«بن سلمان» به ایران میآید
ولیعهد عربستان در تماس تلفنی که شب گذشته با «محمد مخبر» داشت، دعوت سرپرست ریاست جمهوری برای سفر به ایران را پذیرفت. سرپرست ریاست جمهوری در پاسخ به تماس تلفنی «محمد بن سلمان» از دستور بسیار خوب ولیعهد عربستان برای استقبال از زوار ایرانی تشکر و بر دعوت رئیسجمهور شهید از وی برای سفر به تهران تأکید کرد. مخبر گفت: همانگونه که رئیسجمهور فقید ما پیش از این از جنابعالی برای سفر به ایران دعوت کرده بود، مجدداً از جنابعالی دعوت میکنم به کشور دوست و برادر خود سفر کنید. ولیعهد عربستان نیز ضمن پذیرش این دعوت، متقابلاً از سرپرست ریاست جمهوری اسلامی ایران برای سفر به کشورش دعوت کرد.
رئیسجمهور عراق به تهران سفر کرد
رئیسجمهور عراق بهمنظور عرض تسلیت در پی شهادت رئیسجمهور ایران و همراهانش وارد تهران شد. «عبداللطیف رشید» رئیسجمهور عراق در راس هیاتی عالیرتبه، امروز (شنبه) به تهران وارد شد.قرار است هیات عراقی در مراسم گرامیداشت شهدای خدمت که از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران در حال برگزاری است، شرکت کند. پیش از این نخستوزیر عراق نیز جهت عرض تسلیت در پی شهادت رئیسجمهور به تهران سفر کرده بود.
تسلیت آمریکای لاتین به ایران
مردم و مقامهای کشورهای آمریکای لاتین با حضور در محل سفارتخانههای ایران، شهادت شهدای خدمت را تسلیت گفتند. شمار زیادی از مردم و مقامهای کشورهای آمریکای لاتین با حضور در محل سفارتخانهها و نمایندگیهای دیپلماتیک ایران، شهادت آیتالله «سید ابراهیم رئیسی» رئیس جمهوری اسلامی ایران، «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه ایران و همراهان آنها را تسلیت گفتند. سفارت جمهوری اسلامی ایران در برزیل مراسم گرامیداشت رئیسجمهور و وزیر امور خارجه شهید و هیات همراه را جمعه شب در سائو پائولو برگزار کرد. این مراسم با حضور چشمگیر مسلمانان لبنانیتبار، مسیحیان، مقامات محلی ایالت، مراکز اسلامی مستقر در این ایالت، نمایندگان احزاب و انجمنهای مدنی، دانشگاهیان، فعالان رسانهای و جمعی از ایرانیان مقیم در مسجد محمد رسول الله(ص) برپا و علاوه بر «عبدالله نکونام» سفیر ایران در برزیل، نمایندگان مجموعههای مختلف ایرانی، برزیلی و عربی در سخنانی با گرامیداشت یاد و نام شهیدان سانحه سقوط هلیکوپتر، از ویژگیهای رئیسجمهور شهید و وزیر امور خارجه شهید در زمینه خدمت رسانی به مردم، حمایت جدی از آرمان فلسطین، ظلم ستیزی و عدالت محوری پرداختند و با دولت و مردم ایران ابراز همدردی و همبستگی کردند.
افزایش کمکهای نظامی غرب به اوکراین به بالاترین سطح ممکن
صدراعظم آلمان اذعان کرد که این کشور به بیشترین حد ممکن کمکهای نظامی خود به اوکراین رسیده است. «اولاف شولتس» صدراعظم آلمان اذعان داشت که این کشور به «بیشترین حد ممکن» کمکهای نظامی خود به اوکراین رسیده است. شبکه راشاتودی با انتشار این مطلب گزارش داد: برلین روز جمعه یک بسته حمایتهای نظامی جدید برای کمک به اوکراین ارائه کرد که شامل یک تانک لئوپارد، پهپاد و ۸ هزار و ۵۰۰ گلوله ۱۵۵ میلیمتری بود. جنگ اوکراین در فوریه سال میلادی جاری وارد سومین سال خود شده و تلاشهای بینالمللی برای برقراری مذاکرات صلح میان کییف و مسکو در میان حمایتهای مالی و نظامی غرب از اوکراین در این جنگ ادامه دارد. عملیات روسیه در روزهای اخیر در مناطق مهم راهبردی، از جمله خارکیف شدت یافته است و گزارشها حاکی از چالشهای جدی نیروهای مسلح اوکراین برای مقابله با این حملات، از جمله کمبود نیروی انسانی در جبههها، کمبود مهمات و تسلیحات و ضعف در ایجاد استحکامات کافی در خط مقدم برای مقابله با نیروهای روسیه است.
بخشی از اسکله شناور آمریکا در غزه را آب برد
رسانههای عبریزبان گزارش دادند امواج دریا بخشی از اسکله شناور آمریکا در غزه را با خود برد. کانال ۱۲ تلویزیون رژیم صهیونیستی گزارش داد: امواج دریا بخشی از اسکله شناور آمریکا در غزه را با خود به سواحل شهر اشدود برد. این کانال افزود: یگان دریایی اسرائیل به متصل کردن بخشی از اسکله آمریکا که امواج آن را با خود برده بود، کمک میکند. هفته گذشته ارتش آمریکا ادعا کرد اولین محموله کمکهای بشردوستانه از طریق این اسکله تخلیه شده و کامیونها انتقال آن را به سمت نوار محاصره شده غزه آغاز کردهاند. در ماه مارس، جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا تأسیس این بندر را با هزینه ۳۲۰ میلیون دلاری، به عنوان بخشی از تلاشهای بینالمللی به دلیل محدودیتهایی که رژیم صهیونیستی برای ارسال کمکهای زمینی به باریکه غزه اعمال کرده است، اعلام کرد.
مسکو به توافق هستهای با ژاپن خاتمه داد
وزرات امور خارجه روسیه اعلام کرد به دلیل سیاستهای «غیردوستانه» دولت ژاپن، از توافق هستهای با این کشور خارج میشود. وزارت امور خارجه روسیه روز جمعه تایید کرد که مسکو رسما به توافق همکاری خود در زمینه خلع سلاح با توکیو پایان داده است. روند لغو این توافق از شش ماه پیش و پس از آن آغاز شد که روسیه سیاستهای ژاپن را «غیردوستانه» نامید.ژاپن قرار بود تحت این توافق که در اکتبر ۱۹۹۳ امضا شده بود، به روسیه برای اوراق کردن بخش بزرگی از زرادخانه اتمی اتحادیه جماهیر شوروی و رسیدگی به مشکلات زیستمحیطی ناشی از آن کمک کند.
گروه سیاسی: حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح دیروز (شنبه) در دیدار خانوادههای شهدای خدمت، کار برای مردم و خدمت به مردم و مردمی بودن را بارزترین ویژگی این شهدا برشمردند و گفتند: مرحوم شهید آقای رئیسی شب و روز نمیشناخت و به معنای واقعی کلمه خستگیناپذیر بود.
به گزارش «تجارت» ، رهبر انقلاب اسلامی با تسلیت به خانوادههای این شهدا، مرحوم شهید آقای امیر عبداللهیان را نیز خستگیناپذیر خواندند و افزودند: شرح خدمات و تلاشهای آقای رئیسی و آقای امیر عبداللهیان در جبهه داخلی و در جبهه خارجی یک داستان طولانی و مفصل است. حضرت آیتالله خامنهای یکی از نکات برجسته درباره مرحوم شهید آلهاشم را تغییر معنای نماز جمعه خواندند و خاطرنشان کردند: مرحوم آلهاشم از زمانی که به امامت جمعه تبریز منصوب شد این نماز را از یک عمل عبادی صِرف به یک عمل جامع عبادی، معنوی، خدماتی و مردمی تبدیل کرد. ایشان کار و تلاش برای مردم را از ویژگیهای ممتاز شهید موسوی و شهید رحمتی و شهدای کادر پرواز دانستند و تاکید کردند: همین روحیات و ویژگیها باعث شد که خداوند آنها را مایه سرافرازی ملت ایران قرار دهد. رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به حرکت و قیام مردم در تشییع این شهدا در تبریز، قم، تهران، شهرری، بیرجند، مشهد، مراغه، زنجان و نجفآباد گفتند: این تشییع باشکوه نشان داد که ملت ایران زنده است.
