اثر مولفه های بنیادی بر بازار

یادداشت

غرب چگونه باعث ادامه جنگ اوکراین می‌شود؟

شعیب بهمن
کارشناس مسائل روسیه

از روز اول که بحران اوکراین تشدید شد و به نزاع نظامی مبدل شد، هدف روسیه کاملاً مشخص بود؛ به گونه‌ای که موضوع روس‌تبارها در خاک اوکراین و مناطقی که آنها تحت تصرف خود داشتند که عمدتاً مناطق شرقی و جنوبی بود، یک مساله جدی برای مسکو به حساب می‌آمد و از نظر .روسیه باید از روس‌تبارها حمایت به عمل می‌آمد. در طول این مدت، روسیه موفق شده بخش‌های زیادی از این مناطق را تحت تسلط و کنترل خود درآورد و بر همین اساس به یکی از اهداف خود در جنگ اوکراین دست پیدا کرده و این موضوع را یک دستاورد بزرگ برای خود می‌داند. خواسته دیگری که روسیه از ابتدای امر بر آن تاکید می‌کرد، بی‌طرف ماندن اوکراین و عدم پیوستن این کشور به ساختارهای یوروآتلانتیکی به ویژه ناتو بود.
دولت زلنسکی در طول دورانی که سر کار است، همواره پیوستن به ناتو را برای کی‌یف مطرح کرده اما واقعیت این است که برای روسیه مهم است که اوکراین در این خصوص یک وضعیت بی‌طرف داشته باشد و به پیمان ناتو نپیوندد؛ چراکه این موضوع می‌تواند از حیث امنیتی تاثیرات ژئوپلیتیکی بر روسیه بگذارد و ژئوپلیتیک شرق اروپا را کاملاً دگرگون کند. لذا این موضوع بخشی از درخواست‌های روسیه بوده که مجدداً مورد تاکید ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه در طرح صلح جدید این کشور قرار گرفته است. به نظر می‌رسد که دولت زلنسکی در اوکراین باتوجه به حمایت کشورهای غربی و آمریکایی‌ها این شروط را برای پایان دادن به بحران نخواهند پذیرفت و احتمال دارد که این بحران ادامه پیدا کند.
زلنسکی هم می‌داند که بعید است در مقابل روسیه به پیروزی دست پیدا کند اما با عنایت به اینکه دولت حاکم بر کی‌یف توسط حامیان غربی‌اش اداره می‌شود و منفعت حامیان غربی به ویژه آمرکیایی‌ها در ادامه جنگ بوده، احتمالش بسیار اندک است که آنها شرایط روسیه را برای پایان جنگ بپذیرند و به نزاع و درگیری فعلی خاتمه دهند. قاعدتاً در چنین شرایطی باید انتظار تداوم درگیری‌ها را داشته باشیم؛ به ویژه اینکه کشورهای غربی و آمریکایی‌ها درصدد ارسال تسلیحات جدیدتر به اوکراین هستند و در عین حال حمایت‌های مالی، اطلاعاتی، سیاسی و رسانه‌ای و تبلیغاتی خودشان را از دولت اوکراین انجام می‌دهند. در این میان باتوجه به توافق امنیتی ۱۰ ساله اخیر آمریکا و اوکراین، به نظر می‌رسد که ایالات متحده تمایل دارد که با جدیت در این عرصه نقش‌آفرینی کند و حتی در آینده می‌توانیم شاهد مخاطره‌آمیز شدن شرایط هم باشیم. با توجه به مجوزی که برخی از کشورهای غربی برای اجرای حملات در خاک روسیه به اوکراین داده‌اند، این مساله می‌تواند وضعیت را بسیار وخیم‌تر کند. لذا با توجه به رویکردی که غرب نسبت به این نزاع دارد، احتمال خاتمه جنگ کمتر است بلکه احتمال دارد که جنگ به همین روال ادامه پیدا کند یا با توجه به تحریک‌هایی که از سوی غرب انجام می‌شود، احتمال دارد نزاع گسترش پیدا کند. آنچه در این وضعیت مشخص خواهد بود این است که دولت زلنسکی باید واقعیات را بپذیرند و کشورهای اروپایی‌ هم نباید به صورت یکجانبه از تصمیمات آمریکا حمایت کنند و تابع سناریو و تصمیمات واشنگتن باشند؛ چراکه اروپا بیش از آمریکا از تداوم این بحران آسیب خواهند دید.

