دهه سوم اسفند وقتی از هر خیابانی گذر می‌کنیم می‌توان گفت، چند قدم به چند قدم با بساط ماهی فروشی و تنگ های گوناگون مواجه می‌شویم. میوه‌فروشی‌ها، گل‌فروشی‌ها، حتی لباس فروشی‌ها و لوازم خانگی‌فروشان هم آکواریوم‌های ماهی و تنگ‌هایشان را بیرون مغازه گذاشته‌اند.
براین اساس قیمت‌ها هم هیچ مشخصه و منطقی ندارد و به طور سلیقه‌ای و حتی روزانه تعیین می‌شوند؛ به طوریکه از قطعه‌ای 500 تا 5000 تومان عرضه می‌شوند. ماهی‌های شمال ارزان‌تر و آن‌هایی که دم‌شان سه‌پر و چهارپر است و از کاشان می‌آیند، گران‌تر هستند.
می‌گوید "چند سال است که اسفند ماه، از تره‌بار، ماهی می‌آورد و کنار میوه‌ها می‌فروشد". علتش را فروش خوب می‌داند اما از بازار امسال نسبت به گذشته راضی نیست و فروش را کم‌رونق‌تر عنوان می‌کند.
خانمی جعبه‌ای را روی موتور گذاشته و ظرف‌های دربسته ماهی‌ها را روی آن. وقتی از او درباره کارش و مدت آن پرسیدم، می‌گوید "چند سال است در روزهای آخر سال به فروش ماهی عید می‌پردازد". اما او ماهی قرمز عید ندارد، چیزی که می‌فروشد موسوم به "فایتر" است که می‌گوید " از تایلند می‌آید. قیمت‌شان 5000 تومان است و هر کدام‌شان را در یک ظرف می‌گذارند. چون ماهی‌های فایتر همان‌طور که از اسم‌شان به معنی جنگنده پیداست، اگر با هم در یک ظرف باشند، یکدیگر را زنده نمی‌گذارند".
این فروشنده که غذای ماهی هم به 2000 تومان می‌فروشد، می‌گوید "مردم زیاد فایتر را نمی‌شناسند اما تا به حال نشده ماهی‌هایم تا عید بمانند و نتوانم همهشان را بفروشم".
او علت فروش فایتر به جای ماهی قرمز را " زود مردن ماهی‌های قرمزها" عنوان می کند و می‌گوید " فایتر چند سال زنده می‌ماند. مشتری‌های پارسال من هنوز ماهی‌هایشان را دارند".
چند دقیقه که همان اطراف باشی، امکان ندارد بچه‌ای با مادرش رد شود و نایستد و از او نخواهد که یک ماهی برایش بخرد. چشم‌های کنجکاوشان وقتی به حرکت ماهی‌ها در ظرف خیره می‌شود و اشتیاق برای داشتن‌شان، دیدنی است. مادرها هم گاهی با چند سوال از فروشنده که غذای ماهی چیست و دمای نگهداری آن باید چقدر باشد، به خواسته آن‌ها تن می‌دهند و گاهی هم کودک‌شان را مجاب می‌کنند که وقت دیگری برای خرید ماهی می‌آیند.
در شلوغی‌های خیابان، یک نوشته بزرگ روی دیوار یک مجتمع تجاری کامپیوتر به چشمم خورد" ماهی عید رایگان". وارد مجتمع که شدم و از نگهبان، محل عرضه ماهی‌ها را بپرسیدم، به طبقه دوم راهنمایی شدم.... مجتمع خیلی شلوغ نیست. اصلا علت بذل و بخشش ماهی‌های قرمز عیدی هم همین خلوت بودن است. مجتمع یک سال نیست که افتتاح شده و مدیریت آن برای جلب مشتری، راهکار ماهی رایگان را برگزیده است.
در این میان کسانی هم هستند که به دلایل مختلف ماهی عید نمی‌خرند. یکی از خانم‌هایی که برای خرید عید آمده، درباره خرید ماهی می‌گوید" بچه‌های من دامپزشک و مخالف نگهداری ماهی هستند. به همین دلیل چند سالی است که برای سفره هفت‌سین ماهی نمی‌خرم. این ماهی‌ها عمر زیادی دارند اما به دلیل شرایط نگهداری در خانه‌ها، چند روز بیشتر عمر نمی‌کنند".
در میان تکاپوی مردم برای خرید و البته خرید ماهی، مغازه‌هایی هستند که از بالا تا پایین پوشیده از آکواریوم‌اند. این مغازه‌ها اغلب ماهی‌های قرمز عید ندارند، بلکه ماهی‌های آکواریوم و معمولا مشتری‌های ثابت خود را دارند. ماهی‌هایی که قیمت‌شان از هزار تومان تا چند صد هزار تومان است.
یکی از این فروشنده‌ها گونه‌های ماهی را نام می‌برد" بلک‌مودی، دم‌شمشیری، گوپی، آنجلا، خانواده تتراها، ، دلقک، روح سیاه، نایف و چندین و چند گونه دیگر" که کسانی با داشتن آکواریوم در خانه‌هایشان سراغشان می‌آیند.
او می‌گوید " ماهی‌ها وارداتی از مالزی، تایلند و اندونزی هستند. تا چند سال پیش، وقتی دلار ارزان‌تر بود، فروش ماهی هم بهتر بود و حتی در ماه‌های بهمن و اسفند خرید مردم بیشتر می‌شد، اما حالا نزدیکی به سال نو خیلی تفاوتی ایجاد نمی‌کند".
یکی از خریداران که برای خریدن شن ریز و سبزی‌های آکواریوم و اضافه کردن ماهی‌هایش آمده و می‌گوید " خرید ما خیلی تفاوتی با ماه‌های آخر ندارد و معمولا در طول سال هم وقتی از یک ماهی خوشمان بیاید آن را می‌خریم".
فروشنده‌ای که در مغازه‌اش گوشت مرغ و ماهی می‌فروشد هم تنگ‌های ماهی را بیرون گذاشته و می‌گوید "اغلب بچه‌ها از حالا خریدار ماهی هستند اما معمولا خریدم ماهی قرمز مردم از هفته آخر شروع می‌شود".
او همچنین به کاهش قیمت خود در ساعات پایانی سال اشاره می‌کند و می‌گوید" برای اینکه ضرر نکنم، چند ساعت مانده به سال تحویل ماهی‌ها را ارزان‌تر می‌فروشم و ماهی‌های باقی‌مانده را هم در حوض مسجد خالی می‌کنم".
گذر مردم از روبروی مغازه‌ها و توقف چند لحظه‌ایشان برای پرسیدن قیمت‌ها و بررسی کیفیت اجناس، شلوغی خیابان و پیاده‌روها، جزء جدایی‌ناپذیر روزهای پایان سال است. مردمی که جلوی بساط ماهی‌فروش‌ها چند ثانیه می‌ایستند و اغلب بعد از پرسیدن قیمت و دیدن ماهی‌ها، به راه خود ادامه می‌دهند.
