اخبار کوتاه

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای: ارتباط میان ایران و عربستان برای هر دو کشور مفید خواهد بود

تقدیم پیام پادشاه سعودی به رهبر انقلاب

گروه سیاسی: خالد بن سلمان، وزیر دفاع عربستان سعودی که به دعوت رییس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به تهران سفر کرده بود، روز پنج‌شنبه (28 فروردین) با مقام‌های سیاسی و نظامی ارشد کشورمان دیدار کرد. بن سلمان، علاوه بر دیدار با وزیر دفاع با رئیس‌جمهور، رهبر انقلاب و دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران نیز دیدار کرد.
به گزارش «تجارت»، پس از انجام استقبال رسمی، وزیر دفاع عربستان و هیات همراه با سرلشکر محمد باقری رییس ستاد کل نیروهای مسلح دیدار کردند. باقری در دیدار با هیات سعودی گفت: سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران همواره مبتنی بر تامین و تضمین امنیت منطقه توسط کشورهای منطقه بوده است، از اینرو دو کشور می‌توانند در تحقق این امر مهم و راهبردی نقش بسزایی ایفاء کنند. سرلشکر باقری افزود: گسترش و تعمیق همکاری‌های دو جانبه علاوه بر تامین امنیت و منافع دو کشور، موجب تضمین منافع ملت‌های منطقه و تامین صلح، ثبات و امنیت موثر در منطقه خواهد شد. رییس ستاد کل نیروهای مسلح با تاکید بر اهمیت روابط دو کشور به ویژه در شرایط خاص و پیچیده منطقه‌ای و بین‌المللی؛ آمادگی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران را برای توسعه روابط دوجانبه دفاعی با عربستان سعودی در حوزه‌ه‌های مختلف و مورد علاقه طرفین اعلام کرد. خالد بن سلمان وزیر دفاع عربستان نیز ضمن تشکر و قدردانی از میزبانی جمهوری اسلامی ایران و ستاد کل نیروهای مسلح و ابلاغ سلام پادشاه عربستان سعودی؛ گفت: حسن مهمان نوازی شما نشان دهنده روابط خیلی خوب بین ما است. وزیر دفاع عربستان گفت: روابط مهم دو کشور دارای تاثیر فراوان در تامین امنیت دو کشور و منطقه دارد و پادشاهی عربستان سعودی اصرار بر تقویت و توسعه روابط دو کشور دارد. در پایان شاهزاده خالد بن سلمان وزیر دفاع عربستان از سردار باقری برای سفر به عربستان دعوت کرد.

تاکید رهبر انقلاب بر گسترش مناسبات دو جانبه با عربستان سعودی
در مهم‌ترین بخش از سفر خالد بن سلمان، وزیر دفاع عربستان سعودی به ایران عصر پنجشنبه (28 فروردین) پیام پادشاه این کشور تقدیم حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی شد. رهبر انقلاب اسلامی در این دیدار تاکید کردند: اعتقاد ما این است که ارتباط میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان برای هردو کشور مفید خواهد بود و دو کشور می‌توانند تکمیل‌کننده یکدیگر باشند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تاکید بر اینکه گسترش روابط دو کشور دشمنانی دارد، خاطرنشان کردند: باید بر این انگیزه‌های خصمانه فائق آمد و ما در این خصوص آماده هستیم. ایشان با اشاره به برخی پیشرفت‌های ایران گفتند: جمهوری اسلامی آماده است در این عرصه‌ها به عربستان سعودی کمک کند. رهبر انقلاب اسلامی تاکید کردند: اینکه برادران در منطقه با هم همکاری داشته باشند و به یکدیگر کمک کنند بسیار بهتر از تکیه به دیگران است.
در این دیدار که سردار سرلشکر باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح نیز حضور داشت، وزیر دفاع عربستان با اظهار خرسندی فراوان از این دیدار گفت: من با دستور کارِ گسترش روابط با ایران و همکاری در تمام زمینه‌ها به تهران آمده‌ام و امیدواریم گفت‌وگوهای سازنده انجام شده، روابط قوی‌تر از گذشته میان عربستان و جمهوری اسلامی ایران را فراهم کند.

ایران و عربستان می‌توانند الگوی همکاری منطقه‌ای باشند
علاوه بر دیدار مهم با رهبر انقلاب، شاهزاده خالد بن سلمان بن عبدالعزیز، وزیر دفاع عربستان سعودی و هیئت همراه، با مسعود پزشکیان نیز دیدار کرد. پزشکیان در این دیدار با اشاره به اشتراکات عمیق دینی، فرهنگی و تاریخی میان کشورهای اسلامی، بر ضرورت تحکیم وحدت و انسجام در جهان اسلام تأکید کرد و گفت: ما شما را برادران خود می‌دانیم و از ابتدای آغاز به کار دولت، بر تقویت ارتباطات برادرانه میان کشورهای اسلامی اهتمام داشته‌ایم. پزشکیان با اشاره به اهمیت کنار گذاشتن اختلافات و تقویت همکاری‌های منطقه‌ای تصریح کرد: سران کشورهای اسلامی می‌توانند با اراده‌ای مشترک، الگویی الهام‌بخش از همزیستی، رفاه و پیشرفت برای دیگر جوامع ارائه کنند. جمهوری اسلامی ایران آمادگی کامل دارد تا در همه زمینه‌ها روابط خود با عربستان سعودی را گسترش داده و همکاری‌های دوجانبه را به سایر کشورهای اسلامی تعمیم دهد. رئیس جمهور در پایان ضمن اشاره به اهمیت گفت‌وگوهای دوجانبه و نقش سازنده آن در تحکیم ثبات منطقه‌ای، آمادگی کشورمان برای میزبانی از خادم حرمین شریفین و ولیعهد سعودی را اعلام کرد.
شاهزاده خالد بن سلمان بن عبدالعزیز، وزیر دفاع عربستان سعودی نیز در این دیدار با ابراز خرسندی از سفر به جمهوری اسلامی ایران، سلام‌های گرم خادم حرمین شریفین و ولیعهد سعودی را به رئیس‌جمهور کشورمان ابلاغ کرد و افزود: دیدارهای ما با مقامات جمهوری اسلامی ایران بسیار مفید، مثبت و سازنده بوده است. وزیر دفاع عربستان با تأکید بر لزوم انسجام و همگرایی در جهان اسلام اظهار داشت: جناب‌عالی به‌درستی به ریشه اصلی مشکلات جهان اسلام، یعنی نبود وحدت و انسجام، اشاره کردید.هرگونه تحولی، چه مثبت و چه منفی، در منطقه ناگزیر تمامی کشورهای آن را متأثر می‌سازد. خالد بن سلمان همچنین در شبکه اجتماعی ایکس درباره دیدار با «مسعود پزشکیان» رئیس‌جمهوری اسلامی ایران نوشت: بنا به درخواست پادشاهی عربستان با رئیس‌جمهور ایران دیدار و گفت‌وگو کردم و در این دیدار، سلام و درود ملک سلمان را منتقل کردم. وزیر دفاع سعودی در ادمه نوشت: در این دیدار روابط ایران و عربستان و راه‌های تقویت آن را بررسی و درباره تحولات منطقه و جهان گفت‌وگو کردیم.

برش مطبوعاتی

عراقچی در جریان سفر به روسیه و پیش از آغاز دور دوم مذاکرات اعلام کرد

تردیدهای جدی نسبت به انگیزه‌های آمریکا داریم

گروه سیاسی: در یکی از حساس‌ترین برهه‌های تاریخ سیاسی خاورمیانه، سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان پنج‌شنبه (28 فروردین) در رأس هیاتی بلندپایه به روسیه سفر کرد. در این سفر دو روزه، عراقچی علاوه بر دیدار با سرگئی لاورف، همتای روس خود، حامل پیام مقام معظم رهبری به «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه نیز بود. وزیر امور خارجه کشورمان در نخستین روز سفر خود با پوتین دیدار و پیام رهبر انقلاب را نیز به او ابلاغ کرد.
به گزارش «تجارت»، نخستین سفر سید عباس عراقچی به روسیه بعد از آغاز به کار دولت جدید و برگزیده شدن او به عنوان سکاندار دستگاه دیپلماسی در سطحی گسترده مورد توجه رسانه‌ها و ناظران سیاسی قرار گرفت. در سطح ابتدایی توجه به این نکته ضروری است که سفر سید عباس عراقچی به روسیه در شرایطی صورت می‌گیرد که شنبه هفته گذشته (23 فروردین) نخستین دور از مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا به میزبانی مسقط پایتخت کشورمان همان برگزار شد. همچنین، بعد از بازگشت عراقچی از مسکو، او و هیات مذاکره‌کننده ایرانی راهی «رم» پایتخت کشور ایتالیا خواهند شد تا دومین دور مذاکرات را با آمریکایی‌ها انجام دهند. به نظر می‌رسد بیش از هر موضوع دیگری روس‌ها در این سفر قصد داشته‌اند مستقیما در جریان مذاکرات انجام شده از سوی واشنگتن و تهران قرار بگیرند. در سطح دوم، سفر عراقچی در حالی انجام شد که تنها یک روز قبل از سفر هیات ایران به مسکو، روز چهارشنبه بیست و هفتم فروردین ماه شورای فدراسیون روسیه در یک جلسه عمومی معاهده مشترک جامع راهبردی ایران و روسیه را تصویب کرد. این سند چارچوبی قانونی را برای توسعه بیشتر همکاری های مسکو و تهران در دراز مدت تعیین می‌کند. در چنین شرایطی هماهنگی میان دو کشور بیش از هر زمان دیگری کانون توجهات را به سوی خود جلب کرده است.

