رایزنی تلفنی رئیسی و پوتین
سید ابراهیم رئیسی ظهر دیروز سه‌شنبه در پاسخ به تماس تلفنی «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه، روند مراودات دو کشور را مطلوب ارزیابی و بر تسریع در اجرای توافقات و طرح‌های مشترک فیمابین، از جمله در زمینه‌های ترانزیت، حمل و نقل، تبادل انرژی و تکمیل کریدور شمال ـ جنوب تاکید کرد. رئیس جمهور با قدردانی از حمایت روسیه برای عضویت ایران در گروه بریکس گفت: بریکس یکی از سازمان‌های نوظهور موثر در شکل‌دهی به جهان چند قطبی و زمینه‌ای مناسب برای گسترش تعاملات دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی ایران، روسیه و دیگر کشورهای عضو است. «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه نیز در این مکالمه تلفنی اظهار داشت: حجم تجارت دو کشور در سال گذشته شاهد رکوردشکنی بود. رئیس جمهور روسیه با ابراز امیدواری نسبت به اجرایی شدن هر چه زودتر خط‌آهن رشت ـ آستارا و اتصال خطوط ریلی ایران، آذربایجان و روسیه به یکدیگر و با اشاره به تاثیر قابل ملاحظه آن بر افزایش تبادلات تجاری بین این کشورها، ایران را شریک راهبردی روسیه دانست. روسای جمهور ایران و روسیه در این مکالمه تلفنی، ضمن مرور آخرین وضعیت تحولات منطقه‌ای بر لزوم حل و فصل مسائل منطقه قفقاز جنوبی تاکید کردند.
دستگیری فرزندان یک مقام ارشد قضائی
مسعود ستایشی، سخنگوی قوه قضاییه در نشست خبری خود با خبرنگاران، در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه اخیرا برخی مدعی بازداشت یا احضار فرزندان یکی از مقامات ارشد دستگاه قضایی شده‌اند، گفت: این پرونده مدتی است که مطرح شده و چنین پرونده‌ای در قوه قضاییه در حال رسیدگی است. قوه قضاییه با جدیت و صلابت و بدون هیچ‌گونه تبعیضی با دقت و قوت به هر پرونده‌ای که باشد رسیدگی می‌کند و به محض اینکه مراحل پرونده از نظر قانونی به مرحله قابلیت اطلاع‌رسانی برسد درباره آن اطلاع‌رسانی خواهد شد. ستایشی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه یکی از تأکیدات رئیس قوه قضائیه بحث امنیت روانی جامعه است و در همین راستا هم وی دستور داده است تا با هر فردی که امنیت جامعه و مخدوش می‌کند برخورد قانونی صورت بگیرد؛ تاکنون چه تعداد پرونده در این باره تشکیل شده و دادستان‌ها چه اقداماتی انجام داده اند و آیا پرونده‌ای برای افراد معروف در این زمینه تشکیل شده است یا خیر؟ گفت: باید در خصوص اقدامات ستادی فرامین مقام معظم رهبری و دیگری در خصوص اقدامات راهبردی پاسخ این سوال داده شود.
گروه سیاسی: طولانی‌ترین پرونده قطع روابط جمهوری اسلامی ایران با یک کشور مسلمان و عربی، روی ریل گره‌گشایی قرار گرفته است. تردیدی وجود ندارد که تنش ایران و عربستان، جدی‌ترین پرونده اختلاف تهران با یک کشور مسلمان بوده است اما می‌توان داستان اختلاف با مصر پیچیده‌ترین مساله سیاست خارجی کشورمان در بیش از چهار دهه گذشته مورد ارزیابی قرار داد.
به گزارش «تجارت»، متعاقب توافق ایران و عربستان سعودی برای از سرگیری روابط دیپلماتیک در اسفند سال گذشته (1401) زمزمه‌های تنش‌زدایی ایران و مصر قوت گرفتند. طی ماههای گذشته نیز تلاش‌های دیپلماتیک برای بهبود روابط بین مصر و ایران صورت گرفته است. در سطح رسانه‌ای نیز بارها اخباری مثبت پیرامون امکان از حل اختلافات دو کشور منتشر شده که البته تا کنون نمود عینی پیدا نکرده‌اند. حتی اخباری مبنی بر میانجیگری دولت عراق و عمان در پرونده تنش‌زدایی ایران و مصر نیز مخابره شد. جدی ترین نمود این امر را می‌توان در دیدار هفته گذشته «سامح شکری» وزیر خارجه مصر با «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه کشورمان، در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک مشاهده کرد. حالا منابع مصری و ایرانی در تفسیر این دیدار اعلام کرده‌اند که با توجه به سوابق تمدنی و تاریخی و اشتراکات فرهنگی دو کشور، اراده‌ای جدی برای تداوم گفت‌وگو‌ها و ازسرگیری روابط وجود دارد. فراتر از این پالس‌های سیاسی، در جدیدترین تحولات به نظر می‌رسد این اقتصاد و منافع اقتصادی است که می‌توان یخ روابط دو طرف را ذوب کند.
داستان ورود متغیر اقتصاد به پرونده تنش‌زدایی تهران و قاهره
داستان وارد شدن متغیر اقتصاد به تنش‌زدایی ایران و مصر به جریان حضور احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد و دارایی جمهوری اسلامی ایران برای شرکت در نشست بانک آسیایی زیرساخت در مصر و دیدار او با همتای مصری خود ارتباط دارد. بنا بر اعلام دفتر حافظ منافع ایران در مصر، سید احسان خاندوزی در جریان سفر به مصر در روز یکشنبه دوم مهر با «محمد معیط»، وزیر دارایی مصر ملاقات و در رابطه با تحولات روابط دو جانبه به ویژه مناسبات تجاری و اقتصادی فی مابین دو کشور گفت‌وگو و رایزنی کرد. وزیر اقتصاد جمهوری اسلامی ایران در این دیدار ضمن تاکید بر عزم دولت ابراهیم رئیسی جهت توسعه روابط همه جانبه با کشورهای همسایه و منطقه و ظرفیت‌های فراوان موجود در دو کشور بزرگ و تاریخ ساز مصر و ایران، بر آمادگی جمهوری اسلامی ایران جهت توسعه همکاری‌های فی مابین در زمینه بانک آسیایی زیرساخت، بانک توسعه اسلامی، بانک مشترک مصر و ایران، شرکت نساجی مصر و ایران و شرکت مشترک کشتیرانی، بر امکان انتقال فناوری ایران در حوزه داروسازی و پتروشیمی به مصر تاکید کرد. وزیر دارایی مصر نیز بر آمادگی کشورش برای اجرایی و عملیاتی کردن پیشنهادات مطرح شده توسط خاندوزی تاکید و اظهار کرد: مصر بسط و توسعه روابط با جمهوری اسلامی ایران را مهم می‌داند و امیدوار هستیم به زودی شاهد ارتقای روابط دو کشور باشیم. وی تصریح کرد: دو کشور می‌توانند در زمینه گردشگری، تشویق سرمایه گذاری از طریق توافقات و تفاهم‌نامه‌های گمرکی و کاهش تعرفه‌ها و مالیات و تولیدات مشترک همکاری کنند.
پیشنهاد ویژه قاهره به تهران
با گذشت دو روز از دیدار وزاری اقتصاد دارایی تهران و قاهره، دیروز –سه‌شنبه- رسانه‌های مصری از پیشنهادهای وسوسه‌انگیز قاهره به تهران برای سرمایه‌گذاری در این کشور پرده برداشتند که می‌توان از آن به عنوان گامی جدی برای عادی‌سازی مناسبات دو کشور یاد کرد. وزارت دارایی مصر دیروز (سه‌شنبه) بیانیه‌ای در خصوص دیدار «سید احسان خاندوزی» وزیر اقتصاد و دارایی جمهوری اسلامی ایران با «محمد معیط» همتای مصری خود در حاشیه نشست‌های «بانک آسیایی زیرساخت» صادر کرد. در این بیانیه آمده است که محمد معیط در دیدار با خاندوزی در خصوص گسترش همکاری‌های اقتصادی میان دو کشور به منظور جذب سرمایه‌گذاری در مصر رایزنی کرده است. وزیر دارایی مصر تاکید کرد که دو کشور برای گسترش پروژه‌های مشترک در مصر به‌ویژه در زمینه حمل‌ونقل دریایی و بخش صنعت نساجی که در راستای دستورالعمل‌های دولت برای بومی‌سازی صنعت هستند، اهمیت زیادی قائل هستند. وی تاکید کرد که «ما زیرساخت‌های پیشرفته و هوشمند داریم که می‌تواند نیاز فعالیت‌های سرمایه‌گذاری، مشوق‌های مالیاتی و گمرکی و همچنین مشوق‌های سرمایه‌گذاری جدید را تامین کند که محیط تجاری جذابی را برای بخش خصوصی فراهم می‌کند». وزیر دارایی مصر با اشاره به برنامه‌هایی مانند «سند سیاست مالکیت دولتی»، «مجوز طلایی» و «برنامه سهام دولت» تاکید کرد که این امور سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی را تشویق کرده و بر موانعی که سرمایه‌گذاران ممکن است با آنها مواجه شوند غلبه می‌کند و در نتیجه آنها را تشویق به گسترش فعالیت‌های تولیدی خود می‌کند. با توجه به این بیانیه، اکنون به وضوح می‌توان اظهار داشت که احتمالا گره پرونده اختلاف ایران و مصر از بستر اقتصادی باز می‌شود.