برش مطبوعاتی

اخبارکوتاه

مناظره اقتصادی به تصمیم گیری مردم کمک نکرد

عضو پیشین کمیسیون برنامه و بودجه مجلس درباره مناظره اقتصادی نامزدهای ریاست جمهوری گفت: افرادی که به صورت تخصصی مباحث مطرح شده در مناظره را دنبال کردند، نکته خاصی به برداشتهای اولیه آنها اضافه نشد. به گزارش خبرگزاری تسنیم، محسن زنگنه گفت: مناظره اول به پایان رسید اگر بخواهم یک تحلیلی روی مناظره داشته باشم باید یکی از لحاظ شکلی و یکی هم از محتوایی بررسی شود. از لحاظ شکلی به نظر من یک مقداری هم به جهت نوع چینش افراد و نحوه نشستن و خود دکوراسیون محل برگزاری مناظره، نحوه پرسش‌ها و همچنین تنظیم وقت‌ها به گونه‌ای بود که آن انتظاری که مردم داشتند از یک مناظره جدی و کاملا روشنگرانه که بتواند آن نقاط تمایز را کاملا کشف بکنند، برخوردار نبود و یک مقداری خسته‌کننده هم شده بود. به نحوی که خیلی‌ها که از روزها منتظر مناظره بودند، تقریبا دیگر بعد از همان هشت دقیقه اول که افراد صحبت کردند یک حالت خستگی به آنها دست داده بود. او افزود: فکر می‌کنم که نحوه آن میان‌برنامه‌هایی هم که بعضا صدا و سیما پخش می‌کرد یا نحوه شروع و ... اصولا در این حرکت کند مناظره موثر بود. در مناظره حتی شیوه نشستن افراد گاهی اوقات در بیان آنها، در لحن آنها موثر است.

فرصت یکساله به سایپا و ایران خودرو برای اخذ مجوز افزایش سرمایه

مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: شرکت‌های ایران خودرو و سایپا تا تیرماه سال ۱۴۰۴ فرصت دارند تا از شمولیت ماده ۱۴۱ لایحه اصلاحی قانون تجارت خارج شوند تا دیگر مشمول لغو پذیرش نشوند. ولی اله جعفری، مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار در گفت‌وگو با پایگاه خبری بازار سرمایه ایران(سنا)، به آخرین اقدامات انجام شده از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار در زمینه افزایش سرمایه شرکت خودروسازی ایران خودرو و سایپا اشاره کرد و گفت: پس از ارائه صورت‌های مالی سال ۱۴۰۱، شرکت‌های ایران خودرو و سایپا در ۴ سال متناوب از ۵ سال گذشته مشمول ماده ۱۴۱ لایحه اصلاحی قانون تجارت بودند. وی اظهار داشت: مطابق دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار در بورس اوراق تهران، هیات پذیرش بورس تهران، به دو شرکت فوق تا پایان تیرماه ۱۴۰۳ فرصت داد که از شمولیت ماده قانونی مذکور خارج گردند. جعفری تاکید کرد: این ۲ شرکت بزرگ خودروسازی جهت خروج از شمولیت ماده قانونی ذکر شده از سران قوا درخواست کردند که اجازه انجام تجدید ارزیابی و افزایش سرمایه زودتر از پایان مهلت ۵ ساله به آن‌ها داده شود تا بتوانند از مزایای مالیاتی آن استفاده کنند.

برش مطبوعاتی

خبر

شورای پول و اعتبار رسما منحل شد
در راستای اجرای قانون بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از ماه جاری، نخستین جلسه هیات عالی که جایگزین شورای پول و اعتبار شده است، عصر امروز به ریاست محمدرضا فرزین رئیس‌کل بانک مرکزی و با حضور اعضای این هیات در ساختمان میرداماد تشکیل شد. به گزارش خبرگزاری تسنیم، در ابتدای این جلسه احکام صادره از سوی سرپرست ریاست جمهوری به اعضای حقیقی هیات عالی شامل آقایان حجت الاسلام محمدحسین حسین‌زاده بحرینی به عنوان اقتصاددان متخصص در زمینه سیاست‌گذاری پولی و ارزی، محمد طالبی به عنوان متخصص امور بانکی در زمینه امور مالی و محمدرضا محمودپناه به عنوان متخصص امور بانکی در زمینه حقوق بانکی توسط فرزین رئیس‌هیات عالی بانک مرکزی تقدیم شد. سپس اعضای هیات عالی مطابق قانون سوگند یاد کردند.