تبادل پیام میان رهبر انقلاب و پوتین
در مهم‌ترین بخش از سفر عراقچی به روسیه، وزیر خارجه کشورمان ضمن تقدیم پیام مکتوب مقام معظم رهبری به رئیس‌جمهور روسیه، نقطه‌نظرات و مواضع ایران را در خصوص موضوعات دستور کار روابط دوجانبه، همچنین تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی تشریح کرد. عراقچی در دیدار با رئیس کرملین، با اشاره به اهمیت امضای معاهده جامع مشارکت راهبردی میان جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه به عنوان مهم‌ترین جلوه‌ همکاری میان دو کشور، بر عزم جمهوری اسلامی ایران برای تقویت و گسترش مناسبت دوجانبه با فدراسیون روسیه در همه سطوح تاکید کرد. پوتین نیز ضمن ابلاغ سلام و آرزوی سلامتی برای رهبر انقلاب، بر اهمیت شراکت راهبردی ایران و روسیه تاکید و تصریح کرد تقویت پیوندهای دو کشور در کنار همکاری و هماهنگی در رابطه با مباحث منطقه‌ای و بین‌المللی، تامین‌کننده منافع دو ملت و در راستای حفظ و تقویت صلح و ثبات است. در سطحی دیگر، «دمیتری پسکوف» سخنگوی کاخ کرملین بیان کرد که پیام رئیس‌حمهور روسیه به مقام معظم رهبری ایران از طریق وزیر امور خارجه ایران منتقل شده است. خبرگزاری ریانووستی با انتشار این مطلب نوشت که پسکوف در پاسخ به سوالی در این باره گفت: بله قطعا پیامی در بر دارنده بهترین آرزوها و پاسخی اصولی از طریق وزیر امور خارجه ایران منتقل شد.
«سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دیروز جمعه و در نشست خبری مشترک با «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه در مسکو درباره مسائل مختلف روابط دوجانبه و همچنین موضوعات بین‌المللی صحبت کرد. عراقچی در این نشست خبری دیدار خود با پوتین را دیداری سازنده توصیف کرد و گفت: روابط ایران و روسیه در مسیر درستی به پیش می‌رود. او همچنین گفت: در دیدار امروز با آقای لاوروف طیف مختلفی از موضوعات را مرور کردیم و هفته آینده کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و روسیه در مسکو برگزار می‌شود. در ادامه، وزیر خارجه ایران با اشاره به اینکه در دیدار همتای روس خود «در ارتباط با مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و آمریکا» نیز صحبت کرده است، ادامه داد: ما از نقش روسیه در توافق برجام بسیار راضی هستیم و نقش بسیار مفیدی را در گذشته در این مسیر ایفا کرده است و انتظار داریم که در هر توافق جدیدی، روسیه نقش مکمل کننده خود را ادامه دهد و خوشحال هستم که آقای لاوروف امروز بنده را از نقش سازنده و کمک‌کننده خود در این مسیر مطمئن کردند. عراقچی با بیان اینکه «ما چین و روسیه را به صورت مستمر در جریان این تحولات قرار می‌دهیم»، ادامه داد: اگرچه تردیدهای جدی نسبت به نیات و انگیزه‌های طرف آمریکایی داریم ولی در مذاکرات فردا با جدیت و اراده کامل شرکت می‌کنیم و برای دستیابی به یک راه‌حل صلح‌آمیز درباره فعالیت‌های صلح‌آمیز ایران حرکت خواهیم کرد و اگر اراده مشابه از سوی طرف مقابل وجود داشته باشد و درخواست‌های غیرمنطقی، غیرواقعی و غیرعملی نداشته باشند، رسیدن به توافق محتمل است.

برش مطبوعاتی

«تجارت» از ابعاد و محتوای دیدارهای گروسی با مسئولان ایرانی گزارش می‌دهد

درخواست تهران از آژانس برای حفظ بی‌طرفی

گروه سیاسی: «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که برای گفت‌وگو با مقام‌های ایرانی به تهران سفر کرده بود، روزهای چهارشنبه و پنج‌شنبه (27 و 28 فروردین) با مقام‌های سیاسی و مسئولان کشورمان دیدار و در مورد آخرین وضعیت و روند همکاری‌ها و تعاملات فنی آژانس با ایران گفت‌وگو وتبادل نظر کرد.
به گزارش «تجارت»، همزمانی این سفر با آغاز گفت‌وگوهای رسمی- غیر مستقیم جمهوری اسلامی ایران درباره برنامه هسته‌ای خود؛ از یک سو اهمیت و از سوی دیگر گمانه‌ها و تحلیل‌ها را درباره این سفر افزایش داده است. واقعیت آن است که زمان و برنامه این سفر گرچه از پیش مشخص شده و «اسماعیل بقائی» سخنگوی وزارت امور خارجه این تعامل با آژانس را «برنامه‌ریزی شده و در چهارچوب تعاملات ایران و آژانس به صورت مرسوم و معمول» اعلام کرده بود اما همزمانی آن با مذاکرات هسته‌ای، آن را برای ایران، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و آمریکا مهم ساخته است.

تاکید گروسی بر ایفای نقش میانجی توسط آژانس
«رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز پنجشنبه و در حاشیه بازدید از نمایشگاه دستاوردهای صنعت هسته‌ای ایران در جمع خبرنگاران، اظهار کرد: بسیار خوشحالم که امروز در خدمت مهندس اسلامی (رئیس سازمان انرژی اتمی ایران) بودم و فرصتی دست داد تا در یک نشست بسیار سازنده با ایشان حضور یابم. همچنین دیروز مذاکرات عمیق و صادقانه‌ای با دکتر عراقچی، وزیر امور خارجه داشتیم و در خصوص چگونگی حمایت آژانس از مذاکرات جاری گفت‌وگو کردیم. وی افزود: مسیر مذاکرات ساده نخواهد بود و به حتم افرادی هستند که تمایل ندارند این مذاکرات به نتیجه‌ای مطلوب برسد، اما برای دستیابی به صلح باید تلاش‌های خود را در این راستا ادامه دهیم. مدیرکل آژانس افزود که او با مذاکره‌کنندگان آمریکایی در ارتباط است تا ببیند آژانس چگونه می‌تواند به عنوان پلی میان ایران و آمریکا عمل کرده و به حصول نتایج مثبت در این مذاکرات کمک کند.
تاکید ایران بر لزوم ایفای نقش حرفه‌ای آژانس بدون تاثیرپذیری از فشارها
در جریان دیدار گروسی با وزیر امور خارجه کشورمان در شامگاه چهارشنبه نیز عراقچی با یادآوری سیاست و اراده ایران برای تداوم تعامل و همکاری با آژانس در چارچوب تعهدات حقوقی بین‌المللی، بر لزوم ایفای نقش حرفه‌ای و فنی آژانس در چارچوب وظایف و مسئولیت‌های آن، بدون تاثیرپذیری از فشارهای غیرموجه برخی طرف‌ها تاکید کرد. وزیر امور خارجه ایران همچنین بر ضرورت اتخاذ موضع صریح و شفاف آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در قبال تهدیدات علیه تاسیسات صلح‌آمیز هسته‌ای ایران تاکید کرد. در این دیدار، عراقچی مدیرکل آژانس را در جریان گفت‌وگوهای ایران و آمریکا راجع به موضوع رفع تحریم‌ها و بحث هسته‌ای که با وساطت عمان انجام می‌شود، قرار داد.

