رمضانعلي سبحاني فر
نماينده سبزوار در مجلس
بار
ديگر نمايشگاه مطبوعات افتتاح شد تا رسانهها در مجمعي بزرگ گرد هم آيند و
رکن چهارم دموکراسي را به نمايش بگذارند. اما نکته مهم در اين نمايشگاه،
سخنان اسحاق جهانگيري معاون اول رييس جمهور در بزرگداشت جايگاه رسانه بود.
جهانگيري جملاتي را به کار برد که بارها از زبان مسوولان شنيده بوديم.
آگاهي دادن، ترويج اخلاق، نقد منصفانه و بسياري موارد ديگر را مطرح کرد اما
نکته مهم اين بود که معاون اول رييس جمهور از رسانهها درخواست کرد که در
مقابله با فساد نبايد لکنت زبان داشته باشند. بنابر اين جهانگيري به
نمايندگي از دولت همه چيز را اعلام کرد و به عبارت بهتر، جان کلام را بر
زبان آورد. امروز فساد پاشنه آشيل کشور شده و دايم شاهد بروز فساد و اختلاس
با ارقام گوناگون هستيم. متاسفانه رقم فساد بهاندازه اي بزرگ شده که
ارقام کوچک به چشم نميآيد و اختلاسهاي کمتر از هزار ميليارد براي
خوانندگان جذابيتي ندارد، زيرا قبه آن را شکستهاند. بنابر اين لازم است
اهرم فشاري وجود داشته باشد تا مفسدان را نگران کند که بهترين آنها،
رسانهها هستند.
بي شک اگر
رسانه بتواند آزاد حرف بزند و ترسي نداشته باشد، ميتواند جلوي فساد را
بگيرد و مفسدان دايم نگران قلم رسانهها خواهند بود. اما سوال اينجاست که
رسانهها تا چهاندازه توان دارند؟ مشکل اصلي رسانهها اين است که به شدت
از نظر مالي ضعيف هستند و همين ضعف باعث شده تا وابستگي ايجاد کند و
رسانهها نتوانند مطالب را به صورت شفاف بگويند. بنابر اين استقلال مالي
اصليترين مشکل رسانهها شده است. اما دولت موظف است براي استقلال مالي
رسانهها چارهانديشي کند و در قالب کمکهاي مالي تعريف شده، به ياري آنان
بشتابد.
اکنون سوال اينجاست که اين
مهم چگونه بايد محقق شود. امروزه دستگاههاي نظارتي و بازرسي به وفور در
تماميقوا وجود دارد که هر کدام بودجههاي کلاني را به خود اختصاص ميدهند و
در قالب موارد پس از بروز فساد، اين سوال مطرح ميشود که دستگاههاي نظارتي
کجا بودند؟ اين در حالي است که رسانهها اگر با محدوديت رو به رو نباشند،
ميتوانند بيش از اين دستگاههاي نظارتي افشاگري کنند و مانع فساد شوند.
بنابر اين بهتر است بخشي از بودجه دستگاههاي نظارتي را به عنوان يارانه به
رسانهها اختصاص دهند تا بازويي قوي براي بخش نظارت کشور باشند. يادمان
باشد که اگر رسانهها مستقل باشند و بودجه لازم را داشته باشند، ماهيت
بسياري از دستگاههاي نظارتي کم رنگ ميشود.
بي
شک رسانه نبايد به هيچ دستگاهي وابستگي داشته باشد زيرا هرگاه که منافع آن
دستگاه يا بخشهاي مرتبط با آن به خطر بيفتد، رسانه اي که حقوق بگير
آنهاست، به پشتيباني از آن دستگاه بر ميخيزد و همه چيز را زير سوال ميبرد
و ماهيت رسانه بودن از بين ميرود.
نکته
ديگر نقش دستگاه قضا در برخورد با رسانههاست که بارها مورد انتقاد قرار
گرفته است. اما واقعيت اين است که اگر رسانه اسناد و مدارک مستندي داشته
باشد که بتواند با استناد به آنها خبر خود را اثبات کند، نه تنها دستگاه
برخوردي با آن رسانه نخواهد داشت، بلکه با روحيه اي که از قوه قضاييه سراغ
داريم، به تقدير و تشکر از آن رسانه خواهد پرداخت. يادمان باشد که مرز بين
افترا و بردن آبروي مسلمان با اطلاع رساني درست بسيار ناچيز است.