حضرت آیتالله خامنهای به تبلیغات و ادعای دشمنان مبنی بر جدایی مردم از جمهوری اسلامی اشاره کردند و افزودند: این حادثه، در مقابل دیدگان جهانیان و در عمل ثابت کرد که ملت ایران به رئیس جمهور و کسانی که مظهر شعارهای انقلاب بودند چه دلبستگی و وفاداری دارند. ایشان مرحوم آقای رئیسی را مظهر شعارهای انقلاب خواندند و تاکید کردند: آقای رئیسی از همان ابتدا که وارد تبلیغات انتخابات شد، بر روی شعارهای انقلاب و سخنان امام تکیه کرد و همه دنیا ایشان را به عنوان رئیس جمهور انقلاب میشناختند. رهبر انقلاب اسلامی افزودند: وقتی مردم اینگونه با عظمت از این مرد حمایت و تجلیل میکنند، معنایش حمایت از شعارهای انقلاب است.
علاوه بر فرمایشات اخیر مقام معظم رهبری، مراسم بزرگداشت شهدای خدمت، حجت الاسلام والمسلمین رئیسی، امیر عبداللهیان، حجت الاسلام والمسلمین آلهاشم امام جمعه تبریز، مالک رحمتی استاندار آذربایجان شرقی، سردار سیدمهدی موسوی فرمانده یگان حفاظت ریاست جمهوری و کادر پروازی؛ امیر سرتیپ دوم خلبان سید طاهر مصطفوی، امیر سرتیپ دوم خلبان محسن دریانوش و سرهنگ دوم فنی بهروز قدیمی صبح دیروز در حسینیه امام خمینی(ره) با حضور رهبر انقلاب اسلامی برگزار شد. در این مراسم هزاران نفر از اقشار مختلف مردم، خانوادههای شهدا، سران قوا، مسئولان کشوری و لشکری، میهمانان خارجی به ویژه رئیس جمهور عراق و شمار دیگری از مقامات این کشور و همچنین سفیران کشورهای مختلف حضور داشتند، قاریان بینالمللی به تلاوت آیاتی از قران و مداحان اهلبیت علیهمالسلام به مداحی و ذکر مصیبت پرداختند.
در این مراسم حجتالاسلام رفیعی در سخنانی خدمت به مردم، اخلاص و توسل را سه ویژگی شهدای خدمت بویژه حجتالاسلام و المسلمین رئیسی برشمرد و گفت: براساس وعده الهی کسانی که عمل صالح و خدمت به مردم را خالصانه و صادقانه انجام دهند، خداوند محبت آنها را در دل مردم قرار میدهد و این موضوع را در تشییع باشکوه این شهدا دیدیم. جمعی از سفرا و نمایندگان کشورهای مختلف در مراسم یادبود شهید آیت الله سید ابراهیم رئیسی در حسینیه امام خمینی (ره) حضور دارند.
گروه سیاسی: بعد از وقوع سانحه تلخ برای رئیسجمهور و همراهانشان، اکنون موضوع برگزاری انتخابات و برگزیده شدن رئیس جدید قوه مجریه جدید، به موضوع اصلی محافل سیاسی کشور تبدیل شده است. حدود یک ماه دیگر شخص جدیدی از سوی مردم به عنوان رئیسجمهور برگزیده خواهد شد اما شاید پرسش مهم برای افکار عمومی این باشد که احتمال کدام جریان یا اشخاص از شانس بیشتری برای ریاست پاستور برخوردار هستند؟
به گزارش «تجارت»، طبق اعلام ستاد انتخابات کشور، ۱۰ خرداد تا ۱۴ خردادماه بهمدت ۵ روز موعد ثبتنام از داوطلبان خواهد بود. سپس شورای نگهبان از ۱۵ الی ۲۱ خرداد صلاحیتهای ثبتنامکنندگان را بررسی میکند و روز ۲۲ خرداد اسامی نامزدهای انتخابات دولت چهاردهم منتشر خواهد شد. بهگفته سخنگوی ستاد انتخابات، مهلت تبلیغات کاندیداها از ۲۳ خرداد الی ۶ تیرماه است و رأیگیری برای انتخابِ نهمین رئیسجمهور ایران در روز ۸ تیر ۱۴۰۳ انجام خواهد گرفت. ستاد انتخابات برای برگزاریِ رأیگیریِ الکترونیک در چند حوزه از جمله کلانشهر تهران و برخی دیگر کلانشهرها اعلام آمادگی کرده، اما این مسئله منوط به تأیید از سوی شورای نگهبان است که هنوز تصمیم نهایی اتخاذ نشده است.
جناحهای قدرت و دو خواست متعارض حفظ یا تغییر وضع موجود
در سطح ابتدایی، حامیان رئیسجمهور شهید که نسبت به راه و روش او وفادارند و منافع جمعی خود را در گرو چنین وفاداریای میبینند بهیقین ترجیح میدهند وضعیت موجود را حفظ کنند. طرفداران اینگونه القا خواهند کرد که هر تغییری بهواسطه همفکران سیاسی رئیسجمهور شهید عملی خواهد شد. پس چندان دور از ذهن نیست که آنان برای صیانت از شیوه و روش سیاستورزی خود و حفظ منافعشان بیش از هر جناح دیگری برای دستیابی به قدرت پیشقدم باشند. شاید بیدلیل نباشد که گهگاه عکسهایی از آنان کنار رئیسجمهور متوفی منتشر شده است. تصاویری از چهرههای وابسته به جناح پایداری که میتوانند در انتخاباتی آرام و بدون جنجال تبلیغاتی، پیروزی در انتخابات ۱۴۰۰ را تکرار کنند. این خواسته نه خواستهای دور از ذهن است و نه دستنیافتنی. اما آنان که جور دیگری فکر میکنند، جدا از سودای قدرت و نشستن بر مسند قوه مجریه به این نکته هم باور دارند که در گسست موجود میتوان مسیر تازهای را در پیش گرفت و برای مشکلات بهوجودآمده در سالهای اخیر اقدام عاجل کرد؛ آنان این گسست ناخواسته در جریان قدرت را فرصتی برای تغییر ارزیابی میکنند و به آن امیدوارند. البته که این سودا خالی از منافع سیاسی و اقتصادی نیست که کمترین آن بازگشت به قدرت است. این طیف از چهرههای سیاسی را، اصلاحطلبان آریگوی تشکیل میدهند که در انتخابات مجلس اخیر وفاداری خود را اثبات کردهاند، وگرنه بعید است اصلاحطلبان دگراندیش در این میانه شانس و تمایلی برای حضور داشته باشند. اصولگرایان معتدل هم در این انتخابات از دیگر جریانهای سیاسی اقبال بیشتری دارند. این اقبال نه به دلیل وجهه مردمی آنان که از آن محروم هستند، بلکه به این دلیل است که آنان نه آن هستند و نه این. اصولگرایان معتدل جریان قدرت را به نرمی تغییر خواهند داد، با این تأکید که از مسیر اصلی خودش خارج نخواهد شد. آنان همچنین میتوانند مورد حمایت اصلاحطلبان آریگوی هم باشند. البته این امکان آریگویی دوطرفه است.
از طرح کاندیداهای احتمالی تا به میان آمدن اسامی چهرههای مشهور
در روزهای اخیر اسامی زیادی به عنوان نامزدهای احتمالی ریاست جمهوری مطرح شدهاند. رسانهها اسامی افرادی همانند، عباس آخوندی، محمد جواد آذری جهرمی، محمود احمدینژاد،مجید انصاری، محمد باقری، مهرداد بذرپاش، مسعود پزشکیان، عزیز جعفری، سعید جلیلی، اسحاق جهانگیری، غلامعلی حداد عادل، محمد جواد حقشناس، حسین دهقان، علی ربیعی، محسن رضایی، علیرضا زاکانی، محمد شریعتمداری، علی شمخانی، محمد صدر، عزتالله ضرغامی، علی طیب نیا، محمدجواد ظریف، محمدرضا عارف، حسین علایی، پرویز فتاح، محمد باقر قالیباف، مصطفی کواکبیان، علی لاریجانی، غلامحسین محسنی اژهای، محمد مخبر، علی مطهری، شهیندخت مولاوردی، محسن مهرعلیزاده، محمدباقر نوبخت، محسن هاشمی و ناصر همتی را مطرح کردهاند.