نام یک خیابان؛ همچنان مانع اصلی تنش‌زدایی
ایران و مصر هر کدام به نوبه خود منافع ملی ویژه‌شان را از بحث تنش‌زدایی دنیال می‌کنند. از نگاه، امیلی میلیکن و جورجیو کافیرو، تحلیلگران مسائل خاورمیانه، در یک سوی ماجرا، با عادی‌سازی روابط بین تهران و قاهره، مصر امیدوار است که ایران به‌عنوان یک بازیگر تعدیل‌کننده رفتارهای حماس و جهاد اسلامی فلسطین در غزه عمل کند. به‌هرحال، این روز‌ها مصر و قطر اقدامات سنگین دیپلماتیکی را برای برقراری آتش‌بس انجام می‌دهند تا تنش‌ها بین حماس و جهاد اسلامی که مورد حمایت تهران هستند با اسرائیل برقرار شود. کاتزمن می‌گوید: «هر بار که اسرائیل و گروه‌های مسلح در غزه درگیر می‌شوند، احتمال تشدید تنش بیشتر می‌شود. این مسئله می‌تواند انگیزه اصلی مصر برای این نزدیکی بالقوه به ایران باشد.» ایران به نوبه خود می‌خواهد روابط خود را با کشورهای بیشتری در خاورمیانه بهبود بخشد. روابط بهتر با قاهره می‌تواند به ایران کمک کند تا با توجه به روابط نزدیک قاهره با امارات و عربستان، انزوای نسبی خود را در منطقه کاهش دهد. روابط دوستانه‌تر با مصر می‌تواند به ایران کمک کند تا با تلاش‌های ایالات متحده و اسرائیل برای متحد کردن کشورهای عربی علیه جمهوری اسلامی مقابله کرده و در عین حال این استدلال را برای تهران آسان‌تر کند که نباید مانند یک بازیگر «سرکش» با تهران رفتار کرد.
اما در مسیر تنش‌زدایی به نظر می‌رسد همچنان مساله تاریخی اختلاف ایران و مصر به طور کامل حل نشده است. در واقع، قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، ایران و مصر روابط بسیار خوب و گسترده ای را با یکدیگر داشتند. به طور خاص این روابط در دوران ریاست جمهوری "انور سادات" در مصر، بسیار عمیق تر بود (در دوره جمال عبدالناصر، روابط تهران- قاهره بسیار تلخ بود). پس از پیروزی انقلاب اسلامی، روابط نزدیک حکومت پهلوی با دولت مصر سبب شد تا شاه مخلوع به مصر برود که این موضوع روابط میان جمهوری اسلامی ایران و مصر را با چالش های جدی رو به‌رو کرد. در عین حال، ماجرای امضای معاهده کمپ دیوید با محوریت کنشگری فعال دولت مصر نیز وجود دارد که این مساله نیز واکنش منفی جمهوری اسلامی ایران را در پی داشت. در این چهارچوب شاهد آن بودیم که روابط ایران و مصر به فرمان امام خمینی (ره) قطع شد. فراتر از این موضوع، پس از ترور انور سادات به دست خالد اسلامبولی، در ایران خیابانی به نام وی(خالد اسلامبولی) نامگذاری شد. در سوی مقابل، محمد رضا شاه پهلوی نیز پس از مرگ، به مصر منتقل شد و جنازه وی در مسجد الرفاعی قاهره دفن شد. این موضوعات سبب شد که هر مرتبه که مذاکراتی میان ایران و مصر در سال های اخیر صورت گرفته، مصری‌ها مساله نامگذاری یک خیابان در تهران به نام خالد اسلامبولی را پیش بکشند و خواستار تجدید نظر تهران در این رابطه شوند و در سوی مقابل، ایران نیز جدای از توافق کمپ دیوید، به مساله دفن شاه در مسجد الرفاعی و نمایش برخی نمادهای دوران شاهنشاهی در مکان مذکور اشاره کند و خواستار تجدید نظر مصری‌ها در این رابطه شود.
گروه سیاسی: در ادامه پیام‌های مثبت چند وقت اخیر در زمینه احیای مذاکرات هسته‌ای، به نظر می‌رسد این بار ژاپن با یک پیشنهاد ویژه به میدان آمده است. پیشنهادی که در وضعیت موجود می‌تواند فراتر از تمامی راه‌حل‌های گذشته برای آب شدن یخ انسداد مذاکرات برجامی باشد.
به گزارش «تجارت»، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری کیودو خاطرنشان کرد، ژاپن ابتکاری را برای از سرگیری مذاکرات هسته‌ای را ارائه داده است. وی در ادامه تاکید کرد که هرگونه ابتکار ژاپن که با «منافع ایران» همسو باشد، از سوی تهران مثبت تلقی خواهد شد. امیرعبداللهیان تصریح کرد: ما از نقش سازنده ژاپن در احیای توافق هسته‌ای حمایت می‌کنیم. وزیر امور خارجه ایران جزئیاتی از این ابتکار را ارائه نکرد اما گفت، زمانی که در ماه اوت به توکیو سفر و با فومیو کیشیدا، نخست وزیر و سپس یوشیماسا هایاشی، وزیر امورخارجه ژاپن دیدار کرده بود، این پیشنهاد را از دولت ژاپن دریافت کرد. همزمان با اظهارات اخیر امیرعبداللهیان، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران ادعای منتشر شده در یک رسانه مبنی بر انجام مذاکرات مستقیم بین ایران و آمریکا درطی هفته‌های آینده در عمان را تکذیب کرد. روابط عمومی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با انتشار اطلاعیه‌ای در واکنش به ادعای منتشر شده از سوی یک رسانه در مورد فرآیند مذاکرات رفع تحریم‌ها، اعلام کرد: «این نوع خبرسازی‌ها و بازی‌های رسانه‌ای که معمولا برای فضاسازی سیاسی صورت می‌پذیرد، فاقد اعتبار است». بر اساس این گزارش، دیروز (سه‌شنبه) یکی از رسانه‌های منطقه‌ای مدعی شد که ایران قصد دارد در آینده نزدیک مذاکرات مستقیمی با آمریکا در عمان در ارتباط با مذاکرات رفع تحریم‌ها داشته باشد و در این ارتباط مجوزهای لازم از سوی مقامات عالی‌رتبه ایران صادر شده است. پیش از این «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، بازگشت به توافق را مشروط بر آمادگی طرف‌های غربی دانسته و گفته بود: «تبادل پیام‌ها با آمریکا ادامه دارد و طرح سلطان عمان هم همچنان روی میز هست. اگر طرف‌های مقابل آماده باشند، ما برای بازگشت به برجام جدی هستیم تا در چارچوب ابتکار عمان همه طرف‌ها به تعهدات خود در برجام برگردند». توافق هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی، شامل چین، روسیه، انگلیس، فرانسه، آلمان و ایالات متحده با هدف محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران در ازای لغو تحریم‌های اقتصادی این کشور در سال ۲۰۱۵ به دست آمد. اما دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین آمریکا در سال ۲۰۱۸، یک سال پس از روی کار آمدن خود به‌طور یک‌جانبه ایالات متحده را از این توافق خارج کرد و سپس مذاکرات بر سر احیای این توافق به بن بست رسیده است. متعاقباً ایران برخی از محدودیت‌های هسته‌ای خود ذیل این توافق را کنار گذاشت. در سال ۲۰۲۱، ایالات متحده تحت ریاست جمهوری جو بایدن به همراه سایر طرف‌های توافق ۲۰۱۵، مذاکرات را با هدف تسهیل ورود مجدد واشنگتن به این توافق از سر گرفتند اما این رایزنی‌ها تاکنون به جایی نرسیده است. رئیس دستگاه دیپلماسی ایران تاکید کرد که «تقاضای بیش از حد» آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان در مورد توافق هسته‌ای، پیشرفت مذاکرات را به تاخیر انداخته است.
