سودآوری ترسیم شده در برنامه های بانک،هدف اصلی وصول مطالبات است

همزمان با اجرای طرح مدیریت و کنترل مطالبات غیر جاری در بانک مهر اقتصاد، هَمکلام شدیم با معاون امور مناطق بانک تا نظر وی را در خصوص ابعاد گوناگون این طرح جویا شویم که  حاجی مزدارانی سوالات ما را اینگونه پاسخ داد؛

1-در ابتدا یک توضیح اجمالی در مورد طرح مدیریت و کنترل مطالبات غیر جاری داشته باشید و اینکه این طرح با چه رویکردی برنامه ریزی شده و چه اهدافی را دنبال می کند؟

در مورد کلیات طرح و ضرورت اجرای آن لازم می دانم در ابتدا مقدمه ای عرض کنم. ما در راستای سیاست های ابلاغی سال 95 در شاخص های جذب منابع، پرداخت تسهیلات با تخصیص بهینه و به هنگام، طبق برنامه و حتی بالاتر از آن عمل کردیم و به نتایج و موفقیت های قابل توجهی دست یافتیم، اما اینکه در شاخص وصول مطالبات توفیق چندانی نداشتیم خیلی بیانگر این نیست که مجموعه عوامل بانک تلاش خود را به موقع و به هنگام به عمل نیاوردند، بلکه بخشی از این عدم تحقق، ناشی از شرایط اقتصادی کشور و جامعه می باشد یعنی آنهایی که مدیون بانک هستند نتوانستند در آن چرخه درآمدی به اهداف مورد انتظار برسند و به تعهدات خود عمل کنند، نتیجه این شد که با بررسی برآیند نتایج مطالبات تا پایان 8 ماهه ابتدای سال جاری، با پیشنهاد معاونت حقوقی و وصول مطالبات ناگریز به اجرای این طرح شدیم و با همکاری هم توانستیم آن را نهادینه و ابلاغ نماییم.

همانطور که می دانید مهم ترین هدف بانک به عنوان یک بنگاه اقتصادی کسب سود است و بخشی از این سود هم بر اساس حجم پرتفوی ما در بودجه پیش بینی شده که ناشی از برگشت منابع حبس شده بانک یا همان مطالبات می باشد بنا بر این هدف اصلی از وصول مطالبات دست یابی به اهدافی است که در حوزه سود آوری برای خود ترسیم کرده ایم.

 بنا بر این طرح مدیریت و کنترل مطالبات غیر جاری در همین راستا تدوین شده و ابعاد مختلفی هم دارد و در واقع برای جلوگیری از افزایش مطالبات طراحی شده لذا وقتی می گوییم کنترل یعنی اینکه تلاش کنیم تا مطالبات بیش از این افزایش پیدا نکند از اینرو باید تلاش کنیم آن میزان افزایشی که از ابتدای سال در حوزه مطالبات بانک داشتیم را با برنامه ریزی منسجم و کارِ گروهی کاهش دهیم.

2-تا کنون چه اقدامی برای پیاده سازی این طرح صورت گرفته است؟      

 در نخستین اقدام در دو روز متوالی در یک گروه 17 نفره  از 17 استان و 16 نفره از 16 استان دعوت کردیم و در دو نشست یک روزه با حضور نمایندگان معاونت های حقوقی، مالی، ارتباطات و فن آوری اطلاعات، اعتبارات و طرح و توسعه، طرح کاملا تبیین شد و ضمن پیش بینی اهداف کلی و بیان انتظارات و خواسته هایمان برای نهادینه شدن هر چه مطلوب تر آن، مقرر گردید چنانچه محدودیت هایی برای اجرا وجود دارد در قالب گزارش منعکس شود و تصمیم بر این شد که نمایندگان پس از حضور در استان های تابعه، کمیته های متناظری متشکل از مسئولین استانی و ستادی تشکیل دهند و برای تمامی کارکنان به صورت پرونده محور سهمیه ای در نظر گرفته شود که برحسب اولویت، قابلیت و توانمندی هایی که هر همکار دارد متناسب با آن پرونده هایی به آن ها واگذار و به عنوان یک سهمیه تلقی شود. و این همکاران فارغ از مسئولیت هایی که در پیشبرد امور جاری دارند در ساعات اداری یا پس از آن پیگیری های موثری را در برای وصول مطالبات انجام دهند.

3- چه انتظاراتی از همکاران برای اجرای هر چه بهتر طرح مدیریت و کنترل مطالبات غیر جاری دارید؟

حجم کاری در بانک مهر اقتصاد قابل مقایسه با خیلی از بانک ها نیست از نظر حجم پرتفویی که داریم فشار بسیار سنگینی بر روی همکاران است بنابراین ما تا همین جا هم از همکاران تشکر می کنیم و مدیون تلاش ها و زحمات آن ها هستیم.