در این میان آن گونه که تسنیم روایت کرده، اخبار منتشر شده از نشست روز گذشته جبهه اصلاحات ایران به عنوان متولی فعالیتهای سیاسی و انتخاباتی اصلاحطلبان حکایت از آن دارد که گردانندگان این جبهه سیاسی برخلاف انتخابات اسفند مجلس شورای اسلامی که در آن حداقل در ظاهر ماجرا شرکت فعال نکردند، این بار عزم خود را برای کنشگری انتخاباتی جزم کردهاند و به همین منظور جلسه فردای جبهه اصلاحات، صرفاً با دستور کار نحوه حضور در انتخابات ریاستجمهوری برگزار خواهد شد. این رسانه مطرح میکند: شنیدهها حاکی از این است که از میان کاندیداهای مطرح جریان اصلاحات، تاکنون حضور چهرههایی، چون محمدرضا عارف، عبدالناصر همتی محتمل به نظر میرسد.
با وجود مطرح شدن تمامی این اسامی به نظر میرسد آرایش نامزدها به تصمیمات شورای نگهبان در تایید صلاحیت افراد مختلف بستگی دارد. برخی از رسانهها در چند روز اخیر چهرههای مطرحی همانند محمود احمدینژاد، علی لاریجانی و محمد باقر قالیباف را مطرح کردهاند اما نباید فراموش کرد که در سوی مقابل این اسامی چهرههای مطرحی در جبهه پایداری وجود دارد که اعتقاد راسخی به حفظ وضع موجود و ادامه راه دولت سیزدهم دارند.
شایعه نامزدی احتمالی جمیله علم الهدی؛ آیا نامزدی زنان برای ریاست جمهوری محقق میشود؟
یکی از اسامی عجیبی که برخی رسانهها اخیرا از او به عنوان یکی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری یاد کردهاند، همسر رئیسجمهور شهید، یعنی خانم جمیله علم الهدی است. جمیله علمالهدی بزرگترین دختر احمد علمالهدی، امامجمعه مشهد است؛ نام او پیش از اینکه ابراهیم رئیسی، همسرش به ریاستجمهوری برسد کمتر شنیده شده است (مگر در چند مورد بهعنوان دبیر شورای تحول و نوسازی نظام آموزشی کشور در شورایعالی انقلاب فرهنگی)، اما حالا که رئیسی و همراهانش در حادثه سقوط هلیکوپتر درگذشتند؛ نام او هم در میان چهرههای مورد نظر اصولگرایان برای انتخابات ریاستجمهوری به چشم میخورد. این حضور از دو سو برای اصولگرایان همسو قابل توجه قرار گرفته است؛ هم از آن جهت که بتواند راه همسرش را در دولت ادامه دهد و هم از آن جهت که اولین رئیسجمهور زن ایران باشد که البته درباره دومی باید منتظر واکنش شورای نگهبان در صورت ثبتنام او در انتخابات باشیم.
وحید شقاقی شهری
اقتصاددان
یــک کارشــناس اقتصادی گفت: کار دولت چهاردهم بسیار سخت خواهد بود و نحوه مواجهه دولت آینده با ناترازی های درحال افزایش اقتصاد کلان، اصلاحات ساختاری و مهار تورم بسیار پیچیده و مشکل است. اقتصاد ایران در شرایط خطیری قرار دارد، دهه گذشته با تحمیل تحریمهای شدید اقتصادی، رشد اقتصادی زیر یک درصد و تورم ۲۷ درصدی بکار خود پایان داد. شکاف طبقاتی از ۰.۳۶۵ اوایل دهه به حدود ۰.۴۰ افزایش یافت و رشد استهلاک سرمایه از سرمایه گذاری پیشی گرفت. با این حال طی سالهای اخیر هم روند تورم افزایش یافت و از سال ۱۳۹۷ روند به دو برابر میانگین بلندمدت یعنی حدود ۴۰ درصد رسید و طولانیترین دوره تورمی اقتصاد ایران یعنی ۷ سال تورم بالاتر از روند بلندمدت شروع شده و همچنان افق روشنی از کنترل تورم مشاهده نمیشود. در سال ۱۴۰۳ حوادث عجیبی رخ دادند بطوریکه از کاهش ۲۰ درصدی ارزش پول ملی اوایل سالجاری، التهاب منطقه و جنگ حماس و رژیم اشغالگر و مساله ورود ایران، تا شهادت رئیس جمهور و الزام برگزاری زودهنگام ریاست جمهوری و در ادامه بحث انتخابات آمریکا در نوامبر که همگی حکایت از تغییرات و تحولات مکرر و نااطمینانی دارد. دولت سیزدهم هم در حوزه اقتصاد وعدههایی داده بود که نکات مثبت و منفی رقم زد. در بهبود محیط کسب و کار، سیاست تولید مسکن، انضباط مالی و برخورد جدی با موسسات مالی مساله دار اقداماتی داشت اما درباره بحث رونق بازار سرمایه، کنترل تورم و کاهش شکاف طبقاتی و فقر کارنامه قابل دفاعی حاصل نشد. به رغم تحرکاتی در بهبود دیپلماسی اقتصادی به ویژه در منطقه، مساله رفع تحریمها بلاتکلیف ماند. سیاستهای ارزی اشتباه بانک مرکزی در کنار افزایش لجام گسیخته نرخ بهره (نرخ اوراق) در اقتصاد موجب شده که شاهد اتلاف منابع ارزی در کنار تحمیل رکود و کاهش حاشیه سود بنگاههای اقتصادی باشیم. بنابراین همچنان معتقدم کار دولت چهاردهم بسیار سخت خواهد بود و نحوه مواجهه دولت آینده با ناترازی های درحال افزایش اقتصاد کلان، اصلاحات ساختاری و مهار تورم بسیار پیچیده و مشکل است. دولت سیزدهم نسبت به اصلاحات ساختاری و نهادی درجهت کنترل ناترازیهای اقتصاد کلان تعلل داشت، باید منتظر ماند و دید آیا دولت آینده در این خصوص حاضر به تصمیمات سخت خواهد شد؟ قطعا مسیر مهار تورم سنگین از کنترل ناترازیهای اقتصاد کلان و کنترل کسریهای بودجه عبور میکند و در سالجاری متاسفانه بیشتر بر سیاستهای پولی اتکا شده و به اصلاحات بخش واقعی و مالی چندان بها داده نشده بنابراین کنترل ماندگار تورم دور از انتظار است. همچنین باید سهم تحولات بین المللی به ویژه انتخابات آمریکا و بحث شدت یا کاهش تحریمهای اقتصادی و نفتی را باید در معادلات اقتصاد کلان مدنظر داشت. بنابراین دولت آینده هم در بعد داخلی و لزوم بهبود محیط اقتصاد کلان و کنترل ناترازیهای اقتصاد کلان و هم در بعد بینالمللی و کاهش شدت تحریمهای اقتصادی کار سختی در پیش رو خواهد داشت.
عبدالرضا فرجی راد
کارشناس مسائل بینالملل
دولت بایدن یک سیاست دوگانه را در رابطه با اسرائیل دنبال میکند. از یک طرف آمریکا خواهان کاهش تنش در منطقه و پایان جنگ در غزه است و از سوی دیگر به دلیل وجود جنگ اوکراین و نگرانیهای اروپا در قبال روسیه و همچنین اقدامهای چین در مقابل تایوان به دنبال آن است . که به هر ترتیب اوضاع را کنترل کند. در این راستا نتانیاهو در اسرائیل به دنبال آن بوده که جنگ غزه را ادامه دهد تا در نهایت بتواند حیات سیاسی خود را تضمین کند که این مساله در درون کابینه اسرائیل هم با مشکلات زیادی روبهرو است. این در حالیست که مساله حملات حزب الله لبنان و پرونده غزه به انضمام برگزاری تظاهرات گسترده در آمریکا و اروپا به ضرر نخستوزیر اسرائیل تمام شده است.
