ارز
دو نرخی علاوه بر اینکه بر تولید و تولیدکنندگان کشور آسیب رسانده بلکه
باعث به وجود آمدن رانت شده است.با توجه به سوبسیدی که از این طریق به
واردکنندگان داده می شود، فاصله میان نرخ رسمی و آزاد ارز برای
واردکنندگان جذابیت بیشتری ایجاد می کند. اگرچه در شرایط فعلی امکان تک
نرخی کردن ارز فراهم نیست اما امیدواریم دولت سیاستگذاری خود در سال آینده
را به سمت تک نرخی شدن ارز و از بین بردن این فاصله رانتی هدایت کند.
احتمال اینکه تا آخر سال واردات و صادرات به یک بالانس برسد و تجارت خارجی
کشور در این دو بخش برابر شود، بسیار زیاد است. بنابراین برای از بین بردن
این رانت، باید سیستم بانکی به طور کلی فروش ارز مبادلهای برای واردات را
متوقف کند و فقط نرخ مبادله ای برای کالاهای اساسی که جز مایحتاج عمومی
است، استفاده شود و ارز مازادی که در دست دولت می ماند برای مدیریت کردن
نرخ ارز آزاد در بازار استفاده شود.در چنین شرایطی تقاضا برای واردات به
سمت ارزهای صادراتی گرایش پیدا میکند و بعد دولت با توجه به ارز مازادی که
در اختیار دارد میتواند به راحتی نرخ ارز را مدیریت کند و اجازه بالا
رفتن از میزان واقعی نرخ ارز را ندهد.نقل و انتقال ارز صادراتی از زمانی که
تحریم ها شدت پیدا کرده به خصوص از زمانی که بانک مرکزی تحریم شده، بسیار
پرهزینه و پریسک است.با توجه به روند مثبت مذاکرات هسته ای در صورت توافق
هستهای ظرفیتهای جدید صادراتی ایجاد شده و قطعا اگر تحریم ها برداشته شود
با توجه به شرایط و پتانسیلی که در کشور برای سرمایهگذاری و استفاده از
منابع خدادای وجود دارد، قطعا میتواند برای سرمایهگذاران خارجی جذاب
باشد.با جذب سرمایه گذاران خارجی عملا بحث رونق تولید و افزایش کیفیت،
شرایط را برای ورود به بازارهای جدید آسان و دستاوردهای بسیاری به همراه
خواهد داشت. بنابراین اگر تحریم ها برداشته شوند باید به افزایش تولید و
درآمدهای ملی خوش بین باشیم. در کنار این خوشبینی این موضوع را باید در
نظر داشت که در حال حاضر نرخ بهره بانکی و تسهیلات قابل استفاده در داخل
کشور، تعرفه های ترجیحی، عوارض مواد اولیه و نیمه ساخته که مواد واسطهای
تولید هستند، فاکتورهای است که حتی با ورود سرمایهگذاران خارجی و جدید
کماکان وجود دارد. در مورد این مشکلات نیز باید فکر و تدبیر جدی صورت بگیرد
که موانع تولید از میان برداشته شود. اگر در عمل این اتفاق ها رخ دهد قطعا
شاهد رشد صادرات، رشد تولید، رشد درآمد سرانه و افزایش درآمد در اقتصاد
ملی خواهیم بود.
محمد لاهوتی- نایب رییس کنفدراسیون صادرات ایران