در 8 ماهه ابتدای سال توفیقات خوبی در شاخص جذب منابع و تخصیص داشتیم اما افزایش مطالبات شاید ناشی از در اولویت قرار ندادن شاخص وصول مطالبات طی این دوره بوده بنابراین ضمن تشکر از همکاران انتظارمان این است که در 3 ماه باقیمانده تا پایان سال، فارغ از تلاش برای پیشبرد فعالیت های روزمره و جلوگیری از ایجاد وقفه در امورات جاری مشتریان، باید تلاش مضاعف و مستمری برای کاهش حجم مطالبات داشته باشیم تا انشا الله به اهداف طرح و میزان سهمیه وصولی که به شیوه فرد محور و پرونده محور از طریق معاونت حقوقی به همکاران ابلاغ شده در پایان دوره دست یابیم.

4- این طرح چه تاثیری در ارتقاء سود آوری و بهره وری بانک دارد؟

در یک بنگاه اقتصادی مانند بانک، وقتی تسهیلاتی پرداخت می شود از طریق وصول می توانیم سود خود را شناسایی کنیم و چنانچه اقساط تسهیلات به موقع وصول نشود و در زمان بندی های مختلف به تسهیلات جاری و غیر جاری شامل سر رسید گذشته، معوق و مشکوک الوصول تبدیل گردد در واقع شاخص سود آوری ما را تحت تاثیر قرار می دهد. بنا بر این هر میزان از مبلغ مطالبات معوق بر سود آوری بانک اثر مستقیم دارد از اینرو با شناختی که از روحیات جهادی همکاران داریم و با توجه به برنامه سال جاری که بخشی از درآمدها از محل برگشت منابع یا از محل تسهیلات جاری و یا معوق پیش بینی شده، این طرح تاثیر قابل توجهی در سود آوری  بانک و تحقق برنامه های ابلاغی سال 95 خواهد داشت.

5- مشتریان چه نقش و جایگاهی در تحقق این طرح دارند؟

یکی از معضلاتی که امروز شبکه بانکی با آن مواجه است مقوله حبسِ منابع قابل توجهی است که به عنوان مطالبات معوق در پرتفوی ترازنامه کل بانک ها نشسته است، طبیعتا معضلی که مطالبات معوق نام گرفته ناشی از عدم پرداخت اقساط از سوی مشتری می باشد شاید بخشی از تاخیر در ایفای تعهدات ناشی از اتخاذ یکسری سیاست های خاص باشد که مشتری به صورت ابزاری از آن ها استفاده کرده ولی در واقع نمی دانند این تعویق در ایفای تعهدات، حجم بدهی آن ها را به صورت قابل توجهی افزایش می دهد.

 لذا انتظار داریم طوری پاسخگوی تعامل ما باشند که بتوانیم شرایط تداوم همکاری اثر بخش را با آن ها ادامه دهیم، بانک نیز تا انتقال مانده به مطالبات مشکوک الوصول حداقل 18 ماه با این مشتریان همکاری کرده از سوی دیگر همکاری با بانک به نفعِ خودِ تسهیلات گیرنده هم هست چرا که آن ها هر کدام یک فعال اقتصادی هستند و برای پیشبرد اهداف و برنامه های شغلی و حرفه ای خود همواره نیازمند به تعامل با شبکه بانکی هستند از اینرو تمهیداتی در نظر گرفته ایم که اگر مشتری به تعهدات خود عمل کند در یک سیکل پلکانی، کل وجه التزام مشمول بخشیدگی شود از طرف دیگر چنانچه شرایط تسویه بدهی هایشان فراهم شود دوباره می توانند با ایفای تعهدات خود از منابع مالی بانک برای پیشبرد امور اقتصادی خود استفاده کنند.

6-  بانک چه ابزارهای تشویقی برای همکاران در نظر گرفته است؟

طبق مساعدتی که مدیر عامل محترم بانک داشته اند و با همکاری مناسب معاونت محترم مالی، به پاس جبران گوشه ای از زحمات همکاران مشوق هایی در سه دوره یک ماهه از 13/9/95 تا 15/10/95 ، 15/10/95 تا 15/11/95  و 15/11/95 تا 15/12/95 در نظر گرفته شده است که متناسب با میزان وصولی ها و ضریب شاخص ها، تشویقات نقدی پیش بینی شده که میزان آن در شاخص های سر رسید گذشته، معوق و مشکوک الوصول با هم متفاوت است.