از سوی دیگر بحث صدور حکم دیوان کیفری بینالمللی هم مطرح شده و در این راستا اروپا در خصوص احتمال بازداشت نتانیاهو با آمریکا کاملاً هماهنگ است. به همین جهت نخستوزیر اسرائیل و کابینه وی و حتی لابی یهود در ایالات متحده به دنبال آن هستند که بتوانند ترامپ را روی کار بیاورند. لذا آمریکا اصرار دارد سه نوع بحران در خاورمیانه برای انتخاب مجدد جو بایدن و شکست نتانیاهو را در راستای یکدیگر پیگیری کند. نخست، پایان جنگ غزه است و دوم توافق با عربستان است اما ریاض به دنبال آن خواهد بود که با کابینه بعد از نتانیاهو وارد عادیسازی روابط با اسرائیل شود. سوم هم توافق نانوشته میان ایران و آمریکا است که تنش در منطقه، جنوب لبنان، تنگه باب المندب و دریای سرخ را کاهش دهد؛ چراکه اگر این مسائل در منطقه حل نشود، دموکراتها باید به هر ترتیب در انتخابات ریاست جمهوری آینده به جمهوریخواهان جواب پس بدهند و بگویند که چرا با وجود نیروی دریایی قدرتمند، در دریای سرخ با مشکل روبهرو شدهاند. نکته مهم این است که نتانیاهو برخلاف سیاستهای غرب و شرق در حال ادامه جنگ در رفح و غزه است و در این راستا مخالفتهای هم علیه وی در داخل کابینه صورت گرفته که همین مساله برای وی مشکلاتی را به وجود آورده است. این در حالیست که بعضی سیاستمداران اسرائیلی هم از حمایت آمریکا طرفداری میکنند و در این مسیر نیاز به این حمایت دارند. مساله دیگر این است که دو خواسته فعلی عربستان از آمریکا اعم از شروع فعالیت علنی هستهای و همچنین تضمینهای امنیتی و دفاعی مطرح شده که بخشی از آن به درخواست ریاض در برابر ایران برای ایجاد موازنه قلمداد میشود. به نظرم تضمینهای امنیتی و دفاعی مورد نظر عربستان توسط آمریکا به عنوان یک قرارداد دوجانبه که پیششرط عادیسازی روابط با اسرائیل به حساب میآید و به زودی امضا خواهد شد که بخشی از آن به کم شدن نفوذ چین در منطقه برمیگردد. در کل باید گفت واشنگتن به دنبال آن است که در منطقه آرامش برقرار شود و در این میان مسیر قبل و بعد از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا برای کاخ سفید حائز اهمیت بوده و در دستور کار قرار دارد؛ به گونهای که به زعم واشنگتن دو رقیب آن یعنی چین و روسیه به سرعت در حال عبور از برخی مسائل هستند و در این میان ایالات متحده معتقد است که اسرائیل به یک بار اضافی جدی تبدیل شده است اما عربستان سعودی برای ایالات متحده منافع خاص خود را دارد و حتی دموکراتها هم در سالهای گذشته همیشه با نتانیاهو مشکل داشتند و حالا هم با همین روند روبهرو هستند.
گروه اقتصاد کلان: اقتصاد ایران در سال های گذشته نسبت به وضعیت دلار شرطی شده است. به طوری که به کوچکترین نوسان قیمت دلار در جهت صعودی، قیمت کالا و خدمات در داخل افزایش می یابد و هزینه واردات بالا می رود. به گزارش «تجارت»، شوک های ارزی برای هر اقتصادی به مانند یک زلزله بزرگ می ماند. اتفاقی که از دهه 70 شمسی تا کنون چندین و چند بار در اقتصاد ایران رخ داده است. بزگترین آسیب این رخداد منفی، بروز و نهادینه شدن نااطمینانی برای فضای اقتصاد کلان و بخش تولید است. اگرچه افزایش قیمت ارز به طور طبیعی باید به صادرات کشور کمک کند اما این اتفاق هم به دلیل موانع مختلف داخلی و خارجی و محدودیت های ناشی از تحریم ها در سال های گذشته به شکل معناداری رخ نداده و حتی تراز تجاری کشور را در سال گذشته به سمت یک شکاف عمیق و در جهت مدار منفی سوق داد. احتمالا باید مهمترین شوک های ارزی در اقتصاد ایران را در دهه 90 دانست. در دهه قبل آن وضعیت ارزهای خارجی تا حدود زیادی در ساحل آرامش قرار داشت و پیشبینی پذیری اقتصاد تا حدود زیادی امکان پذیر بود. اما در شروع دهه 90 یعنی در زمان دولت دوم احمدی نژاد قیمت دلار از حدود 1000 تومان به یکباره و ظرف مدت کوتاهی تا 2500 تومان و بعد 3000 تومان افزایش یافت. این اتفاق به دلیل محدودیت های ایجاد شده و تحریم های نفتی و بانک مرکزی بود که از سوی آمریکا کلید خورد. میانه دهه 90 اما دوران تعلیق و رفع تحریم ها بود. حدافاصل سال های 92 تا 95 نرخ ارز در محدوده 3200 تا 3500 تومان تثبیت شده بود و به طبع با لنگر شدن نرخ ارز برای مهار تورم، سطح عمومی قیمت ها هم کنترل شد. البته به نظر می رسید این ثبات در میانه دهه 90 به قیمت تعمیق رکود در اقتصاد حاصل شده بود و تورم انتظاری را به آینده پرتاب کرده بود. اتفاقی که با شروع تحریم های ثانویه آمریکا در دوران ترامپ رخ داد و شدیدترین شوک ارزی در دهه 90 در سال های 97 و98 به اقتصاد ایران تحمیل شد. دلار از قیمت 4000 تومان در اواخر سال 96 تا میانه سال 97 به 18 هزار تومان رسید. این روند افزایشی تا پایان دولت دوازدهم هم ادامه داشت و دلار تا سقف 30 هزار تومانی هم بالا رفت و در پایان دولت روحانی نرخ ارز برای اسکناس سبز در محدوده 25 هزار تومان به کار خود پایان داد. دولت سیزدهم اما در شرایطی کار خود را در تابستان 1400 آغاز کرد که کنترل گرانی ها به عنوان برنامه اصلی دولت عنوان شده بود. مهار نسبی دلار تا بهار 1401 ادامه داشت اما بعد از حذف ارز 4200 تومان که پس از کش و قوس های فراوان میان مجلس و دولت اتفاق افتاد، شوک ارزی دیگری به اقتصاد تحمیل شد و در نهایت حذف ارز ترجیحی زمینه را برای افزایش سطح عمومی قیمت کالاها ایجاد کرد. اگرچه که ارز ترجیحی در دوران حیات خود آسیب های زیادی به دنبال داشت و سبب رانت و فساد در اقتصاد شده بود اما به دلیل مهیا نبودن فضای اقتصاد کلان و بالا بودن تورم حذف این ارز آثار منفی را ایجاد کرد. از این رو سال 1401 سالی برای بروز یک شوک ارزی دیگر برای اقتصاد ایران بود. اما سال 1402 با تغییر مدیریت کلان بانک مرکزی سیاست های پولی تغییر کرد و رویکرد انقباضی بر فضای سیاستگذاری این نهاد پولی حاکم شد تا بلکه از این طریق جلوی افزایش بیشتر قیمت ارز گرفته شود.