روایت عشقی از فساد سازمان‌یافته در بازار سیمان
مجید عشقی در گردهمایی مدیران گروه توسعه ملی و شرکت‌های تابعه اظهار داشت: بازار سرمایه ظرفیت بسیار خوبی برای ایجاد فرصت تامین مالی در کشور دارد و همچنین سازمان بورس برای آموزش ابزارهای تامین مالی از طریق بازار سرمایه آمادگی دارد. وی افزود: گاهی تصمیم‌هایی از روی ناآگاهی، گرفته می‌شود که برای بازار سرمایه مشکل آفرین است؛ از جمله نرخ خوراک پتروشیمی‌ها که سرانجام تصحیح، اما موجب زیان سهامداران شد. رئیس سازمان بورس اضافه کرد: موضوع تعطیلی بورس کالا در چند سال گذشته همواره مطرح بوده و در چند روز گذشته نیز، بحث خروج سیمان و فولاد از بورس هم مطرح شده است که این مباحث فقط در کوتاه‌مدت به این صنایع، سهامداران و کلیت بازار سرمایه ضربه میزند. عشقی خاطرنشان کرد: قبل از ورود سیمان به بورس حدود ۷۰ درصد سیمان کشور توسط تقریباً ۲۰ نفر دادوستد می‌شد، حال هر کسی بخواهد به راحتی می‌تواند به هر میزان از بورس کالا سیمان بخرد و انحصاری در این زمینه وجود ندارد. وی گفت: سیمان نیم درصد هزینه تمام شده ساخت و ساز را در برمی‌گیرد و خروج سیمان از بورس به بهانه حل مشکلات مسکن آدرس غلط دادن است؛ چراکه این کار سیمان را گران‌تر به دست مصرف‌کننده واقعی می‌رساند.
احتمال برگزاری جلسه شورای عالی کار هفته آینده
علی حسین رعیتی فرد، معاون روابط کار وزارت کار در گفت‌وگویی ضمن بین اینکه هفته آینده احتمالا جلسه شورای عالی کار برگزار می‌شود اما هنوز دستور کار جلسه مشخص نیست اعلام کرد: در هنگام تصویب حداقل مزد سال جاری دولت پیش‌بینی کرده بود که اگر امسال حقوق کارمندان دولت در میانه سال افزایش پیدا کند، به همان میزان حداقل حقوق کارگران هم اضافه شود، اما تا کنون هیچ خبری از افزایش حقوق کارمندان دولت نیست و بنابراین برای حداقل دستمزد کارگران هم هیچ تصمیمی گرفته نشده است. وی در مورد اینکه آیا تا کنون درخواست تجدیدنظر در حداقل مزد کارگران در شورای عالی کار ارائه شده است؟گفت: تا کنون چنین مسأله‌ای در دستور کار شورای عالی قرار نگرفته است، البته نمایندگان کارگری در رسانه‌ها مسائلی عنوان کرده‌اند, اما هر موضوعی که باید در شورای عالی کار بررسی شود، باید در دستور جلسه قرار بگیرد. رعیتی فردمعتقد است که دولت تلاش کرده است در قالب کالابرگ الکترونیکی در 5 دهک کم‌درآمد جامعه امتیازاتی در نظر بگیرد، از جمله اینکه اگر نیمی از یارانه آنها صرف خرید 11 قلم کالای منتخب شود، 120 هزار تومان یارانه اضافه برای‌شان شارژ می‌شود و معمولاً کارگران جزء دهک‌های سه تا پنج هستند و مشمول این امتیاز می‌شوند.
گروه اقتصاد کلان: وحید شقاقی شهری اقتصاددان درباره احتمال مطرح شدن بودجه دوسالانه گفت: درمجموع برنامه یک ساله نسبت به برنامه دو سالانه بهتر است چون تغییرات درآمدی و هزینه‌ای زیاد است و نمی‌توان شرایط اقتصادی را با دقت پیش‌بینی کرد آن هم در شرایطی که همین الان برای پیش‌بینی برای سالانه مشکل داریم، چرا که درآمدها محقق نشده و هزینه‌ها بالاتر از پیش‌بینی‌ها بوده و هر سال کسری بودجه ایجاد شده و به این ترتیب اگر بخواهند برای دو سال برنامه بریزند، مورد سوال است.
به گزارش «تجارت»، سازمان برنامه و بودجه در تاریخ اول مهرماه سال 1402 بخشنامه بودجه سال 1403 کل کشور را به دستگاه‌های اجرایی جهت تهیه لایحه بودجه 1403 ابلاغ و منتشر کرد. البته این بخشنامه در تاریخ دوم شهریورماه در هفتمین جلسه شورای اقتصاد تصویب شده بود. نکته اساسی لایحه بودجه سال 1403 انطباق آن با لایحه برنامه هفتم توسعه است که اکنون در مجلس شورای اسلامی در حال بررسی است. پیش از این با توجه به اینکه برنامه هفتم برای بررسی جزئیات در مجلس نیاز به زمان‌بندی طولانی دارد مجلس لایحه برنامه ششم را تا پایان سال 1402 تمدید کرد که البته با مخالفت شورای نگهبان روبرو شده و با اصرار مجلس بر مصوبه خود اکنون در مجمع تشخیص مصلحت نظام در حال بررسی است. حال این ابهام وجود دارد که آیا لایحه بودجه سال 1403 بر اساس لایحه برنامه ششم تنظیم خواهد شد یا برنامه هفتم هر چند که در جلسه شورای اقتصاد که در تاریخ دوم شهریورماه برگزار شد بر تطابق لایحه بودجه با برنامه هفتم توسعه تأکید شده است. طبق گفته رئیس سازمان برنامه و بودجه مضمون محوری بخشنامه بودجه سال 1403 رشد اقتصادی عدالت‌محور مبتنی بر مردمی‌سازی اقتصاد و ارتقای بهره‌وری کل عوامل تولید است. قبل از انتشار بخشنامه بودجه 1403 در تاریخ اول مهر نهمین جلسه جلسه ستاد بودجه سال 1403 کل کشور در تاریخ 29 شهریورماه تشکیل شد که مهمترین موضوعات این جلسه ساماندهی طرح‌های عمرانی و راهکارهای پیشنهادی برای کاهش مصارف هزینه‌ای بود. البته پیش از این اعلام شده یکی از مهمترین تفاوت‌های بودجه سال 1403 با بودجه سال 1402 همین شفافیت در حوزه ساماندهی طرح‌های عمرانی است. مطابقت لایحه بودجه سال آینده با برنامه هفتم توسعه منابع مالی لایحه بودجه سال 1403 را افزایش خواهد داد، چرا که با مطابقت این دو به نوعی تغییر در ساختار بودجه‌ریزی کشور انجام می‌شود. همچنین از طرف دیگر بحث تهیه و تنظیم بودجه دوسالانه نیز مطرح شده که البته این موضوع نیاز به تصویب مجلس شورای اسلامی دارد. از چند سال قبل بحث اصلاح ساختار بودجه هم توسط دولت و هم توسط مجلس مطرح شده اما به نوعی می‌توان گفت با توجه به شرایط اقتصاد کشور این امکان فراهم نشده است.
بودجه دوسالانه منجر به افزایش اصلاحیه‌های دولت خواهد شد
وحید شقاقی شهری اقتصاددان و استاد دانشگاه در خصوص مطرح شدن احتمال طرح بودجه دوسالانه به خبرنگار «تجارت» گفت: «ما در ایران سه نوع برنامه داریم، بلندمدت تحت عنوان چشم‌انداز ۲۰ ساله، میان‌مدت تحت عنوان برنامه توسعه پنج ساله و کوتاه‌مدت تحت عنوان بودجه‌های سالیانه. اکنون این احتمال که بودجه بخواهد دوسالانه شود مطرح شده است. این موضوع در کلیات مشکلی ایجاد نمی‌کند اما ابهامی که وجود دارد این است که تحولات بسیار شتاب گرفته است، تغییرات زیاد شده، تغییرات جهانی هم افزایش پیدا کرده و از این نظر نگرانی این است که اگر بودجه دوساله شود چه رخ می‌دهد؛ بودجه یک برنامه مبتنی بر هزینه و درآمد دولت است؛ بنابراین چون تحولات خیلی شتاب گرفته، نگرانی این است که مدام دچار اصلاح شود؛ دولت‌ها مجبور شوند مدام به مجلس اصلاحیه بدهند، چون پیش‌‌بینی‌پذیری در اقتصاد؛ هم در اقتصاد جهانی و هم در اقتصاد ایران پایین آمده است.». وی ادامه داد: «اگر بودجه دوسالانه شود، به دلیل شتاب تحولات دولت و مجلس ممکن است نیاز داشته باشند که مدام دست به اصلاح بزنند که باید باز هم در مجلس تصویب شود». این استاد دانشگاه در ادامه به نگرانی از بابت به هم ریختن ساختار بودجه در صورت تصویب تنظیم دوسالانه ان پرداخت و گفت: «نگرانی این است که تحولات در اقتصاد جهانی و ایران زیاد است و به دلیل شتاب تحولات، اگر دخل و خرج با هم نخواند برای سال دوم دولت برای مجلس مدام دست به اصلاح بزند و فرآیند تصویب مجدد هم شاکله بودجه را به هم می‌ریز‌‌د». وی افزود: «بنابراین بودجه دو سالانه از نظر قواعد اگرچه ممکن است مشکلی نداشته باشد، اما از نظر جزییات، به دلیل شتاب تحولات و نیز تغییرات سریع هزینه‌ای و درآمدی دولت‌ها، بودجه سالانه شفاف‌تر و مناسب‌تر است به ویژه برای ساختارهایی که کسری بودجه بالا و تغییرات بودجه‌ای بالایی دارند».