برش مطبوعاتی

«تجارت» از واکنش ها به نخستین برنامه مناظره نامزدهای ریاست جمهوری گزارش می دهد

مناظره اقتصادی زیر ذره‌بین کارشناسان

گروه اقتصاد کلان: اولین مناظره نامزدهای ریاست جمهوری با موضوع اقتصادی و با محوریت الزامات رشد 8 درصدی و چگونگی مهار تورم برگزار شد و نامزدها از برنامه های خود در این باره رونمایی کردند. جمع بندی بسیاری از کارشناسان بعد از پایان مناظره این بوده است که روال مناظره به گونه ای پیش نرفت که نقطه نظرات به درستی طرح شود و بیشتر در حد کلی گویی مباحث باقی ماند. به گزارش تجارت، از طرفی دقیقا مشخص نشد که نقاط افتراق و تمایز کاندیداها در مباحث رشد و اقتصادی دقیقا چیست و این افراد قرار است چکونه اهداف برنامه هفتم را محقق کنند. از سوی دیگر نامزدها چندان به سووالات طرح شده از طرف کارشناسان توجهی نداشتند و عمدتا حرف های خودشان را می زدند.

ارزیابی کارشناسی از مناظره اول
اما دوشنبه شب اولین مناظره کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ با موضوع اقتصادی برگزار شد و مسعود پزشکیان، محمدباقر قالیباف، سعید جلیلی، علیرضا زاکانی، امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی و مصطفی پورمحمدی، شش کاندیدای چهاردهمین دوره ریاست جمهوری در این مناظره برنامه‌ها و خط مشی‌های اقتصادی خود را تشریح کردند و به ارائه راهکارهایی برای حل مشکلات اقتصادی کشور پرداختند. افزایش حقوق و دستمزد متناسب با تورم، توجه ویژه به اجرای برنامه هفتم توسعه. رفع مشکلات مردم با تعامل با دنیا، شفافیت در اقتصاد، آزادسازی اقتصاد از کمند دلار، پیگیری افزایش و تقویت ارزش پول ملی، جلوگیری از خام فروشی با تکیه بر دانش، خصوصی سازی توسط افراد علمی،‌ خنثی سازی تحریم ها از داخل، توجه به بورس، ایجاد سپر حمایتی برای مردم در برابر تورم، جلوگیری از چاپ پول توسط بانک‌ها، تخصیص اعتبار طلا به جای یارانه به مردم و کنترل بازار ارز، اهم محورهای مطرح شده در مناظره اقتصادی کاندیداها در شب گذشته بود. در این زمینه وحید شقاقی - کارشناس اقتصادی با اشاره به اهمیت برگزاری مناظره و تاثیر آن، اظهار کرد: باتوجه به اینکه این انتخابات در یک شرایط ویژه به دلیل وقوع حادثه برای شهید رئیسی برگزار می‌شود و فرصت تبلیغ نامزدها محدود است و در واقع یک شرایط اضطرار حاکم شده است؛ لذا سهم اصلی تبلیغات برعهده صدا و سیما گذاشته شده و این پنج مناظره بسیار ارزشمند و فرصت خوبی است که نامزدها بتوانند دیدگاه‌ها، مبانی فکری و برنامه‌های خودشان را ارائه دهند. وی با بیان اینکه مناظره اول سختی‌های خود را دارد، در این فضا کاندیداها با فضای گفتمان آشنا شدند و تجربه‌اندوزی در مناظره اول می‌بایست موجب شود تا کاندیدا در مناظره‌های بعدی با پوشش و رفع ضعف‌های خودشان و برنامه‌ریزی دقیق‌ شرکت کنند، گفت: در مناظره اول کاندیداها بیشتر به دنبال بیان دیدگاه‌ها و مبانی اندیشه‌ای خودشان بودند و کمتر به ارائه برنامه‌ها و نقدهای عمیق‌تر پرداختند. این کارشناس حوزه اقتصادی افزود: در این مناظره معرفی کلیات نگرش اقتصادی اعضا مطرح شد، البته انتظار هم نمی‌رفت که در مناظره اول بحث برنامه‌ها به طور دقیق مطرح شود، چراکه در مناظره اول باید کلیات عنوان و در مناظره‌های بعدی راه‌کارها بیان شود. شقاقی با تاکید بر اینکه برخی نامزدها فراتر از انتظار حضور پیدا کردند و حرف‌های جدی‌تری برای گفتن داشتند، تصریح کرد: باید منتظر مناظره بعدی در روز پنجشنبه بود، قطعا نظم بیشتری را در آن مناظره شاهد خواهیم بود و نامزدها با آگاهی بیشتر و