با نزدیکی به ایام پایانی سال یکی از مهمترین موارد کارمندان، کارگران و صاحبان کار پرداخت عیدی و سنوات است و این موارد کاملا با توجه به پایه حقوق تعیین شده برای افراد تعیین و پرداخت میشود.
کليه کارگاههای مشمول قانون کار مکلفند به هر يک از کارگران خود به نسبت يک سال کار معادل شصت روز آخرين مزد ، بعنوان عيدی و پاداش بپردازند. مبلغ پرداختی از اين بابت به هر يک از کارکنان نبايستی از معادل نود روز حداقل مزد روزانه قانونی تجاوز کند.
مبلغ پرداختی به کارکنانی که کمتر از يکسال در کارگاه کار کردهاند بايد به ماخذ 60 روز مزد و به نسبت ايام کارکرد در سال محاسبه گردد. مبلغ پرداختی از اين بابت برای هر ماه نبايد از يک دوازدهم سقف تعيين شده در فوق تجاوز نمايد.
در کارگاههائی که مطابق رويه جاری کارگاه بيش از مبالغ فوق پرداخت مینمايند. عرف کارگاه معتبر خواهد بود.
رسيدگی به اختلافات ناشی از اجرای اين قانون در صلاحيت مراجع پيش بينی شده در فصل حل اختلاف قانون کار است.
نحوه محاسبات مربوط به عيدی و پاداش و حق سنوات و همچنين محاسبات بيمه و ماليات عيدی و پاداش و حق سنوات سال 1395 به شرح زير خواهد بود:
حداقل عيدی و پاداش معادل دو ماه حداقل حقوق : 16243320 = 60 روز * 270722
حداکثر عيدی و پاداش معادل سه ماه حداقل حقوق : 24364980 = 90 روز * 270722
حق سنوات معادل يک ماه آخرين حقوق بعنوان مثال: 8121660 = 30 روز * 270722
لازم به ذکر است، عيدی و پاداش محاسبه شده با اين فرض است که کارگر يک سال شمسی کارکرد داشته باشد ، در غير اينصورت بايد به نسبت لحاظ گردد.
همچنین برای محاسبه حق سنوات ممکن است بر اساس طرح طبقه بندی مشاغل پايه حقوقی کارگران متفاوت باشد و بجای 270722 ريال مبالغی بيشتر لحاظ گردد.
عيدی و پاداش و حق سنوات را میتوان به صورت ماه به ماه لحاظ کرد يعنی به صورت ماهانه در ليست بيمه و ماليات محاسبه نمود ولی در پايان سال به کارگران پرداخت کرد:
1353610 = 12 ماه / تقسيم بر 16243320 = 60روز * 270722 = عيدی وپاداش
676805 = 12ماه / تقسيم بر 8121660 =30 روز * 270722 = حق سنوات
اگر جمع حقوق، مزايا و حق سنوات بيشتر از 13000000 ريال در ماه شود ، طبق ماده 84 ق.م.م مازاد آن مشمول ماليات خواهد بود.
در این زمینه میتوان گفت مهلت ارائه ليست ماليات حقوق به اداره امور مالياتی بعد از پايان هر ماه ،فقط 30 روز است، همچنین معافيت پرسنل و کارگران از ماليات بر حقوق (ليست معاف از ماليات است و هيچگونه ماليات قابل پرداخت نداريم ) دال بر اين موضوع نيست که ليست ماليات حقوق را ارائه نکنيم . حتما ليست ماليات حقوق را به اداره امور مالياتی مربوطه در مهلت مقرر ارائه دهيد در غير اينصورت با جرايم مالياتی رو برو خواهيد شد.
*ماليات عيدی و پاداش
طبق محاسبات انجام شده فوق اگر عيدی و پاداش يک کارگر (که يک سال کامل شمسی کارکرد کرده است) را مبلغ 16243320 ريال در نظر بگيريم خواهيم داشت:
مبلغ عيدی مشمول ماليات 3243320 = 13000000 – 16243320
مبلغ ماليات 324332 = 10% *3243320
لازم به ذکر است، بر اساس بند 10 ماده 91 ق.م.م ، معافيت مالياتی عيدی و پاداش برابر با يک ماه معافيت ساليانه ماده 84 ق.م.م ( مبلغ 13000000 ريال ) است.
*بيمه عيدی و پاداش
طبق قانون تامين اجتماعی عيدی و پاداش و حق سنوات مشمول بيمه نيست و بيمه به آنها تعلق نخواهد گرفت.
در بین کارگاهها عرف بر آن است تا سنوات را در پایان هر سال یا در پایان سالهای زوج پرداخت کرد، اما برخی از کارگاهها بدون اطلاع رسانی به کارگر و کارمند سنوات را به صورت ماهیانه به حقوق افراد اضافه میکنند و افراد بدون اطلاع از این موضوع فکر میکنند که این مبلغ حقوق آنها است.
البته بارها دیده شده که مسئولان کارگاه و شرکت میزان مبلغ اعلامی در ابتدای کار که به توافق دو طرف رسیده است را حقوق فرد اعلام میکنند اما در پایان سال در زمانی که باید سنوات پرداخت کنند بیان میکنند که سنوات در دل حقوق پرداخت شده است و یک حساب ساده نشان از آن دارد که عملا برخی از صاحبان کار حقوق توافق شده را به کارمندان و کارگران پرداخت نکردهاند.