اخبار کوتاه

چالش های پیش روی تامین مالی بنگاه ها

نیما شهبازی
کارشناس مالی

تامین مالی برای راه‌اندازی یک پروژه جدید یا اجرای طرح‌های توسعه‌ای، از مهم‌ترین دغدغه‌های فعالان اقتصادی محسوب می‌شود. همانقدر که انتخاب گزینه درست از میان راه‌های تامین مالی، می‌تواند باعث موفقیت یک طرح یا کسب و کار شود، انتخاب اشتباه می‌تواند مانع پیشرفت و حتی شکست طرح شود. با توجه به وضعیت خاص کشورهای در حال توسعه و بحران های مالی در این کشورها، امکان تامین مالی برای اجرای پروژه های ملی و بزرگ به راحتی فراهم نمی‌شود، بنابراین انتخاب روش تامین مالی مناسب با توجه به هزینه‌های مالی و زمانی آن بسیار حائز اهمیت است و یافتن راهکاری مناسب برای تامین منابع مالی مورد نیاز پروژه با درنظر‌گرفتن تمام ابعاد آن از جمله صنعت مرتبط، پیمانکاران، خریداران، تأمین‌کنندگان مواد اولیه, ریسک های مرتبط با طرح و بطور کلی تمام بخش‌های درگیر در آن جهت انتخاب بهترین و مناسب‌ترین روش تأمین مالی امری ضروری به‌شمار می‌رود. به ‌دلیل آنچه تنوع بخشی و کاهش ریسک خوانده می‌شود، تامین مالی ابرپروژه‌ها نباید محدود به تنها یک واسطه مالی مانند بانک یا تامین از طریق اوراق یا دیگر ابزارها (به تنهایی) باشد. به طور مشخص‌تر درصورتی‌ که جذب منابع خارجی با مشکلات و معضلات مختلفی روبه‌رو باشد، لازم است تا با ایجاد یک کنسرسیوم از چند بانک یا دیگر واسطه‌های مالی ریسک پروژه را تا حد ممکن کاهش داد. این موضوع البته زمانی به طور کامل مصداق دارد که بازار مالی در یک کشور از سطح و عمق کافی برخوردار باشد. به‌طورکلی کشورهای صنعتی و پیشرفته دارای نظام مالی قوی و بالعکس کشورهای در حال توسعه فاقد چنین نظام مالی منسجمی هستند. از این‌رو نحوه تامین مالی پروژه‌ها در این کشورها با هم تفاوت‌های جدی و اساسی دارد. به‌طور مثال در ایران تقریبا ۸۰ درصد تامین مالی در نظام مالی کشور بر عهده بانک‌هاست و بازار سرمایه سهم اندکی را به خود اختصاص داده است. شکل ذیل ساختار تأمین مالی را در ایران نشان می دهد. این نکته نشان می‌دهد که بازار مالی در ایران از عمق کافی برخوردار نبوده و نیازمند بکارگیری ابزارهای نوین مالی است. نتیجه آن‌که بهبود تامین منابع مالی، نیازمند گستردگی و عمق ‌بخشی به بازار مالی و تغییر ساختار تامین مالی کشور از بانک‌ محوری به بازارمحوری است؛ چراکه وقتی ساختار مالی یک کشور به سمت بازار سرمایه سوق پیدا کند، در واقع تجهیز و تخصیص منابع با ابزار بهتری در این بازار شکل می‌گیرد. در حال حاضر بانک‌ها و بنگاه‌‌های اقتصادی در ایران، به دلیل بروز مشکلات اقتصادی از جمله افزایش تقاضا در حوزه تسهیلات، اعمال سیاست‌های تکلیفی، افزایش مطالبات معوق و… با مشکلات متعددی از جمله کمبود منابع مواجه شده‌اند. بانک‌ها برای جبران کمبود منابع از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند که اکثر آنها مستلزم صرف هزینه و زمان طولانی هستند. ضمن آنکه ناهمخوانی بین نرخ سپرده‌ها و نرخ تسهیلات و عدم اطمینان نسبت به آینده، علاقه‌‌مندی بانک‌‌ها را برای درگیر ساختن منابع خویش در طرح‌های بلندمدت کاهش داده است. از این رو استفاده از ابزارهای تأمین مالی نوین که مطابق با اصول شریعت و قوانین اسلامی بتوانند در کوتاه‌ترین زمان در تأمین سرمایه، تأمین نقدینگی و تبدیل دارایی به اوراق بهادار بانک‌ها توانایی و کاربرد داشته باشند بسیار مهم و ضروری است. در این میان، با توجه به اهمیت و نقش صنایع فولادی در کشور لازم است نگاهی ویژه به تأمین مالی پروژه‌ ها در این صنعت داشته باشیم.

