بزرگ‌ترین
مقصد کالاهای ایرانی شناخته می‌شوند.
از طرف دیگر به نظر می‌رسد شانس ایران
برای حضور در کشورهای اروپایی بیش از کشورهای خاور دور است. کشورهای اروپایی هنوز
مانعی برای انجام معامله با ایران دارند و این ناشی از همان مقررات بین‌المللی و
تحریم‌های جهانی است که در گذشته علیه ایران وجود داشت که اگر این مشکلات به‌طور
کامل برطرف شوند و ارتباطات ایران با اروپا کاملا به حالت طبیعی بازگردد، بار دیگر
می‌توان ایران را در بازارهای اروپایی مشاهده کرد.
حقیقت این است که در دوران پسابرجام
ما نباید از خارجی‌ها انتظار این را داشته باشیم که ایران را صرفا کشوری مناسب
برای سرمایه‌گذاری بدانند؛ چراکه هرگاه فردی وارد خاک یک کشور می‌شود، به‌طور قطع
فروش کالاهای خود را در اولویت فعالیت‌های اقتصادی قرار می‌دهد. در چنین شرایطی
مشخص است ایرانیان هم در حوزه تجارت بیش از هر چیزی به فروش کالا علاقه نشان می‌دهند.
با این حال اگر امتیازات سرمایه‌گذاری
را در کشور به وجود آوریم، آنگاه خارجی‌ها ترغیب به سرمایه‌گذاری در ایران خواهند
شد. اولین امتیازی که سرمایه‌گذار خارجی برای حضور در ایران و هر کشور دیگری به آن
احتیاج دارد، امنیت سرمایه است.
امنیت جاده‌ای، امنیت غذایی، کاهش
دخالت دولت در اقتصاد، میزان آزادی اقتصادی، قوانین و مقررات عادلانه از جمله دیگر
مواردی است که در این زمینه می‌توان به آن اشاره داشت. ایران امروز به غیر از نفت
و گاز که برای تامین آن به همه خانواده‌ها یارانه پرداخت می‌کند، در حوزه دیگری
مناسب عمل نکرده و جز این‌ها ما در صنایع و بخش‌های دیگر عمل مناسبی نداشته است.
صنایع مختلف فعال در کشور در حال حاضر
انگیزه کمی برای جذب سرمایه‌گذار خارجی دارند و طبیعتا سرمایه هم به سمتی هدایت
خواهد شد که سوددهی مناسب را داشته باشد. در چنین شرایطی سرمایه‌گذاران داخلی هم
تمایل چندانی برای سرمایه‌گذاری در صنایع مختلف ایران نشان نمی‌دهند. امروز مجوزهایی
که وزارت صنعت برای سرمایه‌گذاری صادر می‌کند رو به کاهش است و سرمایه‌گذاری‌هایی هم
که صورت می‌گیرد به طور عمده دولتی هستند که لزوما توسعه اقتصادی را به همراه
ندارد. در حال حاضر لازم است تا شرایط اقتصادی کشور را تغییر دهیم و مقدمات را
برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی بیشتر از گذشته فراهم کنیم. امروزه این موضوع بیش از
هر زمانی اهمیت دارد و در شرایطی که ما در برنامه‌های بلندمدت خود دستیابی به رشد
اقتصادی هشت درصد را پیش‌بینی کرده‌ایم، بدون حضور سرمایه‌گذاران خارجی و حتی
داخلی نمی‌توانیم به این مهم دست پیدا کنیم. در حال حاضر با اجرایی شدن برجام
خارجی‌ها برای حضور در ایران چراغ سبز نشان داده‌اند و لازم است ما با مهیا کردن
شرایط، زمینه حضور آنان در کشور را فراهم سازیم.