برش مطبوعاتی

«تجارت» بررسی می‌کند؛ مسیر عبور از دوگانه مذاکره و تشدید تحریم‌ها چیست؟

راه جلوگیری از شرطی شدن اقتصاد

گروه اقتصاد کلان: مواجهه اقتصاد ایران با دوگانه‌ای تحت عنوان "مذاکره یا جنگ" با ایالات متحده آمریکا، یکی از پیچیده‌ترین و پرچالش‌ترین مسائل اقتصادی و سیاسی تاریخ جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌آید. به گزارش تجارت، از زمان انقلاب اسلامی در سال 1357 ، روابط ایران و آمریکا در چارچوب‌های مختلفی از جنگ‌های اقتصادی و نظامی، تحریم‌ها، مذاکره‌ها و توافقات هسته‌ای شکل گرفته است. این دوگانه برای سیاست‌گذاران اقتصادی ایران نه تنها یک چالش دیپلماتیک، بلکه یک بحران اقتصادی با پیامدهای گسترده در حوزه‌های مختلف اقتصادی است. ضرورت مطالعه و تحلیل این دوگانه از آنجا ناشی می‌شود که اقتصاد ایران با بحران‌های متعدد از جمله بحران ارزی، تورم بالا، نرخ بیکاری و کاهش شدید رشد اقتصادی مواجه است که همگی از پیامدهای مستقیم یا غیرمستقیم تحریم‌های اقتصادی آمریکا و بحران‌های ناشی از عدم توافق با این کشور هستند. برای درک بهتر تأثیرات کنونی روابط ایران و آمریکا بر اقتصاد کشور، ضروری است که تاریخچه این روابط بررسی شود. در دوران قبل از انقلاب اسلامی، ایران و آمریکا روابط بسیار نزدیکی داشتند. در این دوره، ایران به عنوان یک شریک استراتژیک برای آمریکا در خاورمیانه شناخته می‌شد و این روابط در زمینه‌های اقتصادی، نظامی و سیاسی گسترش یافت. ایران یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان نفت به آمریکا بود و در عوض، واشنگتن حمایت‌های نظامی و اقتصادی قابل توجهی از تهران می‌کرد. در این دوره، ایران یکی از اصلی‌ترین شرکای تجاری ایالات متحده بود و این روابط باعث تقویت صنعت نفت ایران و رونق اقتصادی کشور شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 ، روابط ایران و آمریکا به طور کامل تغییر کرد. آمریکا از جمله کشورهایی بود که انقلاب ایران را به رسمیت نشناخت و روابط دیپلماتیک و اقتصادی خود را با تهران قطع کرد. تحریم‌های اقتصادی از سوی آمریکا علیه ایران آغاز شد که تأثیرات قابل توجهی بر صنایع مختلف ایران به ویژه صنعت نفت داشت. در این دوره، ایران با چالش‌های اقتصادی بزرگ و کاهش شدید درآمدهای نفتی مواجه شد.بحران‌های اقتصادی این دوران باعث شد که ایران به تدریج به دنبال راه‌های جایگزین برای تقویت اقتصاد خود باشد و به همین دلیل، تلاش‌های زیادی در راستای صنعتی‌سازی و خودکفایی اقتصادی صورت گرفت. اولین گام‌های رسمی برای بهبود روابط ایران و آمریکا در سال‌های بعد از انقلاب در چارچوب مذاکرات هسته‌ای و توافقات مختلف در خصوص مسائل امنیتی و اقتصادی صورت گرفت. مذاکرات هسته‌ای در قالب توافقات مختلف، از جمله توافق ژنو در سال 2013 و توافق برجام در 2015، شروع شد. این توافقات می‌توانستند فرصت‌های جدیدی برای اقتصاد ایران به وجود آورند. برجام به طور خاص امیدهایی را برای کاهش تحریم‌ها و بازگشت ایران به جامعه جهانی ایجاد کرد، اما خروج یکجانبه آمریکا از این توافق در سال 2018 تحت ریاست جمهوری ترامپ، به بحران‌های اقتصادی جدیدی دامن زد. تحریم‌های آمریکا در مراحل مختلف شامل محدودیت‌های بانکی، نفتی و تجاری بوده است. این تحریم‌ها نه تنها دسترسی ایران به بازارهای بین‌المللی را محدود کرده بلکه موجب کاهش درآمدهای نفتی و به تبع آن کاهش منابع ارزی کشور شده است. تحریم‌های نفتی به طور ویژه تأثیرات زیادی بر اقتصاد ایران داشته و باعث کاهش صادرات نفت و گاز ایران به دیگر کشورها شده است. این کاهش صادرات موجب کاهش شدید درآمدهای دولت و تأثیرات منفی بر توسعه زیرساخت‌ها و پروژه‌های اقتصادی در کشور شد.

نقش دوگانه مذاکره و جنگ در سیاست‌گذاری‌های اقتصادی ایران
این دوگانه به طور عمده تأثیرات زیادی بر سیاست‌های اقتصادی، تصمیم‌گیری‌های کلان و راهبردهای توسعه‌ای ایران داشته و دارد. عدم قطعیت و بلاتکلیفی یکی از آثار این دو گانه است. این وضعیت بلاتکلیفی نه تنها تصمیم‌گیری‌های اقتصادی را پیچیده می‌کند بلکه پیش‌بینی وضعیت اقتصادی کشور در آینده را دشوار می‌سازد. این بلاتکلیفی تأثیرات مستقیمی بر برنامه‌ریزی‌های بلندمدت اقتصادی دارد. نوسانات بازارها یکی دیگر از آثار این دو گانه محسوب می‌شود. هر گامی که ایران در راستای مذاکره با آمریکا برمی‌دارد یا برعکس، هرگونه تشدید بحران‌ها و جنگ اقتصادی، باعث نوسانات شدیدی در بازارها می‌شود. نرخ ارز، طلا، بورس و حتی قیمت‌های کالاهای اساسی به شدت تحت تأثیر این دوگانه قرار دارند. گاهی اوقات این انتخاب که ایران به کدام مسیر برود (مذاکره یا جنگ اقتصادی) به دلیل فشارهای داخلی و خارجی پیچیده می‌شود. از یک سو، طرفداران مذاکره بر این باورند که توافق با آمریکا می‌تواند موجب بازگشت ثبات اقتصادی شود. از سوی دیگر، مخالفان مذاکره معتقدند که ادامه فشار و مقاومت در برابر آمریکا، استقلال اقتصادی و سیاسی ایران را تضمین می‌کند.

نقش سیاست‌گذاران اقتصادی در میان این دوگانه
در چنین شرایطی سیاست‌گذاران اقتصادی ایران باید سیاست‌هایی را اتخاذ کنند که در شرایط جنگ اقتصادی، از آسیب‌های جدی به اقتصاد کشور جلوگیری کند، در عین حال که در صورت بروز فرصت‌های مذاکراتی، به سرعت از آن بهره‌برداری کنند. این رویکرد می‌تواند به عنوان یک استراتژی "مقاومت فعال" تعریف شود که در آن ایران ضمن تقویت بخش‌های داخلی، آماده مذاکره برای حل بحران‌ها و کاهش فشارهای اقتصادی است. مضاف بر این موضوع، در مواجهه با جنگ اقتصادی، ایران به تقویت زیرساخت‌های داخلی و صنعت خود نیاز دارد. سیاست‌هایی نظیر "اقتصاد مقاومتی"، که در دوران تحریم‌های پیشین مطرح شد، می‌تواند در این شرایط همچنان به عنوان یک الگوی اصلی در نظر گرفته شود. علاوه بر موارد مذکور، بحران‌های اقتصادی و فشارهای بین‌المللی موجب تورم بالا و نوسانات ارزی شده است. ایران نیاز به سیاست‌هایی برای کنترل نقدینگی و کاهش نرخ تورم دارد. از سوی دیگر، ایجاد فرصت‌های شغلی و افزایش سرمایه‌گذاری داخلی می‌تواند از فشار بیکاری بکاهد و در شرایط مذاکره، به ایران توان چانه‌زنی بیشتری بدهد.
نهادهای اقتصادی ایران باید چه واکنشی به دوگانه مذاکره و جنگ داشته باشند؟
در شرایط تحریم‌ها، بانک مرکزی و وزارت اقتصاد نقش اساسی در این میدان ایفا خواهند کرد. بانک مرکزی ایران در این شرایط با چالش‌های زیادی در زمینه تأمین منابع ارزی و مدیریت نرخ ارز روبرو خواهد شد،زیرا جنگ اقتصادی باعث افزایش فشار به روی منابع ارزی کشور می‌شود، بنابراین نهادی همچون بانک مرکزی به دنبال شیوه‌هایی برای مدیریت منابع ارزی در راستای تأمین کالاهای اساسی و حفظ نرخ ارز می‌گردند. از سوی دیگر، در صورت موفقیت در مذاکرات، این نهاد می‌تواند با دسترسی به منابع مالی بین‌المللی، برنامه‌های بلندمدت اقتصادی را اجرایی کند در کنار بانک مرکزی. وزارت اقتصاد ایران و تیم اقتصادی دولت نیز باید همزمان با پیشبرد سیاست‌های داخلی، از ظرفیت‌های دیپلماتیک برای کاهش فشارهای اقتصادی استفاده کنند. همچنین، مدیریت بحران و برنامه‌ریزی‌های اقتصادی برای کاهش آثار تحریم‌ها، نیازمند تصمیمات هوشمندانه و زمان‌بندی دقیق است.

