تجارت آنلاین: سالهاي سال است كه زندگي بازنشستهها در ايران با مشکلات فراواني همراه است. کافي است که پاي درد و دل بازنشستهها بنشينيد تا متوجه شويد استرس ناشي از نداشتن حقوق کافي، گراني خدمات بهداشتي و درماني و ناکارآمدي بيمههاي درماني و گراني کالاهايي اساسي چه بر سر پدران و مادران اين سرزمين ميآورد.
وضعيت نامطلوب زندگي چنان عرصه را بر برخي تنگ کرده که پس از بازنشستگي و به جاي استراحت به دنبال شغل جديد هستند تا بتوانند مشكلات اقتصادي خانوادههاي خود را مرتفع كنند. بازنشستهها در تمام طول سالهاي کاري، حق بيمه خود را براي داشتن زندگي بهتر پس از اتمام مدت خدمت، پرداخت ميکنند اما نميدانند که حقوق در نظر گرفته شده براي آنها بهعنوان مستمري بازنشستگي هيچ تناسبي با هزينههاي جاري زندگي ندارد و گويا مسوولان و تصميمگيران تا به حال اطلاعي از هزينههاي واقعي، تورم، گراني و ... نداشتهاند که چنين ارقاميرا مصوب و براي پرداخت ابلاغ ميکنند. قرار بود در سالجاري حداقل حقوق بازنشستگان به مرز يك ميليون تومان برسد، با اين حال آنطور كه در برخي خبرها آمده، هنوز حدود 700 هزار نفر از بازنشستگان در كشور هستند كه حقوقي كمتر از 900 هزار تومان در ماه بهعنوان مستمري دريافت ميكنند. اين در حالي است كه هزينههاي زندگي بسيار بالاتر از اين ارقام است. با اين حال آنطور كه مسئولان صندوق بازنشستگي كشور اعلام ميكنند، در صورت تامين بودهامكان افزايش حقوق و مستمري اين گروه از بازنشستگان وجود خواهد داشت.
*زندگي سخت 700 هزار بازنشسته
در همين حال روز گذشته معاون امور اقتصادي صندوق بازنشستگي کشور گفت: قرار است اصلاحاتي در حقوق بازنشستگان انجام شود چراکه 700 هزار بازنشسته با حقوق زير 900 هزار تومان زندگي سختي را در سن کهولت ميگذراندند و سال قبل حقوقشان را به ۹۰۰ هزار تومان رسانديم. محمود شهشهانيپور در گفتگو با فارس، گفت: در همه جاي دنيا سبد درآمد بازنشستگي به هر نحوي تقويت ميشود و آنها با پرداخت سهام زندگيشان بهبود مييابد بنابراين پرداخت سهام در کشور ما موضوع جديدي نيست و به جاي اضافه حقوق سهم داده ميشود. وي ادامه داد: در صندوق بازنشستگي پرداخت سهام به ويژه در پروژههايي که مزيت کشور را موجب ميشوند، دنبال ميشود. شهشهانيپور در رابطه با افزايش حقوق بازنشستگان گفت: قرار است اصلاحاتي در حقوق اين افراد انجام شود سال گذشته مجموعه اقداماتي انجام شد چراکه 700 هزار بازنشسته داشتيم که زير 900 هزار تومان حقوق ميگرفتند و زندگي سختي را در چنين شرايطي داشتند چراکه در سن کهولت بوده و نياز به پرداخت هزينههاي درماني دارند. معاون سرمايهگذاري و امور اقتصادي صندوق بازنشستگي کشور گفت: سال گذشته حداقل حقوق بازنشستگان را بالا برديم و با بودجه محدودي که داشتيم به 900 هزار تومان رسانديم و افرادي که 700 هزار تومان ميگرفتند را کميبيشتر از ساير سطوح اضافه کرديم. شهشهانيپور گفت: امسال هم رايزني ميکنيم اگر بودجه در اختيارمان قرار گيرد براي همه بازنشستگان افزايش حقوق را داشته باشيم اما براي اينکه تعيين کنيم سقف اين افزايش حقوق چقدر است بستگي به رقميدارد که در اختيارمان قرار خواهد گرفت.
