آمار گویای آن است که بازار مسکن کل کشور در اردیبهشت ماه مقداری دچار تغییر قیمت شده و اگرچه معاملات چنگی به دل نمی‌زند، ولی قیمتهای اسمی اندکی تغییر کرد؛ هرچند تورم مسکن ۱۱.۵ درصد کمتر از تورم عمومی است.
با نزدیک شدن به فصل جابه‌جایی و نوسانات اقتصادی، بازار مسکن مقداری با انتظار تورمی مواجه شد و قیمتها نسبت به ماه گذشته ۲.۵ درصد افزایش پیدا کرد. طی سه سال گذشته یعنی در ماههای اردیبهشت سالهای ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۱ تورم سالانه مسکن در کل کشور به ترتیب ۲۲.۷ درصد، ۲۸.۵ و ۲۷.۲ درصد گزارش شده است. درخصوص بازار اجاره نیز در مدت یاد شده نرخها به ترتیب ۲۲.۶، ۲۸.۳ و ۲۶.۹ درصد رشد کرده است.
رشد ۲۷.۲ درصدی قیمت مسکن در ۱۲ ماهه منتهی به اردیبهشت امسال در شرایطی رقم خورد که تورم عمومی ۳۸.۷ درصد اعلام شد؛ بنابراین افزایش سالیانه قیمت مسکن ۱۱.۵ درصد کمتر از شاخص کل بوده است.
از سوی دیگر بررسی تورم ماهیانه مسکن در دومین ماه از سه سال اخیر گویای آن است که اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۹ نرخ رشد ماهیانه مسکن ۲.۵ درصد بوده، اردیبهشت ۱۴۰۰ این عدد ۰.۹ درصد شده و سال ۱۴۰۱ به ۲.۵ درصد رسیده است. این آمار که بر اساس شاخص قیمت کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای کشور از سوی مرکز آمار ارایه شده حاکی از آن است که بعد از یک دوره افت نرخ رشد اجاره بها در سال گذشته، امسال قیمتها دچار افزایش شده است.
در یک ماه گذشته نیز بازار مسکن کل کشور بر اساس آمار رسمی با مقداری تغییر قیمت مواجه شد. گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که تورم مسکن برای خانوارهای کشور نسبت به ماه قبل، ماه مشابه سال قبل و دوازده ماهه منتهی به اردیبهشت امسال به ترتیب ۲.۵ درصد، ۳۰.۵ درصد و ۲۷.۲ درصد افزایش داشته است.
افزایش ۲.۵ درصدی قیمت مسکن در اردیبهشت ماه در شرایطی رخ داده که طبق بررسیهای میدانی، معاملات در رکود به سر می برد؛ بنابراین رشد اسمی قیمتها می‌تواند از انتظارات تورمی، نوسانات اقتصادی اخیر و نزدیک شدن به فصل جابه جایی نشأت گرفته باشد. بازار مسکن به طور سنتی در اردیبهشت ماه دچار تحرک می‌شود که امسال نیز در هر دو بخش اجاره و فروش این اتفاق رخ داده است. اگرچه در شهر تهران نرخ رشد قیمت مسکن به طور محسوسی دچار افت شده و از حدود ۱۰۰ درصد در سال ۱۳۹۹ به حدود ۱۷ درصد رسیده است.
با اینکه هنوز آمار رسمی بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن شهر تهران در اردیبهشت ماه ارایه نشده، بررسیهای غیررسمی از افزایش ۵ درصدی نرخهای پیشنهادی نسبت به فروردین ماه حکایت دارد. البته رشد قیمتهای پیشنهادی لزوما به معنای افزایش نرخهای قطعی نیست.
سال ۱۴۰۰ با وجود ثبات نسبی قیمت مسکن شهر تهران، رکود این بازار در مقایسه با سالهای قبل از آن عمیق‌تر شد. تعداد معاملات به حدود یک سوم وضعیت نرمال رسید. بررسی‌ها نشان می‌دهد عواملی همچون از دست رفتن توان طرف تقاضا، کاهش بازدهی در بخش سرمایه‌گذاری، خروج سفته‌بازان و انتظارات کاهشی از عوامل افت خرید و فروش در بازار مسکن بوده اما شاید انتظار برای ارزان شدن خانه در پی احتمال به سرانجام رسیدن مذاکرات وین، یکی از مهمترین عوامل در استندبای بازار مسکن باشد.