راهکارها و پیشنهادات برای مقابله با دو گانه جنگ و مذاکره چیست؟
تقویت تولید داخلی یکی از راهکار‌های جلوگیری از سایه انداختن دو گانه مذاکره و جنگ بر سر اقتصاد ایران است. برای مقابله با تحریم‌ها، ایران باید به تولید داخلی توجه ویژه داشته باشد. حمایت از بخش خصوصی، کاهش وابستگی به واردات، و توسعه بخش‌های صنعتی و کشاورز همگی از جمله مواردی هستند که می‌تواند به کاهش اثرات تحریم‌ها کمک کند. تنوع در صادرات از دیگر راهکار‌های این مووضع محسوب می‌شود. ایران باید تلاش کند که صادرات خود را تنها به نفت محدود نکند. توسعه صادرات غیرنفتی، از جمله در بخش‌های پتروشیمی، صنایع دستی و کشاورزی، می‌تواند به کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی کمک کند. در نهایت تقویت زیرساخت‌های فناوری و دیجیتال از جمله مواردی است که می‌توان به عنوان یک راهکار مهم نقش مهمی در کمرنگ کردن دوگانه مذاکره و جنگ ایفا کند. استفاده از فناوری‌های نوین و دیجیتال می‌تواند راه‌حل‌های جدیدی برای دور زدن تحریم‌ها ارائه دهد و به بهبود شرایط اقتصادی کمک کند. در نهایت آنچه که می‌توان به عنوان جمع‌بندی بیان کرد این است که مواجهه ایران با دوگانه مذاکره و جنگ با آمریکا به طور مستقیم بر وضعیت اقتصادی کشور تأثیر می‌گذارد. این دوگانه در سطح کلان سیاسی و اقتصادی چالش‌های فراوانی برای سیاست‌گذاران ایرانی ایجاد کرده است. ایران برای عبور از این شرایط باید سیاست‌های اقتصادی مقاومتی را با دیپلماسی هوشمندانه و برنامه‌ریزی‌های استراتژیک ترکیب کند. در نهایت، تقویت اقتصاد داخلی و استفاده از فرصت‌های جهانی، می‌تواند ایران را در مواجهه با بحران‌های اقتصادی تقویت کند.

برش مطبوعاتی

سرمقاله

لزوم پرهیز از تکرار یک خطا

عبدالباسط انصاری
روزنامه‌نگار

دلار ٩٧هزار تومان، دلار ٩٣هزار تومان، دلار ٨۵هزار تومان، دلار ٨٢ هزار تومان این نرخ ها نرخ اعلامی دلار در یک هفته اخیر و همزمان با آغاز مذاکرات ایران و آمریکا در مسقط بود. انتشار لحظه به لحظه و ساعت به ساعت نرخ ارز و همچنین طلا و سکه موجی در جامعه به راه انداخت که یادآور تکانه‌های اقتصادی دهه ٩٠ و اوج مذاکرات هسته‌ای در آن مقطع بود. وقایعی که خبر از شرطی شدن اقتصاد با اخبار مذاکره و گره خوردن انتظارات فعالان اقتصادی و مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان به روند مذاکرات بود. رویکردی به وضوح اشتباه بودن آن به اثبات رسید و کشور همچنان با تبعات آن دست و پنجه نرم می‌کند. رهبر انقلاب چند روز قبل در همین رابطه مجددا هشدار دادند و دولت را از گره زدن مسائل کشور و برنامه‌های اقتصادی به گفتگوهای عمان پرهیز دادند.

درباره مذاکرات هسته‌ای و گره زدن مسائل کشور به آن نکاتی چند گفتنی است:
١- رشد عجیب نرخ ارز و طلا در ماه‌های اخیر سبب افزایش تورم و بی ثباتی در بازار و کاهش خوش‌بینی به آینده اقتصاد شد. رشدی که همواره از سوی دولتمردان و مخصوصا وزیر سابق و استیضاح شده اقتصاد، با منطق اقتصادی توجیه می‌شد و نتیجه تحریم و فشارهای خارجی و تحولات جهانی نرخ طلا تعبیر می‌شد. با کاهش ناگهانی نرخ ارز در پی یک دور مذاکره در عمان، اکنون مردم و بسیاری از کارشناسان دچار ابهام شده‌اند که اگر افزایش نرخ ارز و طلا منطق اقتصادی داشت، ریزش و مجددا افزایش مختصر آن، تابع چه منطقی است؟ در حالی که نرخ جهانی طلا رو به افزایش بوده و در مذاکرات و ایضا درآمدهای ارزی و جریان ورود ارز، تحول خاصی رخ نداده است، این ریزش نرخ‌ها قدری عجیب است. اگر نرخ‌ها صرفا تابع انتظارات است، پس جهش حدودا ۵٠ هزار تومانی نرخ ارز مطابق کدام انتظارات رخ داد؟ اگر صرفا تابع انتظارات نیست و عوامل متعددی پشت آن است، این ریزش نرخ‌ها همزمان با اخبار مذاکره چه معنایی دارد؟
٢- بر همین اساس باید گفت اگر صرف اخبار مذاکره چنین تاثیری دارد، پس نقش دولت و سایر مولفه‌ها چیست؟ اساسا اقتصاد تا حدی به انتظارات و اخبار مثبت وابسته است و روند آن به سرعت با واقعیات و فاکتورهای واقعی بازتنظیم می‌شود. چنانچه مذاکرات به نتیجه نرسد و با شکست مواجه شود نرخ ارز سر جای خود باز می گردد و چنانچه در پی مذاکرات و توافق رسمی، اتفاقی در ورود ارز و کاهش واقعی تحریم‌ها رخ ندهد، باز هم روند کاهشی، متوقف می‌شود. حتی با فرض توافق مناسب و موثر نیز تضمینی برای تقویت ارزش پول ملی و کاهش چشمگیر نرخ ارز وجود ندارد خطای گره زدن نرخ ارز و تحولات اقتصادی به مذاکرات در همینجاست. بر همین مبناست که رهبری و بسیاری از کارشناسان اقتصادی بر کاهش وابستگی به دلار، پیگیری خنثی کردن تحریم‌ها و شرطی نکردن اقتصاد تاکید دارند. نقش دولت به عنوان یک نهاد قدرتمند، سیاستگذار و مجری در اینجا معنا می‌یابد. دولت نباید اینگونه به اذهان فعالان اقتصادی، تولیدکنندگان و تجار القا کند که جز مذاکره راهی برای بهبود وضعیت اقتصادی و کمک به فعالیت‌های آنان ندارد.
٣- شرطی کردن اقتصاد و گره زدن همه مسائل به مذاکره از حیث سیاسی و اجتماعی نیز بسیار مخرب و مضر است. با شرطی شدن اقتصاد و گره خوردن همه مسائل به مذاکره، از حیث سیاسی و اجتماعی تصویر و اعتبار نهادهای کشور به‌خصوص دولت، در اذهان عموم مردم و نخبگان دچار خدشه می‌شود. اعتماد به نهاد دولت و حفظ تصویر مقتدر آن در حکمرانی بسیار مهم است. اگر عموم مردم و نخبگان احساس کنند چند خبر در زمینه مذاکره، بر شرایط کشور، موثرتر از تمام برنامه‌ها و فعالیت‌های دولت است، اعتماد خود را به این نهاد از دست می‌دهند. نتیجه طبیعی این روند نابودی سرمایه اجتماعی نظام و دولت خواهد بود. نتیجه نابودی سرمایه اجتماعی نیز، عدم همراهی مردم و نخبگان در شرایط سخت با طرح‌ها و برنامه های سراسری و کلان و قفل شدن کشور است. امید که دولت و برنامه ریزان اقتصادی، متوجه اهمیت و ابعاد این موضوعات باشند و از تکرار خطای گره زدن همه مسائل کشور به مذاکرات بپرهیزند.