دست پرتر حضور خواهند یافت. به گفته وی، قطعا در مناظره آینده نامزدها بیشتر به سمت جزئیات و معرفی ایده‌ها و طرح‌ها و برنامه‌های خودشان خواهند رفت، زمان کلی‌گویی تمام شده است و اگر نامزدی به کلیات بپردازد بازنده خواهد شد، چراکه مناظره اول به بیان کلیات و مبانی فکری و اندیشه‌ای نامزدها اختصاص یافت و قطعا در مناظره بعدی نباید بر کلیات تمرکز شود و نامزدها باید به سمت معرفی برنامه‌ها و طرح‌های برجسته برای حل چالش‌ها و ابرچالش‌های اقتصاد ایران و نیز بهره‌برداری از فرصت‌های بی‌نظیر اقتصاد ایران برای مواجه با ابرچالش‌ها بروند. بهاءالدین حسینی هاشمی نیز دیگر اقتصاددان درباره تحلیل موضوعات مطرح شده و پاسخ‌های شش نامزد انتخاباتی چهاردهمین دوره ریاست جمهوری در اولین مناظره اظهار کرد:‌ با وجود اینکه این شش نامزد انتخاباتی همگی در ادوار گذشته مسئول و دست اندرکار بودند و با اینکه مشکل اصلی کشور، اقتصادی و معیشتی است، به نظر می‌رسد که هیچکدام از کاندیداها به مسائل اقتصادی اشراف مورد مطالبه را نداشتند. وی ادامه داد: برای مثال به موضوع تورم اشاره شد ولی علت اصلی و راه حل آن را مطرح نشد. این یعنی اشراف یا برنامه‌ای نداشتند یا مشاوری که در این برهه از زمان با توجه به مسائل و مشکلات راه کار مناسبی ارائه دهد، وجود نداشت. تورم یک عارضه است ولی علت آن چیز دیگری است. این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: به عنوان کسی که سال‌ها در بخش اقتصادی فعالیت کردم معتقدم هیچکدام از شش نامزد انتخاباتی هنوز دوای درد شرایط اقتصادی کشور را پیدا نکرده‌اند. به کلیات پرداختند اما توقع داشتیم که بگویند علت تورم از کجاست. البته به طور کلی اشاره کردند که دولت ها باعث ایجاد تورم هستند و واقعیت هم همین است. اما سوال اینجاست که چگونه؟ وی تصریح کرد: در این مناظره اعلام کردن که اضافه‌برداشت بانک‌ها و چاپ پول باعث تورم می شود ولی نگفتند که چرا بانک‌ها برداشت اضافه دارند. حسینی هاشمی با بیان اینکه نقدینگی یک اَبَر مشکل است، افزود: ناترازی بانک‌ها، اشتغال، محیط زیست همه موضوعات مهمی هستند که به آنها به صورت دقیق پرداخته نشد. وی با اشاره به اینکه به این مناظره انتقاداتی وارد است، گفت: بخش اول اظهار نظر کاندیداها در خصوص مسائل اقتصادی بود ولی در بخش دوم نظرات یکدیگر را نقض کردند. باید این مناظره به سمتی می رفت که نقطه نظر شخص کاندیدا در مورد مسائل اقتصادی کشور پرسیده می شد. اینکه کاندیداها به یکدیگر حمله کردند اتفاق جالبی نبود. این نامزدها توسط شورای نگهبان تایید شده‌اند و صلاحیت‌های لازم را دارند؛ بنابراین کسی حق ندارد بگوید چرا دیگری نامزد انتخابات شده است. این کارشناس اقتصادی عنوان کرد: کاندیداها در این مناظره به طرف پاسخ دادن به مردم نبودند و بیشتر به این طرف بودند که همدیگر را مغلوب کنند. این دوره باید به اظهارنظر در خصوص برنامه‌های اقتصادی کاندیداها در خصوص تورم و رونق اقتصادی اتکا می‌کرد و سپس در انتهای مناظره یا مناظرات بعدی نظرات یکدیگر را نقد می‌کردند. حسینی هاشمی در ادامه گفت: یکی دیگر از ایرادات مناظره این بود که بعضی از آنها سعی می‌کردند خودشان را پیرو دولت و برنامه‌های شهید رئیسی نشان دهند و از خودشان برنامه‌ای نداشتند. این در حالی است که به دولت شهید رئیسی هم انتقاداتی وارد است و مشکلاتی در خصوص تورم، بورس، اشتغال، فرار سرمایه، چندنرخی شدن ارز و سیاست‌های دستوری نیز در دولت قبل وجود داشت. در حقیقت انتظار می‌رفت که آنها برنامه‌های مختص به خودشان را ارائه دهند.