احتمال عدم تصویب لایحه بودجه سال 1403 بر اساس برنامه هفتم توسعه
شقاقی شهری در ادامه گفتگوی خود به زمان‌بر بودن فرآیند تصویب جزئیات لایحه برنامه هفتم توسعه در مجلس اشاره کرد و گفت: «نگرانی دیگر این است که کلیات برنامه هفتم تازه تصویب شده؛ بعد از تصویب کلیات در مجلس شورای اسلامی فرایند تصویب جزییات لایحه آغاز می‌شود که آن هم دو سه هفته طول می‌کشد، و این در حالیست که مرحله بعدی شورای نگهبان و پس از آن هیات عالی نظارت مجمع تشخیص است. بررسی‌هایی هم در این دو نهاد انجام می‌شود و نگرانی این است که بودجه ۱۴۰۳ مبتنی بر برنامه هفتم تصویب نشود». وی در ادامه گفت: «دو سال است که برنامه ششم را تمدید می کنیم و قرار بود برنامه هفتم سال ۱۴۰۲ شروع شود و قرار بود شهریور ماه به اتمام برسد و ابلاغ شود که نشد و برنامه هفتم ماند برای ۱۴۰۳ و پایان آن هم ۱۴۰۸ خواهد بود». استاد دانشگاه خورازمی در ادامه عنوان کرد: « امروز چهار مهر است و برنامه تا زمانی که ابلاغ شود ممکن است دو ماه طول بکشد. در سال‌های گذشته بودجه از شهریور آماده می‌شد و تازمانی که فرایند آماده شود، دولت برنامه را تا آذر به مجلس می‌داد و در مجلس هم دو سه ماه طول می‌کشید و در بهمن و اسفند تصویب می‌شد در حالی که الان ما اصلا برنامه هفتم را نداریم و مشخص نیست بودجه سال آینده بر مبنای چه برنامه ای تصویب می‌شود». این تحلیل‌گر اقتصادی در ادامه سخنان خود افزود: «بودجه یعنی برنامه هر سال دولت برای تحقق اهداف برنامه پنج ساله و وقتی برنامه هفتم را نداریم و حداقل دو ماه طول می‌کشد برنامه هفتم تصویب شود بنابراین این نگرانی ایجاد می‌شود که دولت بودجه ۱۴۰۳ را بر مبنا چه برنامه و رویکردی ارایه می‌دهد. عدم هماهنگی بین برنامه هفتم و بودجه ۱۴۰۳ هم یک مساله است که باید از دولتمردان پرسید که بودجه را بر چه مبنایی ارایه می‌دهند». در ادامه وحید شقاقی شهری عنوان کرد: « درمجموع برنامه یک ساله نسبت به برنامه دو سالانه بهتر است چون تغییرات درآمدی و هزینه‌ای زیاد است و نمی‌توان شرایط اقتصادی را با دقت پیش‌بینی کرد آن هم در شرایطی که همین الان برای پیش‌بینی برای سالانه مشکل داریم، درآمدها محقق نشده و هزینه‌ها بالاتر از آنچه پیش‌بینی کردند بوده و هر سال کسری بودجه داشتیم و اینکه بخواهند برای دو سال برنامه بریزند، مورد سوال است».
وحید شقاقی شهری
اقتصاددان
سال آینده مسئولیت بانک مرکزی و دولت سخت خواهد بود، بنابراین به بانک مرکزی توصیه می‌شود که منابع ارزی آزاد شده را به بهترین شکل مدیریت و ناترازی‌های کشور را برطرف کند تا با بحران‌های پیش رو در اقتصاد کشور مقابله کرد. اکنون ارزهای بلوکه شده در اختیار بانک مرکزی قرار گرفته است، در زمینه نحوه تخصیص منابع آزاد شده ارزی دو روایت متفاوت وجود دارد؛ روایت اول توسط دولت آمریکا گزارش شده است، مبنی بر این که منابع آزاد شده باید صرف کالاهای غیرتحریمی شود. روایت دیگر از سمت مقاماتی ایرانی است که واردات هر نوع کالا توسط این منابع امکان پذیر خواهد بود. آزادسازی منابع بلوکه شده در عراق نیز می تواند به کاهش انتظارات تورمی منجر شود. همچنین در کنار سیاست‌های بانک مرکزی، نرخ تورم را تا پایان سال به کانال ۳۰ تا ۳۵ درصد خواهد رسید. کاهش تورم بر نرخ دلار می‌تواند تاثیر نسبی داشته باشد و قیمت ارز در بازار رسمی را تا پایان سال جاری به طور محدود کاهش دهد. این منابع ارزی فشار وارد شده بر نهادهای ذی‌ربط را برای کنترل بازار کاهش خواهد داد و به بانک مرکزی این اجازه را می‌دهد که در این فرصت بدست آمده منابع را بهتر مدیریت کرد. با توجه به اینکه سال آتی با انتخابات آمریکا مواجه هستیم و این امکان وجود دارد که با تغییر ریاست جمهوری در این کشور ، شاهد تشدید تحریم ها بود و میزان فروش نفت که در ماههای گذشته رکورد زده است، کاهش یابد. در این زمان به بانک مرکزی توصیه می‌شود که منابع ارزی را به بهترین شکل مدیریت و ناترازی‌های کشور را برطرف کند تا پس از انتخابات با بحران‌های مذکور مقابله کنیم. در بازار سرمایه، سهام شرکت‌ها با قیمت‌های ارزشمندی معامله می‌شوند و اگر تجدید ارزیابی صورت گیرد، ارزش شرکت‌ها نسبت به گذشته افزایش خواهد یافت. با توجه به این که با آزادسازی منابع ارزی، کاهش اندکی در نرخ ارز را شاهد هستیم. این تغییر محدود درنرخ ارز باعث نوسان محدود و رو به پایین در شاخص کل بورس اوراق بهادار می‌شود. با توجه به تورمی بودن سال جاری و آتی، امکان افزایش قیمت سهم‌ها وجود دارد، با وجود ارزشمندی سهم‌های بازار، این دو مهم در کنار یک دیگر تاثیر خود را در صورت‌های مالی نشان‌خواهند داد. به نظر می‌آید شرایط بازار سهام برای سرمایه‌گذاری بلندمدت فراهم شده است.
فریدون مجلسی
کارشناس امور بین‌الملل
هفته گذشته زندانیان دو تابعیتی امریکا در ایران از کشور خارج شدند. این اقدام با حضور ابراهیم رئیسی در نیویورک برای شرکت در نشست سالانه سازمان ملل همزمان شد. ما نمیدانیم در پنهان چه اتفاقی افتاده اما می‌دانیم باید رفتاری صورت می‌گرفت که ایران از شرایط ناهنجاری که برای اعلام جنگ با امریکارار گرفته رها بشود. اعلام جنگ البته به طور مستقیم به خود آمریکا نبوده و اسراییل بوده و آنها هم بخشی از امریکا به حساب می‌آیند. این دو را نمی‌شود از هم تفکیک کرد و باید مسائلشان را با هم دید. مساله ما مساله تحریم است. اگر همین حالا هم این ازادی زندانیان به گفتگو با امریکا و بازگشت به برجام بی‌انجامد؛ و چناچه ما بخواهیم تعهدات برجامی را بپذیریم و عمل کنیم و روابط اقتصادی را هم شکل بدهیم، اما به طرق دیگر غیر اتمی تهدید کنیم، نمی‌توانیم از برجام استفاده کنیم. برجام فقط محدودیت ساخت بمب اتمی را بر ایران تحمیل کرده است و در ازای آن ازادی های اقتصادی را برایش به ارمغان اورده بود. حتی اگر برجام هم برگردد اما سیاست های خارجی ایران به همین نحو ادامه پیدا کند، هیچ امیدی به اصلاح و عادی شدن شرایط اقتصادی ایران نیست.سخنرانی ابراهیم رئیسی در نشست سازمان ملل و مساله مطرح کردن سوزاندن قرآن، اهانت به تمام کشورهای غرب بود چراکه کوچک‌ترین نقشی در این اتفاق نداشته اند. یک دیوانه‌ای در یک سرزمینی چنین اقدامی کرده. این موضوع را نمی‌شود بهانه کرد که کل فرهنگ و سیاست ملل را در جهان متهم کرد. این یک اتهام ناوارد بود. این قسمت منفی بود و سایر مسائل را تحت شعاع قرارداد. یاداوری مسائلی که سال هاست به تاریخ پیوسته باعث می‌شود بهانه ای برای دشمنی های امروزی فراهم شود. کورسویی هم زده شد که ایران مایل است با جهان در صلح و امنیت زندگی کند. در همین زمان کشورهای عربی مشغول کشاندن ملل دیگر به مساله خلیج فارس و جزایر سه‌گانه هستند تا ایران منزوی تر شود و از انزوای ایران استفاده کنند.به نظر می رسد که وزارت خارجه می‌کوشد تا ایران را از انزوا خارج کند. اما تا وقتی مسائل منطقه ای ایران حل نشود، کشورهای منطقه به ظاهر رفتار محافظه کارانه ای را با ایران در پیش می گیرند تا در صورت ما وقوع جنگ با اسراییل ترکش‌ها به کشورها آنها اصابت نکند. من امیدوارم یک زمانی ایران به صورت واقعی به عرصه بین المللی برگردد و با هر کشوری که برایش سودمند بود روابط برقرار کند و صنعت خود را توسعه دهد و وارد عرصه مالی بین‌المللی شود. آزادی زندانیان یک امر اولیه بود. اما هنگامی دو طرف به هم نزدیک خواهند شد که جمهوری اسلامی بتواند به روش های سیاسی اصولی بازگردد و نماینده خودش را اعلام کند و برای مذاکره مستقیم با دولت امریکا سر میز مذاکره بنشینند و مواضع خودشان را مطرح کنند. تا وقتی که مذاکرات علنی یا حتی غیر علنی اما مستقیم صورت نگیر اتفاقی نمی افتد. مستقیم بودن به معنای جدی گرفتن روش های بین المللی است. زمانی روابط و گفتگوها جدی خواهد شد که نمایندگان رو در روی هم بنشینند و درخواست هایشان را بگویند و مسائل خود را مطرح کنند و پاسخ بخواهند. امیدوارم وقتی حکومت یکدست است و خودشان از نزدیک در جریان امور روزمره داخلی و جهانی هستند راه‌حلی برای مشکلات با جهان بیابند.
