سلامت نیوز: همه چیز یک‌باره تغییر کرد، از 30 بهمن سال گذشته که به طور رسمی اعلام کردند ویروسی به نام کرونا وارد کشور شده و جان مردم را هدف قرار داده‌است. آن زمان، بیمارستان‌ها شدند جبهه نبرد و کادر درمان هم شدند سربازان این جنگ، جنگی تن به تن با دشمنی نامرئی که هر روز ماهیت خود را تغییر می‌دهد. این جنگ حالا هفت ماهی است که ادامه دارد و در این میان بیمارستان‌ها با مشکلات زیادی از فرسودگی و ابتلا و شهادت نیروها گرفته تا کمبود تجهیزات حفاظتی و پزشکی مواجه شده‌اند.
به گزارش سلامت نیوز، روزنامه جام جم در ادامه می نویسد: حالا بماند که قاسم جان‌بابایی، معاون درمان وزارت بهداشت، همیشه از تجهیزاتی که در اختیار کادر درمان گذاشته می‌شود، می‌گوید و به تخصیص حدود 4000تخت آی‌سی‌یو افتخار می‌کند و ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت، نوید استخدام 22 هزار نفر را تا پایان سال می‌دهد، اما پای صحبت کادر درمان و روسای بیمارستان‌های دولتی و خصوصی که می‌نشینیم، از خستگی و فرسایش در مقابله با ویروس می‌گویند، از این که حتی ماسک و گان را با خواهش و تمنا طلب می‌کنند و از این که چرخ مدیریت بیمارستان‌ها، حتی بیمارستان‌های دولتی لنگ است. همین چند روز پیش هم جلیل کوهپایه‌زاده، رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی ایران از مشکلات بودجه‌ای بیمارستان‌ها در دوران کرونا گفت و بر کاهش 50 درصدی درآمد بیمارستان‌ها تاکید داشت. او همچنین از شروع پاییز و همزمانی شیوع کرونا و آنفلوآنزا در کنار کاهش توان کادر درمان اظهار نگرانی کرد. مشکلی که این روزها همه روسای بیمارستان‌ها با توجه به فرسودگی کادر درمان نگران آن هستند. حالا حرف همه کادر درمان و مدیران بیمارستان‌های دولتی و خصوصی در جواب این سوال که در پاییز سخت می‌خواهند چه کار کنند، این است: «دیگر توانی نداریم...»
دیروز سعید نمکی، وزیر بهداشت در سومین آیین بهره برداری از پروژه های سلامت از این گفت که امسال همزمان با فشار تحریم ها و اپیدمی کرونا بی نظیرترین و طلایی ترین سال در توسعه مراکز بهداشتی و درمانی در کشور است و اینکه برای اولین بار در تاریخ ایران ۱۰ هزار و ۶۰۰ تخت بیمارستانی در قالب ۱۴۰۰ پروژه شامل 2000 تخت آی سی یو را تا ۱۲ فروردین افتتاح و به مردم شریف ایران تقدیم می کنیم.
اما نزدیک شدن پاییز و زمستان امسال برای مردم و کادردرمان با نگرانی همراه است، چراکه احتمال طغیان کرونا وجود دارد و کادر درمان نیز از کمبودهایشان می گویند. برای نمونه رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران به تامین نشدن تجهیزات مورد نیاز مانند ونتیلاتور و سی تی اسکن از سوی هیات امنای ارزی اشاره می کند و می گوید: متاسفانه ما در این زمینه دریافتی مناسبی نداشتیم به ویژه این مشکل در بیمارستان‌های تازه تاسیس قابل توجه است.
اگر کمی به عقب برگردیم یعنی در روزهای ابتدایی شیوع کرونا آن زمان چند بیمارستان دولتی مسؤول بستری بیماران کرونایی شدند. یکی از این بیمارستان‌های دولتی پایتخت، بیمارستان امام خمینی (ره) است، بیمارستانی واقع در قلب تهران. خسرو صادق‌نیت، رئیس مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) در گفت‌وگو با ما از مشکلاتی که در این مدت با آن روبه‌رو بوده‌است، می‌گوید. از این که برای مقابله با ویروس، باید هم مراقب نیروی انسانی خود باشد و هم مواد مصرفی، داروها و تجهیزات پزشکی و محافظتی را تامین کند.
برای او اما از همه سخت‌تر، مراقبت از کادر درمان است. صادق‌نیت به جام جم می‌گوید: «ما پیش از شیوع ویروس کرونا هم با کمبود نیروی انسانی مواجه بودیم، با شیوع این ویروس اما به دلیل همراه نداشتن بیماران، ارائه بسیاری از خدمات به عهده کادر درمان افتاد.»