تا میانه های سال گذشته قیمت دلار در محدود 50 تا 55 هزار تومان تثبیت شد، اگرچه خیلی از کارشناسان این قیمت را به دلیل تورم بالا در اقتصاد واقعی نمی دانستند و صحبت از دلار 60 و 70 هزار تومانی در همان مقطع مطرح می شد. در نیمه دوم سال گذشته با بروز تنش های سیاسی در منطقه و سایه انداختن آن بر فضای سیاسی و اقتصادی ایران، زمینه را برای رشد قیمت ارز فراهم کرد. دلار در اواخر سال گذشته به محدوده 60 هزار تومان رسید و با شروع سال 1403 و به دنبال تشدید تنش های میان ایران و اسراییل شرایط به گونه ای پیش رفت که دلار تا حدود بین 68 تا 70 هزار تومان هم افزایش یافت. اما بعد از تعدیل ریسک های منطقه ای و نظامی شرایط تغییر کرد و تا یک ماه بعد دلار به شدت روند کاهشی را طی کرد و از کانال 60 هزار تومانی هم عقب نشینی کرد و اکنون نیز در محدوده 57 هزار تومانی در بازار آزاد معامله می شود.
حالا دولت جدید در چنین شرایطی قرار است مدیریت بازار ارز و بانک مرکزی را به دست بگیرد که اگرچه قیمت دلار روند نزولی را طی کرده اما همچنان سایه ریسک های سیستماتیک و نااطمینانی های داخلی و خارجی وجود دارد و همین مسیله می تواند زمینه را برای بروز شوک های بعدی ارزی در ماه آینده فراهم کند.
بنابراین اگر دولت جدید کنترل تورم را در اولویت خود قرار بدهد و رشد نقدینگی را با ابزارهای سیاستی مهار کند می تواند ثبات واقعی به بازار ارز ببخشد. طبیعی است که پایین نگه داشتن قیمت ارز در شرایط تورم بالای 45 درصد آثار سویی بر اقتصاد در بلند مدت خواهد داشت و نتیجه ای جز بروز جهش های قیمتی نخواهد داشت. اتفاقی که بارها و بارها در گذشته نیز تجربه شده است. از این رو دولت چهاردهم باید از سیاست های غلط گذشته عبرت لازم را بگیرد. دولت جدید در شرایط سخت داخلی و بین المللی مدیریت اجرایی را در حوزه مختلف از جمله اقتصاد به دست می گیرد که همچنان ابرچالش ها مختلف در اقتصاد ایران تداوم دارد، از این رو باید برنامه جامع بلندمدتی برای رفع این ابرچالش ها ارایه شود، در غیر این صورت نمی توان به حل و فصل این مسایل که از تورم تا افت سرمایه گذاری و بحران محیط زیست و ورشکستگی صندوق ها را شامل می شود امیدوار بود.
نگرانی کنگره آمریکا از کسب درآمدهای نفتی ایران بیش از گذشته زیرذرهبین قرار گرفته است چرا که گزارشها نشان میدهد صادرات نفت ایران در سال ۲۰۲۴ به اوج جدیدی رسیده است و بیشتر این صادرات به مقصد چین است. در همین زمینه رویترز در گزارشی اعلام کرد که بهتازگی کنگره و مجلس سنای آمریکا مصوبهای داشته و به چین فشار وارد کردهاند که از ایران نفت نخرند و یا کمتر وارد کنند. صباح زنگنه، کارشناس اقتصاد بینالملل، درباره صادرات نفت ایران به چین به ایلنا گفته است: ابتدا باید این موضوع را در نظر داشت، اینکه ایران به راحتی نفت را به چین میفروشد درست نیست، ولی به هر ترتیب راههایی پیدا کرده که بتواند نفت را در حدی که نیازهای اساسی کشور را تامین کند بفروش برساند. اگر ایران میتوانست براحتی نفت خود را بفروشد باید میتوانست حداقل در شرق آسیا و چین و هند با قیمت خوب و مقادیر مورد توافق بفروشد. در واقع در طرح جدید کنگره و سنای آمریکا قرار است به چین فشار بیشتری در راستای کاهش خرید نفت از ایران وارد شود یا آنکه این کشور میزان خرید نفت خود را از ایران کاهش دهد. موافقان این طرح میگویند که دولت بایدن تحریمهای نفتی ایران را در ۲سال گذشته چندان جدی نگرفته و این موضوع باعث افزایش صادرات نفت ایران شده است. تدکروز، نماینده ایالت تگزاس در مجلس سنای آمریکا گفته است: فروش نفت ایران از ۳۰۰ هزار بشکه در سال ۲۰۲۱ (۱۳۹۹) به روزانه بیش از ۲ میلیون بشکه در سال ۲۰۲۴ (۱۴۰۳) رسیده و دولت آمریکا در جلوگیری از فروش نفت ایران ناموفق بوده است. به گفته وی، ایران از محل افزایش فروش نفت حدود ۸۰ میلیون دلار درآمد داشته است؛ ناوگان سایه ایران در (نوامبر ۲۰۲۰) ۷۰ فروند نفتکش داشته که اکنون این رقم به ۴۰۰ فروند رسیده است.
آمارهای صندوق بینالمللی پول از نفت ایران
آمارهای صندوق بینالمللی پول حکایت از آن دارد که ایران در سال ۲۰۲۳ روزانه یکمیلیون و ۴۰۰هزار بشکه نفت صادر کرده که نسبت به سالپیش از آن ۵۰۰ هزار بشکه افزایش داشته است. براساس آماری که صندوق بینالمللی پول از اقتصاد ایران منتشر کردهاست، بخش نفت در اقتصاد ایران در سالگذشته میلادی رشد قابلتوجه ۱۵درصدی را ثبت کرد. رشد بخش نفتی اقتصاد ایران در دوره فعالیت دولت سیزدهم دو رقمی بود. این بخش در سال۲۰۲۱ رشد ۱۰.۱درصدی، در سال۲۰۲۲ رشد ۱۰درصدی و در سال۲۰۲۳ رشد ۱۵درصدی را تجربه کردهاست. براساس آمارهای صندوق بینالمللی پول، تولید نفت ایران در سال ۲۰۲۳ نسبت به سالپیش از آن روزانه ۵۰۰ هزار بشکه افزایش یافته و به ۳ میلیون و ۱۰۰هزار بشکه در روز رسیده است؛ درعینحال پیشبینی میشود تولید نفت این کشور در سال۲۰۲۴ هم با افزایش روزانه ۱۰۰هزار بشکه، به ۳میلیون و ۲۰۰هزار بشکه در روز برسد که البته به این آمار هنوز فاصله است. تولید گاز ایران از روزانه معادل ۴.۸میلیون بشکه نفت در سال۲۰۲۲، به معادل روزانه ۵میلیون و ۱۰۰هزار بشکه در سال۲۰۲۳ رسیدهاست و براساس پیشبینی صندوق بینالمللی پول، این رقم در سال ۲۰۲۴ با افزایش ۳۰۰هزار بشکهای به معادل ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه نفت در روز خواهد رسید. گفته میشود که در حال حاضر حدود 80 درصد از حدود 1.5 میلیون بشکه صادرات روزانه نفت ایران به پالایشگاههای کوچک مستقل چینی موسوم به «قوری» حمل میشود.
فروش نفت با تخفیف
در همین رابطه نیز چندی پیش نیز روزنامه فایننشالتایمز در گزارشی نوشت که صادرات نفت ایران به بالاترین میزان در ۶ سال گذشته رسیده و ۳۵ میلیارد دلار درآمد برای این کشور داشته است؛ در همین راستا آمریکا و کشورهای اروپایی در حال بررسی دور جدیدی از تحریمها علیه تهران هستند چرا که تهران در سه ماه اول سال جاری میلادی بهطور متوسط روزانه یک میلیون و ۵۶۰ هزار بشکه نفت صادر کرده که عمده آن به چین بوده است.