*دولتها بايد تكيهگاه بازنشستگان باشند
در همين ارتباط علي مزيکي، کارشناس اقتصادي در گفتگو با خبرنگار «تجارت» با اشاره به اينكه دولتها بايد در نقش تکيهگاه بازنشستگان عمل كنند، تصريح كرد: بازنشستگان با سختيهاي زيادي گذران زندگي ميكنند. با اين حال امسال شنيده شد كه بودجه مشخصي براي صندوقهاي بازنشستگي در نظر گرفته شده که توسط دولت قرار است تزريق شود، با اين حال در بحث منابع مالي، کاهش قيمت نفت باعث ايجاد مشکل در بودجه شده است. اين مدرس اقتصاد با انتقاد از وضعيت بازنشستهها ادامه داد: بسياري از کارمندان و کارگران تمايل دارند زودتر از موعد بازنشسته شوند تا از دو منبع حقوق دريافت کنند اما اين مساله عدم بهرهبرداري از علم و تجربه بازنشستگان را سبب ميشود و اين درحالي است که بسياري از کشورها تا سنهاي بالاتري مشغول کار هستند.
*دلايل تفاوت حقوق بازنشستگان
مزيكي در ادامه درخصوص تفاوت حقوق بازنشستهها ميگويد: حقوق معين شده هر بازنشسته ميانگين دو سال آخر حقوق دريافتي در زمان اشتغال وي است. البته اين موضوع طي سالهاي قبل موجب برخي سوءاستفادهها شد اما براي مقابله با اين مساله در برنامه پنجم توسعه تصميم گرفته شد که در شرايطي که به يکباره حقوق دريافتي دو سال آخر کارمند و يا کارگري افزايش بيرويه پيدا کند ميانگين حقوق بازنشستگي را براساس 5 سال آخر لحاظ کنند. اين كارشناس اقتصادي اصليترين تفاوت حقوق بازنشستگان را مربوط به اختلاف سطح حقوق آنها در زمان اشتغال اعلام ميکند و اضافه ميکند: البته نقش سازمانها در پرداخت مزايا غيرقابل انکار است. حتي مشاهده شده در مواردي سازمانها مجوزهاي خاصي اخذ کردهاند و قانون مديريت خدمات کشوري را که قرار بوده تفاوت حقوقها را کاهش دهد دور زدهاند. وي تصريح كرد: حقيقت اين است كه حقوق بازنشستگان با تورم ساليانه افزايش پيدا نميکند و اين يکي ديگر از دلايل تفاوت در حقوق اين افراد است.
*چرا بازنشستگان به كار برميگردند؟
مزيكي در توضيح دليل بازگشت سالمندان به بازار کار دو عامل را عنوان ميکند. به گفته اين كارشناس اقتصادي، نبودن نظام تامين اجتماعي مطلوب و عدم حمايتهاي مالي کافي از سالمندان سبب ميشود آنان بعد از دوره بازنشستگي مجددا تمايل داشته باشند به بازار کار بازگردند. از طرفي به دليل مشکلات اقتصادي درجه وابستگي خانوارها به نانآور اصلي بسيار بالاست و افرادي که به سن بازنشستگي ميرسند به دليل افزايش هزينههاي زندگي و پايين بود حقوق دوران بازنشستگي چارهاي جز بازگشت به بازار کار ندارند. مزيکي با اشاره به تمايل بسياري از کارفرمايان براي استفاده از نيروهاي بازنشسته، خاطرنشان كرد: تجربه کاري و نبود نياز به بيمه کردن اين افراد دو عامل مهم است. از طرف ديگر بازنشستهها در مقايسه با جوانان حاضرند در مقابل دريافت حقوق کمتري کار کنند. همين مزاياي استخدام بازنشستهها اين نگراني را ايجاد ميکند که مبادا بازنشستهها فرصتهاي شغلي جوانان را از آنان بگيرند و روند افزايشي بيکاري در ميان جوانان بيشتر شود.