در آن روزهای اول بار اضافی مراقبت از بیماران کرونایی، باعث وارد شدن فشار زیادی به کادر درمان شد. به گفته او اما مشکلات، تازه بعد از ابتلای پرسنل درمانی به ویروس بیشتر هم شد. تقریباً 40 تا 50 درصد کادر درمان در شش ماه اخیر به ویروس مبتلا شده‌اند. کادر درمانی که بعد از ابتلا باید حداقل دو هفته در قرنطینه می‌ماندند و بعد از بازگشت به کار به خاطر گذران دوران نقاهت، توان مراقبت از بیماران را نداشتند، مشکلاتی که صادق‌نیت از آنها به عنوان روزهای سخت کادر درمان یاد می‌کند.
او می‌گوید: «در این مدت با مشکلات جدی در تامین نیروی انسانی مواجه و بنابراین مجبور شدیم مرخصی بسیاری از پرسنل را لغو کنیم.» مشکلی که از نظر او در پاییز سخت، با شیوع همزمان ویروس کرونا و آنفلوآنزا بیشتر هم خواهد شد. رئیس مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) اما امیدوار است با اضافه شدن پرسنل جدید به بیمارستانش تا حدود زیادی فشار وارده بر نیرو انسانی زیرمجموعه او کاهش یابد.
10 برابر شدن قیمت تجهیزات پزشکی
این روزها تأمین دارو برای بیماران و همچنین تهیه مواد ضدعفونی‌کننده، گان و ماسک هم مشکلات متعددی را پیش پای مدیران بیمارستان‌های کشور قرار داده‌است. البته به گفته صادق نیت تابه‌حال با کمک خیرین این مسأله تا حدود زیادی حل‌شده‌است. او می‌گوید: «در این مدت، مراجعه به بیمارستان کاهش پیداکرده و ما با مشکلات مالی مواجه شده‌ایم، بااین‌حال به کمک خیرین توانستیم تجهیزات پزشکی، دارویی و محافظتی را برای بیماران و کارکنان درمان تأمین کنیم.» در این شش ماه، او حدود 100 تخت آی‌سی‌یو را تجهیز کرده تا هیچ بیمار کرونایی در صف انتظار نماند، تخت‌هایی که بخشی از آن به کمک وزارت بهداشت و بخشی هم با استفاده از بودجه خود بیمارستان تجهیز شده‌است.
برای بخش دیالیز یکی از بیمارستان‌های دولتی قم اما تامین تجهیزات پزشکی زیاد هم آسان نیست. مسؤول بخش دیالیز این بیمارستان دولتی، از افزایش قیمت این تجهیزات می‌گوید و تاکید دارد در دوره شیوع کرونا با چند برابر شدن قیمت تجهیزات پزشکی مواجه شده‌است، به‌نحوی‌که اگر یک بسته صدتایی دستکش را تا قبل از کرونا، 9000 تومان می‌خرید، حالا باید همان بسته را 130 هزار تومان بخرد. یا مثلا ماسکی که پارسال، 198 تومان بود، حالا حداقل 1500 تومان شده‌است.
این مسؤول بخش دیالیز بیمارستان دولتی شهر قم به ما می‌گوید: «قیمت همه چیز، شش تا ده برابر شده‌است. حال آن‌که تعرفه بیمه‌ای خدمات ما از 378 هزار تومان به 570 هزار تومان افزایش یافته‌است.»
او یکی از دلایل افزایش قیمت تجهیزات پزشکی را حضور واسطه‌ها می‌داند و از کارخانه‌ها و کارگاه‌هایی نام می‌برد که مواد مصرفی را می‌توانند مستقیم در اختیار او بگذارند، اما بنا به قانونی که سازمان غذا و دارو گذاشته، او باید تجهیزات پزشکی مورد نیاز بخش خود را صرفا از داروخانه‌ها و کارگاه‌هایی که این سازمان تعیین‌کرده‌است بخرد و این یعنی صرف هزینه بالاتر.
اما نگرانی بزرگ‌تر این نفرولوژیست (فوق‌تخصص کلیه و مجاری ادراری)، تامین تجهیزات پزشکی برای ارائه خدمات به بیماران دیالیزی است. زیرا عمر مفید برخی از قطعات دستگاه‌های دیالیز، تنها سه ماه است و این یعنی هر سه ماه یکبار، او و همکارانش باید دومیلیون تومان تنها برای یک قطعه هزینه کنند. این در حالی است که آنها با مشکلات بازپرداخت بیمه‌ها به بخش‌های دیالیزی نیز مواجه هستند، بازپرداختی که از شش‌ماه تا حتی یک‌سال و بیشتر هم طول می‌کشد و از آنجا که تنها درآمد بخش‌های دیالیز از بیمه‌ها تامین می‌شود و هیچ درآمدی از بیمار ندارند، تعطیلی تدریجی در انتظارشان است. او معتقد است که با این روال، پنج تا شش سال دیگر، بسیاری از بخش‌های دیالیز به مشکل برمی‌خورند و خطر تعطیلی در کمین‌شان است.