این رقم بالاترین میزان از سه ماهه سوم سال ۲۰۱۸ به این سوء است. فرناندو فریرا از گروه انرژی «رپیدین» در آمریکا با بیان اینکه ایرانیها در دور زدن تحریمها «ماهر» شدهاند، گفته بود: دولت بایدن اگر واقعاً به دنبال کاهش درآمد نفتی ایران است باید روی چین تمرکز کند. در این میان مدتهاست که سخن از فروش نفت ایران به چین آن هم با تخفیف بالاست، دیماه سال گذشته بود که سایت نفتما نوشت: یک حساب سرانگشتی نشان میدهد جمهوری اسلامی ایران بیش از 10 میلیارد دلار تخفیف نفتی به چین داده است. بنابر تحلیلی که این سایت خبری داده بود؛ اگر میانگین صادرات نفتی ایران به چین را بنا به ادعای دولتیها 1.2 میلیون بشکه در نظر بگریم، با عدد 12 دلار بیش از 9 میلیارد دلار و با عدد 15 دلار تخفیف بیش از 10 میلیارد دلار از درآمدهای نفتی کشور، به چین هدیه شده است.
پس از مدتی شایعه توقف فروش نفت ایران به چین مطرح شد؛ در این باره منابع اگاه به رویترز گفته بودند: صادرات نفت ایران به چین متوقف شده زیرا دو طرف بر سر قیمت نفت دچار اختلاف شدهاند. ایران خواهان قیمت بالاتر و تخفیف کمتر برای فروش نفت خود است. چون چینیها این قیمتها را قبول نکردهاند ایران هم برخی محمولههای صادرات نفت به چین را متوقف کرده است. رویترز در این باره نوشته بود: دو تاجر گفتند حداقل یک خریدار چینی قیمتهای بالاتری را پذیرفت و توضیح دادند که یک پالایشگاه مستقر در شاندونگ در اواخرماه گذشته محمولهای را با تخفیف بین 5.50 تا 6.50 دلار بر اساس تحویل در بندر مورد توافق در کشور ورودی خریداری کرد. اما در نهایت توقف فروش نفت ایران به چین توسط رئیس اتاق مشترک ایران و چین تکذیب شد و در این رابطه عنوان کرده بود: با توجه به افزایش ظرفیت پالایشی چین و همچنین افزایش تولید نفت ایران، اخبار مبنی بر توقف صادرات نفت به چین صحت ندارد و ادعایی بیش نیست.
وزیر نفت: به هر کجا بخواهیم نفت میفروشیم
در همین رابطه نیز جواد اوجی، وزیر نفت در مراسم امضای قرارداد «فشارافزایی میدان گازی پارس جنوبی» که روزهای پایانی سال گذشته برگزار شد عنوان کرد که امروز به هر جا بخواهیم میتوانیم نفت صادر میکنیم، آن هم با کمترین تخفیفها و در حال حاضر بالاترین میزان صادرات نفت ایران رقم خورده است. وی در ادامه درباره تحریمهای نفتی غرب اذعان داشت: تحریمهای غرب تاثیری بر رشد و توسعه ما نداشته و رشد اقتصادی گروه نفت به ۲۰ درصد رسیده است؛ به این معنا که تحریمها تاثیری نداشته و رشد تولید گاز نیز پنج درصد بوده، درصورتی که رشد تولید گاز، در مابقی کشورها ۲.۵ درصد برآورد میشود. وزیر نفت همچنین به برخی اظهارات پیرامون ارائه تخفیفهای نفتی ایران اشاره کرد و گفت: میخواستند صادرات نفت ایران را متوقف کنند، امروز به هر جا بخواهیم میتوانیم نفت صادر کنیم، آن هم با کمترین تخفیفها؛ بالاترین میزان صادرات نفت را اکنون داریم و درآمدهای ارزی کشور مبین تحقق صادرات حداکثری نفت ایران است.
در حال حاضر چین بزرگترین خریدار نفت ایران است که پا پس کشیدن از خرید نفت ایران، درآمدهای نفتی کشور به طور محسوسی کاهش خواهد یافت؛ اما در کارشناسان حوزه انرژی معتقدند که طرح این دست موضوعات بیشتر جنبه روانی و رسانهای دارد؛ چرا که چین برای خرید نفت از ایران توافق کرده و از طرف آمریکا به دنبال فشار حداکثری ایران نیست.
گروه جهان: پس از چند ماه جنجال پیرامون رفتن پرونده نسلکشی و جنایات رژیم صهیونیستی به دادگاههای بینالمللی اخیرا دیوان کیفری بینالمللی حکم بازداشت مقامهای ارشد سیاسی و نظامی تلآویو را صادر کرد. این حکم نشان داد که فراتر از گرایش رژیم صهیونیستی به اراده جهانی و قوانین حقوق بینالملل، هنوز وجدان بشریت زنده است. حکم دیوان کیفری بینالمللی ضربهای مهلک به اعتبار و جایگاه تلآویو در نظام جهانی است که به طور حتم تاثیرات آن در آینده نمایان خواهد شد.
به گزارش «تجارت»، هفته گذشته «کریم خان» دادستان دیوان کیفری بینالمللی درخواست حکم بازداشت «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر و «یوآو گالانت» وزیر جنگ رژیم صهیونیستی را صادر کرد؛ اقدامی که در این مرحله به یکی از شعبات مقدماتی دیوان کیفری بینالمللی ارسال میشود و هیاتی متشکل از سه قاضی از رومانی، بنین و مکزیک درباره آن تصمیمگیری خواهند کرد.
پایان افسانه فراقانونی بودن رژیم صهیونیستی
بعد از تصمیم اخیر دیوان کیفری بینالمللی، شاید مهمترین پرسش این باشد که ابعاد اهمیت این حکم چیست؟ در پاسخ به این پرسش بشخ بزرگی از ناظران بر این باور هستند که به افسانه فراقانونی بودن رژیم صهیونیستی پایان داده شده است. «دیوید هرست» تحلیلگر آمریکایی در مطلبی برای پایگاه خبری «میدلایست آی» نوشت: «نتانیاهو حق دارد که نسبت به پیامدهای گسترده این دادخواست مضطرب باشد زیرا جعبه پاندورا توسط این دادخواست باز شده است.» این تحلیلگر با اشاره به تهدیدات آمریکا در راستای اعمال تحریمها علیه اعضای دیوان کیفری بینالمللی نوشت: «اگر دیوان کیفری در مقابل این فشارها تسلیم شود، مشروعیت این دیوان به اتمام خواهد رسید.» «دیوید هرست» تاکید میکند: «اگر حکم بازداشت نتانیاهو و گالانت اجرایی شود، دیگر اعضای کابینه اسرائیل هم مورد اتهامات مشابهی قرار خواهند گرفت.» این تحلیلگر آمریکایی میگوید: «واکنش کنونی ایالات متحده و دادخواست دیوان کیفری بینالمللی برای بازداشت مقامات اسرائیلی سیگنال دیگری است که نشان میدهد چه چیزی در خطر قرار میگیرد. این خطرات میتواند متفاوت باشند و از تهدیدات علیه اعضای دیوان گرفته تا تلاشها برای قطع بودجه تشکیلات خودگردان را شامل میشود.»
دیوید هرست» تحلیلگر مسائل سیاسی خاورمیانه میگوید: «اگر برنامهای برای آینده غزه در نظر گرفته نشود، این جنگی بدون پایان است و این جنگ پایان بازی ندارد؛ این جنگی است که در آن صدها هزار فلسطینی در غزه از چادری به چادر دیگر کوچ میکنند و این در حالی است که اسرائیل به قطع کمکها ادامه میدهد. و همه چیز زیر چتر مصونیت از مجازات اتفاق میافتد.» او که پیشتر نویسنده روزنامه گاردین نیز بود، میافزاید: اقدام دیوان کیفری بینالمللی کشورها را دچار چند دستگی کرده است. درحالیکه بریتانیا ادعا میکند که چنین اقدامی «فایدهای نخواهد داشت»، اما فرانسه و بلژیک و دیگر کشورها از دادخواست این دیوان حمایت کردهاند. هرست در پایان با اشاره به تداوم جنایات جنگی رژیم صهیونیستی در نوار غزه مینویسد: «جنگ نه تنها اسرائیل، بلکه جایگاه جهانی تمامی کسانی را که از آن حمایت میکنند را از بین برده است.»