برش مطبوعاتی

یادداشت

پشت‌پرده مشورت آمریکا با اروپا بر سر اوکراین

عبدالرضا فرجی راد
استاد ژئوپلیتیک

سفر مشترک مارکو روبیو، وزیر خارجه امریکا و استیون ویتکاف، فرستاده ویژه رئیس‌جمهوری آمریکا در امور خاورمیانه اوکراین به اروپا برای مشورت در رابطه با جنگ اوکراین تا حدودی غیر منتطره است. عدم موفقیت ترامپ در ایجاد آتشبس در جنگ روسیه با اوکراین که وی بدون توجه به خواسته‌ها و امنیت اروپا وارد گفت‌وگو با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه شد، وارد مرحله تازه ای می‌شود.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین پیش از این اعلام کرد که هیچ طرح مشخصی برای پایان جنگ روی میز نیست ولی اراده برای آن وجود دارد. این یعنی آتش بس زمان‌بر است و روسیه باید خواسته‌هایش برآورده شود. خواسته‌هایی همچون تکمیل اشغال مناطق مورد نظر در شرق، تعهد در عدم عضویت اوکراین در ناتو، عدم استقرار نیروهای غربی و به ویژه اروپایی در اوکراین، به رسمیت شناختن مناطق اشغالی در شرق و کریمه و تشکیل دولتی موقت و بی‌طرف در کی‌یف که البته هدف نهایی، ایجاد دولتی با گرایش به مسکو در آینده باشد. حالا که ترامپ چشمانداز مثبتی را برای آتش‌بس به فوریت نمی‌بیند، احتمالا برای ایجاد فشار بر مسکو با اروپا وارد گفت‌وگو شده و هیاتی بلند پایه را عازم اروپا کرده که به‌رغم دلخوری های اروپا از ترامپ این حرکت باید باعث خشنودی اروپایی ها شده باشد. از طرفی او قبل از سفر بار دیگر تحریم‌های روسیه را تمدید کرده است. البته گفت‌وگوهای آمریکا و روسیه در مورد گشایش سفارتخانهها و نیز آغاز کار اقتصادی ادامه دارد. در اینجا این پرسش مطرح می‌شود که با توجه با عدم برآورده شدن خواسته ترامپ در مورد آتش‌بس توسط رئیس‌جمهوری روسیه و با توجه به فشاری که وی به زلنسکی برای دادن امتیازات وارد کرد، چرا ترامپ دنبال رابطه سیاسی و اقتصادی با روسیه است؟ زیرا که در این مقطع روسیه از این رابطه بیش از آمریکا بهره خواهد برد.

برش مطبوعاتی

«تجارت» گزارش می‌دهد

ضرورت تنوع‌بخشی به بازارهای صادراتی ایران

گروه صنعت و تجارت: صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی ایران طی سال‌های اخیر با نوسانات زیادی مواجه بوده است. در کنار تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی داخلی، بحران جهانی کووید-19 نیز اثرات منفی زیادی بر صادرات این بخش داشت، اما در سال 2023 شاهد بهبود قابل توجهی بودیم.
به گزارش روزنامه تجارت، معاونت مطالعات اقتصادی اتاق تهران در گزارش پژوهشی که منتشر کرده است بر این مسئله اشاره داشته که صادرات ایران به 5.6 میلیارد دلار رسید که بالاترین رقم در هشت سال اخیر بوده است. این رشد مثبت نشان‌دهنده ظرفیت‌های بالقوه ایران برای گسترش بازارهای خود است، ولی هنوز راه درازی در پیش است.

بازار عراق: نقطه قوت یا تهدید؟
بازار عراق به دلیل نزدیکی جغرافیایی و مزایای هزینه‌ای که در حمل‌ونقل وجود دارد، یکی از بازارهای مهم صادراتی ایران به شمار می‌رود. طبق گزارش‌ها، نزدیک به 10 درصد از صادرات کشاورزی ایران به عراق تعلق دارد. این در حالی است که عراق نه تنها یک شریک تجاری پایدار نیست، بلکه تحت تاثیر مشکلات سیاسی و اقتصادی داخلی خود قرار دارد. در نتیجه، ایران باید تلاش کند تا وابستگی خود به این بازار را کاهش داده و به دنبال فرصت‌های جدید برای گسترش صادرات خود باشد. از سوی دیگر، با توجه به شرایط خاص عراق، ایران باید از ظرفیت‌های خود در دیگر بازارهای منطقه‌ای و جهانی بهره‌برداری کند. کشورهای همسایه مانند افغانستان، پاکستان و کشورهای خلیج فارس از دیگر بازارهای بالقوه ایران برای صادرات محصولات کشاورزی و غذایی هستند که باید به آنها توجه بیشتری شود.

فرصت‌های طلایی در بازار چین
اگرچه ایران محصولات مختلف کشاورزی از جمله پسته، زعفران و خرما را به چین صادر می‌کند، سهم ایران از این بازار به‌طور قابل توجهی پایین است. چین، به‌عنوان بزرگ‌ترین واردکننده محصولات کشاورزی و غذایی در جهان، می‌تواند فرصتی بی‌نظیر برای ایران باشد. با توجه به رشد روزافزون طبقه متوسط در چین و افزایش تقاضا برای محصولات ارگانیک و باکیفیت، ایران قادر است با سرمایه‌گذاری در بهبود کیفیت و بسته‌بندی محصولات، جایگاه خود را در این بازار پررونق تثبیت کند. چین به عنوان یک بازار بزرگ مصرف‌کننده، ظرفیت زیادی برای واردات محصولات کشاورزی دارد و ایران می‌تواند با توجه به مزایای رقابتی خود در تولید محصولاتی مانند زعفران و پسته، سهم بیشتری از این بازار را به دست آورد. برای رسیدن به این هدف، ایران باید استراتژی‌هایی مانند استفاده از پلتفرم‌های دیجیتال برای تبلیغات، معرفی برندهای ایرانی و ارائه محصولاتی با بسته‌بندی جذاب و استانداردهای بین‌المللی اتخاذ کند.

ضرورت تنوع بازارهای صادراتی ایران
تکیه بر یک یا چند بازار خاص، ریسک‌هایی نظیر نوسانات اقتصادی، مشکلات سیاسی و تحریم‌ها را به همراه دارد. به همین دلیل، یکی از مهم‌ترین استراتژی‌هایی که ایران باید در نظر بگیرد، تنوع بخشیدن به بازارهای صادراتی است. در حالی که ایران در صادرات محصولات کشاورزی به کشورهای منطقه‌ای مانند عراق، افغانستان و پاکستان موفق بوده است، بازارهای جدید در آسیا، اروپا و حتی کشورهای آمریکای لاتین می‌توانند راه‌های جدیدی برای رشد صادرات فراهم کنند. کشورهایی که در حال توسعه هستند و نیازهای زیادی به تأمین مواد غذایی دارند، می‌توانند مقصدهای جدید برای محصولات کشاورزی ایران باشند. به عنوان مثال،کشورهای جنوب شرقی آسیا و آفریقا با افزایش جمعیت و رشد اقتصادی، تقاضای زیادی برای محصولات کشاورزی خواهند داشت که ایران می‌تواند از آن بهره‌برداری کند. همچنین، برخی از کشورهای اروپایی و آمریکای لاتین که به محصولات ارگانیک و سالم علاقه دارند، بازارهای مناسبی برای صادرات ایران به حساب می‌آیند.