برش مطبوعاتی

یادداشت

پشت پرده ضرب‌الاجل گانتز به کابینه جنگ تل‌آویو

حسن هانی‌زاده
کارشناس مسائل منطقه

تهدید بنی گانتز به عنوان عضو کابینه جنگ اسرائیل و تعیین ضرب‌الاجل برای بحث مدیریت جنگ غزه نشان می‌دهد که اختلافات در مورد وضعیت میدانی این منطقه به بالاترین حد خود در میان مقامات ارشد اسرائیل رسیده است. این در حالیست که حتی یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون اسرائیل هم در این راستا هشدارهایی داده و حتی خواستار کنار زدن نتانیاهو از قدرت شده که به نوعی نشان می‌دهد مخالفان نخست‌وزیر اسرائیل می‌خواهند اوضاع را بر اساس واقعیات و منافع کلان مدیریت کنند. این در حالیست که بسیاری از مقام‌های اسرائیل هم در حال اعلام نارضایتی خود علیه نتانیاهو هستند و به نوعی خواهان آن بودند که وی وضعیت مدیریت جنگ در غزه را مشخص کند. این در حالیست که هنوز هم احتمال حمله زمینی گسترده توسط ارتش اسرائیل در رفح وجود دارد و همین موضوع به نوعی می‌تواند شرایط فعلی را با مشکلات خاص خود روبه‌رو کند. در این بین اتحادیه اروپا و حتی کشورهای عربی و اسلامی بارها در مورد وضعیت فعلی در غزه و خصوصاً شرایط بحرانی در رفح هشدار دادند اما واقعیت این است که هنوز هیچ نمای کلی از آتش‌بس در غزه وجود ندارد و مشخص نیست که آینده این مسئله چگونه رقم می‌خورد. این در حالیست که بنی گانتز در این راستا خواهان برنامه‌ای شش محوری شد که یکی از آنها اداره موقت نوار غزه توسط آمریکا، اروپا، کشورهای اسلامی و فلسطینی‌ها بوده است. همچنین بازگرداندن گروگان‌ها، پایان حاکمیت حماس بر غزه، عادی‌سازی مناسبات با عربستان سعودی و همچنین اجباری کردن خدمت سربازی برای یهودیان افراطی از دیگر اهدافی بود که گانتز به آنها اشاره کرده است. در این راستا مصر به عنوان یکی از کشورهای میانجی در مذاکرات آتش‌بس غزه، نگران کوچاندن فلسطینی‌ها به سمت مرزهای این کشور است و به نوعی نگرانی قاهره بارها به مقامات رژیم صهیونیستی انتقال داده شده است.

برش مطبوعاتی

«تجارت» گزارش می‌دهد

برقراری ثبات و آرامش در بازار ارز

گروه اقتصاد کلان: تحولات جدید از بازار غیر رسمی ارز نشان می دهد که بعد از افزایش نسبی نرخ دلار در بعد ظهر روز یکشنبه که تحت تاثیر اخبار حادثه سقوط بالگرد رئیس جمهور اتفاق افتاد، روز دوشنبه ثبات نسبی در بازار برقرار شد. به گزارش «تجارت»، در ماه های گذشته و از چند ماه منتهی به اواخر سال 1402 بانک مرکزی توانست به وسیله ابزارهای کنترلی و اهرم های نظارتی و البته سیاست انقباضی نرخ ارز را تثبیت کند. این تثبیت اگرچه از منظر سیاستگذار پولی یک دستاورد مهم بود اما فاصله و شکاف عمیقی که با دلار نیمایی به وجود آمد بر وضعیت و سودآوری شرکت ها تاثیر گذاشت. از آنجایی که دلار به عنوان یک محرک برای بازارهای مالی محسوب می شود، بسیاری اظهار امیدواری می کردند که نرخ دلار بر اساس واقعیت های اقتصاد کشور تعیین شود و سیاستگذار با ابزارهای مختلف در روند بازار مداخله نکند. چرا که به زعم کارشناسان و فعالان اقتصادی در شرایطی که تورم بالای 40 درصد در اقتصاد ایران تثبیت شده کنترل و ثابت نگه داشتن نرخ ارز دارای تبعات میان مدت و بلندمدتی است که انگیزه را از فعالان اقتصادی به ویژه صادرکنندگان می گیرد. اما در سال جدید تحولات قیمت ارز و اسکناس آمریکایی به سمت و سوی دیگر رفت و در بهبوهه تنش های سیاسی و نظامی در فروردین ماه 1403 قیمت آن تا مرز 70 هزار تومان یعنی سقف تاریخی خود هم رسید، اما این اتفاق دوامی نداشت و به مرور ظرف چند هفته دلار از کانال 60 هزار تومانی هم عقب نشینی کرد و حتی در روزهای اخیر وارد کانال 57 هزار تومانی شد. این در حالی بود که قیمت طلا و سکه هم روند کاهشی را طی کردند. در روز یکشنبه با اعلام خبر حادثه برای رییس جمهور و همراهان او قیمت دلار تا حدودی افزایش یافت و به آستانه 60 هزار تومان رسید اما روز دوشنبه شرایط به گونه ای دیگر رقم خورد و قیمت دلار تا ظهر دیروز در کانال 58 هزار تومانی مشاهده شد. حرکتی که حاکی از ثبات در این بازار کلیدی و شاخص ساز است. در مجموع به نظر میرسد که سیاست های انقباضی دولت و بانک مرکزی ادامه خواهد یافت و مهار قیمت اسکناس سبز جزو خطوط قرمز سیاستگذار پولی برای سال 1403 هم تعریف شده باشد. حالا باید دید آیا بانک مرکزی و دولت تثبیت غیرواقعی ارز را به قیمت سرکوب و خاموش نگه داشتن بازارهای موازی و مولد در دستور کار قرار خواهند داد یا خیر؟