گروه راه و مسکن: در حالی که با فرمان وزیر راه و شهرسازی، درج اگهی در پلتفرم‌های آنلاین به احراز هویت مالک و ملک در سامانه املاک مشروط شده، کیانوش گودرزی- رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران نسبت به این شرط واکنش نشان داد و به روزنامه «تجارت» گفت: «دولت عملا با این تصمیم به حذف مشاوران املاک اقدام کرده و این امر می‌تواند به کسب و کار این صنف از صنعت ساختمان لطمه بزند .»
به گزارش«تجارت»، اوایل شهریورماه بود که وزارت صمت در نامه‌ای به اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی به دلیل عدم رعایت ضوابط خاص درج آگهی حوزه مسکن و ممانعت از انتشار آگهی‌های جعلی خواستار تعلیق فعالیت دیوار و شیپور شد. همچنین در یازدهمین جلسه شورای عالی مسکن نیز وزیر اقتصاد در گزارشی به برخی از تخلفات پلتفرم‌های ثبت آگهی مسکن اشاره کرد و گفته بود که این پلتفرم‌ها به مصوبات دولت در این زمینه توجه نمی‌کنند و رئیس پلیس کشور نیز نسبت به تخلفات این پلتفرم‌ها اعتراض کرده است. در واکنش به این اظهارات، رئیس جمهور عنوان کرد که اتحادیه‌ها باید بر این پلتفرم‌ها نظارت کنند.
آگهی انلاین مسکن به شرط احراز هویت مالک
حالا در هفته اخیر، مهردادبذرپاش- وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد از این به بعد فقط مالکان در صورت احراز هویت خود و ملکشان در سامانه املاک و اسکان، می‌توانند در پلتفرم‌های مجازی آگهی املاک منتشر کنند. او گفته است: «بخشی از سکوهای انتشار آگهی اخیراً همکاری خوبی با وزارت راه و شهرسازی و صمت انجام دادند. قرار شد مالکینی که خانه‌ها را آگهی می‌کنند، هویت و ملکشان با اتصال سکو به سامانه املاک و اسکان تأیید شود؛ آن وقت بتوانند انتشار آگهی را انجام دهند.» وزیر راه و شهرسازی معتقد است آگهی بعضی از خانه‌ها غیر واقعی بوده و این امر منجر به قیمت‌سازی کاذب در بازار مسکن شده است.
عرصه برای فعالیت بنگاه‌ها تنگ‌تر شد
حالا در شرایطی که درج اگهی در پلتفرم‌های انلاین به احراز هویت در سامانه املاک مشروط شده است دیگر مشاوران املاک امکان درج اگهی ندارند و شرایط کار برای آنها سخت خواهد شد. این در حالی است که پیش از این، وزارت راه و شهرسازی گشت‌های مشترک ساماندهی مشاوران املاک را در سراسر کشور اجرا و نسبت به پلمب بنگاه‌های غیرمجاز اقدام کرده است به طوری که طبق گفته حسین جنتی-مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران، 1400 مشاور املاک غیرمجاز در پایتخت طی 5 ماه اخیر پلمب شدند. او گفته است:« از 28 هزار مشاور املاک فعال در استان تعداد 4500 مشاور، غیرمجاز هستند که از زمان آغاز طرح گشت‌های مشترک به کمک تعزیرات، اماکن و اداره صمت موفق به 11 هزار مورد بازرسی شدند.»
دولت به دنبال حذف مشاوران املاک است!
در همین زمینه «کیانوش گودرزی»- رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران نسبت به حذف مشاوران املاک از این پلتفرم‌ها واکنش نشان داد و به خبرنگار روزنامه «تجارت» گفت:« دولت عملا با این تصمیم به حذف مشاوران املاک اقدام کرده و این امر می‌تواند به کسب و کار این صنف از صنعت ساختمان لطمه بزند» گودرزی با بیان اینکه اگر قرار باشد همه آگهی‌های املاک در این پلتفرم‌ها با احراز هویت مالک درج شوند، عرصه فعالیت برای مشاوران املاک تنگ خواهد شد؛ افزود: « دولت باید ضمن قانونمندسازی شرایط کسب و کار را برای صنف مشاوران املاک تسهیل کند نه با قوانین سخت گیرانه پای مشاروان را از پلتفرم‌های انلاین قطع کند.» او با اعتقاد به اینکه دولت باید حامی کسب و کار باشد، تصریح کرد:« اگر قرار باشد دولت به منظور ساماندهی بازار مسکن، سیاستی را بکار ببندد که مشاوران املاک از این گردونه حذف شوند ما هم توان رقابت با دولت را نداریم و عملا حذف خواهیم شد.» رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران با اشاره به دستور تعلیق پلتفرم‌های دیوار و شیپور،گفت:« دولت که نمی‌تواند با فناوری مخالفت کند و خواستار تعلیق این پلتفرم‌ها باشد؛ در مسیر ساماندهی بازار مسکن اجرای سیاست حذفی غلط بوده و دولت باید با وضع قوانین درست همسو با قانون حمایت از کسب و کار راهبری را اتخاذ کند تا همه بتوانند از این صنعت امرار معاش کنند.»
لزوم به‌روزرسانی قوانین فعالیت مشاوران در سکوهای آنلاین
گودرزی تصریح کرد:« درست است که گاهی انتشار اگهی‌های غیر واقعی از املاک موجب نرخ سازی کاذب در بازار مسکن شده و همین اقدام ناصحیح موجب تورم در بازار می‌شود، اما دولت نباید به یکباره نسبت به حذف این اگهی ها اقدام کند بلکه برای مشاوران املاک سیاستی را ترتیب دهد تا آنان هم با تایید هویت از طریق جواز کسب و شماره
سریال به صورت رسمی و مطمئن در این پلتفرم‌ها فعالیت کنند.»
او افزود:« مشاوران املاک با اختیاری که مالک به آنها داده نسبت به انتشار آگهی در پلتفرم ها اقدام می‌کنند و اگر این اجاره از ما سلب شود امار نقل و انتقالات در بازار مسکن کاهش می‌یابد.»
مسکن با سیاست‌های تک بعدی ساماندهی نمی‌شود
رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران همچنین درباره اجرای طرح گشت‌های مشترک ساماندهی مشاوران املاک در سراسر کشور گفت:« اجرای این موضوع تا حدودی در سامان دهی بنگاه‌ها موثر بوده و بازرسان اتحادیه هم با وزارت راه و شهرسازی در این زمینه همکاری کرده است اما عموما این گشت‌ها فیزیکی است و باید دولت از طریق
ابزار سامانه املاک و مستغلات مانع فعالیت بنگاه‌های بدون مجوز شود.»
گودرزی با بیان اینکه بازار مسکن تنها با بگیر و ببند بنگاه‌های غیر مجاز ساماندهی نمی‌شود، تصریح کرد: «دولت باید برای ساماندهی بازار املاک و مسکن تک بعدی
عمل نکند و نسبت به فعالیت تمام اصناف دخیل در این صنعت اقدام کند این در حالی است که از ابتدای سال دولت تنها نسبت به ساماندهی بنگاه‌ها اقدام کرده است و متاسفانه در اجرای چنین سیاست‌های تک بعدی یک عده‌ای
متضرر می‌شوند.»