توسعه زنجیره ارزش محصولات کشاورزی
برای افزایش رقابت‌پذیری ایران در بازارهای جهانی، یکی از اقدامات ضروری، تقویت زنجیره ارزش محصولات کشاورزی از مرحله تولید تا مصرف نهایی است. ایران می‌تواند با سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های فرآوری، بسته‌بندی و حمل‌ونقل، محصولات خود را به‌طور مؤثرتری به بازارهای جهانی عرضه کند. علاوه بر این، افزایش صادرات محصولات با ارزش افزوده بالا مانند فرآورده‌های کشاورزی (آب‌میوه، کنسروها، خشکبار و غیره) می‌تواند به ایران کمک کند تا در بازارهای با حاشیه سود بالا مانند چین و اروپا موفق‌تر عمل کند. یکی از راه‌های افزایش ارزش افزوده محصولات کشاورزی ایران، ارتقاء صنعت فرآوری محصولات کشاورزی است. به‌طور مثال، ایران می‌تواند با ایجاد کارخانه‌های فرآوری و بسته‌بندی مواد غذایی و کشاورزی در داخل کشور، علاوه بر ایجاد شغل و ارزش اقتصادی، سهم خود را از بازارهای جهانی افزایش دهد. این امر همچنین به کاهش ضایعات محصولات کشاورزی که به دلیل عدم فرآوری و بسته‌بندی مناسب از دست می‌روند، کمک می‌کند.
چالش‌های رقابتی و نیاز به نوآوری
با توجه به رقابت شدید در بازارهای جهانی، ایران نیاز به تغییرات اساسی در استراتژی‌های صادراتی خود دارد. کشورهایی مانند ترکیه، برزیل و هند که توانسته‌اند با استفاده از مزیت‌های رقابتی خود، سهم بزرگی از بازارهای جهانی را به دست آورند، به خوبی نشان می‌دهند که ایران باید در این زمینه گام‌های جدی بردارد. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، رقابت با کشورهایی مانند ترکیه است که در بازارهای منطقه‌ای به ویژه در عراق و کشورهای خلیج فارس حضور قدرتمندی دارند. این کشورها با استفاده از استراتژی‌های بهینه در زمینه تولید، بسته‌بندی و حمل‌ونقل، توانسته‌اند سهم قابل توجهی از بازارهای منطقه‌ای را به دست آورند. ایران باید با تمرکز بر بهبود کیفیت محصولات و کاهش هزینه‌های تولید، بتواند از این کشورها پیشی بگیرد و سهم خود را در بازارهای صادراتی افزایش دهد.

ضرورت بهبود زیرساخت‌ها و فرآیندهای صادراتی
برای دست‌یابی به اهداف بلندمدت در صادرات محصولات کشاورزی، ایران باید زیرساخت‌های خود را بهبود بخشد. این امر شامل توسعه امکانات حمل‌ونقل، بهبود فرآیندهای گمرکی و ایجاد پلتفرم‌های مشاوره‌ای برای صادرکنندگان می‌شود. به علاوه، ایران باید تلاش کند تا با استفاده از فناوری‌های نوین، فرآیندهای تولید و بسته‌بندی را بهینه کند. همچنین، در نظر گرفتن استانداردهای بین‌المللی و توجه به الزامات بازارهای جهانی می‌تواند به ارتقاء جایگاه ایران در بازارهای صادراتی کمک کند. به این ترتیب، ایران می‌تواند با استفاده از ظرفیت‌های خود در بازارهای مختلف، جایگاه خود را به عنوان یک صادرکننده معتبر در سطح جهانی تثبیت کند.
در انتهای این گزارش لازم به ذکر است که صادرات کشاورزی ایران همچنان با چالش‌ها و فرصت‌های زیادی روبه‌رو است. در حالی که وابستگی به بازارهای خاص مانند عراق خطراتی به همراه دارد، ایران می‌تواند با توجه به ظرفیت‌های بالای خود، از بازارهای نوظهور مانند چین، آفریقا و کشورهای آمریکای لاتین بهره‌برداری کند. توسعه زیرساخت‌ها، تنوع بازارها، و سرمایه‌گذاری در محصولات با ارزش افزوده بالا، راهکارهایی هستند که می‌توانند صادرات کشاورزی ایران را در عرصه جهانی تقویت کنند. با اتخاذ استراتژی‌های درست، ایران می‌تواند به یک قدرت صادراتی در بازار جهانی محصولات کشاورزی تبدیل شود و سهم خود را در تجارت جهانی افزایش دهد.

برش مطبوعاتی

کارشناسان اقتصاد مسکن در گفت‌و‌گو با «تجارت» با اشاره به بسته حمایتی دولت هشدار دادند

مستاجران را فقیرتر و بدهکار نکنید

گروه اقتصادی-زهرا سلیمانی:تحلیل و ارزیابی بسته پیشنهادی حمایت از مستاجران هنوز ادامه دارد. جدای از تسهیلات پرداختی یکی از بخش های مهم بسته ارائه شده، راهکاری بود که فرزنه صادق برای خرید خانه از سوی دولت برای تخصیص به زوج های جوان مستاجر مطرح کرده بود. وزیر راه و شهرسازی از محتوای نشست شورای عالی مسکن با حضور رییس جمهور برای ورود دولت برای خرید مسکن‌های آماده تحویل به منظور اجاره ‌داری خبر داد که با اولویت به زوج‌های جوان و دهک‌های پایین درآمدی تعلق خواهد گرفت. هرچند فرزانه صادق به صورت کلی از مطرح بودن این گزینه خبر داده بود اما جزئیات یک چنین راهبردی را تشریح نکرد. دیروز معاون وزیر راه و شهرسازی جزییات خرید خانه از سوی دولت و اجاره آن به مستأجران را در کنار سایر راهبردهای در نظر گرفته شده ذیل این بسته اعلام کرد. حبیب الله طاهرخانی، درباره جزییات بسته حمایت از مستاجران اظهار داشت: مصوبات وام ودیعه به صورت مشترک توسط وزارت راه و شهرسازی و بانک مرکزی به بانک‌ها ابلاغ خواهد شد و به صورت کامل میزان تسهیلات پرداختی ودیعه مسکن توسط تمامی بانک‌ها در بازه های زمانی مشخص خواهد شد.وی به راه اندازی سامانه داشبورد مدیریتی طرح‌های تامین مسکن به ویژه در بخش اجاره اشاره کرد و گفت: از طریق این داشبورد مدیریتی تمامی گزارش های فعالیت بانک‌ها و به صورت ماهانه مشخص خواهد شد و به صورت کامل پیگیری ها برای پرداخت تسهیلات و استفاده از ابزارها و همچنین پشتیبانی بانک مرکزی در جهت هماهنگی بانک‌ها هم در دستور کار قرار گرفته است.معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه عملکرد بانک‌ها را ماهیانه منتشر می‌کنیم و به صورت میدانی تمامی فعالیت بانک‌ها در پرداخت تسهیلات را رصد خواهیم کرد، تاکید کرد: یکی از دلایل عدم پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن در سال‌های گذشته عدم تامین اعتبار بوده است، امسال میزان اعتبارات را افزایش و به ۲۰۰ همت رسانده‌ایم که امیدواریم امسال با این میزان افزایش بخش عمده‌ای از مستاجران موفق به دریافت تسهیلات ودیعه مسکن شوند.طاهرخانی درباره اقدامات لازم برای دریافت اظهار داشت: مستاجران باید تمامی مدارک خود را کامل در سامانه «تم» بارگذاری کنند که‌ در این بخش وزارت راه و شهرسازی نظارت کامل دارد و در صورتی که فرد دارای ملک باشد امکان دریافت تسهیلات ودیعه مسکن را ندارد. وی در پاسخ به سوالی درباره طرح خریدهای آماده از سوی دولت و اجاره آن به مستاجران گفت: در بسته‌های استیجار یکی از راهکارهایی است که بر مبنای آن دولت‌ها و نهادهای عمومی غیردولتی، واحدهای استیجاری را خودشان با قیمت گذاری منطقی و معقول عرضه می‌کنند تا اقشار کم درآمد را تحت پوشش قرار دهند و ما این خلأ را در نظام تامین مسکن خودمان داشتیم. این مصوبه شورای عالی مسکن به وزارت راه و شهرسازی اجازه داده تا املاکی که در اختیار دارد را بفروشد یا تهاتر کند و در ازای آنها واحدهای مسکونی آماده را عمدتاً با قیمت کمتر از متوسط قیمت شهرها تملک کند و با اولویت به زوج‌های جوان و دهک‌های پایین درآمدی ارائه کند.معاون امور مسکن و ساختمان افزود: در این زمینه اولویت با تهران، کلانشهرها و مراکز استان‌ها خواهد بود.واحدهای آماده را کمتر از قیمت متوسط خریداری می‌کنیم و به مستأجران ارایه می‌دهیم که در این طرح زوج‌های جوان در اولویت هستند .وی همچنین درباره شرط مشمول شدن وام اجاره گفت: تنها شرط پرداخت وام ودیعه مسکن نداشتن سابقه مالکیت است. قرمز بودن فرم ج متقاضیان جزو شروط پرداخت وام نیست.مستاجران برای دریافت وام ودیعه مسکن باید اجاره نامه خود را در سامانه وزارت راه و شهرسازی بارگذاری کنند. پس از این کار از طریق کد ملی صحت سنجی های لازم صورت می گیرد.چنانچه فردی سابقه مالکیت داشته باشد، مشمول دریافت وام ودیعه مسکن نمی شود. فرم ج متقاضی و قرمز یا سبز بودن آن جزو شروطی نیست که برای وام ودیعه لحاظ شود.

