چهار ماه پس از توافق هستهای میان ایران و قدرتهای جهان که زمینه رفع تحریمها علیه این کشور را فراهم کرده است، دوبی به توقفگاه جدیدی برای صادرات برنج باسماتی هند به ایران تبدیل شده است.
معاملهگران برنج اظهار کردهاند صادرات برنج باسماتی هند به امارات شاهد افزایش ناگهانی بوده و از متوسط 15 هزار تن در ماه در سال 2014 به حدود 80 هزار تن در حال حاضر افزایش یافته است.
امارات متحده عربی بزرگترین شریک تجاری غیر نفتی ایران است. طبق آمار صندوق بینالمللی پول، زمانی که تحریمها وضع شدند صادرات امارات به ایران 30 درصد کاهش پیدا کرد.
اما از زمانی که تحریمها تسهیل شده اند، تجارت میان دو کشور به وضع عادی بازگشته که به صادر کنندگان برنج باسماتی هندی فرصت داده است از بنادر دوبی برای فروش برنج باسماتی به ایران استفاده کنند.
صادرات مستقیم برنج باسماتی به ایران نیازمند صدور مجوز از سوی این کشور به هند انجام بگیرد که به صادرات برنج هندی به شدت آسیب زده است اما صادرات برنج به ایران از طریق امارات نیازی به مجوز ندارد. ایران از اکتبر سال 2014 با اشاره به دلایلی مانند آلودگی شدید برنج هندی و خودکفایی درتولید داخلی، صدور مجوزهای جدید برای واردات برنج باسماتی را متوقف کرده است. با اینهمه تصمیم گرفته است مسیر مستقیم برای واردات برنج باسماتی از هند را بگشاید.
انتظار میرود صدور مجوزهای جدید برای وارد کنندگان ایرانی تا دو ماه آینده انجام بگیرد. در فاصله ماه اوت تا سپتامبر، هند 81 هزار تن برنج باسماتی به امارات صادر کرد در حالی که در مدت مشابه سال گذشته میزان صادرات 18 هزار تن بود.
به گفته صادر کنندگان برنج، حدود 80 درصد از این صادرات به ایران میرود. تقاضای سالانه ایران برای برنج باسماتی حدود 2 میلیون و 400 هزار تن است اما تولید این کشور به یک میلیون و 400 هزار تن بالغ میشود که به معنای نیاز برای واردات سالانه یک میلیون تن است. ایران باید هر ماه حدود 100 هزار تن برنج باسماتی وارد کند تا نیاز خود را تامین کند.
به گفته بیجی ستیا، رییس سابق انجمن صادر کنندگان برنج هند، با توجه به میزان قابل توجه صادرات برنج باسماتی که از طریق دوبی انجام میگیرد سیستم مجوز برای صادرات برنج به تدریج بیاستفاده میشود. به علاوه تقاضا برای برنج باسماتی در ایران به تدریج افزایش پیدا میکند. ایران در پی تحریمها، ذخایر برنج قابل توجهی را ایجاد کرده بود اما با برداشته شدن تحریمها اکنون میتواند خرید معمولی را از سر بگیرد و صادرات اگر از هر دو مسیر امارات و هند انجام بگیرد به میزان مشابه سابق خواهد بود.
به گفته سازمان توسعه صادرات محصولات کشاورزی و غذایی فرآوری شده هند، برنج باسماتی یکی از بزرگترین کالاهای کشاورزی صادراتی هند بوده است و ایران بزرگترین خریدار آن به شمار میرفت اما پس از عدم تمایل ایران به خرید برنج از هند، صادرات این کشور ضربه شدیدی دید.
هند در سال مالی 2015-2014 به میزان 930 هزار تن برنج باسماتی به ایران صادر کرد که در مقایسه با یک میلیون و 400 هزار تن در سال پیش از آن کاهش قابل توجهی داشت.
منبع: ایسنا