او با اعتقاد به اینکه ساماندهی بازار مسکن در گرو قانونگذاری صحیح است، گفت:« دولت برای ساماندهی بازار مسکن باید ضمن قانونگذاری مسیر و راهبرد مشخصی برای ساماندهی تمامی اصناف دخیل در این صنعت تعریف کند.» گودرزی افزود:« بازار مسکن با کنترل عرضه و تقاضا مسکن، تولید مسکن، شناسایی واحدهای خالی ساماندهی می‌شود و از طرفی برای کنترل فعالیت بنگاه‌های املاک تدابیری همسو با سیاست حمایت از کسب و کار اتخاذ کنند.»
گروه صنعت و تجارت: در حالی که برخی از مقامات اقتصادی کشور از امکان تجارت 40 میلیارد دلاری با عراق در بلندمدت خبر می‌دهند داده‌های واقعی حاکی از این است که تجارت ایران با عراق در بلندمدت احتمالا در مسیر کاهشی خواهد بود و پایه‌ای برای افزایش تجارت با عراق با توجه به حضور قدرتمند سایر کشورها وجود ندارد.
به گزارش «تجارت»، بحث تجارت ایران با عراق به عنوان دومین شریک تجاری ایران بعد از چین اهمیت زیادی دارد به ویژه اینکه عراق همسایه ایران است و ظرفیت قابل توجهی برای تجارت با ایران دارد. اما طی سال‌های گذشته تحریم ایران به روند تجارت ایران با این کشور همسایه آسیب زده و از همه مهمتر اینکه چشم‌انداز و برنامه‌ریزی برای افزایش تجارت نیز تقریبا با توجه به شرایط کنونی از دست رفته است. این مهم زمانی اهمیت پیدا می‌کند که سایر کشورهای منطقه از جمله ترکیه و چین و امارات روز به روز نفوذ تجاری خود را هم در بخش مرکزی عراق و هم در اقلیم کردستان افزایش داده‌اند و به نوعی جای پای ایران در این کشور همسایه را پر کرده‌اند. اما در همین راستا رئیس سازمان توسعه تجارت ایران سخنانی ایراد کرد که البته دست کم با واقعیت‌های کنونی تجاری ایران همخوانی ندارد. «مهدی ضیغمی» در دومین همایش مشترک بازرگانی ایران و عراق اعلام کرد از طرف وزارت صمت و دولت ایران حمایت همه‌جانبه برای توسعه صنعتی کشور عراق را تا سال ۲۰۳۵ اعلام می‌کنیم. وی تاکید کرد: مهمترین موضوع در کمیته مشترک بازرگانی ایران و عراق بررسی برنامه‌ها، زیرساخت‌ها و راهکارهای توسعه تجاری کشور و دستیابی به تجارت ۲۰ میلیاردی و رسیدن به تجارت ۴۰ میلیارد دلاری در بلندمدت است. البته پیش از این یحیی آل اسحاق رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق گفته بود: «سال گذشته حدود ۱۰ میلیارد و پانصد میلیون دلار به کشور عراق صادرات داشته‌ایم و در ۵ ماهه ابتدای امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۸.۵ درصد رشد صادرات داشته‌ایم. رئیس اتاق مشترک ایران و عراق تصریح کرد: «با توجه به فضای موجود امکان رسیدن به تجارت ایران و عراق به ۲۰ میلیارد دلار فراهم است و بازار عراق برای ایران و کشورهای همسایه تا ۱۵ سال آینده یک بازار مهم به شمار می‌رود». دی ماه سال گذشته مرکز پژوهش‌های اتاق ایران در گزارشی تأکید کرد که تحقق تجارت 20 میلیارد دلاری با عراق مستلزم مجموعه اقداماتی از جمله استفاده از مطالبات دولت ایران نزد عراق به عنوان منبع فاینانس پروژه‌های شرکت‌های ایرانی است. این در حالیست که با توجه به تحریم‌های پولی و بانکی ایران از طرف آمریکا منابع ایران در عراق که البته بخشی از آنها به عمان منتقل شده نه تنها در قالب فاینانس قابل استفاده نیست بلکه تنها مصرف بشردوستانه دارد. صادرات ایران به عراق در سال گذشته طبق گفته رئیس اتاق مشترک ایران و عراق حدود 10 میلیارد دلار است. نگاهی به سبد صادراتی ایران به عراق نشان می‌دهد که بخش عمده این 10 میلیارد دلار یعنی رقمی بیش از 4 میلیارد دلار مربوط به صادرات گاز ایران است. نکته اساسی این است که دولت عراق در شرایط کنونی در حال سرمایه‌گذاری برای کاهش فلرینگ و تزریق گاز بیشتر به شبکه توزیع است و این موضوعی است که وزیر انرژی عراق نیز بر آن تأکید داشته است. در واقع تحریم‌های آمریکا بر نقل و انتقال پول گاز ایران مشکلات زیادی ایجاد کرده و به همین دلیل دولت عراق در صدد است تا وابستگی به گاز ایران را تا حد امکان کاهش دهد و در همین راستا حرکت‌هایی برای جذب سرمایه انجام داده است. بنابراین دورنمای صادرات گاز ایران به عراق احتمالا کاهشی خواهد بود. همچنین چندی پیش دولت عراق واردات چندین محصول کشاورزی خود را از ایران قطع کرد که یقینا در میزان مبادلات ایران و عراق تاثیر خواهد داشت و از جانب همین محصولات کشاورزی ایران حدود 200 میلیون دلار از ارزش صادرات خود به عراق را از دست خواهد داد. بخش صنایع معدنی – فلزی ایران نیز سهم چندانی در سبد صادراتی ایران به عراق ندارند. در واقع به غیر از گاز که سهمی نزدیک 5 میلیارد دلار از کل تجارت 10 میلیارد دلاری ایران به عراق دارد بقیه محصولات صادراتی به تنهایی ارزشی زیر یک میلیارد دلار دارند.
تغییر رویکرد عراق از واردات به تولید
سبد ناامیدکننده تجارت ایران با عراق لزوم تغییرات سریع در رویکرد تجارری ایران با عراق را ایجاب می‌کند و طبق گفته «جهانبخش سنجابی شیرازی» دبیر کل اتاق مشترک ایران و عراق قطعا چشم‌انداز تجارت با عراق یک چشم‌انداز نگران‌کننده است. وی همچنین می‌گوید اگر با همین دست فرمان در تجارت با عراق حرکت کنیم، قطعا در تجارت با این کشور توسعه‌ای نخواهیم داشت و در نهایت با این تفکر بازار عراق را از دست خواهیم داد. وی همچنین به حضور رقبا در بازار عراق اشاره می‌کند و می‌گوید: «در حال حاضر گوی تجارت در بازار عراق را به کشورهای امارات، چین و ترکیه باخته‌ایم و بعدها ممکن است، به برخی از کشورهای دیگر مانند اردن و عربستان هم این گوی تجارت را ببازیم». شیرازی در بخش دیگری از سخنان خود خاطرنشان می‌کند از هر 5 دلار کالایی که صادر می‌کنیم یک دلار آن صادرات ما به عراق است، بنابراین با از دست دادن صادرات به عراق، 20 درصد از صادرات خود را از دست می‌دهیم، لذا حفظ و توسعه صادرات به عراق بسیار حائز اهمیت است و از دست دادن بازار عراق، به منزله کاهش 20 درصدی حجم تجارت خارجی ما است. این صحبتهای شیرازی زمانی اهمیت پیدا می‌کند که به به صحبتهای «کاظم جواد یاسین» رئیس اتاق صنایع کربلا در همایش راهکارهای توسعه تجارت پایدار ایران و عراق در افق 2025 توجه کنیم. وی گفت: «در عراق قانونی در خصوص حمایت از تولیدکنندگان وجود دارد که بر اساس این قانون از تولید کنندگان انواع کالاها مانند سیمان مواد غذایی و بلوک آجر حمایت می‌شود تا در این زمینه‌ها به خودکفایی دست یابیم، لذا تمایل برای واردات این کالاها را نداریم، اما می‌توانیم در این زمینه‌ها همکاری و سرمایه‌گذاری مشترک داشته باشیم». این صحبت‌ها به وضوح حاکی از تغییر رویکرد عراق از کشوری وارد کننده به تولیدکننده دست کم در بخشی از کالاهاست و این کشور در حوزه‌هایی مانند تولید سیمان و مواد غذایی سرمایه‌گذاری کرده، در حالی که سیمان تا چند سال پیش یکی از مهمترین کالاهای صادراتی ایران به عراق بود و مواد غذایی نیز اکنون از مهمترین کالاهای صادراتی ما به عراق به شمار می‌رود. بنابراین در آینده باید انتظار کاهش حجم صادرات سیمان ایران به عراق نیز باشیم. در حال حاضر با توجه به گفته‌های دبیر کل اتاق مشترک ایران و عراق سهم ایران در بازار عراق 14 درصد است و قابلیت افزایش به 20 درصد را دارد البته به شرطی که ایران تغییر رویکرد تجاری با عراق بدهد. سهم 20 درصدی از بازار عراق به معنی صادرات 18 میلیارد دلاری به این کشور است یعنی رقمی حدود دو برابر اکنون. شیرازی پیشنهاد می‌دهد که در تجارت با عراق باید به سمت تجارت ترجیحی و متناسب‌سازی تجارت که وی از آن به «تجارت طلایی» تعبیر می‌کند حرکت کرد که این خود می‌تواند وسیله حفظ، ثبات و توسعه تجارت بین ایران و عراق باشد. در هر صورت آنچه که اکنون می‌توان گفت این است که رسیدن به تجارت 20 میلیارد دلاری در شرایط کنونی و با این رویکرد تجاری با عراق بسیار دشوار است به ویژه اینکه کشورهای رقیب در حال جولان در بازار عراق هستند؛ اما تجارت 40 میلیارد دلاری با عراق طبق گفته رئیس سازمان توسعه تجارت آن هم با این وضعیت بیشتر شبیه یک رویاست تا واقعیت.
