فرابورس ایران، متنوع ترین بازار آسیایی

اکنون با گذشت 10 سال از آغاز فعالیت این رکن از بازار سرمایه برای ارزیابی فعالیت فرابورس طی این مدت و آشنایی با اهداف و برنامه های پیش روی آن پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، گفت و گویی با محمدجواد سلیمی، عضو هیئت مدیره فرابورس داشت که در ادامه می خوانید.

در حال حاضر سهام بالغ ‌بر ۳۰۰ شرکت و بیش از ۹۰ اوراق بدهی در بازار فرابورس معامله می‌شود و مجموع ثروت مردم و سهامداران در فرابورس ۲۲۴ هزار میلیارد تومان است و ۱۰۸  شرکت کارگزاری و بیش از ۱۰ شرکت تأمین سرمایه در فرابورس فعال هستند. در فرابورس سهام یا اوراق حدود ۴۰ صنعت مبادله می‌شود و فرابورس یکی از متنوع‌ترین بازارهای آسیا است.

 بله، روند رشد در چند بُعد مختلف محقق شده، طوری که هم در افزایش حجم، هم در تعداد معاملات و هم در پذیرش شرکتهای جدید این حرکت مثبت بوده و همچنان ادامه دارد.

راه اندازی اولین سامانه ادغام و تملیک که به نظر می رسد با کمک این سامانه و اقدامات آتی در این حوزه، در آینده نزدیک بسیاری از مشکلات موجود در بحث واگذاری ها و کوچک سازی بدنه دولت که به شدت مد نظر دولت است، حل و فصل خواهد شد. 

در بحث نوآوری و حمایت از ایده ها و شرکتهای نوآور، راه اندازی و فعالیت صندوقهای خطر پذیر برای جمع آوری وجوه سرمایه گذاران در جهت تامین مالی استارت آپها سبب شده تا کسب و کارهای نوپا و جوان از فرابورس به عنوان محلی برای کسب منفعت پایدار و دو سویه یاد کنند. در نهایت معرفی و ارزشگذاری ایده های نوین برای فروش به صاحبان سرمایه و تولید نیز از اقدامات تکمیلی فرابورس در حوزه مد نظر بوده است.

هر چند تلاش های خوبی در حوزه های مختلف انجام شده، اما به نظر می رسد در مواردی می توانستیم طی 10 سال گذشته اقدامات بیشتر و موثرتری انجام دهیم. آموزش و آشناسازی عموم مردم با مفاهیم بازار سرمایه، ریسک و بازده در جهت توسعه فرهنگ سهامداری و افزایش سهم داراییهای مالی از سبد دارایی خانوارهای ایرانی، ایجاد و توسعه ابزارهای مشتقه و ساز و کار هایی در جهت کاهش ریسک سرمایه گذاری در اوراق بهادار، راه اندازی صندوق های سرمایه گذاری متنوع به جهت پوشش طیف گسترده تری از سرمایه گذاران بالقوه با درجه ریسک پذیری گوناگون، برقراری ارتباط گسترده تر و موثرتر با شرکت های کوچک غیر سهامی عام که شرایط پذیرش را طبق دستورالعمل های موجود ندارند، ولی می توانند با نظارت بیشتر برای سرمایه گذاران ریسک پذیرتر و جذاب باشند، تعریف مشخص از نقش و جایگاه بورس و فرابورس به صورت مجزا در بازار سرمایه کشور از جمله مواردی است که باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرد.

به نظر می رسد روز به روز شاهد پر رنگ تر شدن نقش این بازار مخصوصا به واسطه تفکر و نوع نگرش جوانگرایانه اش خواهیم بود. همانطور که اشاره شد میزبانی از سهام یا اوراق 40 صنعت و ارزش بازار حدود 224 هزار میلیارد تومان به خوبی نشان دهنده نقش موثر و غیر قابل انکار این نهاد مالی در اقتصاد کشور است. در مورد بازار بدهی هم دولت از چند سال قبل در تلاش بوده تا با تبدیل بدهی هایش به  اوراق بهادار، بتواند هم مطالبات بخش خصوصی از دولت و دستگاه های دولتی را به شفاف ترین و سریع ترین روش پرداخت کند و هم با در دسترس قرار دادن این اوراق با پشتوانه بنیه مالی دولت برای مردم، در جهت تعیین نرخ تامین مالی ( نرخ بهره در اقتصاد) با ساز و کار مناسب و متقنی گام بردارد. برای مثال با تبدیل به اوراق بهادار شدن بدهی دولت به پیمانکاران و سایر نهادها، بسیاری از سرمایه گذاران جذب این اوراق شدند و دولت هم توانست به اهداف اولیه خود دست یابد. امروزه دولت در بودجه سالیانه خود تنها محلی که برای فروش اوراق خود در نظر می گیرد، فرابورس است که نشان از نقش موثر این نهاد دارد.

به نظر می رسد اگر فرابورس را مامن اوراق و ابزارهای مالی متنوع و بدیع نام بگذاریم بیراه نگفته ایم. این بازار امروز نه تنها میزبان سهام صنایع مختلفی است بلکه در حوزه های اوراق تامین مالی، معرفی و ارزشگذاری و ایده ها، تامین مالی استارت آپ ها و راه اندازی صندوق های خطر پذیر (VC) و ... تنها نهادی مالی است که سریعترین فعالیت را دارد و چشم انداز حوزه های فعالیت فرابورس امید روزهای بهتری را می دهد.