سهمیه اندک
«حالا شرایط بهتر شده‌است، اما آن زمان که ویروس تازه وارد کشور شده‌بود، حتی مواد ضدعفونی‌کننده و ماسک هم پیدا نمی‌شد.» این را عظیمی، پرستار یکی از بیمارستان‌های خصوصی در مرکز شهر می‌گوید. حالا او و همکارانش روزانه، در هر شیفت کاری، قبل از شروع ساعت کاری، به دفتر پرستاری مراجعه و سهمیه ماسک‌شان را دریافت می‌کنند. سهمیه‌ای که البته زیاد هم نیست. عظیمی می‌گوید که یک ماسک جراحی را در دو شیفت کاری استفاده می‌کند، حال اینکه ماسک جراحی را باید هر دو ساعت یکبار تعویض کرد. او دلیل این شکل از استفاده از ماسک را این‌طور بیان می‌کند: «چه کنیم، سهمیه ماسک‌مان فقط در همین حد است.»
همچنین بیمارستانی که عظیمی در آن کار می‌کند، به او فقط یک گان نخی داده‌است تا در زمانی که از بیمارانش مراقبت می‌کند، از همین گان محافظتی استفاده کند. حال اینکه ایمنی با گان یکبار مصرف بیشتر است؛ اما شاید بزرگ‌ترین مشکل او و همکارانش در این بیمارستان، مشکل پرداخت حقوق و مزایا باشد؛ مزایایی که البته با کاهش مراجعه به بیماران، کمتر هم شده‌است و حقوقی که در نیمه ماه و بدون لحاظ‌شدن افزایش پایه حقوق در سال 99 و درست به اندازه سال قبل، به او پرداخت می‌شود. او خنده تلخی می‌کند و می‌گوید: «بعد از هر دریافت پیامک واریز حقوق، خستگی به جان‌مان می‌ماند.»
با تداوم شیوع کرونا و مشکلات کادر درمان نیز قرار است این خستگی حالاحالاها بر جان او و همکارانش وجود داشته‌باشد و با این وضع قطعا این خستگی در فصل پاییز بیشتر هم می‌شود.
پیام طبرسی، رئیس بخش بیماری‌های عفونی بیمارستان مسیح دانشوری نیز درباره نتایج سفرهای بین شهری مردم بر میزان شیوع کرونا و همچنین تاثیر بازگشایی مدارس در این زمینه به ایلنا می‌گوید: طبق پیش‌بینی میزان ابتلا به ویروس کرونا بیشتر خواهد شد و نباید دیگر بحرانی به وجود بیاید که باز هم وضعیت را خطرناک کند.
محمد طالب‌پور، رئیس بیمارستان سینا نیز درباره احتمال افزایش ابتلا به کرونا در پاییز با اشاره به بازگشایی مدارس و حضور دانش‌آموزان در کلاس درس می گوید: این موضوع بیش از اینکه برای خود کودکان خطرناک باشد، برای والدین آنها پرخطر خواهد بود و حتی باعث چرخش این ویروس از طریق بچه‌ها بین خانواده‌های مختلف می‌شود.
برنامه ریزی برای پاییز سخت
از زمان آغاز شیوع کرونا در ایران تا امروز، بخش زیادی از کادر درمان همواره از کمبود امکانات حفاظتی بیمارستان‌هایشان گلایه داشته و البته بخشی دیگر از آنها نیز از پرداختی‌هایشان ناراضی بوده‌اند. عبدالهی، پرستار یک بیمارستان دولتی در شیراز نیز به جام‌جم از ماسکی می‌گوید که به او و همکارانش داده نمی‌شود و از پرداخت نشدن به‌موقع حقوق و مزایای کرونایی‌شان گله می‌کند. اما وقتی گلایه‌ها و مشکلات کادر درمان را با قاسم جان‌بابایی، معاون درمان وزارت بهداشت در میان می‌گذاریم، او همه مشکلات را نفی می‌کند و به ما می‌گوید: «امکان ندارد که به کادر درمانی تجهیزات پزشکی تعلق نگیرد. ما در سازمان غذا و دارو سهمیه مشخصی تعریف کرده‌ایم.»
این در حالی است که محمد میرزابیگی، رئیس نظام پرستاری به ما می‌گوید که پرستاران و کادر درمان با کج‌سلیقه‌گی مدیران بیمارستانی مواجه هستند و به همین دلیل، تجهیزات پزشکی به اندازه کافی در اختیارشان قرار نمی‌گیرد.