آمار گویای آن است که از سال ۱۳۹۶ به بعد همزمان با رشد قیمتها معاملات روند کاهشی داشته است. از پایان سال ۱۳۹۶ تاکنون قیمت مسکن در شهر تهران شش برابر شده و از میانگین ۵ میلیون و ۷۶۰ هزار تومان در هر متر مربع به ۳۴ میلیون و ۲۷۲ هزار تومان رسیده است.
از طرف دیگر روند معاملات با قیمت رابطه معکوس داشته است. سال ۱۳۹۶ تعداد ۱۸۱ هزار فقره معامله در شهر تهران منعقد شد که سال ۱۳۹۷ این عدد به ۱۲۶ هزار فقره رسید. سال ۱۳۹۸ تعداد معاملات ۸۳ هزار فقره بود که سال ۱۳۹۹ نیز همین تعداد معامله یعنی ۸۳ هزار فقره انجام شد. سال ۱۴۰۰ هم ۷۷ هزار قرارداد خرید و فروش مسکن در شهر تهران به امضا رسید که در مقایسه با سال قبل از آن ۷ درصد و نسبت به سال ۱۳۹۶ به میزان ۵۷ درصد کاهش پیدا کرد.
آمار فوق گویای آن است که سال ۱۴۰۰ با وجود امیدواری برای بهبود وضعیت بازار ناشی از ثبات قیمتها، رکود این بازار عمیق‌تر شده است.
این در حالی است که اساسا افت معاملات تاثیر چندانی در جلوگیری از روند رشد قیمت نداشته است؛ اگرچه آهنگ رشد کنده و از ۹۴ درصد در سال ۱۳۹۹ به ۱۶ درصد در سال ۱۴۰۰ رسیده اما جهش حدود ۵۰۰ درصدی قیمت، فاصله خریداران مصرفی تا بازار را به شدت افزایش داده است. همین عامل باعث شد تا در فاز دوم به تدریج خریداران سرمایه‌ای هم از بازار کنار بکشند.
آخرین آمار از فروردین ۱۴۰۱ نشان می‌دهد تورم عمومی به ۳۹ درصد رسیده در حالی که تورم شهر تهران مسکن ۱۶ درصد شده است. بنابراین سرمایه‌گذاری در بخش مسکن توجیه ندارد. با توجه به رشد ۴۰ تا ۵۰ درصدی قیمت نهاده های ساختمانی، سرمایه گذاری در بخش ساخت و ساز نیز حدود ۵۰ درصد کاهش یافته است. البته افت تولید مسکن از سال ۱۳۹۳ آغاز شده و کماکان وضعیت رکودی وجود دارد.
اگر بخواهیم تحلیلی از وضعیت فعلی با نگاهی به چشم انداز آینده داشته باشیم بازار مسکن در ثبات نسبی قیمت و رکود معاملات به سر می‌برد. اسفند سال گذشته به دلیل رشد ۶ درصدی ماهیانه قیمت خانه در تهران برخی تحلیلها از انتظارات تورمی حکایت داشت اما در فروردین سال ۱۴۰۱ قیمتها ۲.۴ درصد کاهش پیدا کرد. این نشان می دهد بازار درگیر ریزنوسانات ماهیانه است و عمده کارشناسان معتقدند احتمالا این وضعیت در سال ۱۴۰۱ ادامه پیدا می‌کند؛ مگر آنکه بازارهای موازی مثل طلا، ارز و بورس دچار رشد سنگین قیمت شوند که بعید به نظر می‌رسد.
قیمت هر متر خانه در تهران ۳۴.۲ میلیون تومان
طبق اعلام بانک مرکزی، در فروردین ۱۴۰۱ متوسط قیمت یک متر مربع مسکن در شهر تهران ۳۴ میلیون و ۲۷۰ هزار تومان بوده که نسبت به ماه قبل و مدت مشابه سال قبل به ترتیب ۲.۴ درصد کاهش و ۱۶.۹ درصد افزایش یافته است. علاوه بر این، تعداد معاملات انجام شده در این ماه ۳.۴ هزار فقره بود که نسبت به ماه قبل ۴۹.۹ درصد کاهش و در مقایسه با ماه مشابه در سال قبل ۶۳.۷ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