کارشناسان درباره بسته حمایتی دولت چه می گویند؟
مجید گودرزی تحلیلگر بازار مسکن درباره مصایب مستاجران ایرانی و راهبردهای دولت برای حمایت از آنها می گوید:«مستاجر ایرانی تنها مستأجری در جهان است که دو نوع اجاره می پردازد. هم رهن و هم اجاره . که هر دو این مبالغ هیچ حساب و کتابی ندارد. کاملا خودسرانه و با بیشترین فشار ممکن به خانواده مستاجر .رهن در سیستم های اقتصادی پیشرفته فقط وجه التزام است که اگر مستاجر خسارتی به ملک وارد کرد و یا از پرداخت اجاره استنکاف کند، با حکم دادگاه قابل ضبط است. » گودرزی در ادامه یادآور می شود:«ودیعه به اندازه سه برابر اجاره ماهیانه عموما تعیین می شود اما در ایران هیچ‌ حد یقفی ندارد و قانونگذار دست موجر را برای اخذ ودیعه تا بی نهایت باز داشته است. هیچ قانونی برای تعیین میزان ودیعه و اجاره نیست . و بازار رهن و اجاره ایران به همین دلیل تبدیل به بازار بی رحمی شده است .
اکنون در شهرهای بزرگ به طور میانگین خانواده های مستاجر باید ۵۵ درصد درآمد خود را برای هزینه اجاره باید بپردازند. این رقم در دهکهای بالای درآمدی کمتر و در دهکهای فقیر تا بالای ۹۰ درصد هم می رسد . » او یادآور می شود:«مستاجر ایرانی هم باید کاهش ارزش پول ملی را جبران کند، هم افزایش تورم را و هم سود تسهیلاتی که یکی از بدترین وامها در دنیاست . این یه ضلع فلاکت بار مستأجری در ایران است . برای اجرای سناریوی وحشت قدرت آواره کردن مستاجر در دستان صاحبخانه است. هنوز در ایران آوارگی مستاجر حق مسلم صاحبخانه است ، در حالی که در دنیا فقط قانون و جنگ‌ می توانند خانواده مستاجر را وادار به جابجایی کنند. هر سال به اندازه نرخ تورم از ارزش و قدرت خرید مستأجران کاسته می شود و راهی بجز اخذ وام‌های نامتعارف و ظالمانه نیست . حل بحران تورم با بحران بدهی ، مستأجران را خانه خراب می کند. » گودرزی با تاکید بر اینکه متاسفانه در خصوص ساماندهی بازار مسکن ما با یک ترک فعل تاریخی مواجه هستیم، می گوید:«قانون ما شامل مستأجران نمی شود و آنجایی هم که یک قانون کارشناسی نشده و فاقد ضمانت های اجرایی مصوب می شود، دولتها آن را اجرا نمی کنند و با بسته های حمایتی غیر کاربردی سعی می کنند از تکالیف خود مثل سایر دولتها در جهان ، شانه خالی کنند و مستأجران را با گرگ هار بازار مسکن تنها بگذارند.تاثیرات اجتماعی بازار مسکن بسیار شدیدتر تر از تأثیرات اقتصادی آن است . اکنون مسکن بزرگترین سهم را در سبد معیشت مردم دارد و جوانان زیادی قادر به تشکیل خانواده نیستند و خانواده های زیادی بشدت تحت فشار هستند و با متلاشی می شوند.‌» او یادآور می شود:«هیچ بخشی در طول تاریخ به اندازه ملک و مسکن مردم ما را تحت فشار قرار نداده است . استعمار و استثماری طولانی‌تر و ظالمانه تر از ملک و مسکن نبوده و نیست . اکنون به خاطر مدیریت غلط بازار مسکن این بازار کاملا قفل شده است و تمام ذینفعان تحت فشار قرار گرفته اند.»

بهبود شاخص های اقتصادی یک ضرورت است
بیت اله ستاریان استاد داشنگاه تهران در گفتگو با تجارت در خصوص راهبردهای دولت برای حمایت از مستاجران به این نکته اشاره می کند:« اقتصاد مسکن در ایران تابعی از اقتصاد کلان کشور است. دولت اگر قصد دارد، مشکل مسکن را حل کند باید مسائل کلان اقتصادی کشور را بهبود بخشد. مثلا ما در ایران با معضل تورم ریشه دار مواجهیم. اقتصاد ایران طی یک گذشته، با میانگیت تورم بالای 40درصدی مواجه بوده است. این رقم برای 4دهه اخیر به میانگین نرخ تورم بیش از 20درصدی می رسد. با یک چنین شاخص تورمی، طبیعی است که نرخ اجاره بها هم به عنوان یکی از گزاره های اقتصادی بالا می رود. بهای این نوسانات در شاخص های اقتصادی را مردمی می پردازند که باید سر هر سال، اجاره بهای خانه استیجاری خود را تمدید کنند.» ستاریان در پاسخ به این پرسش که ایا راهبردهای دولت برای حمایت از مستاجران که در قالب بسته حمایتی اخیر اعلام شده، کافی است؟ می گوید:« مهمترین مواردی که در این بسته گنجانده شده، پرداخت وام ودیعه مسکن به مستاجران با نرخ سود بالای 23درصد است. آیا با این رویکرد می توان از خانواده هایی که با فقر روبه رو هستند، حمایت کرد؟ من می گویم خیر. این تسهیلات فقط مستاجران را به سمتاجران فقیر بدهکار تبدل می کند. دولت باید راهکاری بیندیشد تا فشار به مردم کاهش پیدا کند، نه اینکه مرهم های مقطعی بر زخم های ناسور انها بگذارد. این ودیعه مسکن طی یک سال به دلیل تورم ارزش خود را از دست می دهد و مستاجران فقیر بدهکار سال آینده باز هم در نقطه ای قرار می گیرد که سال قبل در آن قرار داشت.» او ادامه می دهد:« راهبرد بعدی دولت خرید خانه برای رهن به زوج های جوان است.
باید دید، ظرفیت وزارت راه و شهرسازی برای خرید این واحدهای مسکونی چقدر است؟ آیا با تعداد بالای مستاجران ایرانی هماهنگی دارد؟ بر اساس آمارهای وزارت راه و شهرسازی و وزارت کار و مرکز آمار ایران، بیش از نیمی از جمعیت ایرانیان فاقد خانه بوده و مستاجر هستند. دولت چقد می خواهد خانه بخرد تا پاسخگوی این حجم انبوه مستاجران باشد؟ چقدر می خواهد تسهیلات بدهد تا نیازهای این اقشار را حتی در کوتاه مدت برطرف کند؟ روشن است که این نیازها با امکانات کشور سازگار نیست. دولت باید به فکر راهکارهای پایدارتر باشد. باید از طریق احداث تعاونی های مسکن زمینه های منطقی و درست خانه دار کردن اقشار مختلف فراهم شود. از سوی دیگر باید زمینه بهبود شاخص های اقتصادی و مهار تورم فراهم شود. بدون این راهبردهای اصولی، سایر راهککارها عملا اثر چندانی در بهبود وضعیت زیست مردم نخواهد داشت.»

