بهنام فتحنایی
روزنامهنگار
صنعت بسته بندي نقش گستردهاي در اقتصاد کشورها ايفا ميکند ، و به نوبه خود ميتواند در بخشهاي مختلف صنعتي و توليدي و اقتصادي شکوفايي ايجاد کند. فعالان صنعت بسته بندي با چالشهاي متعددي مواجه هستند که با اتخاذ تصميمهاي درست و استفاده از فناوريهاي نو آورانه ميتوان بر مشکلات موجود غلبه نمود .استفاده از بسته بنديهاي زيست تخريب پذير که براي افزايش طول عمر محصولات غذايي مورد استفاده ... قرار ميگيرد. يا روشها و فناوريهاي مرتبط با بهداشت و سلامت مانند توجه به توليد مواد اوليه بسته بندي سازگار با محيط زيست و يا استفاده از فناوريها و محصولاتي که به کاهش مصرف انرژي کمک ميکنند. رشد سريع تجارت الکترونيک موجب توجه بيشتر کشورهايي همچون هند به فناوريهاي نو آورانه در صنعت بسته بندي گرديده است ولي در کشور ايران به اين مقوله در صنعت پرداخته نشده است ، و همچنان به شکل سنتي انجام ميگيرد. پيشرفت در تجارت الکترونيک باعث نگرديده که به يکي از ملزومات اين بازار که ارسال کالا براي مشتري ميباشد توجه لازم مبذول گردد. روند خرده فروشي باعث گرديده تا سرعت در بسته بندي مورد توجه بيشتري قرار گيرد. خرده فروشان پيوند نهايي در زنجيرهي تأمين بين توليدکنندگان و مشتري هستند. خرده فروشي مهم است چون به توليدکنندگان اجازه ميدهد تا بر توليد کالاها تمرکز کنند، بدون اينکه به تلاش مورد نياز براي تعامل با کاربران نهايي که ميخواهند آن کالاها را بخرند، توجه داشته باشند. ولي از مشکلات اين بخش از زنجيره توزيع کالا، عدم دسترسي اين گروه به بسته بنديهاي کاربردي و شکل يافته ميباشد. بسته بنديها بايد متناسب با کالاي مورد نظر طراحي شود ، که متاسفانه با توجه به هزينههاي زياد طراحي بصورت سفارشي ، اين امکان در اختيار فروشندگان خرد ، قرار نگرفته است. بسته بندي در صنعت از ملزوماتي است که هميشه در کشور ما با بي مهري مواجه شده، اين موضوع در کشورهاي پيشرفته مورد توجه بسيار واقع شده و با استفاده از آن شرکتهاي توليدي محصولات خود را به نوعي تبليغ ميکند. صنعت بسته بندي نيازمند بهبود و بازنگري است و بايد طوري طراحي شود که علاوه بر استحکام و حفظ محصول جاذبه و زيبايي داشته باشد . بسته بندي از حلقههاي گمشده صنعت کشور است از محصولات غذايي و کشاورزي گرفته تا توليد محصولات الکترونيک و لوازم خانگي و غيره . مشکل ما محدود بسته بندي نيست بلکه توليد جعبه براي محصولات نيز شامل اين موضوع ميباشد. تلاشهاي بسيار زياد کارشناسان و توليد کنندگان کشور در نهايت به خاطر ظاهر نا مناسب کالا، قابل رقابت با محصولات خارجي نميباشد، مانند اين است که شما ترشي خانگي را با ترشي توليدي کارخانجات مقايسه کنيد. هر چه کنيم نميتوانيم محصولي که از لحاظ ظاهري زيبايي ندارد را با محصولاتي چشم نواز و با ظاهري شکيل مقايسه کنيم. صنعت کشور در عرصههايي که بسيار جلوتر از کشورهاي ديگر ميباشد، به خاطر عدم توجه به بسته بندي درست نتوانسته به شکوفايي دست يابد، در صنعت کشاورزي در مقوله محصولاتي مانند زعفران ، زيتون، خرما و هزاران محصول ديگر، عدم توجه به بسته بندي درست باعث شده، محصولات ايراني نتواند جايگاه خود را به دست آورد و عرصه را براي دلالان باز کرده است. جنس با کيفيت ايراني به صورت قاچاق به کشورهاي هم جوار برده شده، و در آنجا با تکنولوژي پيشرفته بسته بندي و به بازار با نام و نشان تجاري آن کشور عرضه ميشود. با وجود اينکه در توليد محصولات همچون خرما، زيتون و يا زعفران در بسته بنديهاي آن بسيار ضعيف عمل کرده است و از کشورهاي در حال توسعه در اين صنعت عقب مانده چرا که چراکه صادرات در اين نوع محصولات در کشورهاي ديگر با بسته بنديهاي نوآورانه شده با نام تجاري شرکت و به نام آن کشور صادر ميشود.