او همچنین مشکل بزرگ کادر درمان در مقابله با ویروس کرونا را کمبود نیروی انسانی می‌داند و معتقد است که مدیران برخی دانشگاه‌های علوم‌پزشکی، تمایلی به استخدام کادر درمان جدید ندارند.
اما در این شرایط، جان‌بابایی درباره برطرف شدن مشکلات استخدام کادر درمان، مخصوصاً در روزهای سخت پاییز، ابراز امیدواری می‌کند و ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت نیز از برنامه‌های دقیق این وزارتخانه برای برداشتن بار اضافی از روی دوش بیمارستان‌ها و کادر درمان می‌گوید. او به ما توضیح می‌دهد: «برنامه ویژه‌ای داریم که تا آخر سال ده هزار تخت بیمارستانی در اختیار بیمارستان‌ها بگذاریم.»
معاون کل وزارت بهداشت همچنین تاکید می‌کند که در بین این ده هزار تخت، تخت‌های آی‌سی‌یو هم وجود دارد.
هرچند که معاون درمان این وزارتخانه می‌گوید که در این مدت، حدود 4000تخت آی‌سی‌یو هم در اختیار بیمارستان‌ها قرار گرفته‌است. حریرچی از استخدام 22 هزار پرسنل درمانی نیز خبر می‌دهد و تاکید دارد این استخدام در 6 ماهه دوم سال، انجام خواهد شد و به گفته او، با افزایش تعداد نیروهای درمانی و تخت‌های ویژه در بیمارستان‌های دولتی کمی از فشار وارده بر کادر درمان کم خواهد شد. معاون کل وزارت بهداشت البته اجرایی شدن برنامه‌های وزارتخانه را منوط به همراهی مردم می‌داند و می‌گوید: «البته مردم هم باید به ما کمک کنند، آنها باید ماسک بزنند و فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت کنند تا فشار واردشده بر کادر درمان و بیمارستان‌ها کاهش پیدا کند.»
حریرچی و جان‌بابایی از برنامه‌ریزی‌های ویژه برای پاییز سخت می‌گویند اما تنها چیزی که بیمارستان‌ها و کادر درمان را برای مقابله در جبهه نبرد، موفق می‌کند، برنامه‌ریزی همه‌جانبه، اختصاص بودجه و امکانات برابر به همه بیمارستان‌های دولتی و خصوصی و همراهی و همدلی مردم است.
لطفاً به من ماسک بدهید
مشکل کمبود تجهیزات حفاظتی برای کادر درمان فقط دامن بیمارستان‌های دولتی یا خصوصی مرکز شهر را نگرفته‌است و بسیاری از بیمارستان‌های خصوصی معروف شمال تهران هم با همین مساله دست به گریبان هستند. رضایی، پرستار یکی از همین بیمارستان‌های خصوصی می‌گوید: «تا اعتراض نکنیم، به ما ماسک نمی‌دهند.»
حال این که او به خاطر همین بی‌توجهی مدیران، به بیماری کرونا نیز مبتلا شده و شدت بیماری‌اش نیز آن‌چنان زیاد بوده که او را دو ماهی خانه‌نشین کرده‌است.
رضایی تعریف می‌کند که بعد از ابتلای او، اختصاص سهمیه ماسک، تنها کاری بود که مدیران بیمارستانش برای همکاران او انجام دادند، این در حالی است که هنوز گان مصرفی و شیلد در اختیار کارکنان این بیمارستان قرار نمی‌گیرد و آنها باید با بیماران مبتلا بدون شیلد و گان در تماس باشد. رضایی البته این را هم می‌گوید که در ایام همه‌گیری کرونا درآمد بیمارستان آنها نیز به شدت کاهش پیدا کرده‌است و به همین دلیل، حتی حقوق‌ها و مزایای پرسنل آن هم دیر به دیر پرداخت می‌شود.
شرایط اما برای رمضانی، پرستار یکی از بیمارستان مرجع کرونای نیروهای مسلح تا حدود زیادی بهتر است.
او از سهمیه روزانه ماسک و مواد ضدعفونی‌کننده‌اش راضی است و تنها ناراحتی او و همکارانش پلاستیکی بودن جنس گان بود که در ساعت‌های گرم روز، ناراحت‌کننده می‌شد. مشکلی که البته با تعویض گان‌ها و جایگزینی با گان‌های یکبار مصرف نخی رفع شد.
البته او که به طور همزمان در دو بیمارستان مرجع کرونا کار می‌کند، خستگی و فرسودگی ناشی از کار روزانه را مشکل بزرگ خودش می‌داند و تاکید دارد با نگرانی به یکی دو ماه بعد، زمانی که پاییز فرا می‌رسد، نگاه می‌کند.
