مهدی قلی پور
کارشناس بازار سرمایه
اوراق اجاره سهام (که در آن ناشر اوراق سهام را به شرکت واسط موقت میفروشد و با نرخ بالاتری اجاره به شرط تملیک میکند) ابزاری برای تقویت نقدینگی حقوقیهای بزرگ بازار است.حقوقیها بعد از خریدهای سنگین در بازار نزولی، توانشان محدود شد و از این طریق مجوز تامین مالی برای تزریق بیشتر نقدینگی به سهام را گرفتند. البته اینکه ناشر از منابع ایجاد شده چه سهامی را خریداری خواهد کرد و آیا محدود به سهام شرکتهای خودشان خواهد بود یا نه هنوز اعلام نشده، اما انتظار میرود هر ناشر که عمدتا هلدینگ بزرگ بورسی است، سهام زیر مجموعه خود را حمایت کند.چرا که اولا اطلاعات بیشتری از شرکتهای تحت کنترل خود دارند و ثانیا به این طریق ارزش داراییشان هم حفظ میشود. این طرح البته ریسکهای خاص خود را دارد و در کل معمولا به پشتوانه سهام اوراق بدهی منتشر نمیشود. این طرح برای ناشر بسیار پرریسک است چرا که در نهایت باید سهام فروخته شده به شرکت واسط را ۱۸ درصد بالاتر از قیمت فروش خریداری کنند و اگر قیمتهای بازار پایینتر بود باید در تابلو جداگانه که احتمالا برای این کار تعریف خواهد شد، در نرخ توافقی خرید کند. بنابراین ریسک بسیار زیادی را تقبل میکند که البته این ریسک در نهایت به مردم یا خریداران اوراق اجاره منتقل میشود چرا که اوراق منتشره صرفا بر اساس رتبه اعتباری و بدون ضامن منتشر شدهاند. در حال حاضر که هنوز احتمال ریزش بازار به واسطه ارز وجود دارد، موفقیت این طرح نیازمند اقدام همه جانبه و با مبلغ زیاد است، اگر کل ۲۴ هزار میلیارد تومان به سرعت منتشر شوند، بازار را به حرکت درخواهد آورد. راهکارهای تحریک کننده طرف تقاضا مشابه همین اوراق اجاره سهام که منتشر میشود، تا کنون مبالغ زیادی را به بازار تزریق کرده که بخش مهمی از این مبالغ با حمایتهای دولتی غیر مستقیم و از طریق شرکتهای حقوقی وابسته به دولت یا سایر نهادهای عمومی یا حاکمیتی صورت گرفته است. دست کم ۷۰ هزار میلیارد به روشهای گوناگون از پاییز سال قبل پولهای خارجشده توسط مردم بوده که ۵۰ هزار میلیارد آن توسط سرمایه گذاران نهادی و حمایتی اعم از بازارگردان، صندوق توسعه و تثبیت بازار، سهامداران حقوقی وابسته به دولت و حاکمیت و صندوقهای بازنشستگی و صندوقهای با درآمد ثابت تزریق شده است. البته افزایش سقف اعتبار به سهام و افزایش سقف سهام صندوقهای با درآمد ثابت هم در این راستا بودند.
