دلایل برقراری ثبات ارزی

میثم رادپور
کارشناس اقتصادی

دلیل عمده ثبات فعلی بازار ارز به افزایش فروش نفت کشور مربوط است. در حال حاضر ایران حدود 2.5 میلیون بشکه نفت می‌فروشد و این عملکرد باعث شده است وضعیت موازنه پرداخت‌های ما نسبت به گذشته بهبود پیدا کند و شاهد ثبات نسبی در بازار ارز باشیم. اما در بلندمدت‌تورم کشور تعیین‌کننده مقدار جابه‌جایی قیمت ارز است اما آیا این روند با ثبات بازار ارز ماندگار است؟ در اینجا باید توجه داشت در کوتاه‌مدت به ویژه در مدت اخیر به دلیل افزایش فروش نفت، ثبات نسبی به بازار برگشته است. این ثبات را نمی‌توان طولانی‌مدت دید؛ زیرا در نهایت، موضوع تورم بر بازار ارز غلبه می‌کند. البته عوامل موثر بر مسیر قیمت دلار متفاوت هستند. با توجه به گزارش‌های مرکز آمار ایران، در روزهای اخیر تورم ایران به بیش از ۴۴ درصد رسیده است؛ موضوع تورم در سال‌های اخیر جابه‌جایی‌های جدی را برای کالا و خدمات در کشور به دنبال داشته است. به گمانم با وجود تورم‌های بالایی که تجربه می‌کنیم ثبات قیمت دلار ماندگار نیست. اگر افق زمانی را یک ساله در نظر بگیریم و بخواهیم پیش‌بینی برای قیمت دلار داشته باشیم باید به همان اندازه‌ای که در طول یک سال تورم داریم، روی قیمت ارز بگذاریم. به اعتقاد من بهترین پیش‌بینی کننده و متر قیمت دلار نرخ رشد تورم است. قطعا اگر بازه بلند‌مدت را در نظر بگیریم تصور نمی‌کنم افزایش فروش نفت با وجود تورم بتواند بازارا ارز را کنترل کند. معتقدم این بازار با تورم جابه‌جا خواهد شد و این مساله با توجه به مفروضات فعلی اقتصاد و برابری قدرت خرید، طبیعی و منطقی است.
در خصوص تاثیرات تورم بر قیمت دلار نیز باید تاکید کنم که حدود سه ماه تا پایان سال باقی مانده و در همین مدت، حدود ۱۰ درصد به تورم افزوده خواهد شد. اگر در حال حاضر تورم را ۴۰ درصد در نظر بگیریم، سه ماهه آن همین مقدار ۱۰ درصد است و این تورم انباشته می‌شود. اگرچه افزایش فروش نفت می‌تواند زمان اثرگذاری تورم در بازار ارز را به تاخیر بیاندازد، اما در نهایت نمی‌تواند اثر انباشته تورم را کنترل کند. هر چند تا سه ماه دیگر ممکن است ارز جابه‌جایی جدی نداشته باشد اما اگر این مدت، بشود ۶ ماه یا ۱۲ ماه، اثر انباشته تورمی که در این مدت ایجاد شده آزاد می‌شود. بنابراین افزایش فروش نفت می‌تواند زمان اثرگذاری تورم را به تاخیر بیندازد اما نمی‌تواند در نهایت مانع اثرگذاری آن شود. اگر بازار ارز را کوتاه‌مدت ببینیم ثبات نسبی برقرار است اما با دید بلندمدت باید به اثر تورم توجه کرد.