در هم شکسته شدن مصونیت رژیم اسرائیل
در سطحی دیگر، «حسن البراری» در گفت وگو با پایگاه خبری العربی الجدید بر این باور است حکم دیوان بین المللی دادگستری درباره نوار غزه را خوب توصیف کرد و گفت که این حکم مصونیت رژیم اسرائیل را در سطح بین المللی درهم شکست. وی تاکید دارد: باید توجه داشت که ما در جامعه جهانی و نهادهای بین المللی، نمی توانیم به همه آنچه می خواهیم دست بیابیم زیرا زاویه دید آن ها به مسائل با ما متفاوت است. در موضوع فلسطین نیز اینچنین است و این ما هستیم که روزانه با نسل کشی و کشتار ملت و ویرانی فلسطین روبرو هستیم. البراری گفت: حکم دیوان بین المللی دادگستری، مصونیت اسرائیل را از بین برد و محکومیت آن در نهادهای قانونی آغاز شد و جامعه جهانی درحال نزدیک شدن به موضع و دیدگاه جهان عرب و موضع فلسطینی ها مبنی بر برتری عدالت بر هرچیزی است. وی اظهارداشت: آنچه اکنون درجریان است، یک مسیر و روند قانونی است که اسرائیل را به خاطر جنایت هایش محکوم می کند ولی شبهه نسل کشی همچنان پابرجاست و با این وجود، اسرائیل از این وضعیت ناخشنود است و اعلام کرده که به حکم دیوان عمل نمی کند. البراری افزود: بعید است که واشنگتن دست از حمایت از تل آویو بردارد زیرا اسرائیل در یک انزوای بین المللی قرار گرفته است و در جامعه جهانی، پشتیبانی غیر از آمریکا ندارد.
رئیسکل بانکمرکزی گفت: آیتالله شهید رئیسی سعهصدر بالایی داشتند. گاهی اوقات مسئولان دولت منابعی درخواست میکردند که بانک مرکزی در برابر آن مقاومت میکرد و بحثهایی پیش میآمد اما شهادت میدهم که آقای دکتر رئیسی هیچ کجا خارج از مقررات و ضوابط چیزی را به ما تحمیل نکرد و حتی در اوج زمانی که دولت تحت فشار بود، کاری را به ما تحمیل نمیکرد.
به گزارش ایسنا، محمدرضا فرزین اظهار کرد: شهادت میدهم که آقای دکتر شهید رئیسی هیچ کجا خارج از مقررات و ضوابط چیزی را به ما تحمیل نکرد و حتی در اوج زمانی که دولت تحت فشار بود، کاری را به ما تحمیل نمیکرد. وی تصریح کرد: تقریباً همه مواردی که ما در بانک مرکزی به جمعبندی رسیده بودیم و برای آن استدلال ارائه میکردیم ایشان از بانک مرکزی پذیرفتند.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه آیتالله شهید رئیسی سعهصدر بالایی داشتند، گفت: گاهی اوقات مسئولان دولت منابعی درخواست میکردند که بانک مرکزی در برابر آن مقاومت میکرد و بحثهایی پیش میآمد اما شهادت میدهم که آقای دکتر رئیسی هیچ کجا خارج از مقررات و ضوابط چیزی را به ما تحمیل نکرد و حتی در اوج زمانی که دولت تحت فشار بود، کاری را به ما تحمیل نمیکرد.
را می توان در دو رویکرد همسایگی و تعامل هوشمند با تمرکز بر ایجاد شراکت راهبردی- اقتصادی مورد تحلیل قرار داد. سیاست خارجی به عنوان یک ابزار مهم قدرت ملی همواره واجد پیچیدگیها و نیز ویژگیهای خاص است؛ ابزاری که در آن ظرفیت و مقدورات ملی شامل ژئوپلیتیک، ژئواکونومی و ژئوکالچر، محذورات محیط منطقهای و بینالمللی، ایدئولوژی، فرصتها و تهدیدها و برخی دیگر از مؤلفههای هویتی در یک فرایند کوتاه مدت و بلندمدت در شکل سیاست گذاری و ابزار متبلور میشود.
همچنین از دیگر ویژگی های راهبردی سیاست خارجی انعطاف پذیری در قالب یک فرایند تداوم و تغییر است؛ فرایندی که می تواند دینامیک و پویش های سیاست خارجی را در قالب یک راهبرد پویا شکل داده و قالب بندی کند. سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران که برآیندی از ظرفیت ها – سیاست داخلی و کنش – واکنش با محیط خارجی است، در دولت های مختلف برآمده از آراء مردم و در چارچوب اصول کلی عزت، حکمت و مصلحت و اصول مطروحه در قانون اساسی در راهبردها، سیاست ها و تاکتیک های مختلفی پیگیری شده است. ادراک راهبردی کارگزاران سیاست خارجی ایران برای دهه ها ضمن به رسمیت شناختن ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک، اولویت را به بنیان ها و اصول ژئوپلیتیکی داده اند و اساسا چنین رویکردی بر سیاست خارجی ایران در گذر زمان سایه افکنده اما طی چند دهه اخیر و به ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی بنیان ها و اصول ایدئولوژیکی انقلاب اسلامی برآمده از ریشه های اسلامی – شیعی نیز به آن افزوده شده است. در این قالب، سیاست خارجی ایران در دولت های مختلف دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی (کاهش تنش ها)، خاتمی (تنش زدایی فعال)، احمدی نژاد (تجدیدنظرطلبی) و روحانی (تعامل سازنده) شکل گرفت. با روی کار آمدن دولت سیزدهم به ریاست آیت الله سید ابراهیم رئیسی در ۱۲ مرداد ۱۴۰۰، یک سیاست خارجی ترکیبی مورد توجه کارگزاران حوزه روابط خارجی ایران قرار گرفت که ترکیبی از رویکردهای سیاست خارجی دوره های گذشته و کنونی است. کارگزاران دولت سیزدهم با درک فضای منطقه ای و بین المللی و در چارچوب احیا روابط منطقه ای، سیاست خارجی با رویکرد همسایگی و تعامل هوشمند را پیگیری کردند. سیاست همسایگی دولت سیزدهم از جمله رویکردهایی است که با فعال سازی و احیای مناسبات سیاسی- اقتصادی جمهوری اسلامی ایران با همسایگان توانست تحرک فزاینده ای به مناسبات راهبردی، سیاسی- اقتصادی ایران دهد. منطقه و همسایگان به عنوان بال ژئوپلیتیکی قدرت همواره در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نقش مهمی ایفا کرده اند. از این منظر، الزامات و بایسته های سیاست خارجی ایران در دوران جدید ایجاب می کرد که نحوه چیدمان الگوهای دولت محور در یک محیط پایدار منطقه ای بار دیگر تنظیم و بازنگری شود. واقعیت های محیط ژئوپلیتیکی نشان می دهد که ایران تاکنون به خوبی نتوانسته است از فرصت دومین کشور پر همسایه جهان به خوبی بهره گیرد. ایران دارای ۷ همسایه مرزی و ۱۰ همسایه ساحلی است که فرصت های بیشماری را برای دیپلماسی، اقتصاد و فرهنگ ایران فراهم آورده به ویژه اینکه فرهنگ ایران در بسیاری از کشورهای همسایه هنوز جریان و حضور قدرتمندی دارد.
