هوایی که چندان ممد حیات نیست

 به نظر می رسد بیشتر مردم پایتخت صبح بعد از بیدار شدن از پنجره منازلشان به هوا و کوه های اطراف به امید مشاهده آسمان آبی نگاهی می اندازند که بیشتر آنها ناامید از مشاهده شفق زیبای صبحگاهی و کوههای به برف نشسته، از کنار پنجره دور می شوند. 

تعطیلی مدارس و پیش دبستانی ها، اجرای زوج و فرد خودروها از در منازل و تعطیلی چند ساعته ادارات راهکارهایی هستند که در چند سال اخیر بعد از شنیدن این جمله که هوای تهران ناسالم است به گوش می رسد. 

اما آیا این به اصطلاح راهکارها در این چند سال نتیجه بخش بوده است ؟ آیا هوای بهتری وارد شش های شهروندان شده است ؟ شواهد ظاهری نشان می دهد که اینطور نیست اما سعید متصدی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاطت محیط زیست معتقد است اقدامات صورت گرفته تا حدودی موجب بهبود کیفیت هوا شده به طوری که هوای تهران در سال 93 نسبت به سال 92 حدود 44 روز بهبود داشته است و روزهای سالم اصفهان سه برابر شده است. 

وی پیشتر گفته بود: از 15/10/92 تا 15/10/93 وضعیت هوا در تهران اندازه گیری شد و این پایش نشان داد در سال 92 تهران 3 روز هوای پاک داشته و در مدت مشابه آن در سال 93 این تعداد به 13 روز افزایش یافته است، همچنین در سال 92، 172 روز سالم و در مدت مشابه 93 این رقم به 192 روز رسیده و در سال 92، تعداد روزهای ناسالم 116 روز و در سال 93 در مدت مشابه 86 روز بوده است. 

کرج در سال 92، 19 روز پاک و در سال 93، 38 روز پاک داشت. همچنین 146 روز سالم و در سال 93، 195 روز سالم و 81 روز ناسالم در سال 92 و 37 روز ناسالم در سال 93 داشته است. 

اصفهان نیز سال 92، دو روز پاک و در سال 93، 16 روز پاک داشته است در حالیکه در سال 92 دو روز نیز خطرناک اعلام شده بود اما سال 93 روز خطرناک نداشته است. همچنین اراک در سال 92، 4 روز خطرناک داشت اما سال 93 روز خطرناک در آن گزارش نشده است. 

بروز پدیده واورنگی دما علت طبیعی آلودگی هوا و طولانی شدن آن است، اما به گفته متصدی طولانی شدن این پدیده طی چند روز اخیر در تهران به مدت 17 روز مداوم بی سابقه بوده است.

آلودگی هوا پیامد توسعه شهرنشینی و زیاده خواهی انسان ها است که اکنون همچون خاری در چشم همان انسان ها فرو رفته است زیرا تجربه ثابت کرده با طبیعت نمی توان جنگید و در نهایت انتقام خود را خواهد گرفت. 

زمانی انسان ها به این واقعیت پی بردند که دیگر دیر شده بود اما بنا به ضرب المثل معروف ' ماهی را هر وقت از آب بگیری تازه است' دولتمردان به فکر چاره افتادند از این رو سال 1374 روز 29 دی ماه را روز هوای پاک نامگذاری کردند، قدمت این روز در ایران نسبت به کشورهای فرانسه و ایتالیا بیشتر است. 

به رغم اهمیت موضوع و پیگیری بسیاری از مسوولان و نمایندگان مجلس بر داشتن هوای سالم، روز ملی هوای پاک در 29 دی ماه از تقویم رسمی کشور حذف شد که ابتکار رییس سازمان حفاظت محیط زیست قول داد آنرا دوباره به تقویم برگرداند. 

بر همین اساس در همایش روز ملی هوای پاک که با شعار ' نقش من در حفظ هوای پاک چیست؟ ' به خبرنگار علمی ایرنا گفت: در تلاشیم تا این روز را دوباره به تقویم رسمی کشور برگردانیم و تاکنون نیز اقداماتی انجام داده ایم. 

همچنین محمد درویش مدیر کل دفتر آموزش و مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست به خبرنگار علمی ایرنا گفت: حذف مناسبت های محیط زیستی در دولتی که خود را محیط زیستی می داند، امری عجیب است که امیدواریم دوباره به تقویم رسمی کشور برگردد، این اتفاق در حالی رخ داد که در تلاش بودیم روز ملی محیط زیست را که مصادف با ولادت امام رضا ( ع) است، وارد تقویم رسمی کشور کنیم. 

وی اظهار کرد: مناسبت های محیط زیستی در تقویم رسمی کشور تلنگری است که سبب می شود مردم و مسوولان متوجه اهمیت موضوعات محیط زیستی شوند، در واقع بودن هر مناسبتی در تقویم کشورها پیامی را به دنیا می رساند و نشان می دهد چه موضوعی برای آن کشور از اهمیت بیشتری برخوردار است. 

در زمینه کاهش آلودگی هوا دستگاه های اجرایی در سال 94 اقدامات زیادی انجام داده اند که توزیع بنزین یورو 4 در کلانشهرها، توزیع گازوییل با گوگرد زیر 50 قسمت در میلیون، اجرای 50 درصدی طرح کنترل بخارات مخازن، تانگرها و جایگاه های عرضه بنزین، پایش و آنالیز سوخت توزیعی در کلانشهرها هر سه ماه یکبار، ارتقای استاندارد خودروها از یورو 2 به یورو 4، توقف تولید موتورسیکلت های کاربراتوری از ابتدای مهر 95، سنجش آلاینده های خاص در هوای کلانشهرها و تهیه سند ملی گرد و غبار برخی از آنها است. 

اما با اجرای این اقدامات باز به نظر نمی رسد هوا بهبود یافته باشد؛ متصدی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست دراین باره گفت: اجرای برنامه های مقابله با آلودگی هوا طولانی مدت است از این رو در تلاشیم با اجرای مستمر این برنامه ها تا سال 98 هوایی سالم داشته باشیم. 

به گفته متصدی سال 1370 برنامه 10 ساله کاهش آلودگی هوا برای کشور تعریف شد اما در یک بازه زمانی اجرای آن متوقف شد و دوباره از سال 93 آغاز شده است. 

علاوه بر مسئولیت پذیر بودن دولت ها و اقدامات سازمان ها در راستای کاهش آلودگی هوا، نقش مردم هم در این میان بسیار پررنگ است؛ تهران دیگر تحمل این حجم عظیم خودرو را ندارد، بنابراین وقتی هر کدام از ما هر صبح با افتخار خودروهای خود را از پارکینگ منزل خارج می کنیم آیا به سهم خود در آلودگی هوا فکر می کنیم؟ 

منبع: ایرنا