ارزیابی بازار آزاد ارز در روز دوشنبه
طبق مشاهدات میدانی از بازار غیر رسمی ارز، پس از وقوع حادثه غم انگیز روز گذشته که منجر به شهادت رئیس جمهور و همراهان وی شد، نرخ ارز در پی سودجویی دلالان چند ساعتی با افزایش روبرو شد اما از ابتدای امروز دوباره با روند کاهشی، به نرخ قبلی بازگشت. روز یکشنبه پس از وقوع حادثه هوایی برای رئیس جمهور و همراهان وی که منجر به شهادت رئیس جمهور، وزیر امور خارجه،‌ امام جمعه و استاندار آذربایجان شرقی و پنج تن دیگر شد، بازار ارز یک فراز کوتاه و سریع را طی کرد و پس از آن فرود کرد. طبق مشاهدات میدانی دیروز (دوشنبه ۳۱ اردیبهشت ماه ایسنا) از بازار غیر رسمی ارز، تا لحظه تنظیم گزارش (ساعت ۱۳) دلار با قیمت ۵۸ هزار تومان برای فروش و با نرخ ۵۷ هزار تومان خریداری شد. همچنین یورو در این بازار با مبلغ ۶۴ هزار تومان به فروش رسید و با مبلغ ۶۳ هزار تومان خریداری شد. این در حالی است که روز یکشنبه پس از انتشار اخبار سانحه هوایی برای رئیس جمهور، نرخ ارز در بازار غیر رسمی و همچنین کانال‌های تلگرامی، شروع به صعود کرد و در پایان شب گذشته تا مرز ۶۲ هزار تومان پیش رفت. اما از ابتدای صبح دوشنبه با یک شیب تند، روند کاهشی خود را آغاز کرد و دوباره به نرخ میانگین روز گذشته برگشت. بی شک، اتفاقات ناگوار در هر کشوری بر وضعیت اقتصادی و بازار ارز آن کشور اثرگذار است. در شرایط فعلی با بروز حادثه برای رئی‌جمهور کشورمان، ذات و طبیعت بازار است که نوسانی را طی کند که یک اصل در ماهیت اثرپذیری بازار و اقتصاد از تحولات و وقوع مسائل و بحران‌هاست. علاوه بر این، مقام معظم رهبری نیز در واکنش به سانحه رخ داده برای بالگرد حامل رییس جمهور تاکید کردند که ملت ایران نگران و دلواپس نباشند، هیچ اختلالی در کار کشور به وجود نمی‌آید. مسئولین با جدیت چند برابری مشغول کارهای خودشان هستند. همه چیز ان‌شاءالله مرتب، منظم، کارهای کشور پیش می‌رود و هم امنیت کشور، هم امنیت مرزها، هم بقیه کارهایی که در سطح کشور به وسیله قوه مجریه باید انجام بگیرد، انجام می گیرد.
همچنین مسئولان دولت نیز بر ادامه روند معمول امور کشور تاکید داشته اند و به گفته سید احسان خاندوزی - سخنگوی اقتصادی دولت سیزدهم - در جلسه دیروز هیات دولت وزرای اقتصادی، رئیس سازمان برنامه و بودجه و رئیس کل بانک مرکزی گزارشی از آخرین وضعیت خود را ارائه کردند و در تامین کالاهای اساسی، حوزه انرژی و سوخت، در حوزه خدمات پولی و مالی مشکلی در تامین و ارائه خدمات وجود ندارد و به لحاظ گزارش وضعیت شاخص‌های اقتصادی شرایط با ثبات و تحت مدیریت بخش‌های اقتصادی است و البته مقرر شد که کمیته ستاد اقتصادی دولت به شکل روزانه این پایش مستمر را تا پایان دوره ماموریت این دولت بدون ساعتی خلل، به شکل روزانه ادامه بدهد.

نرخ ارز مرکز مبادله
گفتنی است؛ روز دوشنبه ارز در بازار رسمی مرکز مبادله ارز و طلای ایران برای اسکناس دلار با مبلغ ۴۴ هزار و ۸۱۱ تومان، برای اسکناس یورو با مبلغ ۴۸ هزار ۷۰۶ تومان و برای اسکناس درهم با نرخ ۱۲ هزار و ۲۰۱ تومان به فروش رسید. همچنین حواله دلار با مبلغ ۴۱ هزار و ۸۴۰ تومان، حواله یورو با مبلغ ۴۵ هزار و ۴۷۷ تومان و حواله درهم امارات با نرخ ۱۱ هزار و ۳۹۲ تومان عرضه شد.

برش مطبوعاتی