برش مطبوعاتی

موج ناامیدی در دومین اقتصاد بزرگ جهان

گروه اقتصاد کلان: تولید صنعتی ماه مه چین از انتظارات عقب مانده بود و کاهش رشد در بخش املاک علیرغم حمایت از سیاست، هیچ نشانه‌ای از کاهش را نشان نداد و فشار بر پکن را برای تقویت رشد افزایش داد. به گزارش ایسنا، داده‌های ضعیف در روز دوشنبه نشان‌دهنده بهبود ناهموار دومین اقتصاد بزرگ جهان بود. داده‌های اداره ملی آمار چین NBS) ) نشان داد که تولید صنعتی در ماه مه نسبت به سال قبل ۵.۶ درصد رشد داشته است که از سرعت ۶.۷ درصدی در آوریل و کمتر از انتظار برای افزایش ۶ درصدی در نظرسنجی رویترز از تحلیلگران کاهش یافته است. با این حال، خرده فروشی، در ماه مه ۳.۷ درصد نسبت به سال افزایش یافت که از رشد ۲.۳ درصدی در آوریل شتاب گرفت و سریع‌ترین رشد از فوریه را به ثبت رساند. تحلیلگران به دلیل تعطیلات رسمی پنج روزه در اوایل ماه، انتظار رشد سه درصدی را داشتند. سرمایه‌گذاری دارایی‌های ثابت در پنج ماهه اول سال ۲۰۲۴ نسبت به مدت مشابه سال قبل چهار درصد در مقابل انتظارات برای افزایش ۴.۲ درصدی افزایش یافت. در دوره ژانویه تا آوریل ۴.۲ درصد رشد کرد. سرمایه‌گذاری در بخش تولید در پنج ماهه اول رشد ۹.۶ درصدی را نشان داد. اقتصاددانان هشدار داده‌اند که افزایش تنش‌های تجاری با غرب بر سر به اصطلاح مازاد ظرفیت چین ممکن است چالش‌های بیشتری را برای تولیدکنندگان خودروهای برقی و خورشیدی چین ایجاد کند. سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ژانویه تا مه ۰.۱ درصد رشد کرد که نسبت به ۰.۳ درصد در چهار ماه اول کاهش یافته است که نشان دهنده اعتماد ضعیف در بین مشاغل خصوصی است. در مقایسه، سرمایه‌گذاری در بخش دولتی در پنج ماه اول ۷.۱ درصد افزایش یافت. صادرات به تقویت اقتصاد کمک کرد و تولید فولاد و آلومینیوم در ماه مه جهش شدیدی داشت. اقتصاد چین در سه ماهه اول ۵.۳ درصد سریعتر از حد انتظار رشد کرد، اما تحلیلگران می‌گویند که هدف رشد سالانه دولت در حدود پنج درصد بلندپروازانه است زیرا بخش املاک در رکود باقی مانده است. سرمایه گذاری املاک در ژانویه تا مه ۱۰.۱ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش یافت که از کاهش ۹.۸ درصدی در ژانویه تا آوریل بیشتر شد. بخش املاک که قبل از رکود، حدود یک چهارم تولید اقتصادی را به خود اختصاص می داد، تحت فشارهای نظارتی و همچنین فشارهای جمعیتی و اقتصادی گسترده قرار گرفته است و دولت مجموعه ای از اقدامات را برای کمک به خریداران مسکن مانند تسهیل قوانین وام مسکن آغاز کرده است. بر اساس گزارش رویترز، پکن متعهد شده است که مشاغل بیشتری را در ارتباط با پروژه‌های بزرگ ایجاد کند، تقاضای داخلی را ارتقا دهد و برای تقویت رشد متعهد شده است که محرک‌های مالی بیشتری داشته باشد.

برش مطبوعاتی