 در اینجا نکته ای که حائز اهمیت است اینکه برخی شعب در استان ها در اثر پیگیری موثر و به موقع  ممکن است مطالبات معوق نداشته باشند یا حجم مطالباتشان در حدی نیست که مشمول پاداش آنچنانی شوند، بنا بر این از میزان پاداشی که برای این طرح در نظر گرفته ایم 10 درصد در اختیار مدیریت عامل محترم بانک قرار دارد که برحسب مورد به این قبیل شعب و استان ها تخصیص داده می شود تا آن ها هم انگیزهایشان در پیگیری به موقع وصول مطالبات حفظ شود.

7-پیش بینی می کنید در پایان این طرح تا چه حد به اهداف پیش بینی شده دست یابیم؟

میزان موفقیت این طرح به دو عامل مشتریان و همکاران بستگی دارد و هریک از این ها در واقع 50 درصد سهم دارند، مطمئنیم در آن بخشی که مربوط به پیگیری همکارانمان هست دغدغه خاصی نداریم چرا که تعهد همکاران نسبت به سازمان به قدری بالاست که شاید اگر مشوق های نقدی هم برای آن در نظر نمی گرفتیم و به عنوان یک خواسته، خدمت آن ها ابلاغ می کردیم به لحاظ تعهد سازمانی، پیگیری لازم انجام می شد، ولی 50 درصد باقیمانده بستگی به شرایط مشتری و بازار دارد بسیاری از مشتریان ممکن است علی رغم امتیازاتی که برای بخشش وجه التزام آن ها در نظر گرفته ایم واقعا در حال حاضر نقدینگی لازم را برای بازپرداخت بدهی هایشان نداشته باشند البته در این طرح ابزارهای نظیر امهال و استمهال نیز برای مشتریانی که معادل کل بدهی شان نقدینگی ندارند هم در نظر گرفته شده که اگر شرایط اعطای تسهیلات مجدد را داشته باشد از طریق اعطای تسهیلات مجدد بتوانیم بخشی از نیازهایشان را تامین بکنیم تا بتوانند به تعهدات خود عمل کنند.

8- میزان معوقات در شبکه بانکی چه استانداردی دارد و این رقم در بانک مهر اقتصاد چه مقدار است؟

استاندارد ضریب نکولِ پرداخت تسهیلات در شبکه بانکی که تابعِ شاخصی به نام نرخ متوسط صنعت است، در شرایط عادی بیش از 5/2 درصد  نمی تواند باشد اما در خلال 10 سال گذشته با توجه به بحران های اقتصادی و شرایط تحریم و محدودیت هایی که برای واحدهای تولیدی و صنعتی ما چه در تامین کالا و چه در بخش صادرات و تامین مواد اولیه بوجود آمد و بعضی از اتفاقات غیر ارادی نظیر تحریم های ظالمانه، محدودیت در مبادلات بین المللی نظیر سوئیفت، سیل، زلزله و خشکسالی در برخی مناطق، شرایطی را در کشور ایجاد کرده که 5/2 تا 3 درصد بالاتر از نرخ اعلام شده برای سیستم بانکی متداول و این عدد متناسب با حجم پرتفوی تسهیلات بانک ها تا 5 درصد عادی شده که این عدد استاندارد نبوده ولی متاسفانه باز هم به دلیل شرایط اقتصادی که عرض کردم هم در بانک مهر اقتصاد و هم در سایر بانک ها این نرم بالاتر از شاخص 5 درصد می باشد که هر چه این درصد افزایش یابد ریسک بانک نیز افزایش یافته و سرعت چرخه نقدینگی بانک را تحت تاثیر قرار می دهد.

و اما سخن پایانی ...

بار دیگر از همکاران ارزشی، متعهد و خوب خودم بابت همه تلاش هایی که از ابتدای سال تا به حال داشته اند تشکر ویژه دارم از همه ارکان ستاد که از مجموعه  اجرایی معاونت امور مناطق حمایت کردند تشکر می کنم خوشبختانه طبع همکاران ما بقدری بلند است که مطمئنم نه به خاطر منافع مادی بلکه به دلیل تعهدی که به سازمان دارند تمامی تلاش خود را برای تحقق اهداف طرح به کار می گیرند ضمن اینکه باید توجه داشته باشیم که تمرکز به وصول مطالبات امورات جاری بانک را دچار مخاطرات نکند، امیدواریم این تلاش منتهی به وصول مطالبات طبق سهمیه ابلاغی و در نتیجه تحقق شاخص سودآوری بانک گردد.