جعفر قنادباشی
کارشناس مسائل آفریقا
انـــــتــــخابات ریاستجمهوری مصر به رغم اهمیت این کشور و همچنین جایگاه سیاسی آن در بحران کنونی غزه، از جانب هیچ رسانهای با اهمیت تلقی نشد و حتی توجه خاصی بدان جلب نشده است. دلیل این امر هم آن است که تمام کسانی که به اوضاع و احوال سیاسی و اجتماعی این کشور واقف هستند و تحولات آن را از نزدیک دنبال میکنند، این انتخابات را در اصل کوششی برای تمدید ریاست جمهوری عبدالفتاح السیسی، برای یک دوره چهارساله دیگر میدانند و حتی معتقدند که رقابتها و مبارزات انتخاباتی این کشور را نباید جدی گرفت. بااینحال سوالهای زیادی در مورد انتخابات مصر پیش می آید که باید به آن ها پاسخ داد به عنوان مثال این سوال مطرح میشود که چرا این کشور با وجود داشتن جمعیت زیاد و جایگاه مهمش در میان کشورهای عربی و اسلامی، در مقوله انتخابات کمترین توجه را به خود جلب میکند؟ سوال دیگر هم این است که حکومت حاکم بر قاهره چه شگردهایی را برای هدایت افکار عمومی در این خصوص در دستور کار قرار داده تا مانع از وقوع هرگونه اعتراض شود؟ در این مورد باید دانست که عملاً نامزدهای انتخاباتی در مصر و به خصوص در این دوره از انتخابات ریاستجمهوری خارج از چارچوب یک حزب مهم به میدان میآیند و اساساً باید آنها را نامزدهای انفرادی بدانیم. بر همین اساس آنها هیچ طرز فکر سیاسی خاصی را نمایندگی نمیکنند و اگر در انتخابات شکست بخورند هم هیچ ضرری به حزب سیاسی خاصی وارد نمیشود. در مورد این انتخابات باید توجه داشت که اساساً بحث دموکراسی و انتقال قدرت در مصر به صورت عملی جاری و ساری نبوده و میتوان تنها انتخابات مشخص با مشارکت بالای مردم را بعد از سقوط حسنی مبارک در قاهره مشاهده کرد که در نهایت زمینههای سرکوب به وجود آمد و نظامیان هم کار را تمام کردند. به عبارت دیگر مردم مصر با مناسبات و شعارهای درست انتخاباتی آشنا نبودند. در این میان باید توجه داشت که دولتهای مصر هم برای کاهش حساسیتهای انتخاباتی، راهکارهایی را در دستور کار قرار دادند و همین حالا هم از این راهکارها استفاده میکنند؛ به گونهای که در بحث بسته بودن گذرگاه رفح و عدم قطع روابط قاهره با تلآویو به دلیل حملات رژیم صهیونیستی به غزه، بسیاری از مردمان مصر خواهان اجرای مسائل مذکور از سوی دولت کشورشان بودند اما در مقابل عبدالفتاح السیسی این اقدامات را انجام نداد ولی برای تبرئه شدن از اتهامات عمومی، مواضعی را اتخاذ کرد که بتواند در آستانه انتخابات از انتقادهای مردم به دور باشد. این در حالیست که در آستانه انتخابات مصر، برخی از کشورهای خارجی برای برگزاری انتخابات این کشور هزینههای مالی کلانی را به قاهره پرداخت کردند که باید آن را نوعی حمایت از دولت فعلی مصر دانست. در گوشه و کنار جهان در مورد انتخابات مصر ممکن است حرفهایی زده شود اما باید توجه داشت که در داخل این کشور وعدههای السیسی به مردم در مورد مسائل اقتصادی به وضوح دیده میشود که باید بگوییم تیم وی به دنبال درگیر کردن افکار عمومی قاهره با وعدههای انتخاباتی هستند.