گروه جامعه: رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه اجرای قانون هوای پاک به جلسات تخصصی نیاز دارد، گفت: سازمان محیط زیست با هرگونه قصور دستگاه‌ها برخورد می‌کند. به گزارش تجارت از ایسنا، علی سلاجقه روز گذشته در کارگروه ملی آلودگی هوا با تاکید بر اینکه دیگر آلودگی هوا برای هیچکس شوخی‌بردار نیست، اظهار کرد: مردم به برگزاری جلسه و کارگروه راضی نمی‌شوند و از دستگاه‌ها انتظار عمل دارند. وی با تاکید بر اینکه اگر دستگاهی کاهش آلاینده‌ها را به عنوان وظیفه اصلی خود نبیند و برای دستیابی به این هدف تلاش نکند، باید به مردم پاسخگو باشد، گفت: سوء عملکرد دستگاه‌ها در جهت قانون هوای پاک منجر به مرگ افراد می‌شود، لذا ما به عنوان سازمان حفاظت محیط زیست در قبال وظیفه‌ای که در برابر مردم داریم به هیج وجه کوتاه نمی‌آییم و با هر کوتاهی برخورد می‌کنیم. سلاجقه ادامه داد: قصور دستگاه‌ها در اجرای تکالیف قانون هوای پاک برای ما مشهود است و این روند باید اصلاح شود تا این جلسه خروجی خوبی داشته باشد. وی تاکید کرد: باید با همکاری در جهت حل مشکلات به وظایف خود عمل کنیم و تکالیف خود را به خوبی انجام دهیم. معاون رئیس جمهوری با بیان اینکه کشور با مشکلات جدی روبرو است، گفت: ما در معرض تغییر اقلیم هستیم و پاییز امسال شاید تنها تا حد کمی بارندگی مناسب‌تر از سال قبل داشته باشد اما برای زمستان وضعیت مناسبی به لحاظ بارندگی پیش‌بینی نمی‌شود. رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: بسیاری از مناطق کشور به‌طور کامل به چشمه‌های گرد و غبار تبدیل شده‌اند. در بسیاری از مناطق کارخانه‌ها غیرقابل شمارش هستند که ریزگردها و آلودگی آنها به سمت تهران است و وضعیت بسیار نامناسبی را برای ما رقم می‌زنند. وی افزود: در برخورد با واحدهای آلاینده برخی مواقع از دیدگاه نظارتی و گاهی نیز به‌صورت میدانی ورود می‌کنیم اما در تمام موارد می‌توان ادعا کرد که در کشور رویکرد ما مثبت است. سلاجقه با تاکید بر استفاده از خودروهای برقی گفت: استفاده از خودرو برقی نیز رویکردی مثبت است و توجه به آن نشانگر این است که عملکرد جهادی در پیش گرفته شده که می‌تواند کارساز باشد. وی با تاکید بر اینکه در زمینه کیفی‌سازی سوخت اقدامات مثبتی در حال انجام و عملکرد در جهت حفاظت از محیط زیست است، تصریح کرد: همه ما باید تلاش کنیم که حفاظت از محیط زیست در اولویت باشد. دیگر نباید به دنبال این باشیم که هر دستگاه چه وظیفه‌ای و چند وظیفه دارد و این مورد دیگر قابل اهمیت نیست. سلاجقه در پایان تصریح کرد: جلسات باید تخصصی باشد و با اولویت‌بندی بررسی کنیم که هر دستگاه چقدر در وظایف خود پیشرفت کرده است.
گروه فرهنگی: وزیر میراث فرهنگی و گردشگری گفت: لغو روادید با دیگر کشورها از هفته قبل آغاز شده است و کشورها به پنج دسته تقسیم شدند و در اولویت لغو روادید قرار گرفتند. به گزارش تجارت از تسنیم ، سیدعزت‌الله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری صبح روز گذشته در بدو ورود به استان کرمان با حضور در گلزار شهدای بین‌المللی کرمان به مقام شامخ شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی سیدالشهدای جبهه مقاومت و دیگر شهدای آرمیده در این مکان مقدس ادای احترام کرد. سیدعزت‌الله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در جمع خبرنگاران با بیان اینکه "سومین باری است که به استان کرمان سفر می‌کنم و البته باز هم باید به استان کرمان بیاییم"، اظهار داشت: در استان کرمان شهرهای مهم دیگری هم در حوزه مأموریتی ما به‌ویژه در حوزه میراث فرهنگی وجود دارد که بسیار غنی هستند. وی گفت: استان کرمان یک استان پهناور با پیشینه ارزشمند تاریخی چندهزارساله است و می‌توان گفت کرمان به‌تنهایی یک ایران کوچک است که شناسنامه و هویت ملی ایرانیان به‌صورت یکپارچه در این استان قابل رؤیت است.
وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با اشاره به اینکه این استان و برخی از شهرهای آن به‌دلیل آثار و پیشینه‌‌ای که دارد، در سطح جهانی کاملاً مطرح و شناخته‌شده هستند، افزود: باید برای شناساندن بیشتر این مزیت‌ها و ویژگی‌ها به مردم دنیا تلاش کرد. وی با ابراز اینکه "امروز توفیق پیدا کردیم بر مزار شهید سلیمانی قهرمان ملی کشورمان حاضر شویم"، گفت: گلزار شهدای کرمان یک محل کاملاً بین‌المللی است و توصیه شده است که در این مکان تابلوهایی به‌زبان‌های مختلف دنیا به‌ویژه انگلیسی و عربی نصب شود.
ضرغامی با تأکید به اینکه این مکان بازدیدکنندگان و علاقه‌مندانی از سراسر دنیا دارد و پیام‌های شهید سلیمانی باید برای همه گردشگران قابل استفاده باشد، تصریح کرد: آنچه برای ملت ما اهمیت دارد پاسداری و ترویج مکتب سلیمانی است. وی با یادآوری اینکه شهید سلیمانی بهترین عنوان را برای خودش سرباز می‌دانست، ادامه داد: مکتب شهید سلیمانی، مکتب خدمت بی‌ریا به مردم، فداکاری برای مردم و ایجاد وحدت و ایجاد همراهی است؛ امروز راه نجات کشور ادامه مکتب شهید سلیمانی است. وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با اشاره به اهداف سفر امروز خود به استان کرمان، گفت: در سفر امروز بازدید از پروژه‌هایی در شهرستان‌های جیرفت، عنبرآباد و بم در برنامه است.
وی با بیان اینکه جیرفت به‌لحاظ میراث فرهنگی با سابقه 7هزارساله‌ای که دارد یک مکتب است، اضافه کرد: جیرفت و جایگاه تمدنی میراثی جیرفت در دنیا کاملاً شناخته‌شده است. ضرغامی با اظهار اینکه "اقداماتی از قبل در جیرفت انجام شده است که امروز این اقدامات بررسی می‌شود"، ابزار داشت: برای تکمیل موزه جیرفت اعتبارات زیادی نیاز است که باید راه‌حل مناسبی برای حل مشکلات اعتباری آن پیدا کنیم. وی با یادآوری اینکه ظرفیت‌های گردشگری زیادی در استان کرمان وجود دارد، گفت: با کمک اعتبارات وزارتخانه‌ای و استانی باید همفکری کرد تا حوزه سرمایه‌گذاری گردشگری را در استان کرمان تقویت کنیم.
وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با اشاره به اینکه لغو روادید با دیگر کشورها ایده مهمی بود که برای تقویت گردشگری کنار پیشنهادات متعدد دیگر مطرح شد، افزود: جلسات متعددی در این ارتباط با وزارت امور خارجه داشتیم و این وزارتخانه کاملاً با پیشنهاد وزارت گردشگری هماهنگی دارد. وی با بیان اینکه این کار آرام آرام شروع است و کشورها به پنج دسته تقسیم شده‌اند که هر کدام از این گروه‌ها ویژگی خاصی دارند که در اولویت لغو روادید قرار بگیرند، گفت: نخستین مورد لغو روادید در ارتباط با روسیه بود که هفته قبل انجام شد و در ارتباط با دیگر کشورهایی که از نظر ما در اولویت هستند به‌تدریج و با هماهنگی با سایر دستگاه‌ها و نهادهای مرتبط انجام می‌شود.
گروه جامعه: برای لحظه‌ای نگاه ولو از دور، برای گرفتن عکسی یا ثبت لحظاتی و یا دیداری هرچند کوتاه با ستاره و اسطوره محبوب دوران کودکی، صدها نفر از هر نقطه از ایران برای دیدن رونالدو آمدند.دیدار با دارنده ۵ جایزه توپ طلا و سوپر استار در عرصه فوتبال جذابیت‌های خاص خود را دارد؛ زیرا این اتفاق شاید دیگر تکرار نشود. البته این هجوم و ازدحام برای سوپر استاری چون رونالدو طبیعی است و ورودش به هر جایی موجب این شلوغی، ذوق‌زدگی و شوق دیدار می‌شود. به گزارش تجارت از ایرنا، اشتیاق دیدار، مختص به رونالدو نیست و این اتفاق برای همه افراد بسیار مشهور رخ می‌دهد. میزان ازدحام جمعیت با درجه شهرت ستاره‌ها رابطه مستقیم دارد. هرچه معروف‌تر و محبوب‌تر، شوق دیدار بیشتر. هرجا سلبریتی دیده شود شماری از مردم هم به همراه دارد. اما چرا برخی افراد می‌خواهند به سلبریتی‌ها نزدیک شوند؟ بودن در کنار آنها چه سودی دارد؟خواندن در مورد افراد مشهور، تماشای آنها در تلویزیون، یا دنبال‌کردن آنها در اینستاگرام و دیگر شبکه‌های اجتماعی، باعث می‌شود احساس کنیم در شکوه آنها شرکت می‌کنیم. ما احساس نزدیکی به آنها می‌کنیم، گویی آنها دوستان ما هستند و این حس خوبی به ما می‌دهد. ما آنها را گاهی تحسین و گاهی هم پرستش می‌کنیم، زیرا آنها را مهم، قدرتمند یا مشهور می‌دانیم و دلمان می‌خواهد از زندگیشان بدانیم. این افراد با حضورشان در رسانه‌ها ظاهر می‌شوند؛ به ما این امکان را می‌دهند نگاهی به زندگی آنها داشته باشیم. هر چیزی را که بهتر، بزرگتر، ثروتمندتر، شناخته‌شده یا قدرتمند به نظر می‌رسد برای برخی مردم خاص‌تر می‌شود و گاهی تاجایی پیش می‌رود که آن را بت می‌کنند. برخی وقتی طرفدار دو آتشه افراد مشهور و محبوب می‌شوند، احساس می‌کنند با آنها معاشرت می‌کنند و بخشی از زندگی آنها هستند. این حس پرستش و بت‌سازی تا کجا پیش می‌رود و تا چه میزان در زندگی طرفدارانشان تاثیر می‌گذارد؟ وقتی احساس می‌کنید با سلبریتی‌ها زندگی می‌کنید و عضوی از آنها هستید سبک زندگی آنها الگوی شما می‌شود و این آغاز تقلید است؛ تقلید از بت‌های خود. تقلید از سبک لباس‌های آنها، استفاده از همان عطری که آنها استفاده می‌کنند یا تلاش دارند مانند آنها رفتار کنند. این عملکرد به آنها احساس نزدیکی به بت‌های خود را می‌دهد و در شهرت و شکوه آنها شرکت می‌کنند.اما این موارد فقط بخشی از ارضای روح و روان آنهاست. حال اگر روزی برسد که بتوانند افراد محبوب خود را ببینند آن لذت را از خود دریغ خواهند کرد یا برای کسی که مدت‌ها و یا شاید سال‌ها اسطوره و محبوبشان بود تلاش می‌کنند تا شاید برای لحظاتی آن را ببیند؟ رسانه‌ها نقش مهمی در غرق‌کردن افراد، به‌ویژه نوجوانان، با تصاویر، تائیدها و مشاهدات افراد مشهور دارند. علاوه بر این، پدیده رفتارِ پرستشِ سلبریتی نیز می‌تواند در اشتیاق دیدن آنها نقش داشته باشددیدار با ستاره‌ها؛ از شیفتگی و تحسین تا تجربه به یاد ماندنی و حس اعتبار در بیشتر موارد، برخی از عموم به دلایل مختلف مشتاق دیدن افراد مشهور در مکان‌های عمومی هستند. یکی از دلایل آن، شیفتگی و تحسینی است که افراد نسبت به افراد مشهور دارند و با رفتارهایی مانند نزدیک‌شدن به آنها برای گرفتن امضا یا عکس، ابراز تعارف، یا مشاهده ساده از راه دور ظاهر می‌شوند. از طرفی رسانه‌ها نقش مهمی در غرق‌کردن افراد، به‌ویژه نوجوانان، با تصاویر، تائیدها و مشاهدات افراد مشهور دارند. علاوه بر این، پدیده رفتار پرستش سلبریتی نیز می‌تواند در اشتیاق دیدن آنها نقش داشته باشد. بسیاری از طرفداران در حد پرستش، سلبریتی را دوست دارند که در این حالت از عملکرد روانی و رفاه ضعیف این افراد ناشی می‌شود. گویی خود کمتربینی باعث می‌شود تا به شخصی تا این حد ابراز علاقه کنند و بیشتر آنهایی که به هر قیمتی می‌خواهند سلبریتی‌ها را ببینند از ضعف در اعتماد بنفس رنج می‌برند. وقتی مردم عادی در مکان‌های عمومی با افراد مشهور روبرو می‌شوند، واکنش‌های آنها بسته به هنجارهای فرهنگی، سلائق شخصی و نوع برخورد می‌تواند متفاوت باشد. عمل دیدن شخص مشهور می‌تواند نتایج مختلفی داشته باشد. برای برخی از افراد، این می‌تواند یک تجربه هیجان‌انگیز و به یاد ماندنی باشد. رویارویی‌های طرفداران، که فعالانه بازیگران را تعقیب و تعمدی آنها را جست‌وجو می‌کنند، می‌تواند یک تنش تعاملی منحصر به فرد ایجاد کند. این برخوردها به طرفداران اجازه می‌دهد خود را از افراد مشهور متمایز کرده و با افراد مشهور مورد علاقه خود ارتباط برقرار کنند. تجربه دیدن یک سلبریتی همچنین می‌تواند به احساس هیجان، شادی و احساس اعتبار برای طرفدارانی منجر شود که آنها را بت می‌کنند
با این حال، تأثیر دیدن یک سلبریتی بسته به فرد و زمینه متفاوت است. حتی نوع کشور نیز در میزان این واکنش‌ها متفاوت است. به طور مثال در آمریکا به اندازه‌ای سلبریتی‌ها در جامعه، سیاست و بنیان خانواده‌ها تاثیر گذاشته‌اند که بعضی افراد و پاپاراتزی‌ها در کمین این افراد می‌مانند تا بلکه بتوانند عکسی بگیرند یا آنان را ببینند و منتشر کنند.
نتایج این دیدارها و رویارویی‌ها چیست؟
پس از مواجهه حضوری با افراد مشهور، ممکن است افراد آثار مختلفی را در زندگی خود تجربه کنند. یکی از نتایج بالقوه، افزایش کمک‌های بشردوستانه است. تحقیقات نشان داده حمایت افراد مشهور و ارتباط آنها با سازمان‌ها می‌تواند احساسات را برانگیخته و بر برداشت‌های عمومی و کمک‌های مالی به اهداف خیریه تأثیر بگذارد.این نشان می‌دهد مشاهده شخص مشهور ممکن است افراد را ترغیب کند تا بیشتر در فعالیت‌های خیریه مشارکت کنند و در اهدافی که به آنها اهمیت می‌دهند کمک کنند. بسیاری از سلبریتی‌ها یا فوتبالیست‌های مشهور با همین رفتارهای اخلاقی و خیّر توانسته‌اند بخشی از مردم را به سمت خود سوق دهند و الگوی رفتاری در این زمینه باشند.از طرفی، دیدن چهره‌های مشهور می‌تواند بر حافظه و شناخت تأثیر بگذارد. این یعنی مواجهه شخصی با یک سلبریتی ممکن است یک خاطره و ارتباط ماندگار با آن فرد ایجاد کند، که می‌تواند بر شیوه درک و یادآوری افراد از آنها تأثیر بگذارد و می‌تواند در کشف و توسعه هویت نقش داشته باشد.