برش مطبوعاتی

زیرپوست چرخش موضع ویتکاف درباره برنامه هسته‌ای ایران

تغییر موضع استیو ویتکاف، مسئول تیم مذاکره‌کننده آمریکا پس از جلسه‌ای محرمانه در کاخ سفید می‌تواند به‌عنوان نمونه‌ای دیگر از سیاست خارجی آشفته دولت دونالد ترامپ تلقی شود. «سیدعباس عراقچی» وزیر امور خارجه روز چهارشنبه ۲۷ فروردین ماه در حاشیه جلسه هیأت دولت در جمع خبرنگاران گفت: «ما مواضع مختلفی را از طرف آمریکایی شنیدیدم که بعضا متضاد هستند و این به هیچ عنوان کمک کننده به روند مناسب مذاکراتی نخواهد بود. با این حال ما باید در جلسه مذاکره از نظرات واقعی طرف آمریکا مطلع شویم. اگر با مواضع سازنده‌ای بیایند، من امیدوار هستم که ما بتوانیم مذاکره در خصوص چهارچوب یک توافق محتمل را آغاز کنیم. اگر نه که همچنان مواضع متناقض و متضاد باشد، کار مشکل می شود.»
منظور وزیر خارجه از وجود تناقض در موضع گیری‌های مقام‌های آمریکایی به سخنان اخیر «استیو ویتکاف» مسئول تیم مذاکره کننده آمریکا در مذاکرات غیرمستقیم با ایران باز می‌گردد. صبح روز سه‌شنبه ۲۶ فروردین، استیو ویتکاف طی پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «هرگونه توافق نهایی با ایران باید چارچوبی برای صلح، ثبات و شکوفایی در خاورمیانه فراهم کند به این معنا که ایران باید برنامه غنی‌سازی و تسلیحاتی هسته‌ای خود را متوقف کرده و برچیند.» این موضع‌گیری تغییری اساسی نسبت به سیاستی است که ویتکاف تنها ۱۲ ساعت پیش‌تر در شبکه فاکس‌نیوز بیان کرده بود؛ او به شبکه فاکس‌نیوز گفته بود که «گفت‌وگو با ایرانی‌ها بر سر غنی‌سازی اورانیوم در سطح ۳/۶۷ درصد برای مصارف صلح‌آمیز هسته‌ای خواهد بود.»
به نظر می رسد ماجرای این چرخش موضع ویتکاف از نشست محرمانه‌ای در اتاق وضعیت کاخ سفید تاثیر گرفته باشد. پایگاه تحلیلی «آکسیوس» به نقل از دو مقام آگاه خبر داده است که صبح روز سه‌شنبه، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در آستانه دور جدید مذاکرات هسته‌ای با ایران در جلسه‌ای با حضور «جی‌دی ونس» معاون رئیس‌جمهور، «مارکو روبیو» وزیر امور خارجه، «پیت هگزث» وزیر دفاع، «مایک والتز» مشاور امنیت ملی کاخ سفید، «استیو ویتکوف» فرستاده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه، «جان رتکلیف» رئیس سیا و دیگر مقامات ارشد که در «اتاق وضعیت» کاخ سفید حضور داشتند، مواضع و خطوط قرمز دولت را درباره مذاکرات هسته‌ای با ایران را بازبینی کرده است.
به گفته خبرنگار پایگاه آکسیوس اظهارات اولیه ویتکاف مبنی بر گفت‌وگو با ایران بر سر غنی‌سازی اورانیوم در سطح ۳/۶۷ درصد، علاوه بر اینکه با سیاست فشار حداکثری که مارکو روبیو و مایک والتز از آن حمایت می‌کنند فاصله داشت، بلکه به‌طور ضمنی راه را برای نوعی توافق جدید هرچند مشروط باز می‌گذاشت. این موضع به‌وضوح در تضاد با موضع مایک والتز، مشاور امنیت ملی ترامپ، قرار داشت؛ کسی که در هفته‌های گذشته از «برچیدن کامل برنامه هسته‌ای ایران» دفاع کرده بود. این تفاوت دیدگاه‌ها، نه تنها مذاکرات را پیچیده می کرد بلکه نوعی سردرگمی راهبردی در تیم ترامپ را نیز نشان می‌داد.
اما انتشار توئیت ویتکاف در روز سه شنبه و تغییر جهت به‌سوی یک سیاست سخت‌گیرانه‌تر، احتمال دستیابی آمریکا به توافقی مذاکره‌شده با تهران را به‌مراتب دشوارتر می‌سازد. روزنامه گاردین در این‌باره می‌نویسد، دو موضع‌گیری ویتکاف به‌سختی قابل جمع هستند مگر آنکه او در تلاش باشد بین یک «توافق موقت» که در آن غنی‌سازی اورانیوم به سطح غیرنظامی کاهش می‌یابد و یک «توافق نهایی» که در آن کل برنامه هسته‌ای ایران برچیده می‌شود، تمایز قائل شود. چرخش ناگهانی ویتکاف همچنین می‌تواند به‌عنوان نمونه‌ای دیگر از سیاست خارجی آشفته دولت ترامپ تلقی شود؛ سیاستی که در آن میان اعضای دولت اختلاف وجود دارد و خود ترامپ یا به جزئیات توجهی ندارد، یا گزینه‌هایی را که از طرف او انتخاب می‌شوند به‌درستی درک نمی‌کند.
پایگاه آکسیوس توئیت ویتکاف را اینگونه تحلیل می‌کند: «این پیام که برچیدن برنامه هسته ای ایران را مجدداً به عنوان هدف نهایی مطرح می‌کند، همچنان با اظهارات نرم‌تر قبلی‌اش ناسازگار به نظر می‌رسد. همین دوگانگی موجب شده برخی ناظران این تحولات را نه فقط نتیجه فشارهای دیپلماتیک، بلکه بخشی از یک استراتژی بزرگ‌تر در مدیریت افکار عمومی داخلی و بین‌المللی بدانند.»

برش مطبوعاتی

چرا آتش‌بس اوکراین به نتیجه نمی‌رسد؟

قریب به دو ماه پس از آنکه ترامپ رسما مذاکرات صلح بین روس‌ها و آمریکایی‌ها را برای تعیین سرنوشت اوکراین آغاز کرد، یکسری نشست‌ها و دیدارها در تمامی سطوح در میان متحدان غربی کی‌یف به هیچ جایی نرسیده و عملا این نشست‌ها و دیدارها بی‌نتیجه بوده است. علت اصلی هم مشخص است؛ عدم شفافیت کامل در مورد گفت‌وگوهای بین مسکو و واشنگتن که این متحدان غربی اوکراین در آن حضوری نداشتند.
روزنامه فرانسوی لوموند در گزارشی می‌نویسد: بحث‌ها خودشان گسترده‌تر از آنچه به نظر می‌رسد هستند، زیرا روسیه می‌خواهد کل ساختار امنیتی قاره اروپا را بازنگری کند. با این حال، عوامل زیادی وجود دارند که جلوی پیشرفت را در طرف متحدان می‌گیرند و این خطر وجود دارد که تمام حامیان کی‌یف در یک فعالیت پرخطر به اصطلاح «فانتزی دیپلماتیک» قرار بگیرند، همان‌طور که تعداد بیشماری از منابع نظامی و دیپلماتیک در پشت صحنه از این وضعیت نامشخص شکایت می‌کنند. عدم توافق نظر درباره مساله اعزام نیرو به اوکراین پس از آتش‌بس نمونه‌ای از این بلاتکلیفی است. با وجود تلاش‌های پاریس و لندن برای متحد کردن نیروهایشان در این مورد، سران نظامی دو کشور به طور کامل با ضرورت این مساله توافق ندارند.
فرانسوی‌ها تمایل بیشتری برای انجام این کار دارند. حضور نیروها در رومانی از سال ۲۰۲۲ (حدود ۱۰۰۰ سرباز) و متعاقب آن تشکیل یک شبکه پشتیبانی لجستیکی کامل از فرانسه این گزینه را آسان‌تر می‌کند. از سوی دیگر، انگلیسی‌ها ترجیح می‌دهند که رویکردی کمتر مستقیم داشته باشند و از ترکیب نیروی هوایی و دریایی استفاده کنند، زیرا نیروی زمینی انگلیس تعداد بسیار محدودی نیرو دارد.
در لندن، همان‌طور که در دیگر کشورهای اروپایی نیز این‌گونه است، ارسال نیروهای زمینی متعارف به جز نیروهای ویژه نیز از نظر سیاسی خطرناک تلقی می‌شود. به همین دلیل، ایده‌ای که گروه‌های حامی اوکراین تحت حمایت لندن به مدت چند هفته بر آن تاکید کرده‌اند، مذاکره برای ایجاد یک منطقه پرواز ممنوع است که بر اساس برخی نقشه‌ها، خطی را از بلاروس تا دریای سیاه ترسیم و از شرق کی‌یف و اودسا عبور می‌کند.

برش مطبوعاتی