در جلسه شورای عالی مسکن که صبح دیروز (شنبه) به ریاست سرپرست ریاست جمهوری برگزار شد، گزارشی از عملکرد و پیشرفت پروژه های نهضت ملی مسکن، نحوه پیگیری اجرای پرداخت تسهیلات مسکن توسط شبکه بانکی و همچنین اقدامات انجام شده در راستای ساماندهی بازار مسکن و اجاره بها ارائه و همچنین مصوباتی جهت تسریع فرآیند پیشرفت نهضت ملی مسکن مصوب شد. محمد مخبر در این جلسه با تسلیت و گرامیداشت یاد و خاطره آیت الله رئیسی و شهدای همراه ایشان و تأکید بر اینکه دولت سیزدهم به تمامی تعهدات و پیمان های رئیس جمهور فقید با مردم متعهد است، تصریح کرد: ساخت مسکن یکی از وعده های مهم رئیس جمهوری بر مبنای قانون جهش تولید مسکن مجلس بود که دولت با پیگیری های مکرر ایشان در طول سه سال گذشته توانست موضوع مسکن را به نقطه ای برساند که الان در کشور موضوع برنامه ریزی برای ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی با جدیت درحال انجام است. سرپرست ریاست جمهوری در این جلسه که وزرای راه و شهرسازی، کشور، کار، تعاون و رفاه اجتماعی، نفت، نیرو، جهاد کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت و روسای سازمان برنامه و بودجه ، بانک مرکزی و همچنین مسئولان دستگاه های مربوطه حضور داشتند، تصریح کرد: اقدامات و برنامه ریزی های دولت در حوزه مسکن، پیام امید به مردم به ویژه در میان اقشار آسیب پذیر داده است و ما متعهد هستیم تا زمان تشکیل دولت جدید با تلاش مضاعف، گام های بلند دولت، عملیاتی و نهایی شود. مخبر با اشاره به اهمیت نوسازی بافت های فرسوده به دلیل ایمن سازی بافت های ناپایدار و همچنین تولید مسکن جدید برای متقاضیان خرید مسکن و بهبود فضای شهری تأکید کرد: در نوسازی بافت های فرسوده باید پیشبینی زیرساخت های لازم دیده شود و همچنین بسته های تشویقی برای تکمیل و جذاب تر شدن این پروژه های عمرانی در این بخش از بافت شهری درنظر گرفته شود.
دبیر کارگروه افزایش تاب آوری شهر تهران در برابر زلزله گفت: برنامه جامع افزایش تاب آوری لرزه ای شهر تهران در قالب سه کمیته مستقل ولی مرتبط یکدیگر ارائه و نرم افزار جامع بحران در شهر تهران برای رصد وضعیت عملکرد در قبل و پس از وقوع زلزله طراحی می گردد . به گزارش خبرنگار ما : دکتر امیر کیوان صالحی دبیر گارگروه افزایش تاب آوری شهر تهران در برابر زلزله خبر داد و افزود: این کارگروه در ذیل کمیته عمران و زیرساخت شورای شهر تهران قرار دارد که دارای سه کمیته "ارزیابی سازه ها، راهکارهای مقاوم سازی نسبی""تحلیل خطر و ارائه طیف ویژه برای تهران" و "تحلیل ریسک و ارائه نرم افزار جامع مدیریت بحران" است. وی اضافه کرد: در زیر مجموعه هر کدام از این کمیته ها اساتید نخبه حوزه مهندسی زلزله حضور دارند و هر کدام از اساتید بر مبنای توانمندی و کارهایی که با دانشجویان در دانشگاه انجام می دهند، انتخاب شدند. دبیر کارگروه افزایش تاب آوری شهر تهران در برابر زلزله، خاطرنشان کرد: هدف از تشکیل این کارگروه و سه کمیته ذیل آن،رسیدن به برنامه جامع اقدام در شهر تهران است. ما در نهایت می خواهیم به برنامه ای برسیم که اولا از لحاظ حقوقی به این طرح منظر قانونی بدهیم و از طریق شورای عالی استان ها تبدیل به لایحه کرده و به مجلس ارائه کنیم. وی افزود:مهم تر از آن به لحاظ اجرایی این برنامه جامع اقدام نهایتا می تواند دستاورد بزرگی باشد برای اینکه دقیقا طبق این برنامه بتواند کارهای شهر تهران عملیاتی شود.به طور مثال در کمیته اول که کمیته کوتاه مدت ما هست، ارزیابی سازه ها و ارائه راهکارها مقاوم سازی نسبی و تهیه بسته های تشویقی صورت می گیرد. دکتر صالحی ادامه داد: در این کمیته راجع به تهیه بسته های تشویقی که مردم را پای کار بیاورد صحبت می شود، اینکه چگونه این بسته ها می تواند تهیه شود، چگونه می تواند مردم را تشویق کند، اینکه ما اساسا پروانه ساخت را محکم کنیم و اگر کسی آمد مقاوم سازی را انجام داد از او هیچ هزینه ای دریافت نکنیم حتی اگر دریافت کردیم یارانه و وام های خوبی به او داده شود. وی با اشاره به اینکه برای شهر تهران باید یک مسیر مشخص داشته باشیم ، گفت: باید به سمتی حرکت کنیم که نوع جمع آوری داده ها ما را به سمت یک مدل خاص هدایت کند تا نهایتا بتوانیم به راهکارهای مقاوم سازی نسبی برسیم و فرمول های راحتی برای سازه های تیپ ارائه شود. استاد دانشگاه: یک روش این است که سازه ها را در دهه های مختلف تیپ بندی بکنیم و بعد برای آنها راهکارهای متناسبی ارائه کنیم و در نهایت هم با در نظر گرفتن ابزار های تشویق و ترغیب نظرمان را به مردم ارائه کنیم تا مردم را پای کار داشته باشیم. وی گفت: کمیته دوم ما هم کار آن انجام تحلیل خطر در شهر تهران است کار بسیار بسیار مهم و پیچیده ایست که در شهر تهران شکل خواهد گرفت و نهایتا ما را به طیف ویژه در شهر تهران خواهد رساند. دبیر کارگروه افزایش تاب آوری شهر تهران در برابر زلزله اضافه کرد:تهران را باید بتوانیم به زون های متعددی تقسیم بکنیم هدف نهایی ما این است که با رفتن روی هر پلاک در شهر تهران بتوانیم طیف طرح را پیشنهاد دهیم و روی طرح بایستیم و این هم باز نکته بسیار مهمی است.
وی گفت: در این موضوع ، هر پلاک در تهران یک طرح تفضیلی برای خودش دارد و باید هر پلاک در تهران بتواند در واقع طیف طرح خودش را هم داشته باشد. این طیف طرح در واقع طیف شتابی است که از آن مبنای طراحی گرفته می شود و به صورت اخص با طراحی سازه ارتباط مستقیم دارد و شتاب مبنای طرح را برای طراحی سازه ارائه می کنیم. دکتر صالحی با بیان اینکه در کمیته سوم به طور کلی بحث تحلیل ریسک در شهر تهران را داریم،گفت: آنچه ما در انتهای مسیر سوم می خواهیم به آن برسیم، ارائه نرم افزار جامع بحران شهر تهران است تا یک مدیر بتواند قبل از بحران، رصد کند که وضع شهر چگونه است؟ وی گفت: یعنی از روی تحلیل داده ها بتوانیم متوجه بشویم که کجاها در شهر تهران در معرض آسیب است، چه نیروگاه هایی، چه مدارسی، چه هتل هایی، چه بیمارستان هایی، چه مراکز اداری، چه مقرهای فرماندهی، چه منازل مسکونی دارای آسیب است و باید روی آنها برنامه ریزی صورت بگیرد و قبل از اینکه حادثه بخواهد رخ بدهد، اقدام صورت بگیرد. دبیر کارگروه افزایش تاب آوری شهر تهران در برابر زلزله افزود: این برنامه در واقع یعنی اینکه مدیریت بحران در کوتاه مدت باید به چه صورت باشد تا یک مدیر بتواند کامل روی مانیتور، رو به روی خودش تشخیص بدهد که وضع قبل از وقوع چگونه است و برای پسا وقوع هم چه شرایطی را می توانیم که متحمل شویم و مجددا بازیابی را داشته باشیم. دبیر کارگروه افزایش تاب آوری شهر تهران در برابر زلزله در ادامه به برگزاری نهمین کنفرانس بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله به همت پژوهشگاه زلزله اشاره کرد و گفت: این رویداد به همت پژوهشگاه زلزله در روزهای ۱۸ ، ۱۹ ، ۲۰ اردیبهشت ماه در مرکز همایش های برج میلاد برگزار شد .
وی با بیان اینکه شورای شهر و شهرداری تهران هم مشارکت خیلی خوبی در برگزاری این رویداد داشته است،گفت:از لحاظ پشتیبانی،حضور، ارسال مقالات علمی و کارهای پژوهشی،حمایت های شهردار تهران و رئیس کمیته عمران و زیر ساخت شورای اسلامی شهر تهران از این کنفرانس قابل ملاحظه بوده است.