گروه صنعت، معدن و تجارت: بررسی‌ها نشان می‌دهد که این رقم، 18 درصد از مجموع صادرات ایران به مقاصد صادراتی را شامل می‌شود. همچنین نگاهی به گزارش‌های رسمی مربوط به مقاصد تجاری کالاهای ایران نشان دهنده این موضوع است که 66 درصد از مجموع صادرات ایران به کشورهای چین، عراق، امارات، کره جنوبی و افغانستان انجام شده که نیمی از آن سهم چین و عراق است. براساس این گزارش‌ها از ابتدای امسال تاکنون متوسط قیمت هزینه کالاهای صادراتی ایران به عراق 460 دلار بوده که این نرخ در مقایسه با میانگین کالاها صادراتی ایران به مقاصد مختلف دنیا 1.2 برابر است. همچنین حجم تبادلات تجاری سالانه بین دو کشور در حال حاضر بین 6.5 تا 7 میلیارد دلار است که با احتساب فروش گاز و نفت و گردشگری دینی و خدمات فنی مهندسی به 12 میلیارد دلار در سال می‌رسد.
در این میان کارشناسان معتقدند که با توجه به اهمیت صادرات کالاهای دارای ارزش افزوده و ارزآوری حاصل از آن، کشور عراق می‌تواند بازار مصرف خوبی برای محصولات ایران به شمار رود. اما عواملی سبب شده که وزارت بازرگانی کشور عراق سخت‌گیری‌هایی را برای ورود محصولات ایرانی در نظر گیرد. عدم رعایت استاندارد در تولید و بسته‌بندی یکی از مهمترین دلایل سلب اعتماد طرف عراقی نسبت به محصولات ایران بوده است. اگر خواستار تداوم صادراتی محصولات کشاورزی به کشور عراق و سایر کشورهای منطقه هستیم باید تنها به محصولاتی اجازه صادرات داده شود که دارای کیفیت، برند و بسته‌بندی مناسب هستند. از طرف دیگر ایجاد مراکز تولیدی با سرمایه‌گذاری مشترک در داخل کشور عراق و تولید محصولات باکیفیت در این کشور با اهداف صادراتی، ایجاد نمایشگاه‌های اختصاصی جمهوری اسلامی در عراق ازجمله پیشنهادها برای ایجاد روابط تجاری مناسب با عراق است.
اهمیت عراق برای تجارت ایران
در همین ارتباط مسعود دانشمند، کارشناس اقتصادی و عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با خبرنگار «تجارت» در ارتباط با اهمیت تجارت با عراق گفت: بررسی آمارها و گزارش‌ها به خوبی نشان می‌دهد که امروز عراق از جایگاه مهمی برای بخش تجارت ایران برخوردار است و بازارهای خوبی را اختیار تولیدات کشورمان قرار داده است. البته این بازارها طی ماه‌های گذشته با موانعی نیز مواجه شده‌اند و هرچند وقت خبری درباره افزایش تعرفه‌ها شنیده می‌شود.
دانشمند در ادامه با اشاره به اهمیت حضور محصولات ایرانی در بازار عراق خاطرنشان کرد: عراق به‌عنوان یکی از مهمترین همسایه‌های ایران است که همواره شباهت‌های فرهنگی با یکدیگر داشته‌اند. از طرف دیگر حضور سال‌های گذشته ایرانی‌ها در این کشور به نحوی بوده که شناخت کافی از نیازها و بازارهای عراق توسط فعالان اقتصادی و بازرگانان کشورمان به دست آمده با این حساب امروز باید بتوان نسبت به حضور بیشتر، مفیدتر و سودآورتر محصولات تولید ایران در بازارهای عراق امیدوار بود.
این عضو هیات نمایندگان اتاق ایران در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به مشکلاتی که برای تعرفه‌گذاری برخی محصولات ایرانی برای ورود به بازار عراق ایجاد شده، خاطرنشان کرد: موضوع افزایش تعرفه‌های عراق برای محصولات ایران را می‌توان آن دانست که قیمت برخی از تولیدات کشورمان برای حضور در بازار عراق قیمتی پایین‌تر از تولیدات داخلی آن کشور داشت و به این ترتیب این خطر احساس شد که با واردات ارزان محصولات از ایران ممکن است برخی واحدهای تولیدی مجبور شوند تا فعالیت خود را متوقف کنند به همین دلیل مسئولان عراقی تصمیم گرفتند که واردات این محصولات با تعرفه‌ای بالاتر صورت بگیرد.
دانشمند با اشاره به ظرفیت‌های موجود در بازار عراق برای صادرکنندگان کشورمان ادامه داد: به طور کلی نباید این نکته را فراموش کرد که کشور عراق از منابع مالی و ثروت زیادی برخوردار است و بیش از 90 درصد اقلام مورد نیاز این کشور از طریق واردات تأمین می‌شود. لذا کشور ما نباید این فرصت و بازار خوب را از دست دهد و باید با تنوع در صادرات جایگاه خود را در بازار عراق به دست آورد.
این عضو اتاق بازرگانی در پایان یادآور شد: نبود یک سیاست مشخص برای موضوع دیپلماسی اقتصادی میان ایران و عراق یکی از مهمترین مشکلاتی است که طی سال‌های گذشته موجب شده تا ظرفیت‌های صادراتی برخی از محصولات ایران در عراق کاهش پیدا کند. حقیقت این است که این موضوعات را با یک دیپلماسی فعال می‌توان حل کرد و ضریب نفوذ محصولات ایرانی در بازارهای عراق را بیشتر کرد.
